Wie wordt crimineel Enkele theorien over het ontstaan

Wie wordt crimineel? Enkele theorieën over het ontstaan van criminaliteit: - Lombroso – theorie Rationele keuzetheorie Sociobiologie Bindingstheorie Psychoanalyse Aangeleerd- gedrag- theorie Anomietheorie

Lombroso- theorie • Cesare Lombroso • Concludeerde: “Crimineel gedrag is erfelijk bepaald”; • Criminelen zijn te herkennen aan uiterlijke kenmerken, zoals: asymmetrisch gezicht, hoge jukbeenderen, doorlopende wenkbrauwen; • Lombroso was tegen lijfstraffen; • Lombroso pleitte voor menselijke behandeling van misdadigers. • Theorie van Lombroso is inmiddels achterhaald!

Rationele- keuzetheorie - Economische theorie; - “Ieder individu kiest voor zichzelf steeds de meest gunstige optie”; - Ieder individu is een rationeel denkend wezen en weegt vooren nadelen van zijn gedrag af; - Felson over criminaliteit: “Bij een kleine pakkans wordt de neiging om strafbare feiten te plegen bij sommigen groter. ”

Nut van de rationele - keuzetheorie • Criminaliteit kan (dus) verminderd worden als de ‘pakkans’ verhoogd wordt. • Middelen om de pakkans bij criminaliteit te verhogen zijn o. a. : - Cameratoezicht op straat en in gebouwen; - Spiegels in winkels; - Meer inzet politie, stadswachten, controleurs; - Meer verlichting van straten.

Sociobiologie • Edward Wilson (Bioloog) • Menselijk gedrag wordt minstens net zo sterk bepaald door genetische, dus erfelijke factoren als door opvoeding en cultuur; • Door ontdekking DNA is de sociobiologie nu al wetenschap geaccepteerd; • Biosociale wetenschappen benadrukken de wisselwerking tussen biologische en sociale factoren;

Vervolg: Sociobiologie • BV: Veel agressieve criminelen hebben een verhoogde testosteronspiegel; • BV: Kinderen met sterk asociaal gedrag hebben vaker een lage hartslag. Ze hebben hierdoor mogelijk minder last van angst en zijn minder bang voor straf ;

Psychoanalyse • Siegmund Freund is grondlegger van de psychanalyse; • Er is een verband tussen crimineel gedrag en een storing in de psyche; • Elke psyche is opgebouwd uit drie elementen: * Id (onderbewuste, driften zoals seks en agressiviteit) * Ego (bewuste deel, krijgt overhand bij volwassen worden) * Superego (het geweten, waardoor we gevoelens van schuld en schaamte hebben)

Vervolg: Psychoanalyse • Afwijkend / Crimineel gedrag ontstaat omdat er geen balans is tussen de drie delen van de psyche; • BV: kind dat geen inlevingsvermogen ontwikkeld heeft, ‘voelt’ niet waarom hij een ander niet mag slaan. Omdat hij zich niet kan verplaatsen in het slachtoffer is er geen rem op de agressiviteit.

Nut van de psychoanalyse • Opvoeders (ouders, familie, schol etc. ) moeten een bijdrage leveren aan het ontwikkelen van het geweten van burgers; • Criminaliteit kan deels voorkomen worden door instinctieve driften te onderdrukken met medicijngebruik.

Aangeleerd- gedrag- theorie • Criminelen verschillen niet wezenlijk van andere mensen; • Criminelen hebben dezelfde persoonlijkheidskenmerken en levensdoelen als alle andere mensen; • Criminelen hebben alleen het verkeerde gedrag aangeleerd van mensen met wie zij intensief omgaan om die doelen te bereiken. Kritiek op de theorie: • Waar begint crimineel gedrag? • Waar komen veranderingen en nieuwe ontwikkelingen in de misdaad, zoals creditcardfraude of computercriminaliteit, vandaan?

Anomietheorie • Iedereen in de westerse samenleving wil zo hoog mogelijk op de maatschappelijke ladder komen; • Mensen willen in beginsel hun levensdoelen op een legale manier realiseren; • Sommige mensen die hun levensdoelen niet op legitieme/ legale wijze kunnen realiseren verkiezen de niet -legitieme/ strafbare weg; • Maatschappelijke ongelijkheid is (dus) de verklaring van het ontstaan van criminaliteit.

Nut van de anomietheorie • Criminaliteit kan aangepakt worden door maatschappelijke ongelijkheid te bestrijden; • Door mensen naar studie en werk te begeleiden krijgen ze meer inkomen en kunnen ze hun doelen op een legale manier realiseren. • Extra: • Criminaliteit gepleegd door mensen uit de middenklasse en vooral hogere klasse van de samenleving kun je niet met de anomietheorie verklaren. Beide groepen zouden theoretisch gezien voldoende inkomen hebben om hun doelen op een legale manier te bereiken.

Bindingstheorie • Deze theorie verklaart waarom mensen GEEN strafbare feiten plegen; • De meeste mensen gedragen zich volgens de wet omdat zij voldoende binding (sociale relaties) hebben in de samenleving. • Burgers zetten die sociale relaties niet op het spel. Sociale relaties : directe omgeving: familie, vrienden, buren, school, etc. maatschappelijk niveau: werkkring, algemeen zelfrespect. Criminaliteit kan worden teruggedrongen door het herstellen van bindingen!

Nut van de bindingstheorie • Criminaliteit kan voorkomen/ verminderd worden als burgers ‘bindingen’ krijgen in de samenleving; • Ex- criminelen moeten naar studie en werk begeleid worden waardoor ze weer binding krijgen met de samenleving; • Ex- criminelen moeten de band met o. a. familie weer herstellen zodat ze weer iets te verliezen hebben.