WIADOMOCI O DOZORZE TECHNICZNYM RODZAJE AKTW PRAWNYCH Ustawa

WIADOMOŚCI O DOZORZE TECHNICZNYM

RODZAJE AKTÓW PRAWNYCH Ustawa o dozorze technicznym ( z dnia 21 grudnia 2000 r, Dz. U. Nr 122, poz. 1321 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Rady Ministrów w sprawie rodzajów urządzeń technicznych podlegających dozorowi technicznemu ( z dnia 16 lipca 2002 r, Dz. U. Nr 120, poz. 1021 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych ( z dnia 18 lipca 2001 r, Dz. U. Nr 79, poz. 849). Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego ( z dnia 17 grudnia 2001 r, Dz. U. Nr 153, poz. 1762 z późniejszymi zmianami). Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego ( z dnia 29 października 2003 r, Dz. U. Nr 193, poz. 1890) Wiadomości o Dozorze Technicznym 2

RODZAJE AKTÓW PRAWNYCH Rozporządzenie Ministra Gospodarki w sprawie wzoru znaku dozoru technicznego ( z dnia 15 marca 2001 r, Dz. U. Nr 30, poz. 346). Dokumentacje techniczno- ruchowe wózków jezdniowych (DTR). Wiadomości o Dozorze Technicznym 3

USTAWA O DOZORZE TECHNICZNYM Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r o dozorze technicznym określa: zasady, zakres i formy wykonywania dozoru technicznego oraz jednostki właściwe do jego wykonywania (art. 1. ). Dozór techniczny – określone ustawą działania zmierzające do zapewnienia bezpiecznego funkcjonowania urządzeń technicznych (art. 2. 1. ). Dozór techniczny jest wykonywany przez jednostki dozoru technicznego (art. 2. 2. ). Wykonywanie dozoru technicznego przez jednostki dozoru technicznego nie zwalnia projektujących, wytwarzających, eksploatujących, naprawiających i modernizujących urządzenia techniczne od odpowiedzialności za jakość i stan tych urządzeń, mające wpływ na ich bezpieczną pracę, zgodnie z przepisami o dozorze technicznym i przepisami szczególnymi (art. 2. 3. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 4

USTAWA O DOZORZE TECHNICZNYM Przepisów ustawy nie stosuje się do: urządzeń technicznych, nad którymi są prowadzone prace naukowo – badawcze, górniczych szybowych urządzeń wyciągowych oraz urządzeń technicznych w podziemnych wyrobiskach zakładów górniczych (art. 3. ). Urządzenia techniczne – urządzenia, które mogą stwarzać zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz mienia i środowiska wskutek: rozprężania cieczy lub gazów znajdujących się pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego, wyzwolenia energii potencjalnej lub kinetycznej przy przemieszczaniu ludzi lub ładunków w ograniczonym zasięgu, rozprzestrzeniania się materiałów niebezpiecznych podczas ich magazynowania lub transportowania (art. 4. 1. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 5

USTAWA O DOZORZE TECHNICZNYM Warunki techniczne dozoru technicznego – ustalone przez właściwych ministrów na podstawie ustawy wymagania, jakim powinny odpowiadać urządzenia techniczne (art. 4. 2. ). Jednostki dozoru technicznego – Urząd Dozoru Technicznego oraz specjalistyczne jednostki dozoru technicznego (art. 4. 3. ). Specjalistyczne jednostki dozoru technicznego – Transportowy Dozór Techniczny i W ojskowy Dozór Techniczny(art. 4. 4. ). Dozorowi technicznemu podlegają urządzenia techniczne w toku ich projektowania, wytwarzania, w tym wytwarzania materiałów i elementów, naprawy i modernizacji, obrotu oraz eksploatacji (art. 5. 1. ). Urządzenia techniczne powinny być projektowane, wytwarzane, naprawiane, modernizowane oraz eksploatowane zgodnie z ich przeznaczeniem, w sposób zapewniający bezpieczeństwo ich eksploatacji - zgodnie z przepisami ustawy i przepisami odrębnymi (art. 6. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 6

RODZAJE URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH PODLEGAJĄCE DOZOROWI TECHNICZNEMU Według Dz. U. Nr 120, poz. 1021 z dnia 16 lipca 2002 r. z późniejszymi zmianami dozorowi technicznemu podlegają następujące rodzaje urządzeń technicznych: urządzenia ciśnieniowe, w których znajdują się ciecze lub gazy pod ciśnieniem różnym od atmosferycznego, zbiorniki bezciśnieniowe i zbiorniki o nadciśnieniu nie wyższym niż 0, 5 bara, przeznaczone do magazynowania materiałów niebezpiecznych o właściwościach trujących lub żrących oraz do magazynowania materiałów ciekłych zapalnych, których prężność pary w temperaturze 50°C nie jest większa niż 3 bary, a temperatura zapłonu nie jest wyższa niż 61°C, z wyjątkiem zbiorników w instalacjach zasilania silników spalinowych pojazdów i zbiorników o pojemności nie większej niż 1. 000 dm 3 , zbiorniki, w tym cysterny, do przewozu materiałów niebezpiecznych, dopuszczone na podstawie przepisów odrębnych, z wyłączeniem zbiorników ładunkowych, będących integralną częścią konstrukcji statku żeglugi śródlądowej i objętych nadzorem technicznym instytucji klasyfikacyjnej, duże pojemniki do przewozu luzem materiałów niebezpiecznych (DPPL) określone w przepisach odrębnych, urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych, maszyny służące do przemieszczania osób lub ładunków w ograniczonym zasięgu: - wciągarki i wciągniki, - suwnice, - żurawie, w tym wózki jezdniowe w wysięgnikiem, - układnice, w tym wózki jezdniowe z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem, Wiadomości o Dozorze Technicznym 7

RODZAJE URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH PODLEGAJĄCE DOZOROWI TECHNICZNEMU - dźwigniki (podnośniki), w tym systemy do parkowania samochodów, z wyjątkiem dźwigników stanowiących wyposażenie pojazdów, dźwigników do pochylania stołów technologicznych i dźwigników przenośnych z napędem ręcznym, - wyciągi towarowe, - wyciągi statków, - podesty ruchome, - urządzenia dla osób niepełnosprawnych, - schody i chodniki ruchome, - przenośniki okrężne kabinowe i platformowe, dźwigi do transportu osób lub ładunków, dźwigi budowlane i dźwigi towarowe małe, dźwignice linotorowe, przenośniki kabinowe i krzesełkowe o ruchu obrotowym, przeznaczone do celów rekraacyjno – rozrywkowych, urządzenia techniczne służące do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych, urządzenia załadowcze, wyładowcze lub podające ładunki w ciągach technologicznych przeładowczych, układarki do układania torów, wypornice, żurawie i korektory położenia służące do zawieszania i regulacji sieci trakcyjnej, przeciągarki pojazdów szynowych, osobowe i towarowe koleje linowe, Wiadomości o Dozorze Technicznym 8

RODZAJE URZĄDZEŃ TECHNICZNYCH PODLEGAJĄCE DOZOROWI TECHNICZNEMU wyciągi do przemieszczania osób w celach turystyczno – sportowych, pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach promowych. Wiadomości o Dozorze Technicznym 9

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Wytwarzanie urządzeń technicznych z zamiarem ich wprowadzenia do eksploatacji odbywa się na podstawie dokumentacji technicznej uzgodnionej z organem właściwej jednostki dozoru technicznego w zakresie zgodności tej dokumentacji z warunkami technicznymi dozoru technicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 8. 1. ). W toku uzgadniania dokumentacji technicznej ustala się formę wykonywania dozoru technicznego (art. 8. 2. ). Zmiana uzgodnionej dokumentacji technicznej wymaga ponownego uzgodnienia z organem właściwej jednostki dozoru technicznego (art. 8. 3. ). Minister do spraw gospodarki określa, w drodze rozporządzenia, warunki techniczne dozoru Technicznego w zakresie: projektowania urządzeń technicznych, materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzeń technicznych, wytwarzania urządzeń technicznych, eksploatacji urządzeń technicznych, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych (art. 8. 4. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 10

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Jeżeli dla urządzenia technicznego nie ma ustalonych warunków technicznych dozoru technicznego, urządzenie to może być projektowane, wytwarzane, naprawiane lub modernizowane na podstawie warunków technicznych ustalonych z organem właściwej jednostki dozoru technicznego (art. 8. 6. ). Urządzenia techniczne oraz materiały i elementy stosowane do ich wytwarzania, naprawy lub modernizacji mogą być wytwarzane, naprawiane lub modernizowane przez wytwarzającego, naprawiającego lub modernizującego, który posiada uprawnienie, wydane w formie decyzji administracyjnej, do ich wytwarzania, naprawiania lub modernizacji, wydane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego, chyba że przepisy szczególne stanowią inaczej (art. 9. 1. ). Organ właściwej jednostki dozoru technicznego na wniosek wydaje uprawnienie po stwierdzeniu, że wytwarzający, naprawiający lub modernizujący spełnia wymagania w zakresie wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń, a w szczególności: wdrożył właściwą technologię wytwarzania, naprawy lub modernizacji, posiada urządzenia zapewniające wytwarzanie, naprawę lub modernizację zgodnie z technologią o której mowa wyżej, zatrudnia pracowników o odpowiednich kwalifikacjach, określonych w odrębnych przepisach, Wiadomości o Dozorze Technicznym 11

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO posiada zorganizowaną kontrolę jakości, ma możliwość przeprowadzenia badań niszczących i nieniszczących wytwarzanych, naprawianych lub modernizowanych urządzeń technicznych oraz materiałów we własnym laboratorium lub laboratorium uznanym przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego(art. 9. 2. ). Dokument potwierdzający przyznanie uprawnienia zawiera określenie warunków stanowiących podstawę jego wydania, a w szczególności: specyfikacje techniczne - dokumenty określające cechy, jakie urządzenie techniczne powinno posiadać w zakresie jakości, parametrów technicznych, bezpieczeństwa lub wymiarów, w tym w odniesieniu do nazewnictwa, symboli, badań i metodologii badań, znakowania i oznaczania urządzenia - które powinny być stosowane przy wytwarzaniu urządzenia technicznego, materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzenia technicznego, technologie stosowane przy wytwarzaniu, naprawie lub modernizacji urządzeń technicznych, materiały stosowane do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzeń technicznych, wymagania dotyczące kontroli jakości urządzeń technicznych (art. 9. 4). Wiadomości o Dozorze Technicznym 12

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Wytwarzający, naprawiający lub modernizujący urządzenia techniczne jest obowiązany zawiadomić organ właściwej jednostki dozoru technicznego o wszelkich zmianach warunków określonych w uprawnieniu (art. 10. 1. ). W przypadku nieprzestrzegania warunków określonych w uprawnieniu lub wytwarzania materiałów, elementów lub urządzeń technicznych niewłaściwej jakości, mającej wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji tych urządzeń, organ właściwej jednostki dozoru technicznego zawiesza uprawnienie (art. 11. 1. ). Organ właściwej jednostki dozoru technicznego, zawieszając uprawnienie, wyznacza termin usunięcia uchybień stanowiących podstawę zawieszenia, po którego upływie, w razie ich nieusunięcia, cofa uprawnienie (art. 11. 2). Wiadomości o Dozorze Technicznym 13

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Urządzenia techniczne objęte dozorem technicznym, mogą być eksploatowane tylko na podstawie decyzji zezwalającej na ich eksploatację, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego (art. 14. 1. ). Organ właściwej jednostki dozoru technicznego przed wydaniem decyzji przeprowadza badania i wykonuje czynności sprawdzające: sprawdza wykonanie określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania tych urządzeń, przeprowadza badania typu urządzeń produkowanych seryjnie, wykonuje badania techniczne sprawdzające zgodność wykonania urządzeń technicznych z dokumentacją i warunkami technicznymi dozoru technicznego, oraz: sprawdza kompletność i prawidłowość przedłożonej dokumentacji, dokonuje badania urządzenia poprzez sprawdzenie zgodności wykonania tego urządzenia z dokumentacją i warunkami technicznymi dozoru technicznego, a także stanu urządzenia, jego wyposażenia i oznakowań, przeprowadza próby techniczne przed uruchomieniem urządzenia oraz w warunkach pracy w zakresie ustalonym w warunkach technicznych dozoru technicznego dla poszczególnych rodzajów urządzeń, Wiadomości o Dozorze Technicznym 16

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO przeprowadza badanie specjalne ustalone w dokumentacji projektowej urządzenia lub, w technicznie uzasadnionych przypadkach, na żądanie organu właściwej jednostki dozoru technicznego (art. 13. 1. 1, art. 14. 2. ). Decyzji zezwalającej nie wydaje się dla urządzeń objętych dozorem technicznym uproszczonym lub oznaczonych przez wytwarzającego znakiem dozoru technicznego. Znak dozoru technicznego Załącznik do rozporządzenia z dnia 15 marca 2001 r. W sprawie wzoru znaku dozoru technicznego. Wiadomości o Dozorze Technicznym 17

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Oznaczeniu znakiem dozoru technicznego, podlegają urządzenia techniczne dopuszczone do obrotu na podstawie decyzji o dopuszczeniu do obrotu, wydanej przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. Organ właściwej jednostki dozoru technicznego może, na wniosek wytwarzającego, wydać decyzję, jeżeli urządzenie techniczne objęte dozorem technicznym uproszczonym jest produkowane seryjnie na podstawie tej samej dokumentacji i według tej samej technologii oraz jest sprzedawane w stanie przygotowanym do eksploatacji. Wydanie decyzji, powinno być poprzedzone przeprowadzeniem badania typu urządzenia. Badanie polega na zbadaniu wybranego losowo urządzenia w zakresie zgodności wykonania urządzenia z uzgodnioną dokumentacją oraz przeprowadzeniu prób technicznych w warunkach gotowości do pracy. Urządzenie może być poddane dodatkowym badaniom specjalistycznym, włącznie z badaniami niszczącymi (art. 16). W przypadku nieprzestrzegania przez eksploatującego przepisów o dozorze technicznym organ właściwej jednostki dozoru technicznego wydaje decyzję o wstrzymaniu eksploatacji urządzenia (art. 18. 1. ). Eksploatujący urządzenie techniczne jest obowiązany niezwłocznie zawiadomić organ właściwej jednostki dozoru technicznego o każdym niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia lub nieszczęśliwym wypadku związanym z jego eksploatacją (art. 19). Wiadomości o Dozorze Technicznym ! 18

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Osoby odpowiedzialne za wytwarzanie, naprawę, modernizację i kontrolę jakości urządzeń technicznych oraz materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń powinny posiadać: wyższe wykształcenie techniczne i co najmniej dwuletnią praktykę zawodową lub wykształcenie średnie techniczne i co najmniej pięcioletnią praktykę zawodową oraz znajomość norm, przepisów o dozorze technicznym i warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie prowadzonej działalności. Osoby wykonujące czynności spawania, zgrzewania, lutowania oraz przeróbkę plastyczną i obróbkę cieplną w toku wytwarzania, naprawy i modernizacji urządzeń technicznych oraz wytwarzania elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji tych urządzeń obowiązane są posiadać zaświadczenia kwalifikacyjne potwierdzające umiejętność praktycznego wykonywania tych czynności oraz znajomość warunków technicznych dozoru technicznego, norm i przepisów prawnych w tym zakresie. Przepis ten stosuje się również do osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne. Wiadomości o Dozorze Technicznym 19

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO W razie nieprzestrzegania przez osoby wymienione wyżej warunków technicznych dozoru technicznego, oraz norm i przepisów prawnych w tym zakresie organ właściwej jednostki dozoru technicznego może: zawiesić zaświadczenie, o którym mowa w ust. 2, do czasu przeprowadzenia ponownego sprawdzenia kwalifikacji, cofnąć zaświadczenie kwalifikacyjne (art. 22. ). Organ właściwej jednostki dozoru technicznego, na wniosek zainteresowanych osób, sprawdza kwalifikacje, w drodze postępowania kwalifikacyjnego (art. 23. 1. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 20

URZĄDZENIA TECHNICZNE – WYMAGANE KWALIFIKACJE Urządzenia techniczne, przy których obsłudze wymagane jest posiadanie kwalifikacji: /Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 18 lipca 2001 r w sprawie trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych/ suwnice, żurawie, wciągarki i wciągniki, z wyjątkiem urządzeń z napędem ręcznym wszystkich mechanizmów, układnice przeznaczone do składowania ładunków w magazynach, układnice przeznaczone do układania torów, dźwigi, z wyjątkiem dźwigów osobowych, dźwigów towarowych ze sterowaniem zewnętrznym, dźwigów towarowych małych i urządzeń do transportu osób niepełnosprawnych, wyciągi towarowe, podesty ruchome, z wyjątkiem załadowczych podestów burtowych, dźwignice linotorowe, urządzenia do manipulacji kontenerami, osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie, pomosty ruchome z zespołami napędowymi w przystaniach promowych, zbiorniki stałe z zespołami napędowymi na skroplone gazy węglowodorowe oraz zbiorniki przenośne o pojemności powyżej 350 cm³ - w zakresie napełniania, urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych. Wiadomości o Dozorze Technicznym 21

URZĄDZENIA TECHNICZNE – WYMAGANE KWALIFIKACJE Urządzenia techniczne, przy których konserwacji wymagane jest posiadanie kwalifikacji: suwnice, żurawie, wciągarki i wciągniki, układnice przeznaczone do składowania ładunków w magazynach, układnice przeznaczone do układania torów, dźwigi, wyciągi towarowe, podesty ruchome, dźwignice linotorowe, dźwigniki (podnośniki), z wyjątkiem dźwigników stanowiących fabryczne wyposażenie pojazdów oraz mechanizmów wywrotu skrzyń ładunkowych pojazdów i mechanizmów pochylania stołów technologicznych, urządzenia do manipulacji kontenerami, przenośniki osobowe i towarowe, osobowe i towarowe koleje linowe oraz wyciągi narciarskie, pomosty ruchome z zespołem napędowym w przystaniach promowych. Wiadomości o Dozorze Technicznym 22

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO Czynności dozoru technicznego wykonują pracownicy jednostek dozoru technicznego, zwani inspektorami, na podstawie upoważnienia wydanego przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego oraz legitymacji służbowej (art. 24). Czynności dozoru technicznego inspektorzy wykonują u projektujących i wytwarzających urządzenia techniczne, a także wytwarzających materiały i elementy stosowane do ich wytwarzania, naprawy lub modernizacji oraz eksploatujących, naprawiających i modernizujących te urządzenia, zwanych przedsiębiorcami, u których są wykonywane czynności dozoru technicznego (art. 25). Inspektor jest uprawniony do: wstępu za okazaniem upoważnienia i legitymacji służbowej, bez potrzeby uzyskiwania przepustki, do pomieszczeń i obiektów, w których znajdują się urządzenia techniczne, swobodnego poruszania się w tych pomieszczeniach i obiektach, chyba że odrębne przepisy stanowią inaczej, dostępu do urządzeń technicznych, żądania od przedsiębiorcy udzielania niezbędnych informacji i przedstawienia koniecznych dokumentów oraz wyników badań, Wiadomości o Dozorze Technicznym 23

ZAKRES I FORMY WYKONYWANIA DOZORU TECHNICZNEGO przeprowadzania w wyznaczonych terminach badań, prób i pomiarów oraz innych czynności potrzebnych do ustalenia stanu urządzenia technicznego, prawidłowości jego eksploatacji, naprawy lub modernizacji, a także prawidłowości wykonania określonych materiałów i elementów stosowanych do wytwarzania, naprawy lub modernizacji urządzenia technicznego, wydawania zaleceń technicznych (art. 28). Inspektor ma prawo odmówić wykonania czynności dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niewłaściwych warunków do ich przeprowadzenia, a w szczególności: niedostatecznego stanu przygotowania urządzenia technicznego do badania, niewłaściwego oświetlenia lub występowania oparów utrudniających widoczność, przekroczenia dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur (art. 32). Za czynności jednostek dozoru technicznego, z wyłączeniem czynności wykonywanych przez Wojskowy Dozór Techniczny, pobierane są opłaty (art. 34. 1. ). Wiadomości o Dozorze Technicznym 24

JEDNOSTKI DOZORU TECHNICZNEGO Urząd Dozoru Technicznego jest państwową osobą prawną, a jego siedzibą jest miasto Technicznego stołeczne Warszawa (art. 35). UDT podlega ministrowi właściwemu do spraw gospodarki (art. 36). Do zakresu działania UDT należy: należy nadzór i kontrola przestrzegania przepisów o dozorze technicznym, a także przepisów i zasad z zakresu bezpieczeństwa techniki, dotyczących urządzeń technicznych, wykonywanie dozoru technicznego nad urządzeniami technicznymi, w zakresie określonym ustawą, wydawanie decyzji w sprawach wynikających z wykonywania dozoru technicznego, szkolenie pracowników dozoru technicznego, prowadzenie ewidencji eksploatowanych urządzeń technicznych, współpraca ze specjalistycznymi jednostkami dozoru technicznego w zakresie wykonywania dozoru technicznego, inicjowanie działalności normalizacyjnej, współudział w opracowywaniu lub opracowywanie projektów warunków technicznych dozoru technicznego oraz norm określających zasady i warunki bezpiecznej pracy urządzeń technicznych, Wiadomości o Dozorze Technicznym 25

JEDNOSTKI DOZORU TECHNICZNEGO analizowanie przyczyn i skutków uszkodzeń urządzeń technicznych oraz stała ocena stopnia zagrożenia stwarzanego przez te urządzenia, inicjowanie przedsięwzięć oraz prac badawczych w zakresie bezpiecznej pracy urządzeń technicznych oraz prowadzenie w tym zakresie badań diagnostycznych i wykonywanie ekspertyz, inicjowanie działalności mającej na celu podnoszenie zawodowych kwalifikacji wytwórców oraz użytkowników w zakresie bezpiecznej pracy urządzeń technicznych, popularyzowanie zagadnień związanych z bezpieczną pracą urządzeń technicznych oraz organizowanie doradztwa w tym zakresie, współpraca międzynarodowa w zakresie zagadnień dotyczących bezpiecznej pracy urządzeń technicznych, współpraca z instytucjami polskimi i zagranicznymi w zakresie działań zmierzających do harmonizacji przepisów dozoru technicznego z wymaganiami Unii Europejskiej, uzgadnianie programów szkolenia osób obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne, sprawdzanie kwalifikacji osób wytwarzających, naprawiających, modernizujących, obsługujących i konserwujących urządzenia techniczne oraz osób wykonujących badania nieniszczące, certyfikowanie systemów jakości dotyczących urządzeń technicznych, występowanie z wnioskami o zmianę wysokości opłat za czynności jednostek dozoru technicznego. Wiadomości o Dozorze Technicznym 26

JEDNOSTKI DOZORU TECHNICZNEGO Organem UDT jest Prezes, powoływany i odwoływany przez ministra właściwego do spraw gospodarki. Prezes kieruje UDT i reprezentuje go na zewnątrz. Prezes UDT składa roczne sprawozdania z działalności UDT ministrowi właściwemu do spraw gospodarki do dnia 30 czerwca roku następnego. Wiceprezesa UDT powołuje i odwołuje, na wniosek Prezesa UDT, minister właściwy do spraw gospodarki. UDT wykonuje swoje zadania, przy pomocy oddziałów terenowych UDT. Oddziałami UDT kierują dyrektorzy, powoływani i odwoływani przez Prezesa UDT i podległe mu oddziały wykonują dozór techniczny nad urządzeniami technicznymi objętymi ustawą, z wyłączeniem urządzeń podlegających dozorowi technicznemu specjalistycznych jednostek dozoru technicznego. Minister właściwy do spraw gospodarki, w drodze rozporządzenia, nadaje UDT statut. Wiadomości o Dozorze Technicznym 27

GOSPODARKA FINANSOWA JEDNOSTEK DOZORU TECHNICZNEGO UDT prowadzi samodzielną gospodarkę finansową. Przychodami UDT są: przychody z opłat, inne przychody. Koszty działalności UDT, w tym wynagrodzenia pracowników, pokrywane są z własnych przychodów. Wynagrodzenie Prezesa UDT ustala minister właściwy do spraw gospodarki (art. 55). Podstawą gospodarki finansowej UDT jest roczny plan finansowy UDT, zatwierdzany przez Prezesa UDT (art. 56. 1. ). UDT finansuje inwestycje ze środków własnych (art. 57). Wiadomości o Dozorze Technicznym 28

PRZEPISY KARNE Kto dopuszcza do eksploatacji urządzenie techniczne: bez otrzymania decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o dopuszczeniu urządzenia do eksploatacji lub obrotu, wbrew decyzji organu właściwej jednostki dozoru technicznego o wstrzymaniu eksploatacji lub wycofaniu z obrotu urządzenia technicznego, podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności. Tej samej karze podlega ten, kto przerabia urządzenie techniczne bez zgody organu właściwej jednostki dozoru technicznego (art. 63). Kto: uniemożliwia lub utrudnia wykonywanie czynności, o których mowa w art. 14 ust. 2, nie wykonuje obowiązku zawiadomienia organu właściwej jednostki dozoru technicznego o niebezpiecznym uszkodzeniu urządzenia technicznego lub nieszczęśliwym wypadku związanym z eksploatacją urządzenia technicznego, podlega karze grzywny. Wiadomości o Dozorze Technicznym 29

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Rozporządzenie określa warunki techniczne dozoru technicznego w zakresie eksploatacji następujących urządzeń transportu bliskiego: wciągarek i wciągników, suwnic, żurawi, układnic, wyciągów towarowych, podestów ruchomych, urządzeń dla osób niepełnosprawnych, schodów i chodników ruchomych, przenośników okrężnych kabinowych i platformowych, dźwigów, w szczególności do transportu osób lub ładunków, dźwigów budowlanych i dźwigów towarowych małych, dźwignic linotorowych, urządzeń technicznych służących do przemieszczania kontenerów przy pracach przeładunkowych, dźwigników przeznaczonych do przemieszczania ładunków nieprostoliniowo, w tym systemów do parkowania samochodów, wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia - zwanych „UTB” (§. 1). UTB Wiadomości o Dozorze Technicznym 30

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Udźwig - nominalna, maksymalna wielkość obciążenia wyrażona w kilogramach lub tonach, dla której zaprojektowano UTB i dla której producent zapewnia prawidłową jego pracę. Niebezpieczne uszkodzenie - nieprzewidziane uszkodzenie UTB, w wyniku którego UTB nie nadaje się do eksploatacji lub jego dalsza eksploatacja stanowi zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzkiego, mienia lub środowiska. Nieszczęśliwy wypadek - zdarzenie nagłe, które spowodowało śmierć, trwałą lub czasową niezdolność do pracy osób narażonych. Osoba narażona - osoba znajdująca się w strefie niebezpiecznej. Strefa niebezpieczna - strefa w obrębie lub wokół UTB, w której występuje zagrożenie bezpieczeństwa lub zdrowia ludzkiego (§. 2). Wiadomości o Dozorze Technicznym 31

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Zgłaszając UTB do organu właściwej jednostki dozoru technicznego, eksploatujący dołącza dwa egzemplarze dokumentacji. Dokumentacja zawiera w szczególności: opis techniczny, rysunek zestawieniowy, schematy: elektryczny, hydrauliczny i pneumatyczny, o ile mają zastosowanie, schemat układów cięgnowych w mechanizmach napędowych, instrukcję eksploatacji, kopie świadectw badania typu dla urządzeń zabezpieczających, o ile ma to zastosowanie, dokumentację uzupełniającą, o ile ma to zastosowanie; potwierdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia w strefie zagrożonej wybuchem, o ile ma to zastosowanie (§ 4). Wiadomości o Dozorze Technicznym 32

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Opis techniczny UTB powinien zawierać: nazwę i adres wytwórcy, określenie rodzaju UTB i jego przeznaczenia, typ UTB, numer fabryczny, rok budowy, oznakowania, podstawowe parametry i urządzenia zabezpieczające, o ile mają zastosowanie, w szczególności, udźwig, wysokość podnoszenia, prędkości ruchów roboczych, rodzaj napędu, wielkość całkowitej masy UTB, ograniczniki ruchów roboczych, szczegółowe dane dotyczące urządzeń chwytających, dane techniczne cięgien nośnych, z określeniem współczynników bezpieczeństwa, urządzenia sygnalizacyjne, ograniczniki obciążenia, miejsce i rodzaj sterowania, ograniczniki prędkości i urządzenia chwytne lub inne elementy zapobiegające nadmiernemu wzrostowi prędkości. Wiadomości o Dozorze Technicznym 33

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Opis techniczny wózków jezdniowych podnośnikowych z mechanicznym napędem podnoszenia powinien dodatkowo zawierać: diagram udźwigów, zdolność pokonywania wzniesień, rodzaj i typ urządzeń zabezpieczających, określenie dopuszczalnych nacisków kół jezdnych, w przypadku wózków z osobą obsługującą podnoszoną wraz z ładunkiem i wózków z wysięgnikiem (§ 6). Wiadomości o Dozorze Technicznym 34

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego Instrukcja eksploatacji UTB powinna zawierać w szczególności: wskazania dotyczące bezpiecznej eksploatacji UTB, w zależności od jego przeznaczenia i przewidywanych warunków pracy, a także dających się przewidzieć sytuacji anormalnych, informacje dotyczące wymaganych kwalifikacji osób zajmujących się obsługą i konserwacją UTB, opis budowy, działania i regulacji mechanizmów, zespołów i elementów wyposażenia mechanicznego, elektrycznego, hydraulicznego lub pneumatycznego, opis budowy, działania i regulacji elementów bezpieczeństwa; w zakresie obsługi UTB: a) opis działania urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych, b) informacje dotyczące wskazań przyrządów pomiarowo-kontrolnych wraz z rysunkami przedstawiającymi rozmieszczenie tych przyrządów, c) wskazanie sposobu i zasad sterowania ruchami mechanizmów, d) wykaz obowiązków obsługującego i niezbędnych do wykonania czynności przed, podczas i po zakończeniu pracy; w zakresie konserwacji UTB: a) zasady wykonywania czynności konserwacyjnych, technologii montażu i demontażu, z określeniem wielkości momentów dokręcania połączeń śrubowych oraz sprawdzenia prawidłowości wykonanych działań wraz z określeniem zakresów i terminów przeprowadzanych przeglądów, Wiadomości o Dozorze Technicznym 35

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI, PRACY I POLITYKI SPOŁECZNEJ w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji niektórych urządzeń transportu bliskiego b) wykaz czynności niezbędnych do wykonania przez konserwującego w ramach jego obowiązków; wykaz podstawowych usterek lub nieprawidłowości, które mogą występować podczas eksploatacji UTB, z określeniem przyczyn i sposobu ich usunięcia; warunki dotyczące wykonania i eksploatacji torowiska i toru jezdnego, o ile ma to zastosowanie (§ 7). Wiadomości o Dozorze Technicznym 36

OGÓLNE WARUNKI EKSPLOATACJI UTB Przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację UTB organ właściwej jednostki dozoru technicznego wykonuje następujące czynności: sprawdza kompletność i odpowiedniość dokumentacji, identyfikuje UTB, sprawdza jego stan techniczny i oznakowanie, sprawdza zgodność wyposażenia z przedłożoną dokumentacją, przeprowadza badania odbiorcze. Badania odbiorcze przeprowadza się w przypadku: UTB montowanych po raz pierwszy w miejscu eksploatacji, gdy bezpieczna eksploatacja UTB zależy od warunków jego zainstalowania, W tym przypadku badania odbiorcze przeprowadza się u eksploatującego pozostałych UTB, o ile nie zostały wprowadzone do obrotu albo udostępnione po raz pierwszy użytkownikowi na podstawie przepisów innych rozporządzeń, wydanych na podstawie ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności. W tym przypadku dopuszcza się przeprowadzenie badań odbiorczych u wytwarzającego (§ 8) Wiadomości o Dozorze Technicznym 37

OGÓLNE WARUNKI EKSPLOATACJI UTB powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcją eksploatacyjną. Eksploatujący powinien wyposażyć UTB w stanowiskową instrukcję obsługi, opracowaną na podstawie instrukcji eksploatacji i dostępną dla obsługującego. W celu bezpiecznej eksploatacji UTB eksploatujący zapewnia właściwą obsługę i konserwację UTB. Eksploatujący powinien dla każdego UTB założyć i przechowywać dziennik konserwacji prowadzony przez konserwującego, w którym odnotowuje wykonywane czynności. Wiadomości o Dozorze Technicznym 38

OGÓLNE WARUNKI EKSPLOATACJI UTB Eksploatacja UTB w pobliżu napowietrznych linii elektroenergetycznych może się odbywać pod warunkiem zachowania minimalnych odległości określonych w przepisach dotyczących linii elektroenergetycznych (§ 16). Krajowe przepisy bezpieczeństwa pracy, zawarte w rozporządzeniu ministra pracy i polityki socjalnej z dnia 26 września 1997 r. w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (tekst jednolity: Dz. U 2003, nr 169, poz. 1650), w § 77 zabraniają składowania materiałów bezpośrednio pod elektroenergetycznymi liniami napowietrznymi lub w odległości mniejszej (licząc w poziomie od skrajnych przewodów) niż: • 2 m – od linii niskiego napięcia (do 1 k. V) • 5 m – od linii wysokiego napięcia do 15 k. V • 10 m – od linii wysokiego napięcia do 30 k. V • 15 m – od linii wysokiego napięcia powyżej 30 k. V. Wiadomości o Dozorze Technicznym 40

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza następujące rodzaje badań technicznych UTB: odbiorcze - wykonywane po zakończeniu wytwarzania UTB, w warunkach jego gotowości do pracy, przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację. okresowe - wykonywane w toku eksploatacji UTB objętych dozorem pełnym, w terminach określonych dla danego rodzaju UTB. doraźne - eksploatacyjne i kontrolne, powypadkowe lub poawaryjne oraz wykonywane w terminach wynikających z bieżących potrzeb. Badań technicznych nie przeprowadza się dla UTB objętych dozorem uproszczonym. (§ 19) Wiadomości o Dozorze Technicznym 41

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Zgłaszający UTB do badań przedkłada, w zależności od rodzaju badania, odpowiednią dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonania badania. UTB przedstawione do badań powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i instrukcji eksploatacji. Eksploatujący, zgłaszając UTB do badań, powinien zapewnić bezpieczne warunki pracy oraz oprzyrządowanie do przeprowadzenia badań. Badania UTB przeprowadzane u eksploatującego powinny być wykonywane w obecności eksploatującego oraz konserwującego i obsługującego UTB (§ 20). Wiadomości o Dozorze Technicznym 42

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Celem badania odbiorczego jest stwierdzenie, czy: UTB jest zgodne z przedłożoną dokumentacją, montaż i przeznaczenie UTB są zgodne z instrukcją eksploatacji i przepisami o dozorze technicznym, napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na UTB oraz są czytelne i zrozumiałe, UTB może być przekazane do bezpiecznej eksploatacji Zakres badania odbiorczego powinien obejmować: sprawdzenie prawidłowości zainstalowania UTB i jego przeznaczenia, zgodnie z instrukcją eksploatacji, przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy oraz urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo, przeprowadzenie przed rozpoczęciem eksploatacji prób z przeciążeniem lub prób równoważnych (§ 21). Wiadomości o Dozorze Technicznym 43

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Celem badania okresowego jest stwierdzenie, czy: zrealizowano zalecenia zamieszczone w protokole z poprzedniego badania, nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu UTB mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji UTB lub mogące być przyczyną zagrożenia w przyszłości, istnieją i pracują prawidłowo niezbędne urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne, napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na UTB oraz są czytelne i zrozumiałe, UTB wymaga przeprowadzenia działań naprawczych. Podczas badania okresowego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza: księgę rewizyjną i dziennik konserwacji UTB, protokoły pomiarów elektrycznych, zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących UTB. Wiadomości o Dozorze Technicznym 44

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Zakres badania okresowego UTB powinien obejmować co najmniej: oględziny UTB w miejscach dostępnych, przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy, urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo (§ 23). Celem badania doraźnego eksploatacyjnego jest potwierdzenie, że dokonana naprawa, modernizacja lub wymiana elementu, demontaż i ponowny montaż UTB na nowym miejscu pracy nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację UTB. Badanie doraźne eksploatacyjne przeprowadza się na wniosek eksploatującego. Wiadomości o Dozorze Technicznym 45

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Podczas badania doraźnego eksploatacyjnego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza: księgę rewizyjną UTB i dziennik konserwacji, protokoły pomiarów elektrycznych, zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących UTB, niezbędne rysunki i obliczenia, niezbędne schematy elektryczne, hydrauliczne, pneumatyczne, dokumentację uzupełniającą. Zakres badania doraźnego eksploatacyjnego UTB obejmuje co najmniej: sprawdzenie prawidłowości zainstalowania i przeznaczenia UTB, zgodnie z instrukcją eksploatacji UTB, przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej, z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze UTB, mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo, przeprowadzenie przed rozpoczęciem eksploatacji prób z przeciążeniem lub prób równoważnych. Wiadomości o Dozorze Technicznym 46

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Badania doraźne eksploatacyjne powinny potwierdzić, że: UTB jest zgodne z przedłożoną dokumentacją, instalacja i przeznaczenie UTB są zgodne z instrukcją eksploatacji, napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na UTB oraz są czytelne i zrozumiałe (§ 24). Cel badania doraźnego kontrolnego powinien być jak dla badań okresowych. Zakres badania doraźnego kontrolnego powinien obejmować: oględziny UTB w miejscach dostępnych, przeprowadzenie prób funkcjonowania UTB w zainstalowanej wersji montażowej, bez obciążenia. W przypadkach uzasadnionych stanem bezpieczeństwa UTB zakres badania doraźnego kontrolnego może być rozszerzony przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego. (§ 26). Wiadomości o Dozorze Technicznym 47

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Celem badania doraźnego powypadkowego i poawaryjnego jest określenie stanu technicznego UTB oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia. Badanie te organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza po otrzymaniu zawiadomienia lub informacji dotyczącej niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją UTB. Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia tego badania, oraz zakres tego badania ustala organ właściwej jednostki dozoru technicznego (§ 27). Wiadomości o Dozorze Technicznym 48

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Organ właściwej jednostki dozoru technicznego w ramach badań: • odbiorczych, • doraźnych eksploatacyjnych przeprowadza próby: statyczną i dynamiczną. Próba statyczna UTB jest wykonywana z przeciążeniem utrzymywanym w czasie nie krótszym niż 60 minut. Wielkość przeciążenia podczas tej próby odpowiada udźwigowi UTB powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako: 1, 5 - dla UTB z napędem ręcznym, 1, 25 - dla pozostałych UTB wyposażonych w napęd inny niż ręczny. Po zakończeniu próby należy potwierdzić, że nie nastąpiły żadne uszkodzenia ani trwałe odkształcenia UTB (§ 28, 29). Wiadomości o Dozorze Technicznym 49

RODZAJE, ZAKRES I TERMINY BADAŃ TECHNICZNYCH Próbę dynamiczną UTB przeprowadza się z przeciążeniem, wykonując ruchy robocze pojedyncze oraz kojarzone, zgodnie z instrukcją eksploatacji. Próba powinna być przeprowadzona przy takich prędkościach roboczych, które nie zagrażają bezpieczeństwu przeprowadzania badania. Wielkość przeciążenia powinna odpowiadać udźwigowi UTB powodującemu największe obciążenie konstrukcji nośnej, pomnożonemu przez współczynnik, którego wartość przyjmuje się jako 1, 1, o ile zastosowane specyfikacje techniczne nie określają inaczej. Przeprowadzona próba powinna potwierdzić, że sterowanie UTB i ruchy robocze, urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne funkcjonują prawidłowo oraz że po jej zakończeniu nie nastąpiły żadne uszkodzenia i trwałe odkształcenia (§ 30). Wiadomości o Dozorze Technicznym 50

WZÓR TESTU EGZAMINACYJNEGO 1. Zasady, zakres i formy wykonywania dozoru technicznego nad wózkami widłowymi określa: A. DTR wózka B. ustawa o dozorze technicznym C. Kodeks Pracy 2. Wózki ciągnikowe podlegają pod dozór techniczny: A. nie B. ustala producent C. tak 3. Badania kontrolne wózka silnikowego wykonywane przez dozór techniczny należą do badań: A. odbiorczych B. okresowych C. doraźnych 4. Szczelność układu hydraulicznego kierowca operator sprawdza przy obciążeniu wózka: A. 125% udźwigu nominalnego B. udźwigiem nominalnym C. 110% udźwigu nominalnego 5. Próbę statyczną przeprowadza się w celu sprawdzenia: A. mechanizmu jazdy wózka B. urządzeń zabezpieczających wózek C. czy nie powstały żadne uszkodzenia i trwałe odkształcenia Wiadomości o Dozorze Technicznym 52

WZÓR TESTU EGZAMINACYJNEGO 6. Łańcuch mechanizmu podnoszenia wideł musi posiadać: A. atest B. certyfikat bezpieczeństwa C. fakturę zakupu 7. Wózki z mechanicznym mechanizmem podnoszenia podlegają pod: A. Urząd Dozoru Technicznego B. Państwową Inspekcję Pracy C. tylko pracodawcę 8. Wózek jezdniowy podnośnikowy z mechanicznym napędem podnoszenia z siedziskiem dla obsługującego podlega badaniom przez dozór techniczny co: A. 2 lata B. 6 m-cy C. 1 rok 9. Badania odbiorcze wózka silnikowego wykonywane są przez dozór techniczny: A. przed wydaniem decyzji zezwalającej na eksploatację B. podczas podań okresowych C. podczas badań doraźnych 10. Próba dynamiczna wózka przeprowadzana jest z obciążeniem: A. 100% udźwigu nominalnego B. 110% udźwigu nominalnego C. 125% udźwigu nominalnego Wiadomości o Dozorze Technicznym 53