What fires together wires together 1 Kwetsbaar ouderschap

What fires together, wires together 1

Kwetsbaar ouderschap en gezinspsychiatrie 30 oktober 2020 Marco Koper, gezinsgroepsbehandelaar Cecil Prins, KJ psychiater C. Rijnberk, KJ-en volwassenenpsychiater

Ouderschap, doet dat ertoe? ●„Children see, children do” 3

Wat neemt u straks mee naar huis? ● Hosman ● Korzybski ● GGZ Drente, Gezinspsychiatrie ● Yulius, Gezinspsychiatrie ● Ouderschap en psychopathologie, praktijk en literatuur ● Machteloosheidssyndroom ● Kaders maken (Jan Olthof) 4

Hoe neemt u het mee naar huis? ●Stel dat dit een briljante workshop is, wat wilt u dan aan het einde weten ? 5

What wires together, fires together 6

Kwetsbaar ouderschap ● Volwassenen met ernstige psychiatrische aandoeningen (EPA) hebben net zo vaak kinderen als volwassenen zonder psychiatrische problematiek (Jacobson, 2016). Toch wordt in de behandeling aan deze cliënten regelmatig vergeten dat deze volwassenen de zorg over kinderen kunnen dragen 7

Ouderfactoren ● Leeftijd van de kinderen als een ouder een psychiatrische stoornis ontwikkeld als bijvoorbeeld een depressie ● Genetische kwetsbaarheid bij kinderen ● Ouderkind interactie, bijvoorbeeld de gehechtheidsrelatie, sensitief ouderschap en reflecterend vermogen 8

Ouderfactoren ● Vroegkinderlijke traumatisering ● Verhoogd risico op kindermishandeling bij ouders met een psychiatrische stoornis ● Gezinsfactoren als relatie- financielerelatieproblemen en de bredere sociale omgeving. 9

Ouderfactoren ● Kindfactoren die topsport ouderschap nodig hebben ● Gehechtheidsrepresentatie van de ouder ● Hoe de onderlinge interactie, bidirectionele effecten kunnen leiden tot een complex dynamisch systeem 10

Psychiatrische beperking en ouderschap ● Literatuur vertelt ons dat : ● 1. PND is het meest onderzocht, incidentie tussen de 7 -29%, kk 3 a 5 keer hogere kans op het ontwikkelen van een depressie ● 2. Angststoornis, matige genetische overdracht, familiale factoren worden belangrijk geacht. ● 3. PTSS, prevalentie is lastig, verhoogd risico voor kk om zelf PTSS te ontwikkelen en een angststoornis 11

Psychiatrische beperking en ouderschap ● 4. 16 -32% van de vrouwen met schizofrenie hebben kinderen, hoe ernstiger, hoe meer problemen in ouderschap ● 5. 1, 1% van de mensen tussen 21 -67 jaar hebben een borderline persoonlijkheidsstoornis. Problemen in ouderschap geven risico op negatieve spiraal. ● 6. 3% van de mensen hebben een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Er is een probleem met inleven. 12

Psychiatrische beperking en ouderschap 7. Ruim 1 % van de mensen heeft een vorm van ASS. De kans op het krijgen van een kind met ASS problemen is van 25 -40 keer hoger. 8. Obsessief Compulsieve stoornis, mediane incidentie 2, 5% bij moeders 13

Als het pedagogisch / psychiatrisch niet plakt ● Probleem of beperking ? ● Wat doe je dan ? ● Als de adviesrelatie onvoldoende werkt, wat dan ? ● Als er multistress gezinsproblemen zijn, wat dan ? 14

Machteloosheidsyndroom ● Mensen die aan dit syndroom lijden ervaren dat zij geen enkele invloed op hun leven dan wel op bepaalde gebieden van hun leven hebben. ● Het manifesteert zich in de vorm van hulpeloosheid en afhankelijkheid. ● In gezinnen ziet dit eruit als een complex dynamisch evenwicht.

Gezinspsychiatrie ● Een integratieve behandelvorm, de menshouding is oplossingsgericht. Er is een eigen behandeltaal ontwikkeld met behandelfasen, op basis van vakken als orthopedagogiek, systeemtherapie, psychologie, volwassen en KJ psychiatrie. 16

Verbetering psychopathologie (OQ-45) en opvoedbelasting (OBVL) na behandeling bij Yulius Gezinspsychiatrie. OBVL Totaalscore voor- en na OQ-45 Totaalscore Voor en Na 72 p < 0. 05 71 p < 0. 05 70 70 68 69 66 64 68 62 67 60 58 66 56 Gezinspsychiatrie (43) Voor Na Ouders ervaren een statistisch significante daling in symptoomscores 17 65 Gezinspsychiatrie (67) Voor Na Ouders ervaren een significante daling in opvoedingsbelasting Het getal tussen haakjes geeft aantal respondenten weer. Gegevens van zowel vaders als moeders Een p-waarde van 0. 05 of kleiner geeft aan dat het verschil statistisch significant is

Oefenen ●Hoe voelt een complex dynamisch systeem ? 18

Verder kijken dan de stoornis ● Als je “geen stoornis bent”, hoe maak je dan contact ? 19

Flow chart 1. Is er een HULPVRAAG? VOORBIJGANGER Nee Maak een context waarin een hulpvraag kan ontstaan: eusemie, Ja 2. Is de hulpvraag HAALBAAR? Ja coping vragen, waarom veranderen? , erkenning. Nee Is er een PROBLEEM? of een BEPERKING? probleem: er is in principe een oplossing mogelijk. Beperking: er is geen oplossing 3. Is de hulpvraag WERKBAAR? concreet/begin/eigen invloed Ja Nee Maak een context waarin werkbare hulpvraag kan ontstaan: wondervraag, uitzonderingen. 4. Zijn de HULPBRONNEN bereikbaar? Ja ZOEKER/KLAGER Nee KLANT/KOPER Training in gebruik maken van hulpbronnen. COTHERAPEUT

Klachten/vertelde feiten Herformulering van klachten Failed solutions werk Ik wil een andere oplossing Nieuw verhaal verwevenheid gezinspatronen dynamiek samen puzzelen gewenste richting haalbaarheid afstemming van “binnenuit” invloed krachten beperkingen Als. . . (behandeling)…dan werk. Betekenisgeving Horizon schetsen/ formuleren van doelen met oplossingsrichting Proces van behandeling werk

Oefening met contact maken ● Hoe maakt u eigenlijk contact ? 23

Contact maken is ● altijd de eerste stap, de andere stappen hebben geen bepaalde volgorde ● Elke werkrelatie begint met contact leggen ● Luister onbevangen, met een ‘beginner’s mind’. Met een ‘niet-weten-houding’ (nieuwsgierig naar het verhaal van de ander).

Oefening met complimenten ● Hoe maakt u eigenlijk een compliment ? 25

Vragen ? 26