werken met zorg werk maken van zorg pedagogische

werken met zorg werk maken van zorg pedagogische werkdag . . school

werken met zorg werk maken van zorg

een kijk op. . . • • • PRODIA : protocollen diagnostiek een vernieuwd zorgcontinuüm HGW : handelingsgericht werken 3

SITUERING PRODIA • • • (PROtocollen DIAgnostiek) : consensus verschillende netten : onderwijskoepels en CLB overheid wetenschappelijk onderzoek 4

SITUERING PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) : Integratie van verschillende denkkaders l l l protocollen een continuüm van zorg Handelingsgericht werken - HGW (school) Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB) Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen) Rechtspositie en hulpverleningshouding 5

SITUERING PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) : Integratie van verschillende denkkaders l protocollen concreet uitgewerkte procedures om in de diagnostische praktijk te handelen en te beslissen specifieke instrumenten met de interpretatie- en beslissingscriteria in functie van een vraag. = de leidraad om het diagnostisch proces te structureren l l l een continuüm van zorg Handelingsgericht werken - HGW (school) Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB) Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen) Rechtspositie en hulpverleningshouding 6

http: //www. prodiagnostiek. be/index. php http: //www. prodiagnostiek. be/w_pdf_algemeen_deel. php http: //www. prodiagnostiek. be/taal/ls_pdf_lezen_spellen. php http: //www. prodiagnostiek. be/rekenen/r_pdf_rekenen. php http: //www. prodiagnostiek. be/zb-vb/zbvb_pdf_zb-vb. php http: //www. prodiagnostiek. be/hb/hb_pdf_hb. php 7

zorgvisie fase 0 preventieve basiszorg fase 1 uitbreiding van zorg overstap naar school op maat fase 2 zorgvisie verhoogde zorg fase 3 8

een continuüm van zorgvisie - “Een opvatting over hoe de zorg georganiseerd moet zijn uitgaand van een bepaald mensbeeld. ” - “De missie van een school/scholengemeenschap over haar idee, normen en waarden over zorg, de aard en de omvang van de doelgroepen, het zorgbeleid, de vormgeving van de organisatie en de middelen binnen haar onderwijscontext. ” 9

zorgvisie Fase 0: preventieve basiszorg Fase 2: uitbreiding van zorgvisie Fase 1: verhoogde zorg Fase 3: overstap naar school op maat 10

SITUERING PRODIA (PROtocollen DIAgnostiek) : Integratie van verschillende denkkaders l l l een continuüm van zorg Handelingsgericht werken - HGW (school) Handelingsgerichte diagnostiek – HGD (CLB) Faire diagnostiek (kansarmen en allochtonen) Rechtspositie en hulpverleningshouding 11

Een visie op onderwijs Adaptief onderwijs : omgaan met verschillen / gelijke kansen Sommige kinderen profiteren onvoldoende van de onderwijsleeromgeving. Daarom : doelbewust afstemmen van de onderwijsleersituatie op verschillen tussen leerlingen van dezelfde groep. 12

Handelingsgericht werken (HGW) De uitgangspunten onderwijs- en ondersteuningsbehoeften 2. afstemming en wisselwerking 3. de leerkracht doet er toe 4. aandacht voor het positieve 5. constructieve samenwerking 6. doelgericht (samen)werken 7. systematisch en transparant 1. 13

Methodiek voor onderwijs § § Gemeenschappelijk visie en taal Wetenschappelijk ondersteund (evidence based) Mee in evolutie met de nieuwe kijk op zorg en handicap (maatschappelijke ontwikkelingen) Kwaliteitsindicatoren voor zorgbeleid 14

Uitgangspunt 1 onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften HGW 15

onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften Bewuste redenering van : wat ‘heeft’ de groep/het kind naar wat heeft de groep/het kind ‘nodig’ om een bepaald leerdoel te bereiken. hulpzinnen : de leerling heeft - instructies nodig die…… - opdrachten/materialen nodig die……. - leeractiviteiten nodig die……… - feedback nodig die……… - groepsgenoten nodig die……. . - een leerkracht nodig die………. . - ouders nodig die………… - een leeromgeving nodig die ………. . 16

onderwijsbehoeften en ondersteuningsbehoeften § § van probleembespreker naar nadenken over doelen en aanpak oplossingsgericht werken geeft perspectieven het concretiseert afstemming: hoe kunnen we dit aanpakken? opent een communicatiekader: ADHD, dyslexie, ASS geeft niet altijd zicht op onderwijsaanpak maar kan richtinggevend zijn… § § gelijke onderwijsbehoeften: geeft indicaties voor je preventieve basiszorg ondersteuningsbehoeften: wat heb ik nodig als leerkracht om die aanpak te realiseren ? 17

Uitgangspunt 2 afstemming en wisselwerking Robert Marzoan HGW 18

afstemming en wisselwerking Effectieve leerkrachten behandelen niet alle leerlingen hetzelfde Wat is het effect op de aanpak van deze leerling in deze klasgroep en kan ik die afstemmen op wat nodig is? Kijken naar ‘problemen’ als: - Welke klas heb ik? - Hoe kan ik als leerkracht mijn aanpak organiseren zodat ik een zo goed mogelijk antwoord heb op die onderwijsbehoeften - Wat is haalbaar voor mij? 19

Leerling – leerkracht – klas : een driehoeksrelatie (uit: Leerkracht – Veerkracht , p. 46 ) leerkracht ouders buurt samenleving leerling centrale thema klas 20

Uitgangspunt 3 De leerkracht 58% doet er toe Robert Marzoan Robert Marzano HGW 21

De leerkracht doet ertoe van onderwijsbehoeften naar ondersteuningsbehoeften van de leerkracht De leerkracht is de spil van veranderingsprocessen Wat heb ik nodig om een gewenste aanpak te bieden? Wat herinner je zelf bij het idee van een ‘goede’ leerkracht? 22

Meta- analyse 35 jaar en 1200 onderzoeken Marzano (2007) Schoolsucces 80% leerlingenkenmerken 20% thuissituatie binnen die 20% impact op ontwikkeling leerling: 33% door schoolfactoren - 66% door de leerkracht Leerontwikkeling bij kinderen 6% per jaar zonderwijs 14% bij de minste effectieve leerkracht 58% bij de meeste effectieve. . . of elk jaar tot meer dan de helft van wat je reeds kent, erbij verwerven… Leerkracht pak je kans, benut de invloed die je hebt ! 23

Leerkrachten maken een verschil (Karin Verschueren, 2009) l l l Rol is niet spectaculair groot, maar wel betekenisvol Negatieve interacties zijn risicofactor voor ontwikkeling kind Openlijk kritiek in de klas: meer kans op probleemgedrag en minder kans op diploma. Voor kwetsbare leerlingen is positieve relatie compenserend. Feedback van leerkracht beïnvloedt sociale positie kind: andere kinderen nemen het over. verbeter het relationele, positieve klasklimaat 24

Uitgangspunt 4 “ “ Positieve aspecten HGW 25

Aandacht voor het “positieve” “Enkel focussen op problemen richt ons onbewust op wat niet goed gaat en zoeken bevestiging van onze zorg…” Systematisch zoeken naar sterke kanten van het kind, de ouders en de leerkracht(en) hulpzinnen § Wanneer gaat het wel goed? § Verbeter de samenwerking met kind, collega’s en ouders § Verhoog het gevoel van competentie; ze biedt perspectieven. § Motivatie neemt toe bij de leerling en de leerkracht § Benutten in aanpak = effectieve. (start tot model van aanpak) 26

belang van ernsttaxatie § § objectiveren van de klacht probleemanalyse op basis van concrete gedragingen aan- of afwezigheid van positieve kenmerken en protectieve factoren hoe meer risicofactoren en hoe minder protectieve factoren, hoe ernstiger 27

Uitgangspunt 5 constructieve samenwerking Robert Marzoan HGW 28

constructief samenwerken = constructief communiceren § § § Samenwerken met alle participanten en alle partijen vanuit hun deskundigheid Ouders zijn welkom op school gemeenschappelijk belang : hun kind constructieve oudergesprekken gedeeld verantwoordelijk: leerkrachten zijn de onderwijsprofessionals ouders zijn de ervaringsdeskundige Praten met of over leerlingen en ouders? 29

Uitgangspunt 6 Doelgericht samenwerken Robert Marzoan HGW 30

Doelgericht samenwerken § § § concrete doelen voor leerlingen een haalbaar en realistisch handelingsplan uitgangspunt : - Wat heeft dit kind nodig? - Wat heeft de leerkracht nodig om doel te bereiken? § belang van de beginsituatie (beeldvorming) : - Wat weten we al? Wat willen we nog weten? . . 31

Doelgericht werken l l haalbare en realistische doelen (SMART) voor leerlingen en ouders gerichte feedback en evaluatie gevoel van competentie voor de leerkracht en voor de leerling. planmatig werken Wat willen we veranderen en is dit veranderbaar ? 32

Uitgangspunt 7 Systematisch en transparant Robert Marzoan HGW 33

Systematisch en transparant § § § van denken naar doen als rode draad doordachte formulieren en documenten ondersteunen systematiek en transparantie Wie doet wat, wanneer en hoe? Hoe evalueren en wanneer volgen we op? Zijn alle participanten betrokken en wordt er gecommuniceerd? Zijn documenten functioneel? 34

Bronnenmateriaal l Pameijer N. & van Beukering T. : HANDELINGSGERICHTE DIAGNOSTIEK – een praktijkmodel voor diagnostiek en advisering bij onderwijsleerproblemen. Uitgeverij Acco, 2004 l Pameijer N. , van Beukering T. , Schulpen Y. , & Van de Veire H. : HANDELINGSGERICHT WERKEN OP SCHOOL – samen met leerkracht, ouders en kind aan de slag. Uitgeverij Acco, 2007 l Pameijer N. , van Beukering T. , de Lange , Schulpen & Van de Veire H. : HANDELINGSGERICHT WERKEN IN DE KLAS. Uitgeverij Acco, 2009 35

werken met zorg werk maken van zorg Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge

werken met zorg werk maken van zorg Diocesane Pedagogische Begeleidingsdienst Brugge