Wczesne wspomaganie rozwoju WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA Urodzenie

Wczesne wspomaganie rozwoju

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA Urodzenie się dziecka zagrożonego niepełnosprawnością lub niepełnosprawnego jest wyzwaniem: • dla rodziny tego dziecka, • dla specjalistów z różnych dziedzin, którzy będą zajmowali się dzieckiem oddziałując na niego w trackie szeroko rozumianej terapii.

Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka jest rodzajem profilaktyki, której głównymi założeniami są: • działania mające na celu nie dopuszczenie do pojawienia się nieprawidłowości rozwojowej, • zmniejszenie następstw już zaistniałych nieprawidłowości.

W Polsce, pierwsze akty prawne ujmujące problem pomocy małemu dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością w sposób kompleksowy i interdyscyplinarny, pojawiły się w 2005 roku: • Rządowy program pilotażowy „Wczesna, wielospecjalistyczna, kompleksowa, skoordynowana oraz ciągła pomoc dziecku zagrożonemu niepełnosprawnością lub niepełnosprawnemu oraz jego rodzinie” • Rozporządzenie MENIS z 4. 04. 2005 r. określające warunki realizacji programu.

Obecnie, organizacja wczesnego wspomagania rozwoju opiera się o następujące akty prawne: • USTAWA O SYSTEMIE OŚWIATY (Art. 71 b pkt 2 a ustawy z dnia 7 września 1991 r. ) • ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 3 lutego 2009 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz. U. z dnia 12 lutego 2009 r. )

Wczesne wspomaganie rozwoju to: objęcie dziecka zajęciami specjalistycznymi • od chwili wykrycia niepełnosprawności, objawów nieprawidłowego funkcjonowania w jakiejś dziedzinie lub zagrożenia niepełnosprawnością, • do chwili rozpoczęcia nauki szkolnej.

Zajęcia w ramach WWR organizuje się: • w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu, w zależności od możliwości psychofizycznych i potrzeb dziecka, • indywidualnie z dzieckiem i jego rodziną.

Problem dziecka rozpatrywany jest w kontekście funkcjonowania całej rodziny. Jeśli w rodzinie wychowuje się dziecko z niepełnosprawnością, niepełnosprawność dotyczy całej rodziny.

Oddziaływania terapeutyczne w ramach wwr powinny zostać tak zaplanowane: • aby nie zaburzały funkcjonowania rodziny, • aby stały się częścią jej planu dnia i by prowadziły do poprawy jakości jej funkcjonowania. Rodzice, uczestnicząc w terapii dziecka, poznają jego rozwój. Wspierani przez specjalistów, zauważają mocne strony dziecka, na których bazują działania terapeutyczne, ale także lepiej radzą sobie ze zmierzeniem się z trudnościami i barierami, które muszą pokonać.

Aby pomoc skierowana do dziecka była skuteczna, musi: • rozpoczynać się jak najwcześniej, • być ciągła- czyli od momentu rozpoznania zagrożenia do momentu rozpoczęcia realizacji obowiązku szkolnego, • być skoordynowana i kompleksowa , • być wielodyscyplinarna.

Podatność układu nerwowego małych dzieci na wszelkie czynniki uszkadzające z jednej strony, z drugiej zaś duża plastyczność tego układu- przemawia za podejmowaniem wszelkich oddziaływań rehabilitacyjno- terapeutycznych w jak najwcześniejszym okresie życia dziecka.

Celem pracy z małym dzieckiem z niepełnosprawnością powinno być: • wzbogacanie występujących u dziecka stereotypów działania o nowe przedmioty lub elementy, • łączenie ich w łańcuchy składające na bardziej złożoną czynność, • zapobieganie sztywnemu łączeniu czynności z sytuacją, • wykorzystywanie trudnych zachowań jako elementu do zrozumienia ich znaczenia dla rozwoju dziecka.

WCZESNE WSPOMAGANIE ROZWOJU DZIECKA W ZESPOLE SZKÓŁ SPECJALNYCH IM. UNICEF W RZESZOWIE

Zespół Szkół Specjalnych im. UNICEF w Rzeszowie prowadzi wczesne wspomaganie rozwoju dzieci z różnymi rodzajami niepełnosprawności:

niesłyszących i niedosłyszącyc h niewidomych i niedowidzących

z autyzmem i zespołem Aspergera z niepełnosprawności ą intelektualną

z niepełnosprawności ą ruchową z afazją

z niepełnosprawnością sprzężoną

Wczesnym wspomaganiem rozwoju obejmujemy dzieci od chwili wykrycia niepełnosprawności (nawet dzieci kilkumiesięczne) do rozpoczęcia nauki w szkole. Terapią obejmujemy dzieci z Rzeszowa i okolic, po bardziej odległe miejscowości. Wizyty w placówce dopasowane są do indywidualnych i potrzeb i możliwości rodziny. Rodzice lub opiekunowie otrzymują także: -wsparcie, -konsultacje dotyczące bieżących problemów, -adresy placówek oferujących niezbędną danej rodzinie pomoc terapeutyczną i medyczną, -szczegółowy instruktaż do pracy w domu:

Cele oddziaływań: • przeciwdziałanie negatywnym skutkom niepełnosprawności, czyli: -usprawnianie zaburzonych funkcji, -pomoc w stwarzaniu jak najbardziej wspierających warunków w najbliższym otoczeniu dziecka.

Zespół wczesnego wspomagania rozwoju tworzą specjaliści z zakresu: • wczesnego wspomagania rozwoju, • różnych rodzajów niepełnosprawności (psycholodzy, neuropsycholog, oligofrenopedagodzy, logopedzi, neurologopedzi, surdopedagodzy, tyflopedagodzy, terapeuci SI, rehabilitanci, terapeuci zajęciowi, inni- w miarę potrzeb.

Terapeuci mają kwalifikacje do prowadzenia specjalistycznych form pomocy, np. : • Trening EEG Biofeedback, • Stymulacja audio-psycho-lingwistyczna metodą Tomatisa, • Metoda symultaniczno-sekwencyjna nauki czytania wg Jagody Cieszyńskiej, • Psychostymulacyjna metoda „Dyna-Lingua”, • Terapia taktylna oraz Systemowa Integracja odruchów posturalnych i dynamicznych wg Masgutowej, • Metoda PNF, • terapia Integracji Sensorycznej, • terapia behawioralna, • terapia neuropsychologiczna i neurologopedyczna, alternatywne metody komunikacji, • Terapia Rodzin.

Zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju prowadzone są: • w budynku Szkoły przy ul. Ofiar Katania oraz Marszałkowskiej, • w wyjątkowych przypadkach w domu dziecka.

Szkoła dysponuje bazą lokalową wyposażoną w specjalistyczny sprzęt i ciekawe pomoce co czyni naszą pracę atrakcyjną dla dziecka. Sala Integracji Sensorycznej Sala Doświadczania Świata

Komunikacja alternatywna Pracowania terapii biofeedback Urządzenia wspomagające pracę z komputerem dla dzieci z niepełnosprawnością ruchową

Warunkiem zakwalifikowania dziecka na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju jest: • Podanie do Dyrekcji Szkoły, • OPINIA o potrzebie wczesnego wspomagania rozwoju wydana przez Poradnię Psychologiczno. Pedagogiczną- wymagany wniosek do PPP oraz zaświadczenie lekarza specjalisty o rodzaju niepełnosprawności, • Dokumentacja medyczna dziecka (dodatkowo).

Etapy pracy zespołu wczesnego wspomagania rozwoju

Etap 1: Powołanie zespołu diagnozującego do wczesnego wspomagania rozwoju. Etap 2: Analiza dokumentacji , konsultacje ze specjalistami – obserwacja dziecka podczas zajęć, diagnoza dostępnymi narzędziami diagnostycznymi, rozmowa z rodzicami lub opiekunami dziecka.

PRACA ZESPOŁU DIAGNOSTYCZNEGO JAK I ZESPOŁU REALIZUJĄCEGO ZAJĘCIA Z DZIECKIEM WG INDYWIDUALNEGO PROGRAMU ODBYWA SIĘ NA KAŻDYM ETAPIE NA ZASADACH PRACY ZESPOŁOWEJ, CZYLI TZW. TEAMÓW

Etap 3: Zebranie zespołu: • wymiana spostrzeżeń, • ustalenie obecnego poziomu funkcjonowania dziecka w różnych sferach rozwoju, • określenie zakresu gotowości dziecka do kształtowania nowych umiejętności. Zespołowe utworzenie indywidualnego programu terapeutycznego.

Etap 4: Spotkanie Dyrektora placówki, koordynatora zespołu z rodzicami dziecka, przedłożenie indywidualnego programu terapeutycznego, omówienie go oraz zatwierdzenie do realizacji, poprzez złożenie podpisu rodziców. Etap 5: Powołanie zespołu do realizacji zajęć w ramach wczesnego wspomagania rozwoju, wyznaczenie koordynatora. Etap 6: Monitorowanie osiągnięć dziecka poprzez cykliczne spotkania zespołu, wymianę spostrzeżeń specjalistów, modyfikowanie zadań z programu w zależności od postępów dziecka.

Argumenty „ZA” prowadzeniem procesu wczesnego wspomagania dziecka z niepełnosprawnością lub zaburzeniami rozwoju: • duża plastyczność CUN (możliwość korekcji zaburzonych funkcji oraz kompensacji deficytów rozwojowych), • potencjalna możliwość zapobiegania lub zahamowania zaburzeń o postępującym przebiegu, • umiejętności nabyte jako pierwsze utrwalają się najsilniej i najtrudniej ulegają zmianom.

Powodzenie procesu wczesnego wspomagania rozwoju zależy od: • wczesnej i trafnej diagnozy, • kompleksowego oddziaływania, współpracy środowiska wychowawczego, • kompetencji specjalistycznych profesjonalistów, • aktualnego stanu funkcjonowania dziecka, • prawidłowego doboru metod, środków i technik.

Nasze długoletnie doświadczenia w pracy z dziećmi wskazują, że pomoc udzielana w ramach wczesnego wspomagania rozwoju często umożliwia naszym podopiecznym rozpoczęcie nauki w szkole ogólnodostępnej.

KONTAKT: Zespół Szkół Specjalnych im. UNICEF, ul. Marszałkowska 24 a Rzeszów TELEFON: 17 748 31 70 E-MAIL: szkola. rzeszow@zsunicef. pl STRONA WWW: zsunicef. pl