Wartoci i wartociowanie w nowej podstawie programowej Rozumienie

Wartości i wartościowanie w nowej podstawie programowej

Rozumienie pojęcia wartości wypracowywane zostało w ramach aksjologii, czyli nauki o wartościach. Aksjologia powstała na przełomie XIX i XX wieku jako nowa, samodzielna dyscyplina filozoficzna zajmująca się zagadnieniem wartości. ARTYKUŁ DLA ZAINTERESOWANYCH ZAGADNIENIEM WARTOŚCIOWANIA W UJĘCIU TEORETYCZNYM: http: //www. publikacje. edu. pl/publikacje. php? nr=2142

„Wartości i wartościowanie to ostatni segment przynależny analizie tekstów kultury. W tym miejscu nauczyciel przede wszystkim musi mieć świadomość, ku czemu dąży proces lekturowy: ma to być doświadczenie estetyczne związane z kontaktem dziecka z dziełem i arcydziełem literackim, mające pomóc mu w budowaniu świata wartości, co stworzy szansę lepszego rozumienia rzeczywistości go otaczającej, a także siebie samego. ”

Wizja aksjologiczna w nowej podstawie programowej zogniskowana jest wokół czterech triad: PLATOŃSKA: prawda, dobro, piękno JUDEOCHRZEŚCIJAŃSKA: wiara, nadzieja, miłość NARODOWA: Bóg, honor, ojczyzna NOWOŻYTNA: wolność, równość, braterstwo

Analiza i interpretacja tekstów kultury (wartości i wartościowanie) SZKOŁA PODSTAWOWA: • uczeń odczytuje wartości pozytywne i ich przeciwieństwo wpisane w tekst kultury (np. przyjaźń –wrogość)

GIMNAZJUM • uczeń posługuje się pojęciami dotyczącymi wartości; określa postawy z nimi związane (np. patriotyzm – nacjonalizm, piękno – brzydota), a także dostrzega ich obecność w życiu, literaturze, sztuce • omawia podstawowe pojęcia egzystencjalne (np. wiara, nadzieja, samotność, inność, starość, przyjaźń) • dostrzega zróżnicowanie postaw (społecznych, obyczajowych, kulturowych , religijnych, etycznych ) i na tej podstawie buduje swoją tożsamość

SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA • uczeń dostrzega związek między językiem, a systemem wartości (język – narzędziem wartościowania) • zauważa w tekstach kultury wartości obyczajowe i narodowe • dostrzega konflikty wartości (np. równość i wolność)

„[…] aksjologia towarzyszy całemu segmentowi dotyczącemu analizy tekstów kultury, pokazując właściwy kierunek procesu lekturowego –doświadczenie estetyczne, mające pomóc dziecku w budowaniu świata wartości, lepszym rozumieniu samego siebie, a także rzeczywistości go otaczającej. ”