WALIA FLAGA Symbol czerwonego smoka pochodzi z legend

WALIA

FLAGA Symbol czerwonego smoka pochodzi z legend arturiańskich, w których był symbolem celtyckiego plemienia Brytów. Barwy biało-zielone zostały wprowadzone w Walii za rządów dynastii Tudorów. W 1953 ustanowiona została oficjalnie flaga krajowa Walii podobna do obecnej (biało-zielona), lecz smok był na niej znacznie mniejszy i umieszczony na tarczy pod koroną. Obecna wersja flagi została ustanowiona w 1959 przez Elżbietę II.

WALIA Walia -kraj stanowiący część Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej. Także celtycka kraina historyczna. Kraj jest położony w południowo-zachodniej części wyspy Wielka Brytania, na zachód od Anglii, nad Morzem Irlandzkim i Celtyckim. Stolicą Walii jest Cardiff. Mimo że kraj ten dzieli historię społeczno-polityczną z resztą Wielkiej Brytanii, a zdecydowana większość ludności mówi po angielsku, Walia zachowała odrębność kulturową i jest krajem dwujęzycznym. Ponad 560 tys. mieszkańców posługuje się językiem walijskim, który szczególnie rozpowszechniony jest w zachodnich i północnych częściach kraju. Od końca XIX wieku Walia zyskała wizerunek „kraju pieśni”, po części dzięki tradycji eisteddfod. Kraj reprezentowany jest przez własną drużynę na wielu międzynarodowych imprezach sportowych, m. in. w Pucharze Świata FIFA, Mistrzostwach Europy UEFA, Pucharze Świata w Rugby oraz na Igrzyskach Wspólnoty Narodów. Rugby union uważane jest za symbol walijskiej tożsamości narodowej oraz przejaw narodowej świadomości.

POCHODZENIE NAZWY Nazwa Walia jest spolszczoną wersją angielskiej nazwy Wales, która jest germańskim egzonimem pochodzącym od germańskiego słowa Walha i oznacza nieznajomego lub cudzoziemca. Słowo Walha prawdopodobnie wywodzi się od nazwy celtyckiego plemienia Volcae. Walijczycy z kolei nazywają swój kraj Cymru, a siebie Cymry, co w języku starowalijskim znaczy „rodak”, „krajan”.

PREHISTORYCZNE POCZĄTKI Walia od przynajmniej 29 000 lat jest zamieszkiwana przez ludzi współczesnych. Za początki stałego zamieszkania uznaje się końcówkę epoki lodowcowej między 12000 a 10000 lat temu. Myśliwi z ery mezolitycznej, zamieszkujący tereny centralnej Europy, rozpoczęli migrację na tereny Wielkiej Brytanii. W tamtym czasie poziom morza był znacznie niższy niż obecnie, co więcej, płytsze warstwy obecnego Morza Północnego były kiedyś suchym lądem. Obecne wschodnie wybrzeże Anglii oraz wybrzeża Danii, Niemiec oraz Holandii połączone były obszarem lądu znanym jako Doggerland (obszar zamieszkały przez paleolityczne ludy koczownicze), tworząc w ten sposób Półwysep Brytyjski na kontynencie Europejskim. Walia nie posiadała lodowców do około 10 250 lat temu, a cieplejszy klimat przyczynił się do gęstego zalesienia w tej części kontynentu.

Wzrost poziomu morza po okresie lodowcowym oddzielił Walię i Irlandię, kształtując Morze Irlandzkie. Doggerland został zatopiony przez Morze Północne i 8000 lat temu Półwysep Brytyjski przekształcił się w wyspę. Do początku Neolitu (6000 lat temu) poziom morza w Kanale Bristolskim był niższy o około 10 metrów niż obecnie. John Davies interpretuje teorię dotyczącą zatonięcia Cantre'r Gwaelod oraz opowieści z Mabinogionu, mówiącą o węższych i płytszych wodach pomiędzy Walią a Irlandią, jako odległe wspomnienia tamtych czasów zachowane w przekazach ludowych. Koloniści z epoki kamienia gładzonego zintegrowali się z ludnością tubylczą, zajmującą się polowaniem oraz zbieractwem, stopniowo zmieniając jej styl życia na rolniczoosadniczy (zob. rewolucja neolityczna). Wykarczowano lasy, aby założyć pastwiska i uprawiać ziemię. Opracowano również nowe technologie, takie jak ceramika czy wyroby włókiennicze. W okresie pomiędzy 5800 i 5500 lat temu wybudowano również kromlechy, np. Pentre Ifan, Bryn Celli Ddu czy Parc Cwm oraz wysokie, kamienne kopce.

Podobnie jak ludzie zamieszkujący Wielką Brytanię, ludność zamieszkująca obszar dzisiejszej Walii przez wieki asymilowała imigrantów, co skutkowało wymianą doświadczeń między przedstawicielami kultur epoki brązu i epoki żelaza. Zdaniem Johna T. Kocha i wielu innych naukowców, Walia w później epoce brązu była częścią nadmorskiej sieci handlowej, do której wliczały się również inne regiony celtyckie, takie jak dzisiejsza Anglia, Francja, Hiszpania czy Portugalia, gdzie rozwinęły się języki celtyckie. Pogląd ten, nazywany czasem "Atlantycko-Celtyckim", przeciwstawia się jednak teorii dotyczącej języków celtyckich, których korzenie sięgają dalej na wschód, do kultury halsztackiej. W momencie inwazji rzymskiej na Brytanię, tereny współczesnej Walii od setek lat były już podzielone pomiędzy plemiona Deceangliów, Ordowików, Kornowiowów, Demetów i Sylurów.

GOSPODARKA U progu rewolucji przemysłowej rozwój górnictwa i metalurgii przemienił rolniczą krainę w państwo przemysłowe. Eksploatacja południowowalisjkiego zagłębia węglowego spowodowała szybkie przemieszczanie się ludności walijskiej. 2/3 populacji mieszka w południowo-wschodniej Walii, na wybrzeżu Kanału Bristolskiego, w tzw. Zagłębiu Południowowalijskim, głównie w Cardiff lub jego okolicach, Swansea i Newport, oraz w pobliskich dolinach. Południowowalijskie zagłębie węglowe było w końcu XIX w. jednym z największych w świecie producentów węgla kamiennego, również do lat 70. jednym z najważniejszych w Wielkiej Brytanii. W tych okolicach funkcjonuje wydobycie węgla kamiennego, przemysł metalurgiczny (hutnictwo żelaza i metali nieżelaznych, takich jak aluminium, miedź, cyna, nikiel), przemysł petrochemiczny (rafinerie w Milford Haven i Swansea), elektrotechniczny, maszynowy, metalowy, chemiczny, włókienniczy i spożywczy. Współcześnie przemysł ciężki odgrywa coraz mniejszą rolę, gospodarka walijska (jak i całej Wielkiej Brytanii) skupia się na sektorze publicznym, lekkim, sektorze usług oraz turystyce. W 2010 wartość dodana brutto Walii wynosiła 45, 5 miliarda funtów. Mimo że większość powierzchni Walii zajmują tereny rolno-hodowlane (grunty orne zajmują ok. 20% powierzchni kraju) z dominacją hodowli bydła i owiec, to rolnictwo nie odgrywa istotnej roli. Demografia

DEMOGRAFIA Według spisu ludności przeprowadzonego w 2011 roku Walię zamieszkiwało ok. 3, 064 mln. osób[7]. Poprzedni spis z 2001 roku wykazał, że ówczesna liczba mieszkańców wynosiła 2, 910 mln. osób, natomiast w 1991 roku było to ok. 2, 873 mln. osób[7]. Głównym skupiskiem ludności jest obszar południowej Walii, z największymi miastami takimi jak Cardiff, Swansea i Newport. Jest to również największy rejon przemysłowy kraju. Drugie duże skupisko ludności znajduje się w północnowschodniej Walii w okolicach miasta Wrexham. Według spisu z 2001 roku, 96, 0% walijskiej populacji to biali Brytyjczycy, 1, 9% inni biali, a 2, 1% pozostali (głównie azjatyckiego pochodzenia, 0, 9%)[8]. Większość ludności niebiałej skoncentrowana jest w portowych miastach jak Cardiff, Newport i Swansea, na południu Walii.

HISTORIA Pierwotna ludność Walii pozostawiła po sobie wielkie budowle megalityczne. Później obszar ten zajęli Celtowie. Rzymianie okupowali obszary Walii od I do V wieku n. e. Po zakończeniu panowania cesarstwa rzymskiego pojawiła się tożsamość narodowa Walii. Pomimo późniejszych najazdów Jutów, Anglów i Sasów, Walia zachowała swą odrębność. W tym czasie powstało na terytorium Walii kilka państw, z których najpotężniejszymi były Królestwo Gwynedd i Królestwo Powys.

GEOGRAFIA Walia leży nad Morzem Irlandzkim w południowo-zachodniej części wyspy Wielka Brytania. Od wschodu granica lądowa z Anglią, od południa – morska przez Kanał Bristolski. Długość linii brzegowej wynosi 2700 km. Powierzchnia Walii wynosi 20 779 km². Jest wyżynno-górzysta, prawie całą powierzchnię zajmuje pasmo Gór Kambryjskich z najwyższym szczytem – Yr Wyddfa (Snowdon), 1085 m n. p. m. Klimat umiarkowanie ciepły, wybitnie morski o chłodnych latach i łagodnych zimach. Średnia temperatura w styczniu na północy to +4 °C, na południu +6 °C, w lipcu na północy +13 °C i +16 °C na południu. Średnia roczna suma opadów ok. 1000 mm, na zachodnich zboczach gór opady dochodzą nawet do 1800 mm i więcej. Roślinność głównie trawiasta, występują liczne wrzosowiska, a w środkowej Walii lasy. Główne rzeki: Gwy/Wye (dł. 210 km), Wysg/Usk (90 km), Hafren/Severn (354 km), Tywi/Towy (108 km) i Dyfrdwy/Dee (110 km). Największe miasta: Caerdydd/Cardiff (324, 8 tys. mieszk. ), Abertawe/Swansea (228, 1 tys. ), Casnewydd/Newport (140, 2 tys. ), Rhondda(72, 4 tys. ), Y Barri/Barry (47, 9 tys. ) Główne porty morskie: Caergybi/Holyhead, Abergwaun/Fishguard, Abertawe/Swansea, Aberdaugleddau/Milford Haven, Caerdydd/Cardiff Parki narodowe: Eryri/Snowdonia, Arfordir Sir Benfro/Pembrokeshire Coast, Bannau Brycheiniog/Brecon Beacons.

A TERAZ CZAS NA ZDJĘCIA

ZAMEK CONWY

PARK NARODOWY SNOWDONIA

TENBY- UROCZE MIASTECZKO W WALII

MAPA ZJEDNOCZONEGO KRÓLESTWA

KONIEC Prezentację wykonała Zuzanna Sobańska