W KTREJ NIE ZABRAKNIE ZI Historia zi i
W KTÓREJ NIE ZABRAKNIE ZIÓŁ !!!
Historia ziół i roślin przyprawowych Początki stosowania przypraw i leczniczych roślin zielnych. Rośliny przyprawowe i zioła od niepamiętnych czasów służą ludziom zarówno jako dodatki smakowe do pożywienia, jak i składniki leków. Tysiące lat przed naszą erą rośliny przyprawowe i zioła lecznicze były uprawiane i stosowane przez Egipcjan, Greków, Chińczyków RZYM i Rzymian. CHINY BABILONIA EGIPT już handel przyprawami i ziołami Babilończycy w 700 roku p. n. e. prowadzili takimi jak szafran, tymianek, kminek, sezam, kardamon czy czosnek i cebula.
Obecnie uprawa roślin przyprawowych i ziół w ogrodach czy w skrzynkach balkonowych jest coraz bardziej popularna. Dla miłośników aromatycznych potraw nie jest to jednak nic trudnego, a smakiem przypraw możemy się dzisiaj rozkoszować do woli. Tak wygląda skrzynka balkonowa
10 ziół do codziennego 1. Tymianek 6. Rozmaryn stosowania w kuchni 2. Majeranek 3. Bazylia 4. Mięta 5. Oregano 7. Estragon 8. Szałwia 9. Lubczyk 10. Pietruszka Roślinne przyprawy – zioła – są w kuchni jak skarb. Bardzo korzystnie wpływają na zdrowie i urodę. Ułatwiają trawienie, przyspieszają przemianę materii, przeciwdziałają opuchliznom usuwając nadmiar wody z organizmu, zapobiegają wzdęciom, niedoborom witamin. Smak potraw przyprawionych ziołami jest bogaty w minerały i aromatyczny , a co za tym idzie potrzebujemy znacznie mniej soli.
Popularne w dawnej Polsce Dziś w naszych kuchniach używamy przypraw z niemal każdego zakątka świata. Niestety, polskie tradycyjne dodatki do potraw często idą tym samym w zapomnienie. A szkoda, bo wiele z nich i dziś zadziwiłoby naszych gości. Zobaczmy, z jakich ziół i przypraw słynęła staropolska kuchnia. Kminek Jałowiec - Leśny posmak nadaje potrawom aromatu. Świetnie komponuje się z różnymi rodzajami mięs czy daniami z kapusty lub buraków. W dymie jałowcowym wędzi się wędliny i mięso. -Owoce jałowca mają właściwości odkażające i moczopędne. Łagodnie wzmaga wydzielanie żółci i ułatwia jej przepływ przez drogi żółciowe, przy tym pobudza perystaltykę jelit, leczy artretyzm i choroby dróg oddechowych Ułatwiają trawienie tłustych potraw. Obowiązkowy dodatek do świątecznego bigosu czy kapusty z grzybami, a także potraw z tłustych mięs: wieprzowiny, gęsiny lub kaczki. Nie tylko ze względu na walory smakowe. Już starożytni Grecy i Rzymianie używali go jako środka ułatwiającego trawienie. Nasiona kminku mają właściwości przeciwskurczowe i wiatropędne. Pomagają w trawieniu, likwidują także wzdęcia.
Bazylia Roślina uprawna: Znaczące uprawy znajdują się w Ameryce Południowej. W Azji uprawiano ją od czasów przedhistorycznych. Z Iranu i Indii dotarła do Europy południowej, skąd w XVI w. przywędrowała do Europy Środkowej (w tym Polski), gdzie początkowo była siana w oranżeriach i w donicach. Bogata, kremowa zupa pomidorowa z bazylią - Sekretem bogactwa tej zupy jest prawdziwe masło, a zwłaszcza świeże liście bazylii i słodka śmietanka.
Estragon Mało kto jednak wie, że w XVI i XVIIwiecznej Polsce suszone liście tego zioła były tak powszechne jak. . . sól. Estragon jest dobrym dodatkiem do sałatek, zup, pieczeni i marynat. Dodawano go między innymi do ogórków - zarówno kiszonych, jak i w zalewie octowej. Nadawał on warzywom jędrności. Estragon łagodzi podrażnienia żołądka, więc warto i dziś używać go w kuchni. Tymianek to zioło o stosunkowo szerokiej gamie zastosowań. Działa przeciwzapalnie, przeciwbakteryjnie i wzmacniająco. Zaleca się go w przeziębieniach, kaszlu, zapaleniu oskrzeli i innych schorzeniach górnych dróg oddechowych. Również w wypadku wystąpienia niewielkich dysfunkcji układu pokarmowego warto spróbować terapii tymiankiem. Wywary z tego zioła pobudzają pracę jelit i żołądka, a także zapobiegają wzdęciom. Nadaje głębi smaku wszelakim zupom, gulaszom i zapiekankom oraz każdej potrawie zawierającej mięso. Dobrze się komponuje z innymi ziołami.
Majeranek to jedna z najpopularniejszych roślin przyprawowych uprawiana w przydomowych ogrodach. doskonała przyprawa do różnych potraw, szczególnie ciężkostrawnych. Dodaje się go do zup, potraw mięsnych (zwłaszcza pieczonych), potraw z bakłażanów, ziemniaków. Stosowany też do aromatyzowania octu i herbat, Mięta pieprzowa jest powszechnie stosowana w deserach, nadając charakterystyczny świeży smak owocom, lodom i sorbetom. Roślina ta świeża bądź suszona -używana jest jako dodatek do grillowanego mięsa, nadziewanych warzyw i ryżu. Jest wiatropędna, stymulująca, działa napotnie i przeciwskurczowo. Mięta pieprzowa ma najwyższe stężenie mentolu, a preparaty z mięty kłosowej podawane są często dzieciom. Mięta ma działanie wzmacniające, jest dobra na przeziębienia, grypę i gorączkę. Lubczyk należy do rodziny pietruszki, a jego nasiona, liście i korzenie są powszechnie stosowane w Europie do aromatyzowania potraw i napojów np. do zup, wywarów, octów smakowych, piklów, gulaszów i sałatek. Łodygi są krojone i wykorzystane jako przyprawa do sosów i gulaszów, a kandyzowanymi liśćmi i łodygami dekoruje się ciasta. Korzenie obiera się aby usunąć gorzką w smaku skórkę, a następnie wykorzystuje się jako warzywo, bądź marynatę.
Oregano jest ważnym ziołem w kuchni. Do przyprawiania smaku, używa się liści, które mogą mieć lepszy smak w suszonej postaci niż świeżej. Oregano zazwyczaj stosujemy do sosów, pizzy, przyprawiania mięs, sałatek. Oregano było używane jako środek antyseptyczny, a także jako lek na żołądek, jelita i dolegliwości układu oddechowego. Działa odtruwająco, wiatropędnie, łagodzi rany, podrażnienia i choroby skóry. Działa dobrze na wrzody żołądkowe i wątrobę. Szałwię lekarską stosuje się nie tylko do produkcji kosmetyków i jako przyprawę poprawiającą smak potraw. Leczniczą właściwością herbatki z szałwii jest pobudzanie organizmu do produkcji soków trawiennych, a płukanie ust szałwiowym naparem działa antyseptycznie, likwidując afty i pleśniawki. Rozmaryn -smak doskonale komponuje się z drobiem, rybami, jagnięciną, wołowiną, cielęciną, wieprzowiną oraz pieczenią z dziczyzny. Rozmaryn podnosi smak szpinaku, pomidorów, grochu, grzybów, sera, jajek, soczewicy oraz dopełnia smak szczypiorku, tymianku, pietruszki, trybuli i liści laurowych. Łagodne zupy z ziemniaków i bakłażanów, a także marynaty, dressingi i śmietanowe sosy wiele zyskują dzięki silnemu charakterowi rozmarynu.
* Jak myślisz , co Zdenerwowałm dodać do zupy się w szkole, bo żeby jej smak miałem nabrał aromatu? sprawdzian i Herbatka z melisy popisałem. - źle Chyba jestem Coś taki dobrze Ci zrobi i Masakra!!! chory, bo źle się zdenerwowany? będzie Może bazylię bolepiej. sekretem czuję i boli mnie Zrobię ci bogactwa tej zupy jest brzuch. herbatę z prawdziwe masło, amiętą to zwłaszcza świeże liście może bazylii i słodka śmietanka. poczujesz się lepiej.
KUCHNIA Kuchnia Dolnego Śląska DOLNEGO ŚLĄSKA To oryginalne połączenie smaków z różnych stron Europy. Oprócz potraw staropolskich czy specjałów przywiezionych przez osadników z Kresów Wschodnich, znajdziemy w niej także dania litewskie, jugosłowiańskie, ormiańskie i łemkowskie. Wszystkie mają bogatą, często wielowiekową historię i przekazywaną z pokolenia na pokolenie recepturę.
Lekko zacznij dzień - dietetyczne śniadanie Sałatka z rukolą, łososiem i jajkiem • 200 g świeżego filetu ze skórą z łososia • sól, pieprz • 3 (najlepiej od kur z wolnego wybiegu) jajka • 2 garści rukoli • 3 łyżki oliwy • 1 łyżka soku z cytryny • 2 łyżki wody • 1 łyżka gruboziarnistej musztardy Sposób przygotowania Rybę oprószamy solą i pieprzem, zawijamy w folię aluminiową i wrzucamy do gotującej się wody na 8 -10 minut lub gotujemy na parze. Jajka gotujemy na półtwardo, około 5 minut. Na dużym talerzu układamy umyte i osuszone listki rukoli. Jeszcze ciepłe jajka obieramy ze skorupek, kroimy na ćwiartki i kładziemy na rukoli. Rozdzielamy kawałki łososia i również kładziemy na sałatce. Robimy dressing, mieszając oliwę, sok z cytryny, wodę i musztardę, aby powstała emulsja. Polewamy sałatkę i podajemy posypane ulubionymi ziołami. SMCZNEGO!!
Obiad: Miska gorącej zupy z dynią, jarmużem, świeżymi ziołami Pierś z kurczaka ze szpinakiem, serem Mozzarella oraz pomidorami i bazylią Składniki • Pierś z kurczaka 1 sztuka • Szpinak świeży 100 g • Ser Mozzarella 4 plastry • Pomidor 4 plastry • Bazylia świeża • Czosnek 2 ząbki • Zioła prowansalskie • Pieprz czarny • Gałka muszkatołowa • Ostra papryka Sposób przygotowania: Pierś natrzeć ziołami, pieprzem oraz ostrą papryką. Odstawić na 20 minut, a następnie usmażyć na grillowej patelni (bez dodatku tłuszczu). Szpinak lekko poddusić wraz z wyciśniętym przez praskę czosnkiem oraz świeżą bazylią, dodać gałkę muszkatołową i pieprz, całość dokładnie wymieszać. W naczyniu żaroodpornym ułożyć grillowaną pierś, szpinak, plastry sera oraz pomidory. Całość posypać ziołami. Zapiekać około 15 minut w 180 stopniach.
Kolacja: Sałatka z brokuła, pomidorów i jajek składniki: • 3 jajka • 1 brokuł średniej wielkości • 3 pomidory średniej wielkości • sól • pieprz z młynka do smaku • majonez lub sos majonezowy sposób przygotowania: Jajka ugotować na twardo, brokuł gotować w osolonej wodzie z dodatkiem szczypty cukru i kwasku cytrynowego(te dodatki zapobiegają rozsypce koszyczków brokułu) do miękkości. Po wystudzeniu składników, kroić brokuł na małe cząstki, jajka na ćwiartki, pomidory na ósemki. Układać na półmisku kolejno brokuł, jajko, pomidor. Ułożoną jedną warstwę przyprawić solą i pieprzem, polać majonezem. Układać dalej kolejne warstwy, do wyczerpania składników. Całość wstawić do chłodnego miejsca na 0, 5 godziny. Można udekorować listkami pietruszki. Sałatka smakuje z chudą wędliną i ciemnym chlebem. Stanowi również ciekawy element dekoracyjny na przyjęciach.
Przyprawy i zioła przyprawowe zajmują szczególne miejsce w żywieniu człowieka. Od dawna cenione były za właściwości smakowo-aromatyczne oraz lecznicze. Przyprawy i zioła przyprawowe mają szerokie zastosowanie, są obecne niemal we wszystkich kuchniach świata. Surowcami przyprawowymi mogą być różne części roślin. Ze względu na to kryterium wyróżnia się przyprawy otrzymane z: owoców, nasion, liści, kwiatów, korzeni, kory, pąków, kłączy i cebuli. Nadają one potrawom swoisty smak, zapach, aromat oraz barwę, pobudzają apetyt, polepszają trawienie i przyswajanie pokarmów przez organizm człowieka. Kanapka z sałatą, dwoma rodzaje dobrej szynki, serem brie i pleśniowym, awokado, pomidorami, świeżym ogórkiem, dużą ilością świeżych ziół: bazylia i tymianek. Ziemniaki, cebula, czosnek, boczek i przyprawy ziołowe sprawiają, że zupa jest niezwykle aromatyczna.
KUCHNIA WSPÓŁCZESNEGO WROCŁAWIA Pierś z indyka faszerowana szpinakiem i orzechami na salsie z buraków i jabłek trzebnickich. Czas przygotowania: 45 -60 min. Rodzaj kuchni: współczesnego Wrocławia Składniki: (składniki na 10 porcji) 0, 5 kg fileta z piersi z indyka 20 dkg szpinaku 50 g czosnku 50 g orzechów włoskich 30 dkg czerwonych buraków 30 dkg jabłek 2 jaja oliwa sól, pieprz, zioła: estragon, bazylia, natka pietruszki 5 g świeżego estragonu 10 dkg cebuli powidła śliwkowe 100 ml czerwonego wina Filet z indyka rozcinamy na płaty i przyprawiamy solą, pieprzem i ziołami. Szpinak podsmażamy na oliwie z czosnkiem, studzimy, dodajemy jaja, orzechy, przyprawiamy i mieszamy. Farszem smarujemy mięso, zawijamy w rolady. Pieczemy w temperaturze 180˚C przez około 30 minut. Buraki gotujemy, kroimy w kostkę. Cebulę siekamy i podsmażamy, dodajemy buraki, jabłka i podlewamy winem, następnie dodajemy powidła śliwkowe. Przyprawiamy estragonem, solą i pieprzem. Podajemy jako dodatek do roladek z indyka.
ZUPA ORKISZOWA Z DROBIOWYMI KLOPSIKAMI Składniki: (składniki na 4 porcje) 1 l rosołu drobiowego 100 gr mąki orkiszowej 50 gr masła 100 ml śmietany do zupy 18% 200 gr fileta z piersi kurczaka 2 jaja 1 pęczek natki pietruszki 10 gr gałki muszkatołowej pieprz czarny mielony, sól do smaku Z masła i mąki orkiszowej robimy lekko ciemną zasmażkę. Łączymy ją z rosołem i gotujemy 10 minut. Zupę przyprawiamy solą, pieprzem i gałką muszkatołową. Robimy klopsiki. Mięso z piersi kurczaka podsmażamy na maśle, drobno mielimy, dodajemy jajka, pietruszkę, sól, pieprz do smaku, mieszamy. Formujemy łyżeczką małe klopsiki i gotujemy ok. 10 minut w lekko wrzącej zupie. Przed podaniem zaciągamy zupę śmietaną.
Oto jeszcze trzy tradycyjne potrawy z tego regionu Czarne gołąbki, krużewnickie, kysielnica i śląskie niebo. Czarne gołąbki krużewnickie są wizytówką Lubomierza. - Uprażyć kaszę na patelni, następnie dodać tłuszczu i soli, zalać wodą w proporcji 1 l na 1 kg kaszy, - Przygotować farsz: zmielić mięso, usmażyć cebulę, ugotować ziemniaki, a później je rozdrobnić, - Uformować jednolitą masę ze składników farszu, - Przygotować kapustę: sparzyć osolonym wrzątkiem główki kapusty, wyciąć twarde części liści z główek, - Zawinąć farsz w liście kapusty, uformować podłużne, regularne kształty, - Włożyć uformowane gołąbki do garnka, na dnie którego znajdują się liście kapusty. Zagotować gołąbki i przełożyć je do piekarnika. Smacznego!!!!
Żur łemkowski zwany kysylicią - Z mąki pszennej, owsianej i drożdży przygotować zakwas i odstawić w ciemne miejsce. Zagotować 2 litry wody z czosnkiem, kminkiem lub zielem angielskim oraz liściem bobkowym (laurowym). -Przekiśnięty zakwas przecedzić przez sitko i wlać do gotującej wody. Ciągle mieszając, ugotować na małym ogniu, aż zgęstnieje, następnie doprawić do smaku solą i czarnym niemielonym pieprzem. - Na patelni zeszklić na oleju lub maśle drobno pokrojoną cebulkę i dodać ją do keselicy. - Ugotowane w całości ziemniaki wyłożyć na osobny talerz lub miseczkę. Polać je omastą z masła i zeszklonej cebulki lub posypać dużą ilością ziół. "Śląskie niebo" było popularną typowo regionalną potrawą na Dolnym Śląsku, przygotowywaną na święta - Kasler, boczek, susz owocowy i skórkę z cytryny zalać wodą, dusić na wolnym ogniu 30 -60 minut. Ugotowane mięso i owoce wyjąć. Wywar ostudzić ; - Z masła i mąki zrobić zasmażkę, rozprowadzić zimnym wywarem i sos doprawić solą. - Uduszone mięso pokroić w plastry, razem z owocami włożyć do sosu i ostrożnie podgrzać. - Podawać na półmisku obłożone pokrojonym w plastry knedlem drożdżowym. Śląskie niebo
Staropolski kredens w którym nie zabrakło ziół. Wisiały one w spiżarni, suszyły się, a ich zapach przyciągał zgłodniałych domowników do stołu. Każda gospodyni dodawała je do potraw uzyskując niezapomniany smak.
QUIZ CZY ZNASZ TE ROŚLINY PRZYPRAWOWE? SZAŁWIA LUBCZYK Przed pieczeniem Jest bardzo baraniny natrzyj mięso aromatyczny, dlatego posiekanymi liśćmi trzeba go używać szałwii i połową łyżeczki w małych ilościach. gałki muszkatołowej. Do mięsa na pulpety Szałwia wzbogaca dodaj łyżeczką – również smak ryb, będzie pachniało potraw z tłustego drobiu i nabierze łagodnego ismaku. innych. Dodaj też do zup i sosów warzywnych. ROZMARYN TYMIANEK Do farszu mięsnego Zupa grochowa lub do pierogówbędzie dodaj miała kilka fasolowa rozdrobionych gałązek niepowtarzalny smak, rozmarynu. Jest jeżeli dosypiesz do niej aromatyczny i gorzkawy. łyżeczkę tymianku. Poprawia smak pasztetów doskonale wzbogaca z królika. smak tłustych mięs pomaga–w ich trawieniu, oraz potraw z grzybami, twarożków, pizzy. Oliwa z jego dodatkiem pasuje do sałatek. MIĘTA KOPER MELISA BAZYLIA Dodaj posiekaną do Do gotowanych filetów Ma leciutko cytrynowy Posiekaną świeżo zerwaną chłodnika ze świeżych z łososia zrób zapach. Doskonała bazylię dodaje się sos do sałatki ogórków. Doskonała koperkowy: śmietanę do dekoracji deserów z pomidorów z serem do jagnięciny, sałatek, koper ii oliwą łyżkę mąki i lodowych i koktajli mozarella z oliwek. koktajli odświeżających wymieszaj i podgrzej odświeżających. Pasuje do sałatki szopskiej: i lodów. na patelni aż zgęstnieje. Smakosze dodają ją pomidory, ogórki, papryka, Herbatka z mięty Niezastąpiony do marynowania śledzi ser feta i czosnek. do zup, świetnie sałatekaromat i twarożku. i pieczenia mięs, Wzmacnia gorących gasi pragnienie. a nawet do herbaty dań warzywnych. i likierów.
Mimo, że zioła nie są źródłem kalorii, to, odpowiednio dobrane, mogą wspomóc trawienie czy pobudzić łaknienie. Ponadto zioła, w zależności od ich rodzaju, mogą działać rozkurczowo, moczopędnie czy antybakteryjnie, a dodane w odpowiednich proporcjach do potraw nadają im smak i aromat! Smacznego!!! Wykonał: Michał Fluder Kl. VI a Szk. Podst. 28 Wrocław
- Slides: 23