Vrijheidsbeperkende maatregelen Bouwen aan afbouw Aan de slag
Vrijheidsbeperkende maatregelen : Bouwen aan afbouw Aan de slag met de tool VBM Workshop 26 oktober 2018
Bouwen aan afbouw • Historiek – Hoe is dit verhaal ontstaan ? • • • 2010 : initiatief “ban de band” Ontstaan van de kerngroep 2014 : inspiratiedag Oprichten platform VBM Drie themagroepen werken aan 1 product : – Definitie en cultuuromslag – Procedures – Alternatieven
Tool VBM
Engagementsverklaring Hoe ontstaan? - Themagroep definitie en cultuuromslag - Gemeenschappelijk taalgebruik - Stimuleren/inspireren
Engagementsverklaring Wat is het niet? - Waardeoordeel - Juist- of fout verhaal - Juridisch/wettelijk bindend document
Engagementsverklaring Wat is het wel? - Symbolische verbintenis - Werk- en discussie instrument - Definiëring VBM - 13 uitdagende stellingen
Engagementsverklaring Doel - Neen, tenzij… cultuur - Micro + meso + macro - Uitdagingen: - Bewuster omgaan met VBM - Afname van VBM in aantal, frequentie en duur
Engagementsverklaring Definitie “Vrijheidsbeperking is alles wat een cliënt niet zelf mag bepalen. ”
Engagementsverklaring NEEN! - Preventie - Alternatieven TENZIJ… - Invulling - Inspiratie
Engagementsverklaring Concreet - Online ondertekenen https: //www. petitions 24. com/engagementsverklar ing_-_bouwen_aan_afbouw - Button
De tool
Casus 1: “voorziening X” Voorziening X is een project dat recent door een groep ouders werd opgericht om hun volwassen kinderen met een verstandelijke beperking woonondersteuning te bieden. Zij ervaren dat ze voor enkele cliënten de kamerdeur op slot moeten doen. Er is ook een cliënt die ‘s nachts met een lendenriem slaapt. De voorziening wil een kader uitwerken waarbinnen zij deze maatregelen kunnen plaatsen.
Bouwlaag 1 • Vanuit de engagementsverklaring vindt men enkele interessante stellingen die het denken rond VBM verbreedt. Misschien zijn ook de huisregels wel mee te nemen in het kader? , Staat het op slot doen van de kamerdeur wel in verhouding tot het risico (proportionaliteit)? , Moeten we registreren wanneer we de kamers op slot doen? , … • Verdieping in het wettelijk kader maakt duidelijk dat het belangrijk is om goede procedures te hebben over VBM. Iemand van zijn vrijheid beroven, kan enkel onder bepaalde voorwaarden, Kan enkel een verpleegkundige iemand op bed fixeren? , … • Men schrijft op basis van deze gesprekken eigen visietekst uit.
Engagementsverklaring (bewust(er) omgaan met) vrijheidsbeperkende maatregelen NEEN! • Op de vraag of je iemand in zijn vrijheid mag beperken, antwoorden we principieel “NEEN”! • De focus ligt op preventie en het zoeken naar alternatieven. NEEN! TENZIJ… • Een vrijheidsbeperkende maatregel kan enkel wanneer er ernstige schade wordt toegebracht aan/of dreigt te worden toegebracht aan de fysieke en psychische integriteit van zichzelf/anderen, het leefklimaat of materiaal. Na grondige bespreking en evaluatie kan de maatregel eventueel preventief
Bouwlaag 2 • Voor het uitwerken van de procedures vindt men heel wat inspiratie in de tweede bouwlaag van de tool. Bijv. welke onderdelen voorzien we in onze procedure, waar moeten we aandacht voor hebben. Bijv. waarop gaan we letten als we een team samenstellen om gebruik van VBM te vermijden.
Bouwlaag 3 • Ook op de werkvloer gaat men aan de slag. Per cliënt gaat men kijken wat het plan en de uitvoering is ivm het gebruik van de lendenriem of de gesloten deur is. Bijv. waarom slapen de personen met een gesloten kamerdeur? Welk gedrag stellen ze als de kamerdeur niet gesloten is? Wat is hun emotioneel niveau en hoe kunnen we van daaruit het nachtelijke rondlopen verklaren? • Begeleiding bekijkt wat ze administratief bij gaan houden en hoe ze dit zullen doen. Bijv. Ze beslissen om te registreren via de computer/tablet. Een begeleider maakt een observatieschema. Ze vragen deze computer aan bij beheerraad (oprichtende ouders)
Casus 2: “voorziening Y” Naar aanleiding van een heftige discussie op een teamvergadering in voorziening Y over het gebruik van polsbandjes bij agressieve uitbarstingen van een cliënt, gaat de teamverantwoordelijke op zoek naar handvaten om het denken te stroomlijnen. De visietekst van de voorziening geeft enkele kapstokken, maar biedt geen sluitend antwoord.
Bouwlaag 2 • Men wil bekijken of het leefklimaat wel aangepast is voor deze cliënt. Bijv. zijn er preventieve maatregelen om de agressie te voorkomen? Zijn groepsactiviteiten bij deze cliënten wel aangewezen? Moet iedereen om 10 u. in de dagbesteding zijn of kan men ook wat langer uitslapen? • De veiligheid van de cliënt zelf, de anderen en de medewerkers staat onder druk. Welke stappen kan de organisatie nemen? Bijv. permanentiesysteem, lokaal waar cliënt bij stress naartoe kan, … • Agressie is een indringende ervaring voor medewerkers. Wat betekent nazorg voor hen? Bijv. tijdelijk met 2 op dienst na een incident, …
Bouwlaag 3 • Ook binnen de woning gaat men kritisch het leefklimaat bekijken. Bijv. hoe zit het met de interacties tussen de cliënt en zijn huisgenoten? Kan vooraf eten een oplossing zijn? • Begeleiders en hun coachend team staan stil bij hoe ze kunnen zorgen voor elkaar om daarna terug verder te kunnen. Bijv. er wordt een vergadering gehouden om stil te staan bij de gevoelens en emoties die het begeleiden van de cliënt losmaakt. Alle angsten en twijfels worden daar geuit en dat lucht op. Bijv. Begeleiders signaleren bij hun verantwoordelijken dat een telefoontje na een incident (ook in het weekend) hun veel deugd doet.
Bouwlaag 1 • De teamverantwoordelijke reikt aan het beleid enkele ideeën aan om de visietekst van de voorziening verder uit te werken.
Loslaten betekent tijdelijk je houvast verliezen. Niet loslaten betekent voor altijd je houvast verliezen. Sören Kierkegaard
- Slides: 31