VRAL HEMORAJK ATE Dr BAAK DOKUZOUZ ANKARA NUMUNE
VİRAL HEMORAJİK ATEŞ Dr BAŞAK DOKUZOĞUZ ANKARA NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ 1. ENFEKSİYON HASTALIKLARI VE KLİNİK MİKROBİYOLOJİ KLİNİĞİ
Tokat Hastalığı Mayıs - 2002 Ø Kliniğimize Tokat ili ve çevresinden benzer şikayetlerle hastalar gelmeye başladı. Ø Ateş, başağrısı, miyalji, ve kanama Ø Ankara’ya sevk edilen bir hemşirenin öldüğü öğrenildi. Ø Hastanemize sevk edilen bir doktora Salmonella Enteriti tanısı kondu.
Ön Tanılar è Hematolojik hastalık è İnfeksiyon § Leptospiroz § Bruselloz § Riketsiyoz § Viral §? è İntoksikasyon § Mantar § Kimyasal
SONUÇ KIRIM – KONGO KANAMALI ATEŞİ
Sağlık Bakanlığı verileri olgular exitus 2001 ? ? 2002 17 2003 133 6 2004 249 13 Toplam 399 19 (4. 7%)
VİRAL HEMORAJİK ATEŞLER Etkenler: Çeşitli virus familyalarına ait virüsler Patoloji: Vasküler sistem hasarı Hedef: Vücuttaki pek çok organ ve sistem
Ortak Tablo è Ateş è Kanamalar è Ölümle sonuçlanabilen hastalık
Hemorajik Ateş Virüsleri è Filoviridae § § è è Flaviviridae Marburg Hemorajik Ateşi § Sarı humma Ebola Hemorajik Ateşi § Dang Hemorajik Ateşi § Kyasanur Ormanı hastalığı Arenaviridae § Lassa ateşi § Arjantin Hemorajik Ateşi § Hanta virüs RSHA § Bolivya Hemorajik Ateşi § Hanta virus PS § Venezuela Hemorajik Ateşi § Rift vadisi ateşi § Brezilya Hemorajik Ateşi § Kırım kongo hemorajik ateşi è Bunyaviridae
Rezervuar ve Vektörler
Ortak Tablo (klinik seyir) è Başlangıç: ateş, halsizlik, baş ve kas ağrıları è Ciddi olgularda: cilt altı § iç organlar § ağız boşluğu kanamalar § Göz § kulaklardan v. Bu grupda kan kaybına bağlı ölüm nadir §
Ortak Tablo (klinik seyir) è Ağır olgular: § Ciddi kanama § Şok § Deliryum § Koma § Nöbet § Renal yetmezlik (bazı VHAlerde) § Ölüm
Tedavi è Destek tedavi: Volum replasmanı Trombosit süspansiyonu Taze donmuş plazma Tam kan è Ribavirin: Lassa ateşi Renal yetmezlikle seyreden HA Kırım-Kongo HA ? è Konvelesan dönem plazması: Arjantin HA
Tedavi başarısı güçlü bir kan bankası desteğine bağlıdır.
Filoviridae è Marburg Hemorajik Ateşi è Ebola Hemorajik Ateşi Afrika hemorajik ateşleri
Filoviridae Marburg Hemorajik Ateşi è 1967 è Uganda Avrupa è Afrika yeşil maymunları (Cercopithecus aethiops) è Maymun böbrek hücre kültür hazırlayan § Primer § Sekonder laboratuvar personeli- 25 hasta kanı ile cinsel temas 6 7 ölüm
Filoviridae Ebola Hemorajik Ateşi è 1976 è Sudan Zaire 284 olgu 318 olgu % 53 ölüm % 88 ölüm è 1979 è 1996 -7 è Bulaş yolu : maymunlar hasta kanı hastaların vücut sıvıları
Filoviridae Marburg-Ebola (Klinik bulgu) è Ateş è Deri ve mukaza kanamaları è Miyalji è Sarılık, pankreatit è Baş ağrısı è è Konjunktival kızarıklık Meninks iritasyonu, letarji, ve fotofobi è è huzursuzluk, saldırganlık è Hematemez, melena göğüs ağrısı è Ölüm Bulantı, kusma, ishal è Farenjit, öksürük, %50 -80 Kuduzdan sonra en öldürücü hastalık
Arenaviridae è Lassa Ateşi è Arjantin Hemorajik Ateşi è Bolivya Hemorajik Ateşi è Venezuela Hemorajik Ateşi è Brezilya Hemorajik Ateşi
Arenaviridae Lassa ateşi è 1967 è Nijerya , Liberia, Sierra Leone, Guenea è Tarla faresi (asemptomatik) è Bulaş: § çıkartılarla kontamine aerosol kontamine gıda § cilt ve mukoza teması § insandan insana yakın temas -aeresol § cinsel yolla bulaş § nosokomiyal bulaş è Ölüm %27 Mastomys natalensis
Arenaviridae Lassa ateşi (Klinik bulgu) è Ateş, relatif bradikardi è Mukozal kanamalar è Konjuktivit, fasiyal ödem è GIS kanaması è Boğaz ağrısı, pürülan è Menenjial tutulum, ensefalit, %17 serebellar sendrom farenjit è Retrosternal ağrı, öksürük è Proteinüri è Sırt ağrısı è Lökosit normal veya artmış, è Karın ağrısı è Trombositopeni è Kusma, ishal, dehidratasyon è ØRibavirin AST yüksekliği etkili
Arenaviridae Güney Amerika Hemorajik Ateşleri è Arjantin H A è Junin v 1958 Ateş è Kanamalar è Böbrek tutulumu böbrek yetmezliği è SSS tutulumu (% 50 olguda ) è Ölüm %16 è Lab: lökopeni, trombositopeni, faktör eksikliği, fibrinojen eksikliği
Arenaviridae Güney Amerika Hemorajik Ateşleri Bolivya H A Machupo v 1965 è Ateş è Artralji, miyalji è Baş ağrısı è Subkonjuktival hemoraji ve diğer kanamalar è Nörolojik bulgular, tremor, nöbetler ve koma è Ölüm %22
Arenaviridae Güney Amerika Hemorajik Ateşleri èVenezuela H A Guanarito v 1991 è Brezilya H A Sabia v 1990 § Klinik tablolar benzer § İnsanlara aerosol yoluyla bulaşır. § İnsandan insan geçiş genelde yoktur, ama olabilir. § Ribavirin tedavisi başarılı ? § Olgu sayısı az
Flaviviridae è Sarı Humma è Dang Hemorajik Ateşi è Kyasanur Ormanı hastalığı è Omsk Hemorajik Ateşi è Al Khumrah Hemorajik Ateşi
Flaviviridae Sarı Humma Sarı humma -Yellow fever è Afrika kaynaklı è 1648 Amerika tanımlanmış è 1927 de izole edilmiş è 1937 aşısı bulunmuş
Flaviviridae Sarı Humma è Rezervuar: Maymun è Vektör: A aegypti Haemagogus sivrisinek Sabethes è Zincir: Maymun sivrisinek maymun insan
Flaviviridae Sarı Humma è 1986 -1991 Afrika’da è 20 424 olgu è 5 447 ölüm è Ölüm oranı %20 è Güney Amerika’da son yirmi yılda 100 hasta è Kliniği aynı iki form: orman tipi şehir tipi
Flaviviridae Sarı Humma ( klinik) è İnfeksiyon è Remisyon è İntoksikasyon
Flaviviridae Sarı Humma (klinik) İnfeksiyon evresi è Ateş è Relatif è Baş bradikardi (faget bul. ) ağrısı è Konjuktival è Fasial hiperemi kızarıklık è Lumbosakral è Lökopeni ağrı viremi
Flaviviridae Sarı Humma (klinik) è İyileşme è Remisyon 1 -2 saat 1 -2 gün
Flaviviridae Sarı Humma (klinik) İntoksikasyon dönemi èSarılık è Oligüri, albuminüri, èRenal è Kanama yetmezlik è GIS kanama è Delirium, stupor è Metabolik asidoz, şok è Ölüm %20 -50 è Tedavi: Destek tedavisi
Flaviviridae SARI HUMMA korunma AŞI: Hedef kitle: Endemik bölgede yaşayanlar Endemik bölgelere seyahat edenler Zaman: Seyahatten 10 gün önce Koruyuculuk: Hayat boyu
Flaviviridae DANG (DENGUE) è Dört serotip è Çapraz bağışıklık yok è Tropikal è Yılda subtropikal bölgeler 500 000 olgu è Vektör Aedes aegypti
Flaviviridae Dang (Dengue) Hemorajik Ateşi èAmerika Küba è Daha önce farklı bir suptip ile infekte olmuşlarda görülür èAg-Ab kompleksleri Sitokin salınımı kompleman aktivas. kapiller hasar koagülopati Dank HA
Flaviviridae Dang HA (Klinik) è Ateş è Peteşi, purpura, ekimoz è Kanamalar è Hepatomegali è Pulmoner efüzyon è Ödem è Dolaşım yetmezliği è ŞOK ÖLÜM % 44
Flaviviridae Dang HA (Laboratuvar) è Lökopeni è Trombositopeni è ALT –AST yüksekliği è Hemokonsantrasyon è Hemostaz bozukluğu Destek tedavisi Aspirinden kaçının !!
Flaviviridae Kyasanur Orman Hastalığı è Hindistan è Etken: Flavi virus è Rezervuar: sığırlar è Vektör: Kene (Haemaphysalis) è Ensefalit ön planda è Ölüm %5 -10
Flaviviridae Omsk Ateşi è Sibirya’nın batısı è Rezervuar: Av hayvanları è Vektör: Keneler è Kene- kurt – misk sıçanı ? ? è Su kaynaklı bulaş olasıdır. è Ensefalit ön planda è Ölüm %03 -3
Bunyaviridae Cins Üyeleri Bunyavirus Bunyamwero virus Kaliforniya ensefaliti virüsü La Crosse virusu Hantavirus Hantaan virus Muertto Canyon virus Phlebovirus Rift Vadisi Ateşi virüsü Nairovirus Kırım-Kongo HA virüsü Tospovirus İnsanlarda patojen değil
Bunyaviridae Hantavirus è Renal sendromla seyreden HA (HFRS) è Hantavirus pulmoner sendrom (HPS)
Bunyaviridae Hanta virus - HFRS 1976 Hantaan virus: Kuzey ve Güney Kore Dobrava virus: Balkanlar Puumala virus: İskandinavya Seoul virus Rezervuar: kemirgenler Ölüm %1 (Apodemus agrarius) (Rattus norvegicus) Ölüm %5 -30
Bunyaviridae Hanta virüs - HFRS è Ateş è Hipotansiyon è Oligüri è Diürez è Konvelesan
Bunyaviridae Hanta virüs - HFRS Ateş: 3 -7 gün Baş ağrısı Sırt ve karın ağrısı Bulantı, kusma Yüzde kızarıklık Peteşi Konjuktival kanama Hipotansiyon: Saatler- 3 gün Bulantı Kusma Taşikardi Hipotansiyon Görme bulanıklığı Hemorajik bulg. Pulmoner ödem DIC -Şok Ölüm ( 1/3 olgu)
Bunyaviridae Hanta virüs - HFRS Oligüri: 3 -7 gün Diürez: 2 gün-haftalar Bulantı Kusma Hipertansiyon Anüri Kanamalar Ölüm (½ olgu) Konvelesans: aylar sürer
Bunyaviridae Hanta virüs - HFRS Laboratuvar Lökositoz Trombositopeni Proteinüri Üre yüksekliği Kreatinin yüksekliği Tedavi Ribavirin Destek tedavi
Bunyaviridae Hanta virüs - HPS è 1993 è Güneybatı Amerika è Rezervuar: Fare (Peromyscus maniculatis)
Bunyaviridae Hanta virüs - HPS Klinik Ateş Kas ağrıları Öksürük Baş ağrısı Bulantı Kusma Akciğer ödemi ARDS Bulgular Ateş Taşikardi Takipne Hipotansiyon Laboratuvar Lökositoz Trombositopeni Hemokonsantrasyon LDH yüksekliği
Bunyaviridae Rift Vadisi Ateşi è 1975 Güney Afrika è 1997 -98 Batı Afrika è 2000 Arabistan, Yemen è Etken: Phlebo virüs è Vektör: Aedes grubu sivrisinek è Aedes çiftlik hayvanları insan
Bunyaviridae Rift Vadisi ateşi è Asemptomatik è Hafif form: ateş karaciğer bozukluğu èAğır olgu: hemorajik ateş ensefalit koma Ölüm %1 Kalıcı görme è Okuler form kaybı %1 -10
Bunyaviridae Rift Vadisi ateşi Tedavi è ribavirin deneysel olarak etkili (İnvitro) insanlarda ? è interferon è immün modülatörlerler è konvelesan dönem plazmaları
Bunyaviridae KIRIM-KONGO KANAMALI ATEŞİ è 1944 - 45 Kırım è 1956 Kongo è 1967 Virüsün izolasyonu è 1969 Kırım - Kongo
TEŞEKKÜR EDERİM
- Slides: 53