VOP Elektrik Vadeli lem Szlemelerinde Piyasa Yapclk Uygulamalar

VİOP Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Piyasa Yapıcılık Uygulamaları 17. 02. 2016

1 VİOP Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Piyasa Yapıcılık Uygulamaları Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri -Dayanak Varlık / Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Dayanak Varlık/Vade Sonu Uzlaşma Fiyatı Dayanak Varlık ; vade ayının her bir saati için TEİAS bünyesindeki PMUM (Piyasa Mali Uzlaştırma Merkezi) tarafından açıklanan Kısıtsız Piyasa Takas Fiyatlarından (KPTF) hesaplanan basit aritmetik ortalamasıdır Sözleşme Büyüklüğü Sözleşme büyüklüğü ilgili vade döneminde nakdi olarak uzlaşılacak elektrik miktarı üzerinden hesaplanmaktadır. Her vade ayı için sözleşme büyüklüğü değişir. Vade ayındaki saat sayısı * 0, 1 MWh. 30 gün içeren aylar için sözleşme büyüklüğü 72 MWh. (30 * 24 * 0, 1 MWh) 2

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri. VIOP– Baz Yük Elektrik Sözleşmesi Aylara Göre Baz Yük Vadeli İşlem Sözleşmesi Büyüklükleri AY Gün Sayısı Toplam Saat sayısı Ocak 31 744 Şubat 28 672 Şubat-Artık Yıl 29 696 Mart 31 743 Nisan 30 720 Mayıs 31 744 Haziran 30 720 Temmuz 31 744 Ağustos 31 744 Eylül 30 720 Ekim 31 745 Kasım 30 720 Aralık 31 744 3

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri –Fiyat Kotasyonu ve Minimum Fiyat Adımı Fiyat Kotasyonu / Minimum Fiyat Adımı 1 MWh elektrik enerjisinin TL değeri virgülden sonra iki basamak olarak ifade edilir. Örnek (115, 80) Minimum Fiyat adımı 0, 10 TL’dir. Sözleşme Büyüklüğü 29 Gün çeken Şubat ayı sözleşme büyüklüğü 29 * 24 * 0, 10 MWh = 69, 6 MWh’dir. İlgili sözleşme için 115, 80 TL ödenirse, sözleşmenin TL değeri : 69, 6 * 115, 80 = 8059, 68 TL olur. 4

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri –Teminat ve Kaldıraç Teminat 1 adet Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmesi için Takasbank’a yatırılması gereken teminat 720 TL’dir. Kaldıraç Sözleşmenin TL Değeri: 29 * 24 * 0, 1 *115, 80 = 8059, 68 TL Kaldıraç: 8059, 68 TL / 720 TL = 11, 19 5

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri – Kimler Yararlanabilir ? Elektrik üreticileri Elektrik dağıtım şirketleri Toptan ve perakende elektrik ticareti şirketleri Sanayi şirketleri Elektrik maliyet riskini koruma altına almak isteyenler 6

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri – Kullanım Amaçları Risk Yönetimi - Hedge Spekülasyon Arbitraj 7

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri. Korunma – Örneği 1 Üretim Santrali Bir elektrik santrali Ocak, Şubat ve Mart ayında saatte ortalama 10 MW fazla üretim yapacağını öngörmektedir. Bu durumda santral fiyatlarının düşme riskine karşı korunmak istemektedir. VIOP_Baz Elektrik Sözleşmesi piyasa fiyatları, Ocak ayı: 118 TL/MWh Şubat ayı: 110 TL/MWh Mart ayı: 102 TL/MWH Santral Ocak, Şubat ve Mart vadeli sözleşmelerde 10 kısa pozisyon alır. Bu aylar için oluşacak spot fiyat ne olursa olsun santralin ortalama satış fiyatı 110 TL/MWh olacaktır. 8

Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri. Korunma – Örneği 1 9 Üretim Santrali Gün öncesinde gerçekleşmiş fiyat ortalamları aşağıdaki gibi olduğunda; Ocak ayı: 124 TL/MWh Şubat ayı: 108 TL/MWh Mart ayı: 98 TL/MWh 1 MWH için kâr/zarar durumu Ocak Şubat Mart Tüm Vadeli Satış Fiyatı 118 110 102 110 Spot Satış Fiyatı 124 106 95 108, 33 Vadeli Piyasa Kâr/Zarar -6 4 7 1, 67 Gerçekleşmiş Satış Fiyatı 118 110 102 110

10 VİOP Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Piyasa Yapıcılık Uygulamaları Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri Piyasa Yapıcılık Uygulamaları

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıÖzellikler – 1 Ekim 2015 tarihi itibari ile Baz Yük Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmeleri piyasa yapıcılık programına dahil edilmiştir. Minimum Emir Büyüklüğü Maksimum Alım – Satım Fiyat Aralığı (Spread) Piyasada Bulunma Oranı 11

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıElektrik – Vadeli İşlem Sözleşmeleri Altı Piyasa Yapıcı Likitide Dar alım satım makası 12

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıElektrik – Vadeli İşlem Sözleşmeleri Toplam İşlem Hacmi 600, 000 TL 500, 000 TL 400, 000 TL 300, 000 TL 200, 000 TL 100, 000 TL January 15 February March 15 15 April 15 May 15 June 15 July 15 August 15 September. October 15 November December January 16 15 15 15 13

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıElektrik – Vadeli İşlem Sözleşmeleri Açık Pozisyon Adeti 8000 7000 6000 5000 4000 3000 2000 1000 0 January 15 February March 15 15 April 15 May 15 June 15 July 15 August 15 September. October 15 November December January 16 15 15 15 14

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıElektrik – Vadeli İşlem Sözleşmeleri Alım satım spreadleri her bir ay için ayrı belirlenir. Sorumlu olunan sözleşmeler: En yakın üç vade ayı Piyasada Bulunma Oranı: Aylık dönemler itibarıyla piyasanın açık olduğu sürenin %70’i 15

Piyasa Yapıcılık UygulamalarıMuaf – Olunan Durumlar Dayanak varlığın spot piyasasında yaşanan olağandışı durumlar Talep Dalgalanması Üretimde Yaşanacak Kesintiler 16

VİOP Elektrik Vadeli İşlem Sözleşmelerinde Piyasa Yapıcılık Uygulamaları 17. 02. 2016