Voorlezen in de kinderopvang Training Voorleescordinator Bijeenkomst 2
Voorlezen in de kinderopvang Training Voorleescoördinator Bijeenkomst 2
Een stimulerende leesomgeving • Toegankelijk, zelf boekjes kunnen pakken, zodat kinderen zelf leren omgaan met boeken • Rustig, geen afleiding • Een fijne plek om te zitten, vertrouwde omgeving • Zichtbaar voor de ouders (vb leestafel, thema zichtbaar, uitnodigend) • Met je collega’s in gesprek gaan over de leesomgeving Kwestie van lezen deel 5 De leesomgeving 2
Ruimte en aankleding • Het inrichten van een leeshoek: gezellig en knus • De opstelling van boeken voor de kinderen zelf in een lage boekenkast, met (een aantal boeken) met de voorkant naar voren 3
Inrichting van een leeshoek Zie ook https: //nl. pinterest. com/debiebvoordezaa /leeshoeken-reading-nooks
Zichtbaar voor ouders • Een thematafel / leestafel bij inloop • De inhoud van de tafel wisselt en is uitnodigend
Wisselend aanbod • Zorg dat er regelmatig andere boekjes in de kast staan • Wissel bijvoorbeeld bij de start van een nieuw thema • Zet het boek dat je net hebt voorgelezen (of de kartonversie van dat boek) ook in de boekenkast voor de kinderen
Een standaard voor het boek, zodat de voorlezer zijn/haar handen vrij heeft
Interactief voorlezen 8
Training Boek. Start Interactief voorlezen in de kinderopvang • Voor pedagogisch medewerkers • Hebben de pedagogisch medewerkers van jouw instelling deze training (of een andere) gevolgd? • De training is uitgebreid met verdiepingsmodules: • Module 1: Taalaanbod. Wat zeg je en hoe zeg je het? Rijke taal aanbieden door te lezen • Module 2: Taalaanbod: Hoe leg je het uit? Verduidelijken van begrippen en woorden uit boekjes 9
Interactief voorlezen • Herhaald voorlezen • Het juiste boek • In kleine groepjes • Fasen van de voorleescyclus • Leidstervaardigheden 10
Herhaald voorlezen • Dagelijkse activiteit • Leuk en leerzaam • Positieve invloed op de taalontwikkeling • Taallijn: de vaste cyclus voor verdieping verhaalbegrip, kennis over de thema’s en woordenschatuitbreiding 11
Het juiste boek • Een boek dat interactie uitlokt Øuitdagende tekeningen Øen uitdagende verhaallijn Ønodigt uit om zelf na te denken • Sluit aan bij de belevingswereld van de kinderen ØInteresse ØHerkenning • Kans om een onderwerp aan de orde te stellen = uitbreiding van de kennis 12
Het juiste boek (2) • Illustraties ondersteunen het verhaal • Herhalingen in het boek (zinnen of refreinen) • Rijm 13
Checklist boekkeuze • Duidelijke verhaallijn • Sluit aan bij het thema in de groep • Aansprekende en bekende onderwerpen • Illustraties en tekst ondersteunen elkaar • Peuters kunnen voorspellen en actief meedoen met het boek • De verhaallijn is kort om de aandacht vast te houden 14
Kleine groepjes 15
Kleine groepjes • Het meest effectief voor verhaalbegrip van jonge kinderen. • Interactie loopt gemakkelijker • Individuele kinderen in kleine groep meer kans op taalproductie • Gematigd heterogeen • Anderstalige kinderen • Voorleessetting (veraf – dichtbij) 16
De fasen van de voorleescyclus 1. 2. 3. 4. 5. 6. Introductie Voorlezen en vertellen Ingaan op het verhaal Doorgaan op het thema met andere boeken De boekenmuur Napraten over het boek 17
Leidstervaardigheden 18
Leidstervaardigheden 1. 2. 3. 4. 5. 6. De voorkant van het boek laten zien Ingaan op de eigen ervaringen De peuters laten voorspellen Vooraf een luistervraag stellen Ruimte scheppen voor de inbreng van peuters Reageren op de inbreng 19
Leidstervaardigheden (2) 7. Aanvullen tot een goede zin 8. Kernwoorden uitleggen 9. Samenvatten 10. Soorten vragen stellen 11. Relatie leggen tussen aanwezige en nieuwe kennis van de wereld 12. Probleem en oplossing in het verhaal bespreken 20
Digitale prentenboeken / mediagebruik 21
Cijfers • Voor 63% van de nul- tot driejarigen is tv-kijken een normale, dagelijkse activiteit • Op 2 -jarige leeftijd kijken kinderen gemiddeld al 55 minuten per dag televisie, kinderen van een jaar gemiddeld 30 minuten • Een op de drie gezinnen beschikt over een tablet, bijv. een Ipad (bijna 90% over een laptop) • 40% van de nul- tot driejarigen uit deze gezinnen maakt hier gebruik van • Nul- tot zevenjarige kinderen besteden gemiddeld 20 tot 30 minuten per dag aan boeken/voorlezen (stabiel) Uit: Speel Digiwijs. P. Nikken e. a. , 2013 (Digidreumesen)
Advies van het NJI • Kinderen van 0 -2 jaar ügeen digitale media • Kinderen van 2 -4 jaar übeperkte tijd üsamen met een opvoeder (interactie) üaansluiten bij ontwikkeling en ervaring
Onderzoek digitale prentenboeken • Peuters en kleuters begrijpen het verhaal goed en leren nieuwe woorden en zinsconstructies • Kinderen met een taalachterstand leren met digitale prentenboeken in een half uur 5 à 6 nieuwe woorden • Interactieve mogelijkheden van digitale prentenboeken dragen bij aan de taalontwikkeling. Door vragen te beantwoorden leren de kinderen meer nieuwe woorden dan met alleen voorlezen. Aangevuld door interactie met een ouder zorgt voor nog groter leereffect. • Voor kinderen met Nederlands als tweede taal zorgt het effect van bewegende beelden ook voor begrip in oorzaak en gevolg
Voordelen prentenboek van papier • Boekoriëntatie: Kinderen krijgen besef van een boek zoals: een boek heeft een voorkant, een achterkant, je kunt erin bladeren. • Gemakkelijk omdat er geen apparaat nodig is bij het lezen • Knus op bed of bank • Meer ruimte voor invulling van de voorlezer: mogelijkheid om dingen aan te vullen of weg te laten, lezen in eigen tempo, gebruik van eigen stem.
Voordelen van een digitaal boek • Vertonen op een groot scherm: handig om aan grote groep de illustraties te laten zien. • Extra toevoegingen mogelijk zoals geluid, interactiviteit en beweging. • Verhaal wordt door extra toevoegingen beter begrepen. Dat is goed voor kinderen met een taalachterstand • Herhaling: de computer is geduldig! Herhaling is goed voor de woordenschat • Individueel te gebruiken door peuters en kleuters (voor herhaald voorlezen)
Voorbeelden digitaal (voor)lezen
Wepboek • Geanimeerde prentenboeken • Interactief (vragen stellen) • Ongeveer 15 minuten per verhaal • Ook op dvd verkrijgbaar • www. wepboek. nl
Bereslim • Geanimeerde prentenboeken • Abonnement voor kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en scholen • Abonnement voor bibliotheken • Bibliotheekactie: inlogkaartjes voor thuis voor 3 weken gebruik
Bronnen digitale prentenboeken en apps • Goedgekeurde digitale prentenboeken en apps • Educatief in te zetten • Bewust kiezen van digitale media bij activiteiten • Inzet digitale media in interactie
Andere bronnen • www. fundels. com • www. schooltv. nl 0 -4 jaar digitale prentenboeken (o. a. uit Koekelore)
Media Ukkie dagen • Jaarlijks in april • www. mediaukkies. nl • Media Ukkie Award 2015:
Voorleesplan • Houvast bij het structureel werken aan leesbevordering in de kinderopvang (voorlezen en vrij lezen; in relatie tot je programma) • Legt het voorleesbeleid van de instelling vast (binnen het pedagogisch beleid)
Aandachtspunten Voorleesplan • Jaarlijks budget – overleg leidinggevende • Actuele gevarieerde boekencollectie (is aan gewerkt) • Leesomgeving • Voldoende ruimte in het programma voorlezen • Samenwerking met de bibliotheek • Ouders worden actief betrokken bij lezen (bijeenkomst 3) • Het voorleesbeleid wordt geëvalueerd en bijgesteld (bijeenkomst 3 en netwerkbijeenkomst)
Huiswerk 1. Lezen hoofdstuk 2 en 6 uit Voorlezen gaat zó 2. Maak een start met het Voorleesplan. Werken in maatjes Lever het concept Voorleesplan in op … [datum] bij de trainer [mailadres]
Terugblik • Wat is het belangrijkste dat je vandaag hebt bijgeleerd? • Wat is je punt van aandacht voor de komende periode?
- Slides: 36