VIN HUYT HC TRUYN MU TRUNG NG PHT

VIỆN HUYẾT HỌC – TRUYỀN MÁU TRUNG ƯƠNG PHÁT HIỆN ĐỘT BIẾN MÃ MỞ ĐẦU GEN α 2 -GLOBIN TRONG BỆNH ALPHA THALASSEMIA KHOA DI TRUYỀN & SINH HỌC PH N TỬ 1

ĐỘT BIẾN GEN MÃ HÓA CHUỖI α-GLOBIN HS 40 q Chuỗi α-globin được mã hóa bởi hai gen α 1 -globin và α 2 -globin q Gen α 2 -globin biểu hiện gấp 3 lần gen α 1 -globin q Hầu hết đột biến điểm trong alpha-thalassemia xảy ra trên gen α 2 -globin q Đột biến điểm là nguyên nhân chính gây bệnh Hb. H 2

ĐỘT BIẾN GEN G Y BỆNH HBH --SEA/ααND Đột biến gây bệnh Hb. H Tên đột biến Kiểu đột biến Đột biến mất đoạn SEA mất 2 gen α Hb Constant Spring đột biến kéo dài chuỗi Init CD ATG>A-G đột biến mã mở đầu Đột biến điểm Đột biến: Init CD ATG>A-G Vị trí đột biến: HBA 2: c. 2 del. T 3

ĐỘT BIẾN MÃ MỞ ĐẦU GEN α 2 -GLOBIN q Đột biến tại mã mở đầu α 2 -globin làm dịch khung đọc và gây α+-thalassemia Trình tự gen α 2 -globin bình thường A T G T T C C T G … … … … …. . T A A Met Phe Leu α-globin Trình tự gen α 2 -globin bị đột biến mã mở đầu (ATG A-G) A - G T T C C T G … … … A T G … … …. . . ……… … … …T A A Met α-globin biến thể 4

ĐỘT BIẾN MÃ MỞ ĐẦU GEN α 2 -GLOBIN Novel mutation of the alpha 2 -globin gene initiation codon (ATG-->A-G) in a Vietnamese girl with Hb H disease Waye JS, Eng B, Patterson M, Chui DH, Nisbet-Brown E, Olivieri NF q Phát hiện lần đầu tiên năm 1997 ở bé gái người Việt Nam q Năm 2005: Viprakasit phát hiện ở một bé trai bệnh Hb. H 5

GIẢI PHÁP ? ? ? Xây dựng quy trình xét nghiệm phát hiện đột biến mã mở đầu 6

THIẾT KẾ NGHIÊN CỨU Control 1, 8 kb IN. VN. WT 794 bp a 2 -F IN. VN-F a 2 -R IN. VN. mut 1, 05 kb α 2 -globin gene Mẫu 1, 8 kb 1, 05 kb 794 bp H 2 O - - - Bình thường X - X Dương tính dị hợp tử X X X Dương tính đồng hợp tử X X - 7

KẾT QUẢ THỰC HIỆN Mẫu 1, 8 kb 1, 05 kb 794 bp H 2 O - - - Bình thường X - X Dương tính dị hợp tử X X X Dương tính đồng hợp tử X X - NC + + H 20 M NC + + H 20 1, 8 kb 1, 05 kb 794 bp Test c. 2 del. T Chú thích: M là đường chuẩn; NC là chứng người bình thường; + là mẫu mang đột biến c. 2 del. T; H 2 O là chứng nước 8

HƯỚNG DẪN CHỈ ĐỊNH XÉT NGHIỆM 1. Lấy mẫu: q 2 ml máu ngoại vi đựng trong ống chống đông EDTA. q Chuyển lên phòng xét nghiệm trong vòng 4 h kể từ lúc lấy mẫu 2. Chỉ định: “Phát hiện gen bệnh Thalassemia (bằng kỹ thuật PCR-PFLP) (Alpha-Thalassemia, đột biến c. 2 del. T)” q Giá tiền: 470. 000đ (BHYT thanh toán 100%) 9

CẬP NHẬT XÉT NGHIỆM THALASSEMIA Phương pháp Alpha - thalassaemia Đột biến PCR Beta - thalassaemia XN hiện làm Đột biến SEA x CD 41/42 x THAI x CD 17 x FIL x CD 95 x α 4. 2 x CD 26 x α 3. 7 x CD 71/72 x Hb. CS x IVSI-5 x c. 2 del. T x IVSI-1 x -28 Strip Assay XN hiện làm Phát hiện 21 đột biến α-Thalassemia x Phát hiện 22 đột biến β-Thalassemia 10

Lời cảm ơn! GS. TS. AHLĐ Nguyễn Anh Trí và Lãnh đạo Viện Trung tâm Thalassemia Tập thể Khoa DT-SHPT 3. 10. 15