VIII Temel Hak ve zgrlkler TEMEL HAK VE
- Slides: 8
VIII. Temel Hak ve Özgürlükler TEMEL HAK VE ÖZGÜRLÜKLERİN NİTELİĞİ – SINIRLAMA REJİMİ KÖTÜYE KULLANMA YASAĞI – KULLANIMIN DURDURULMASI
Temel Hak ve Özgürlüklerin Niteliği q 1982 Anayasası uyarınca «Herkes» ; Ø Kişiliğine bağlı, Ø Dokunulmaz, Ø Devredilmez, Ø Vazgeçilmez temel hak ve hürriyetlere sahiptir. q Temel hak ve hürriyetler, kişinin; Ø Topluma, Ø Ailesine ve Ø Diğer kişilere karşı ödev ve sorumluluklarını da ihtiva eder.
Temel Hak ve Özgürlüklerin Sınırlanması Doğrudan Anayasa ile Öngörülen Sınırlar Objektif (İçkin Sınırlar) Yasayla Sınırlama • Anayasa’nın ilgili maddelerinde, temel hak ve özgürlüğün düzenlenmesinden sonra getirilen sınırlamalardır. • Herhangi bir açık sınırlama olmaksızın, temel hak ve özgürlüğün «doğasında» var olduğu kabul edilen sınırlardır. • Anayasa’nın 13. maddesinde belirtilen esaslara uygun olarak, Yasama Organı tarafından yapılan sınırlamalardır.
Yasayla Sınırlama (Anayasa m. 13) Temel hak ve hürriyetler; Ø Özlerine dokunulmaksızın, Ø Yalnızca Anayasanın ilgili maddelerinde belirtilen sebeplere bağlı olarak, Ø Ancak kanunla sınırlanabilir. Bu Sınırlamalar; Ø Anayasanın sözüne ve ruhuna, Ø Demokratik toplum düzeninin gereklerine, Ø Lâik Cumhuriyetin gereklerine, Ø Ölçülülük ilkesine aykırı olamaz
Kötüye Kullanma Yasağı - I q Anayasada yer alan hak ve hürriyetlerden hiçbiri; Ø Devletin ülkesi ve milletiyle bölünmez bütünlüğünü bozmayı, Ø İnsan haklarına dayanan demokratik ve lâik Cumhuriyeti ortadan kaldırmayı amaçlayan faaliyetler biçiminde kullanılamaz.
Kötüye Kullanma Yasağı - II Anayasa hükümlerinden hiçbiri, Devlete veya Kişilere; Ø Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin yok edilmesini, Ø Anayasayla tanınan temel hak ve hürriyetlerin Anayasada belirtilenden daha geniş şekilde sınırlandırılmasını amaçlayan bir faaliyette bulunmayı mümkün kılacak şekilde yorumlanamaz.
Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Durdurulması - I Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerde, Ø Milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlâl edilmemek kaydıyla, Ø Durumun gerektirdiği ölçüde temel hak ve hürriyetlerin kullanılması ; Ø Kısmen veya tamamen durdurulabilir, Ø Veya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırı tedbirler alınabilir.
Temel Hak ve Hürriyetlerin Kullanılmasının Durdurulması - II Ancak, bu hallerde dahi; Ø Savaş hukukuna uygun fiiller sonucu meydana gelen ölümler dışında, kişinin yaşama hakkına, maddî ve manevî varlığının bütünlüğüne dokunulamaz, Ø Kimse din, vicdan, düşünce ve kanaatlerini açıklamaya zorlanamaz ve bunlardan dolayı suçlanamaz, Ø Suç ve cezalar geçmişe yürütülemez, Ø Suçluluğu mahkeme kararı ile saptanıncaya kadar kimse suçlu sayılamaz.
