Vihorf stjrnenda verslun til frni mialdra og eldri

Viðhorf stjórnenda í verslun til færni miðaldra og eldri starfsmanna Morgunverðarfundur Verkefnisstjórnar um málefni 50+ 19. nóvember 2008 Guðfinna Harðardóttir

Efni t t t Af hverju miðaldra og eldri? Færni til framtíðar Mýtur og niðurstöður rannsókna Viðhorf stjórnenda í verslun til færni miðaldra og eldra starfsfólks Ný námsskrá Fræðslumiðstöðvar atvinnulífsins 2

Hverjir eru miðaldra og eldri? t Lissabon yfirlýsing ESB: 55 -64 ára t Tölfræðingar og fræðimenn: 45+ t Verkefnisstjórn um málefni 50+: 50 -65 ára t Lög um almannatryggingar 100/2007: Atvinnutengdar tekjur skerða ekki lífeyri = Maður er aldrei of gamall fyrir íslenskan vinnumarkað! 3

Af hverju miðaldra og eldri? 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1980 1990 2000 16 -30 ára 2010 2020 31 -49 ára 2030 2040 2050 50 -74 ára Þróun aldurssamsetningar íslensks vinnuafls 1980 -2050 (Hagstofa Íslands) 4

Atvinnuþátttaka miðaldra og eldra fólks Markmið ESB er að ná 50% árið 2010 Atvinnuþátttaka Evrópubúa á aldrinum 55 -64 ára (Eurostat, hagstofa ESB) 5

Hvaða færni krefst þekkingarþjóðfélagið? 6

Hvernig eru miðaldra og eldri starfsmenn? Hvað segja mýturnar? t t Vinna hægar og lengur að ljúka verkefnum Geta síður tileinkað sér nýja þekkingu og færni En rannsóknir? t t t t Eiga erfiðara með að takast á við breytingar Fá færri tækifæri til símenntunar Hafa minni áhuga á símenntun Fá síður vinnu t t t Vandvirkari en lengur að ljúka verkefnum Meiri færni bæði félagsleg og fagleg Reynsla þeirra er dýrmæt fyrirtækinu og bætir upp reynsluleysi yngri starfsmanna Hafa slakari tölvu- og tækniþekkingu Meiri hollusta gagnvart fyrirtækinu, eru jákvæðari gagnvart vinnunni og mæta betur Hafa áhuga á símenntun en sækjast síður eftir henni en yngri starfsmenn Meiri hætta á langtímaatvinnuleysi 7

Viðhorf stjórnenda í verslun til færni miðaldra og eldra starfsfólks MA ritgerð í mannauðsstjórnun t t t Af hverju verslun? Spurningakönnun smíðuð með hliðsjón af mikilvægum færniþáttum Send til valinna stjórnenda í verslun (hentugleikaúrtak) Um 50% svörun Ekki hægt að alhæfa um niðurstöður en gefa engu að síður vísbendingar 8

Viðhorf stjórnenda í verslun til færni miðaldra og eldra starfsfólks MA ritgerð í mannauðsstjórnun Rannsóknarspurningar: 1. Er þörf fyrir starfskrafta miðaldra og eldra fólks í verslun hér á landi? 2. Hvert er viðhorf stjórnenda í verslun til færni miðaldra og eldri starfsmanna? 3. Hvaða færniþætti telja stjórnendur í verslun starfsmenn 50 ára og eldri þurfa að byggja upp og/eða viðhalda? Er það annars konar færni en stjórnendur telja yngri starfsmenn þurfa að byggja upp og/eða viðhalda? 4. Hafa stjórnendur í verslun upplifað skort á starfsfólki og ef svo er, hvernig bregðast þeir við þeim skorti? 5. Hvaða aðferðir eru notaðar til að stuðla að símenntun og stöðugu námi starfsmanna? 9

Hvaða færni þarf að byggja upp? 2. Hversu mikla eða litla þörf telurðu fyrir starfsmenn 50 ára og eldri að bæta sig í eða læra eftirfarandi? 3. Hversu mikla eða litla þörf telurðu fyrir starfsmenn yngri en 50 ára að bæta sig í eða læra eftirfarandi? 10

Stjórnendur telja mikilvægt að halda í miðaldra og eldri starfsmenn af því að. . . 11

Viðhorf stjórnenda t t t Þrír af hverjum fjórum stjórnendum vilja jafna aldursdreifingu starfsmanna Miðaldra og eldri starfsmenn mæta betur í vinnuna og sýna fyrirtækinu meiri hollustu Sjá ekki mun á því hvorir eru fljótari að ljúka verkefnum 12

Hverjir eru áhugasamari um að taka þátt námskeiðum og þjálfun á vegum fyrirtækisins? 13

Hlutfall stjórnenda sem töldu starfsmenn hafa mjög mikla eða nokkuð mikla þörf á að byggja upp hjá sér. . . þjónustulund 87 14 færni í stjórnun og rekstri 69 49 færni í að skrifa texta 73 24 færni í að greina upplýsingar 50 48 færni í að hugsa lausnamiðað og/eða skapandi færni í samskiptum og/eða tjáningu 57 55 75 21 19 færni í að nota tölvu og internet 89 sjálfstraust 46 færni í stærðfræði og/eða bókfærslu 39 20 27 færni í erlendum tungumálum færni í íslensku 56 54 78 5 0 Yngri starfsmenn 20 40 60 80 100 Miðaldra og eldri starfsmenn 14

Hvaða færni þarf að byggja upp hjá miðaldra og eldri starfsmönnum? 15

Fræðslumiðstöð atvinnulífsins t t t Stofnuð af ASÍ og SA árið 2002 Samstarfsvettvangur um fullorðinsfræðslu og starfsmenntun í samstarfi við aðrar fræðslustofnanir á vegum aðildarsamtaka ASÍ og SA. Markmiðið er að veita starfsmönnum, sem ekki hafa lokið prófi frá framhaldsskóla, tækifæri til að afla sér menntunar eða bæta stöðu sína á vinnumarkaði. Starfsemin byggir á samþykktum félagsins og þjónustusamningi sem gerður hefur verið við menntamálaráðuneytið. Starfsemin beinist að þeim sem ekki hafa lokið námi úr framhaldsskóla. Sá markhópur er um 40% fólks á vinnumarkaði. 16

Námsskrár FA t t Samkvæmt samþykkt menntamálaráðuneytisins má meta nám skv. námsskrám FA til styttingar námi á framhaldsskóla-stigi Ætlaðar fólki með stutta formlega menntun að baki www. frae. is 17

Ný námsskrá í vinnslu t t t 150 kennslustundir Ætluð fólki á vinnumarkaði sem vill auka sjálfstraust sitt og færni til að takast á við breytingar í störfum og auka færni sína í upplýsingatækni og tölvum. Tilgangur námsleiðarinnar er að auka færni námsmanna til að takast á við breytingar, stuðla að jákvæðu viðhorfi námsmanna til starfs, nýjunga, upplýsingatækni, samskipta og símenntunar og gera þá eftirsóknarverðari starfsmenn. Í náminu er lögð mikil áhersla á að námsmenn læri að læra, efli sjálfstraust sitt og lífsleikni. Námsaðferðir er aðallega byggðar á hagnýtum viðfangsefnum sem nýtast námsmönnum bæði í leik og starfi. 18

Til hvers að standa í þessu? t t Þekking og færni starfsmanna eru þeir þættir sem skilja fyrirtæki að. Fyrirtæki skapa sér samkeppnisforskot á grundvelli sérþekkingar starfsmanna sinna. Sérþekking skapar forskot í samkeppninni. Aukin menntun skilar aukinni framleiðni og auknum hagvexti. 19

Til hvers að standa í þessu? “Jákvæð ruðningsáhrif” Aukin menntun starfsmanns hefur ekki eingöngu áhrif á hans eigin afköst heldur má reikna með að afköst næstu starfsfélaga aukist einnig! (Lucas, 1990, sjá Tryggvi Þór Herbertsson. (1996). Innri og ytri hagvöxtur. Yfirlit yfir gamlar kenningar og nýjar. Fjármálatíðindi 43, ( 1), 90– 108. ) 20

Takk fyrir! 21