VEZRKPR MESLEK YKSEKOKULU BLGSAYAR PROGRAMCILII BIP 116 BLGSAYAR

VEZİRKÖPRÜ MESLEK YÜKSEKOKULU BİLGİSAYAR PROGRAMCILIĞI BIP 116 BİLGİSAYAR DONANIMI Öğr. Gör. Erhan CEBECİ

KONU-7 MİKROİŞLEMCİ ÖĞRETİM GÖREVLİSİ ERHAN CEBECİ

KONU BAŞLIKLARI: • • Mikroişlemci nedir? Mikroişlemci problemleri Mikroişlemci mimarileri Mikroişlemci özellikleri Mikroişlemci yuvaları Mikroişlemcilerde soğutma Mikroişlemci problemleri

Mikroişlemci(CPU, MİB) , bilgisayarın elektronik beynidir. Bilgisayar insan sinir sistemi model alınarak tasarlanmıştır. İnsan beyninden tek farkı ise düşünme ve karar verme yetisi yoktur. Bilgisayarda hiçbir işlem mikroişlemcinin haberi olmadan yapılamaz. Her aygıt işlemciden onay aldıktan sonra işlem yapar. Aygıtlar, işlemci sayesinde haberleşir. Verilerin çoğu işlemci de bilgiye dönüşür. O yüzden işlemcinin çalışmaması durumunda, insanlardaki beyin ölümünün aynısı bilgisayarda olur ve hiçbir işlem yapılamaz. Sadece bilgisayara elektrik gelir.

Mikro işlemci bölümleri Kontrol Birimi İkincil Bellekler Aritmetik / Mantıksal Birim MİB Merkezi İşlem Birimi (MİB) 1)Kontrol birimi(CU) Giriş üniteleri ile bilgisayar aktarılan veriler bu bölüme gelir. Veriler burada işenir, yorumlanır ve hata kontrolü yapıldıktan sonra bilgiye dönüşür. Aygıtların çift taraflı iletişimini sağlar. Tüm yuvalardan bu bölüm sorumludur.

2)Aritmetik ve mantıksal bölüm(ALU) Kontrol bölümü veri sabitse işler. Veri içinde aritmetiksel mantıksal özellik var ise bunları bu bölüme aktarır ve burada bilgiye dönüşür. 3)Ön bellek(chache, ikincil bellek) Girişi ünitesi ile bilgisayara aktarılan veriler, RAM belleğe aktarılır. İşlemci veriyi ram bellekten alır. Verinin çözülmüş kodları bu bölüme aktarılır. Aynı bilgiye tekrar ulaşılmak istendiğinde, çözülmüş kodlar RAM bellek yerine bu bölümden alınır ve veri işleme daha hızlı olur.

Mikro işlemci mimarileri 1)CISC mimarisi Bu mimaride az bellek kullanılır. Belleğin küçük olması, komutların güçlü olmasını sağlar. Bu mimaride transistör sayısı fazladır. Bundan ötürü aşırı ısı tüketir. Bu mimari sahip işlemcilerin maliyeti yüksektir. 2)RISC mimarisi Bu mimaride komutlar basit ve hızlıdır. Fazla Ram bellek kullanılır. Transistör sayısı fazladır ama boyutları küçüktür. Aynı anda birden fazla işlem yapılabilir. Günümüz işlemcileri, bu iki mimarinin karışımını kullanır.

Mikro işlemci özellikleri 1)Kelime uzunluğu(bit sayısı) Mikro işlemcinin bir defada işlyebileceği bitlerin sayısıdır. 8 bit , 16 bit 32 bit 64 bit vb. 2)Mikro işlemcinin tek bir komutu işleme hızı Bir mikro işlemcinin hızını arttıran unsurlar şunlardır. a)Kullandığı mimari ve devre teknolojisi b)Kelime uzunluğu c)Çalışma frekansı(Hz) d)Ram belleğe ve aygıtlara erişim hızı

3)Mikro işlemcinin doğruda adresleyebildiği bellek büyüklüğü Mikro işlemci RAM belleği ne kadar çok kullanır ise o kadar veriyi bilgiye dönüştürür. Mikro işlemci yuvaları 1)Soket yuva

2)Slot yuva

Mikro işlemcilerde soğutma Bilgisayarda en çok çalışan ve ısınan aygıt mikro işlemcidir. Bu yüzden ısının soğutulması mikroişlemcide çok önemlidir. Soğutma iki türlü yapılmaktadır. 1)Doğal soğutma 2)Elektronik soğutma

Termal macun

Termal macunlar; işlemci yüzeyi ve soğutucu tabanındaki çok küçük boşlukları doldurarak, işlemci yüzeyinde oluşan ısının soğutucu tabanına sağlıklı bir şekilde transfer edilmesini sağlayan ve yoğunluklarından dolayı "macun" olarak adlandırılan karışımlardır. Termal macunların içeriğinde bol miktarda silikon, karbon, bor nitürü, metal oksit, alüminyum oksit, bakır-gümüş, alüminyum-çinko tozları bulunur. Son zamanlarda piyasaya gümüş, bakır veya alüminyum bazlı termik macunlarda çıktı.

Mikro işlemci problemleri Mikro işlemci üzerindeki ısıyı atamaz ise yanar ve bozulur. Yuvasına yanlış takılması imkansızdır. düzgün takılmaz ise çalışmaz. İşlemcinin bozulması durumunda bilgisayar da görüntü oluşmayacağı gibi hiçbir işlem de yapılamaz.