Vezirkpr Oymaaa Hyk Demir a Seramiklerinin Arkeometrik ncelemesi

Vezirköprü- Oymaağaç Höyük Demir Çağ Seramiklerinin Arkeometrik İncelemesi Dr. Yakup KALAYCI, Dr. Ömer KANTOĞLU Dr. Abdullah ZARARSIZ, Dr. Erhan AKSU Sarayköy Nükleer Araştırma ve Eğitim Merkezi

İÇERİK • Oymaağaç Kazısı • Seramik Analizinde Kullanılan Teknikler - XRF analizleri - XRD Analizleri - FTIR analizleri • Sonuçların Değerlendirilmesi

Oymaağaç Kazısı • Ondokuz Mayıs Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Arkeoloji Bölümü Öğretim Üyesi Yrd. Doç. Dr. Akın Temür’ün 19 öğrenciyle birlikte içinde yer aldığı, Prof. Dr. Rainer Maria Czıchon (Freie Universität Berlin) kazı başkanlığı yaptığı kazıda toplam 74 kişilik yerli ve yabancıdan ekip katılmıştır. • 2005 yılında yüzey araştırmalarıyla başlanan çalışmalar 2013 yılı sonunda elde edilen bazı seramik bulguların arkeometrik çalışmaları gerçekleştirilmiştir.

2009 yılında höyüğün etrafında olan kil yatakları araştırılmaya ve çanak çömleklerin hamurları ile kıyaslanmaya başlanmıştır. Volker von Seckendorff Würzburg Üniversitesi Mineraloji Enstitüsünde yapılan analizlere göre Oymaağaç Höyük çeşit tabakalarından gelen çanak çömlek parçaların hamurunda çok sayıda pirit, kum taşı ve kireç taşı parçalarına rastlanmış. Böylece höyük çevresindeki olası kil kaynakları belirlenmiştir.

Seramikler arkeolojik araştırmalarda en yaygın olarak bulunan en eski teknoloji ürünüdür. Seramiklerin yapılmış olduğu kil hamurun yapısı, pişirilme ve biçimlendirilme teknikleri, kap biçimleri ve yüzey görünümleri incelendiğinde, ulaştıkları teknolojik aşamaları, zevklerini, farklı toplumların birbiriyle olan ilişkilerini, sosyal yapılaşmalarını, etnik farklılıkları hakkında en önemli ipuçlarını verir. Bir seramik hamurunun en önemli özelliği yüksek sıcaklıkta pişirildikten sonra, artık eski yumuşak kil haline dönüştürülememesi, kırıldıktan sonra tekrar kullanılamaması, yok olmayan tarihi kalıntı olarak günümüze kadar ulaşmasını sağlar.

KÜLTÜREL VARLIKLAR ANALİZLERİNDEN ELDE EDİLEN BİLGİLER • Eserin Kimyasal içeriği, • Üretim Teknolojisini, • Yapıldığı Tarihini, • Orijinin ve Taşındığı Yerleri, • Önceki Değişiklikler ve Yapılan Restorasyonlar, • Konservatör ve Restoratorlere Bilgi sağlamak, • Orjinalliliği (Gerçek veya Sahte), • Dış etkenlerin etkisinin izlenmesi(Hava, Atmosfer Kirliliğinin etkisi ), • Öngörü ve çevresel koşulların (sergi alanı, depolama alanı, ulaşım) optimizasyonu - önleyici koruma.

SANAEM XRF Laboratuvarı Mevcut XRF Cihazları: • P-XRF (Taşınabilir 4 W, 120 µA), • EDXRF (50 W, 1 m. A) • WDXRF (PANalytical, AXIOS Advance 4 k. W, 160 m. A) • µ-XRF ( BRUKER ANTRAX 800) XRF Analizi ile; -Katı, sıvı, toz formundaki tüm numunelerde elementle analiz, -Bor – Uranyum aralığında Birkaç ppm den % oranına kadar analiz imkanı. • Hızlı, Güvenilir, Tahribatsız • Acil Sonuç almak imkanı (dakika mertebesinde) • Yerinde Analiz İmkanı(e. g. , Müzelerde, Kazı Alanlarında,

X-Işını Floresans Analizleri(XRF) Kazı bölgesinden getirilmiş olan 42 adet seramik numunesi ve daha önce belirlenmiş olan kil kaynağından alınmış bir adet kilin WDXRF spektrometresi ile analizleri gerçekleştirilmiştir. Numunelerde Majör element analizi için sistemde yer alan yarı kantitatif analiz programı IQ+ kullanılmıştır. Trace (iz) elementi analizinde ise yarı kantitatif analiz programı olan Pro. Trace programı kullanılmıştır. Numunenin uyarılması için 4 k. W’lık X-Işını tüpü kullanılmıştır.

XRF Analizleri WDXRF Spektrometresi Seramik Numuneler (43 adet) 1 2 5 6 7 Na 2 O Mg. O K 2 O Ca. O Ti (%) (%) (%) 8 9 Fe 2 O 3 V (%) (ppm) 10 11 12 14 15 16 18 Cr Co Ni Zn As Rb Y (ppm) 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 Zr Nb Sn Ba La Ce Nd Pb Th U (ppm) (ppm) (ppm) (ppm) 1 7383: 005: 001: 008 1, 754 3, 54 5, 56 3, 96 0, 98 12, 38 94, 7 129, 6 6, 9 49, 3 100, 9 9, 9 85, 5 17, 6 130, 2 10, 4 8, 3 318, 6 22, 7 36, 9 13, 1 22, 7 10, 6 3, 3 2 7383: 002: 001: 010 1, 419 3, 11 4, 65 6, 69 0, 53 10, 61 70, 7 64, 1 8, 8 35, 2 118, 9 0, 9 92, 2 20, 2 131, 4 9, 7 16, 0 195, 0 30, 5 62, 8 24, 4 37, 2 7, 9 4, 3 3 7383: 004: 001: 017 1, 041 3, 39 5, 88 11, 66 0, 55 11, 34 217, 6 198, 2 21, 3 79, 6 129, 4 95, 7 118, 6 26, 9 180, 5 13, 8 7, 0 597, 6 21, 2 56, 9 22, 5 23, 1 13, 0 4, 3 4 7383: 001: 007 0, 504 3, 34 5, 81 3, 17 0, 81 16, 21 84, 4 75, 8 14, 5 40, 7 72, 8 4, 5 85, 3 20, 2 137, 3 9, 0 1, 9 217, 9 14, 8 45, 5 12, 5 16, 5 8, 6 2, 4 5 7383: 001: 008 1, 124 3, 73 7, 14 6, 89 0, 77 12, 07 81, 0 91, 7 13, 2 36, 8 80, 8 7, 4 85, 9 20, 3 126, 7 9, 6 6, 4 275, 8 13, 9 9, 7 15, 5 22, 4 7, 0 4, 5 6 7383: 005: 001: 009 1, 665 2, 78 4, 91 18, 51 0, 48 8, 47 64, 8 44, 1 5, 8 20, 2 57, 3 9, 5 59, 4 14, 9 123, 7 6, 7 4, 1 314, 2 12, 4 7, 2 2, 8 15, 3 6, 2 3, 0 7 7383: 001: 015 0, 902 2, 98 4, 34 20, 18 0, 61 8, 79 131, 1 114, 9 14, 4 81, 6 100, 0 8, 9 135, 6 27, 5 173, 9 13, 3 11, 4 642, 5 28, 7 45, 7 22, 4 32, 5 15, 2 2, 3 8 7383: 016: 001: 003 1, 508 2, 61 6, 09 11, 56 0, 68 10, 76 70, 3 62, 8 8, 1 40, 0 145, 4 34, 8 74, 1 17, 6 113, 6 9, 0 4, 6 319, 3 21, 5 54, 8 9, 7 30, 5 7, 9 2, 3 9 7383: 005: 001 0, 849 2, 88 3, 55 16, 45 0, 79 13, 68 60, 6 50, 9 5, 3 33, 2 55, 7 9, 7 73, 0 15, 8 102, 3 8, 8 2, 4 153, 1 14, 8 39, 5 24, 7 11, 7 8, 9 0, 3 10 7383: 001: 009 0, 935 4, 10 7, 28 17, 36 0, 69 11, 08 75, 9 72, 8 7, 2 41, 5 128, 6 6, 8 76, 7 18, 5 119, 5 9, 7 5, 6 231, 4 12, 9 58, 5 24, 1 32, 8 8, 1 0, 8 11 7383: 004: 001: 006 0, 632 2, 44 4, 84 14, 75 1, 15 12, 46 86, 1 79, 7 6, 1 43, 8 77, 9 15, 8 83, 5 16, 8 137, 2 11, 3 10, 1 237, 8 21, 7 45, 6 25, 5 17, 3 9, 9 4, 5 12 7383: 006: 001: 009 1, 107 3, 83 4, 40 11, 94 0, 53 7, 57 100, 4 80, 9 12, 4 58, 0 95, 0 13, 5 112, 3 22, 7 156, 9 11, 6 10, 7 653, 3 23, 2 56, 3 29, 6 16, 2 12, 6 3, 6 13 7383: 001: 015 0, 781 2, 67 3, 80 4, 50 0, 49 17, 48 69, 7 83, 3 19, 1 46, 9 63, 2 15, 8 44, 5 13, 7 91, 6 7, 4 10, 1 418, 1 6, 3 44, 9 39, 4 22, 5 4, 9 2, 1 14 7383: 007: 001 1, 407 2, 81 3, 42 4, 73 0, 43 13, 16 65, 9 78, 9 12, 1 55, 0 82, 1 14, 0 55, 8 15, 6 125, 4 10, 4 9, 3 936, 6 23, 0 30, 0 14, 4 17, 6 8, 8 3, 3 15 7383: 006: 001: 016 0, 636 2, 89 4, 09 3, 10 0, 58 13, 41 154, 9 108, 8 12, 8 53, 8 69, 1 106, 0 100, 2 22, 6 203, 9 13, 6 8, 0 561, 1 29, 5 61, 2 20, 8 20, 2 12, 4 1, 1 16 7383: 004: 001: 016 2, 181 3, 89 3, 33 10, 52 0, 45 14, 87 109, 2 333, 5 19, 9 99, 7 142, 4 5, 3 99, 8 20, 1 150, 3 12, 8 8, 4 491, 5 23, 9 48, 0 22, 9 17, 5 9, 6 3, 2 17 7383: 021: 002 1, 321 3, 81 2, 18 19, 79 0, 49 19, 72 140, 2 620, 6 31, 4 267, 3 183, 3 11, 2 77, 5 20, 8 144, 1 12, 9 7, 9 457, 5 23, 7 33, 6 22, 3 6, 8 8, 1 3, 5 18 7383: 001: 004 0, 813 2, 90 2, 54 21, 43 0, 46 16, 22 102, 5 208, 6 17, 8 91, 5 106, 4 35, 8 112, 7 29, 0 171, 5 15, 0 13, 1 402, 9 32, 2 52, 0 18, 3 11, 0 14, 9 5, 3 19 7383: 012: 001: 006 1, 197 3, 00 4, 28 10, 45 0, 50 14, 70 110, 3 93, 2 15, 2 60, 4 129, 3 8, 8 138, 0 29, 5 197, 6 16, 3 10, 4 359, 4 29, 4 66, 5 26, 2 22, 7 16, 6 4, 6 20 7383: 006: 001: 004 0, 712 2, 78 3, 41 14, 61 0, 54 16, 30 139, 2 153, 7 20, 9 79, 8 89, 8 26, 2 89, 8 22, 6 174, 1 15, 9 9, 8 621, 7 30, 7 66, 8 27, 1 16, 4 11, 8 3, 4 21 7383: 004: 001: 017 0, 995 3, 11 4, 06 1, 38 0, 53 17, 24 65, 2 73, 9 8, 7 38, 4 107, 3 9, 1 98, 7 20, 7 124, 4 10, 0 9, 4 217, 8 28, 5 60, 3 17, 8 23, 9 8, 3 6, 1 22 7383: 004: 001: 002 0, 919 2, 47 3, 76 5, 38 0, 59 15, 50 136, 3 117, 9 15, 6 70, 3 93, 6 22, 3 135, 7 27, 8 199, 2 16, 0 5, 8 647, 5 33, 3 73, 6 29, 8 29, 5 15, 8 3, 1 23 7383: 006: 001: 027 1, 298 2, 76 2, 96 15, 89 0, 46 13, 26 127, 0 106, 2 16, 2 66, 1 202, 8 36, 8 139, 8 29, 0 208, 5 15, 9 8, 4 390, 3 31, 3 64, 3 26, 3 18, 7 14, 5 5, 0 24 7383: 001: 013 0, 807 3, 13 3, 58 7, 93 0, 60 16, 28 127, 2 126, 2 22, 0 81, 9 143, 5 12, 4 121, 6 25, 6 182, 0 15, 8 10, 6 450, 7 36, 7 72, 6 33, 8 21, 8 14, 9 25 7383: 002: 001: 002 0, 989 2, 97 3, 87 11, 35 0, 56 7, 97 73, 9 80, 6 15, 1 61, 3 105, 6 18, 6 150, 8 25, 2 164, 9 12, 1 14, 3 636, 4 24, 9 68, 0 25, 1 61, 5 10, 1 6, 5 26 7383: 006: 001: 008 1, 211 3, 06 4, 28 5, 16 0, 68 15, 78 62, 3 58, 6 4, 6 30, 4 77, 4 7, 2 79, 6 19, 5 127, 4 10, 0 3, 2 393, 3 27, 3 73, 4 38, 5 20, 2 9, 7 4, 6 27 7383: 017: 001: 005 0, 924 4, 26 3, 39 9, 77 0, 74 20, 71 251, 7 159, 9 41, 0 85, 8 140, 1 36, 7 84, 2 27, 5 155, 2 13, 5 8, 9 813, 2 16, 3 62, 9 20, 1 18, 5 10, 4 3, 1 28 7383: 002: 001: 005 1, 036 2, 42 4, 12 2, 89 0, 55 14, 75 118, 9 119, 2 16, 8 77, 4 106, 1 20, 7 129, 1 30, 5 192, 6 15, 4 12, 1 461, 1 35, 2 73, 0 32, 7 20, 3 15, 4 3, 6 29 7383: 021: 005 1, 224 3, 55 4, 90 4, 43 0, 59 15, 32 114, 0 116, 8 15, 1 52, 6 138, 1 15, 1 167, 5 32, 4 225, 3 16, 6 10, 8 413, 5 46, 4 92, 2 43, 3 30, 9 18, 1 4, 7 30 7383: 002: 001: 023 0, 881 6, 44 2, 61 8, 75 1, 15 12, 96 135, 0 332, 2 39, 7 154, 1 151, 8 13, 6 54, 7 24, 8 195, 4 24, 6 6, 0 432, 9 37, 3 80, 8 34, 5 25, 3 8, 7 1, 8 31 7383: 017: 001: 007 0, 586 2, 94 5, 21 10, 72 0, 74 9, 39 111, 4 100, 0 16, 0 76, 3 104, 2 82, 3 113, 0 23, 8 165, 1 13, 4 7, 4 939, 8 21, 7 59, 3 21, 9 30, 0 12, 7 3, 9 32 7383: 006: 001: 022 1, 16 2, 83 4, 18 12, 42 0, 78 9, 61 236, 2 84, 9 14, 5 62, 1 172, 3 38, 3 137, 0 29, 9 203, 6 15, 7 15, 9 300, 9 24, 8 61, 6 27, 7 12, 5 14, 6 4, 5 33 7383: 004: 001: 011 0, 626 2, 28 5, 36 17, 81 0, 66 9, 00 75, 3 101, 7 12, 7 55, 3 80, 1 13, 0 77, 9 17, 8 168, 4 14, 7 8, 6 484, 1 26, 3 36, 3 19, 5 44, 4 10, 1 2, 9 34 7383: 002: 001: 003 0, 611 3, 53 19, 24 0, 72 10, 25 113, 6 122, 4 15, 8 80, 6 97, 8 23, 2 129, 3 26, 8 186, 1 14, 8 11, 0 403, 7 32, 8 57, 8 23, 9 53, 5 13, 6 3, 7 35 7383: 013: 001 0, 996 4, 77 3, 47 14, 52 0, 62 9, 08 111, 7 158, 1 21, 7 106, 7 92, 5 10, 7 68, 5 19, 8 143, 2 12, 8 8, 4 314, 7 18, 3 47, 7 16, 4 98, 7 10, 1 3, 8 36 7383: 010: 001 1, 006 3, 01 3, 97 4, 67 0, 72 9, 05 93, 1 95, 4 15, 6 58, 0 146, 3 7, 1 122, 6 27, 1 203, 1 14, 6 7, 6 401, 5 39, 3 56, 8 33, 2 21, 8 13, 7 37 7383: 002: 001: 018 1, 562 2, 70 5, 92 7, 43 0, 55 11, 10 122, 4 103, 0 14, 1 64, 4 115, 4 15, 1 134, 6 25, 8 191, 2 15, 6 13, 0 477, 2 29, 7 70, 9 24, 2 35, 6 13, 3 6, 1 38 7383: 005: 001: 024 1, 414 5, 09 3, 97 9, 34 0, 99 13, 08 179, 4 128, 4 33, 4 70, 3 143, 3 26, 0 57, 9 28, 6 157, 7 15, 2 10, 5 462, 8 32, 9 46, 2 27, 0 37, 5 7, 1 1, 9 39 7383: 005: 001: 002 1, 225 2, 76 4, 35 11, 44 0, 46 11, 48 106, 7 124, 0 15, 3 81, 4 158, 0 36, 0 127, 4 27, 7 171, 2 14, 9 8, 3 397, 9 23, 7 51, 9 24, 4 32, 5 14, 8 4, 0 40 7383: 002: 001: 021 0, 81 3, 44 3, 02 10, 11 0, 64 10, 82 196, 8 117, 0 26, 1 59, 9 120, 4 58, 7 42, 4 21, 7 108, 2 7, 1 9, 4 1193, 1 23, 2 51, 6 15, 2 21, 7 5, 3 3, 6 41 7383: 001: 004 1, 474 3, 92 6, 89 8, 57 0, 94 11, 98 72, 4 84, 7 7, 9 34, 9 97, 8 6, 4 89, 0 18, 5 130, 1 10, 2 7, 4 228, 0 28, 6 52, 8 31, 2 24, 9 9, 3 3, 4 42 7383: 013: 001: 006 1, 077 3, 44 5, 12 5, 70 0, 83 154, 5 139, 6 21, 0 65, 9 109, 9 69, 8 101, 1 29, 4 236, 2 19, 6 7, 5 1431, 9 47, 6 82, 6 40, 2 35, 0 11, 8 2, 8 43 SAMSUN KIL 0, 39 2, 03 1, 98 30, 62 0, 45 5, 12 80, 6 153, 3 15, 3 87, 9 67, 7 4, 4 74, 5 20, 2 157, 9 10, 6 10, 0 192, 4 24, 6 15, 6 21, 8 13, 8 9, 1 2, 5

SPSS ve CLUSTER ANALİZİ A B C D B A D C

SPSS ve CLUSTER ANALİZİ

XRD Analizleri

XRD Analizleri • X-ışını kristalografisi bir kristalin atomik ve moleküler yapısını incelemek için kullanılan ve kristalleşmiş atomların bir X-Işını demetindeki ışınların kristale özel çeşitli yönlerde kırınımı olayına dayanan, bir yöntemdir. Kırınıma uğrayan bu demetlerin açılarını ve genliklerini ölçerek bir kristalografi uzmanı kristaldeki elektronların yoğunluğunun üç boyutlu bir görüntüsünü elde edebilir. Bu elektron yoğunluğundan kristaldeki atomların kimyasal bağları, kristal yapıdaki düzensizlikler ve bazı başka bilgilerle birlikte ortalama konumları tespit edilebilir.

100 C ve 850 C’de yüksek saflıkta azot ortamında fırınlama (1 saat) işlemine tabii tutulan toprak numunesine ait XRD desenleri verilmiştir. XRD ölçümleri 2 =20 -80 derece aralığında, Cu. K x-ışınları kullanılarak elde edilmiştir. Kırmızı desen 850 C’de ısıl işlem görmüş toprak numunesini, siyah desen ise 100 C’de tutulan toprak numunesini göstermektedir.

100 C ’de azot ortamında tutulan toprak numunelerinin analiz sonuçları verilmiştir. Silicon Oxide - Si. O 2 (Triclinic), Sodium Aluminum Silicate Na 1. 04 Al 2 Si 48 O 99. 52, Trikalsilite - (K. 667 Na. 333)(Al. Si. O 4)(Hexagonal), Albite (heat-treated) - Na(Al. Si 3 O 8)(Triclinic), Potassium Magnesium Silicate K 2(Mg. Si 5 O 12)(Cubic), Anorthite, ordered - Ca. Al 2 Si 2 O 8 (Triclinic) faz yapılarında ortaya çıkmıştır.

850 C’de azot ortamında tutulan toprak numunelerinin analiz sonuçları verilmiştir. Quartz- Si. O 2–Hexagonal, Potassium. Magnesium. Silicate. K 2(Mg. Si 5 O 12)Cubic, Akermanite-gehlenite Ca 2(Mg 0. 5 Al 0. 5)(Si 1. 5 Al 0. 5 O 7) Tetragonal, Albite (heat-treated)Na(Al. Si 3 O 8)–Triclinic faz yapıları tespit edilmiştir.

• Kil örnekleri 1200 C’de hava ortamında 1 saat fırınlandıktan sonra elde edilen numunelere ait xrd deseninden; Quartz low, dauphinee-twinned - Si. O 2, Clinoenstatite-Mg. Si. O 3, Albite, calcian, ordered - (Na, Ca)Al(Si, Al)3 O 8 yapıları tesbit edilmiştir.

• Kil örnekleri 1200 C’de azot ortamında 1 saat fırınlandıktan sonra elde edilen numunelere ait xrd deseni numunenin Quartz low, dauphinee-twinned - Si. O 2, Gehlenite - Ca 2 Al(Al. Si)O 7, Wollastonite Ca. Si. O 3 faz yapılarını içerdikleri gözlenmiştir.

Mevcut Cihazlar FTIR (Thermo Nicolet 8700) FTIR-Mikroskop (Thermo Nicolet Continuum) FTIR (Bruker Tensor 27) FT-Raman (Thermo Nicolet NXR) Dispersive Raman (Thermo Nicolet Almega XR) Mevcut ana cihazlara takılabilen Grazing angle, photoacoustic, polymer stretching, drift, NIR, FAR aksesuarlarla katı, sıvı, gaz halindeki her tür numunenin kimyasal yapı analizleri yapılabilmektedir.

IR Spektral Aralığı Aralık Enerji (k. J/mol) Dalga Sayısı (cm-1) Dalgaboyu (μm) YAKIN IR 150 -50 12800 -4000 0, 78 -2, 5 ORTA IR 50 -2, 5 4000 -200 2, 5 -50 UZAK IR 2, 5 -0, 1 200 -10 50 -1000

Kaolinite (K) Illite (Il) Calcite ( C ) Orthoclase (Ort) Microcline (Mc) Quartz (Q) Albite (Alb) Hematite (H) (cm-1) (cm-1) 1117 1030 1420 1142 1160 1096 535 1033 990 877 1040 1134 1082 1032 475 1010 948 714 1010 1120 797 990 938 905 770 1050 778 784 915 815 728 1010 695 762 540 762 650 768 512 742 472 490 580 748 723 432 460 535 742 648 431 463 646 588 414 428 584 530 535 425 463 428 G. E. Benedetto, R. Laviano, L. Sabbatini and P. G. Zambonin. Infrared spectroscopy in the mineralogical Characterization of ancient pottery, Journal of Cultural Heritage 3(2002)177.

Oksijenli ortamda 25 -700 C’ye kadar kalibrasyon amaçlı ısıtılan kil numunelerine ait FTIR spektrumları

Oksijenli ortamda 700 -1200 C’ye kadar kalibrasyon amaçlı ısıtılan kil numunelerine ait FTIR spektrumları

Inert (oksijensiz) ortamda 100 -700 C’ye kadar kalibrasyon amaçlı ısıtılan kil numunelerine ait FTIR spektrumları

Inert (oksijensiz) ortamda 700 -1200 C’ye kadar kalibrasyon amaçlı ısıtılan kil numunelerine ait FTIR spektrumları

7383: 001: 009 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

7383: 002: 001: 010 kodlu örnek 800 C’de havasız (indirgenmiş – reduction fired) ortamda pişirilmiş

7383: 004: 001: 006 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

7383: 005: 001 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

7383: 005: 001: 008 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

7383: 016: 001: 003 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

7383: 013: 001 kodlu örnek 800 C’de havasız (indirgenmiş – reduction fired) ortamda pişirilmiş

Toprak kap – çanak- çömlek analiz sonuçları 7383: 001: 004 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen –oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 001: 009 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 002: 001: 010 kodlu örnek 800 C’de havasız (indirgenmiş – reduction fired) ortamda pişirilmiş 7383: 001: 007 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 001: 008 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 004: 001: 006 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 005: 001: 008 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 005: 001: 009 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş 7383: 013: 001 kodlu örnek 800 C’de havasız (indirgenmiş – reduction fired) ortamda pişirilmiş 7383: 016: 001: 003 kodlu örnek 800 C’de havalı (yükseltgen – oxidation fired) ortamda pişirilmiş

SONUÇLAR • Sonuç olarak SPSS analizi yapılmış daha önce belirlenmiş olan kil kaynaklarının biri ile aynı kümeye düşen seramikler belirlenmiştir. Bu küme numuneleri ile yapılan FTIR analizleri ile seramiklerin 8000 C’de hava ve havasız ortamda hazırlandıkları ortaya çıkmıştır.