Verpleegkundige methodiek en verpleegkundig klinisch redeneren Canmedsrol zorgverlener

Verpleegkundige methodiek en verpleegkundig (klinisch) redeneren Canmedsrol zorgverlener Deel 1 11/24/2020

Doelstellingen • De student kan het verpleegkundig redeneren en het verpleegkundig proces toelichten • De student kan een relatie leggen tussen het verpleegkundige redeneren en het kritisch denken • De student kan een verband leggen tussen de verpleegkundige methodiek en het verpleegkundig redeneren • De student kan de plaats van de Functionele Gezondheidspatronen van Gordon in het verpleegkundig proces toelichten

Een terugblik? • Wat wordt bedoeld met het verpleegkundig proces? • Wat wordt bedoeld met het verpleegkundig / klinisch redeneren? • Wat wordt bedoeld met Evidence-based practice? • Wat wordt bedoeld met de Functionele gezondheidspatronen volgens Gordon? • Wat wordt bedoeld met de ICF?

5 begrippen Verpleegkundig redeneren FGP Welke relatie hebben deze begrippen met elkaar? ICF Verpleegkundig proces EBP

Verpleegkunde hebben een speciale manier van denken en handelen: Het verpleegkundig proces en het klinisch redeneren Een kader waarbinnen verpleegkundigen hun competenties gebruiken bij de zorg die ze leveren, zowel bij ziekte als bij gezondheid! (Wilkinson, 2013; Dobber, e. a. , 2016)

11/24/2020 V E R P L E E G K U N D I G Planning van de resultaten: bepalen wenselijke resultaten P R O C E S Evaluatie: zijn de beoogde resultaten bereikt Anamnese: Verzamelen en ordenen van gegevens Diagnose: vaststellen van de actuele gezondheidstoestand Planning van de interventies: selecteren interventies Uitvoering: uitvoeren van de geselecteerde interventies V E R Z A M E L E N P L A N N E N U I T V O E R E N E V A L U A T I E V E R P L E E G K U N D I G E M E T H O D I E K

Generalistische processtappen Gegevens verzamelen Plannen Uitvoeren Evaluatie

Verpleegkundige anamnese - “eerste fase van de verpleegkundige methodiek, de fase waarin de verpleegkundige gegevens verzamelt over de gezondheid van een individuele zorgvrager, een gezin of een grotere groep mensen” – (Gordon, 2004) -“… de anamnese is het systematisch verzamelen van relevante en belangrijke patient gegevens… het doel van de verpleegkundige anamnese is een totaalbeeld van de patient te krijgen… gegevensverzameling vindt continu en in alle fasen van het verpleegkundig proces plaats…” (Wilkinson, 2013) - “behalve gegevens verzamelen is de anamnese de eerste aanzet voor het opbouwen van een vertrouwensrelatie met de zorgvrager (en zijn naasten)…” (Hesselink, 2011)

Gegevens en methoden - soorten gegevens: - objectieve gegevens - subjectieve gegevens - constante gegevens - variabele gegevens - actuele gegevens - historische gegevens -methoden om gegevens te verzamelen: - vragen stellen - observeren - meten (meetinstrumenten) - onderzoeken - eerdere rapportage - informatie van derden

Anamnese - Typen anamnese: - initiële anamnese - opnameanamnese - vervolganamnese - speciale anamnese - probleemgerichte anamnese - Classificatiesystemen en denkmodellen: - Verschillende classificatiesystemen en denkmodellen bieden een kader om gegevens op een gestructureerd manier te verzamelen (voorbeelden in de volgende dia’s) (Wilkinson, 2013)

Functionele Gezondheidspatronen van Gordon - Bieden van een opzet voor algemeen basisbestand van gegevens los van leeftijd en aandoening - Geen gebeurtenissen apart, volgen elkaar op, staan in relatie met elkaar - Holistische (mensvisie) benadering: Mens als een somatische, psychische, sociale en spirituele eenheid die uniek is op grond van zijn eigen wordingsgeschiedenis - 11 Gezondheidspatronen: Ordenen van gegevens tijdens verpleegkundige anamnese - Functionele gezondheidspatronen / Disfunctionele gezondheidspatronen: leiden tot verpleegkundige diagnosen (Gordon, 2004)

Functionele Gezondheidspatronen van Gordon • Patroon van gezondheidsbeleving en – instandhouding • Voedings- en stofwisselingspatroon • Uitscheidingspatroon • Activiteitpatroon • Slaap- rustpatroon • Cognitie- en waarnemingspatroon • Zelfbelevingspatroon • Rollen- en relatiepatroon • Seksualiteits- en voortplantingspatroon • Stressverwerkingspatroon • Waarden- en levensovertuigingenpatroon

SAMPC Bieden van een opzet voor algemeen basisbestand van gegevens S: somatisch, lichamelijk A: activiteiten in het dagelijks leven M: maatschappelijk functioneren en mantelzorg P: psychisch functioneren C: communicatie, waarneming (Hesselink, 2011) Levensdomeinen Bieden van een opzet voor algemeen basisbestand van gegevens 1. Lichamelijk welbevinden 2. Woonleefomstandigheden 3. Participatie 4. mentaal welbevinden (Hesselink, 2011)

ICF (International Classification of Functioning, Disability and Health) Door de WHO (World Health Organisation) ontwikkelde classificatie van het functioneren van de mens in de context van gezondheid (Dobber, e. a. , 2016)

11/24/2020 V E R P L E E G K U N D I G Planning van de resultaten: bepalen wenselijke resultaten P R O C E S Evaluatie: zijn de beoogde resultaten bereikt Anamnese: Verzamelen en ordenen van gegevens Diagnose: vaststellen van de actuele gezondheidstoestand Planning van de interventies: selecteren interventies Uitvoering: uitvoeren van de geselecteerde interventies V E R Z A M E L E N P L A N N E N U I T V O E R E N E V A L U A T I E V E R P L E E G K U N D I G E M E T H O D I E K FGP ICF

Verpleegkundig redeneren (klinisch redeneren/besluitvorming) Verpleegkundig redeneren Besluit Verpleegkundige diagnose Beoogd resultaat Verpleegkundige interventies

Casus van Frank Wat is er aan de hand met Frank? Verpleegkundige diagnose: Pijn * Frank heeft (acute) pijn * Etiologie van de pijn? Wond t. g. v. operatie /houding /beweging /onrust/ angst/ onwetendheid * Symptomen van de pijn? Verbale uitingen en vertrokken gelaat Structuur van diagnose Probleem Etiologie * Symptomen Kennis over pijn, ziektebeeld is nodig!!!

Casus van Frank Wat kunnen de verpleegkundigen bereiken in samenspraak met Frank? Minder pijn; pijn is geen belemmering: resultaten Kennis over pijn, ziektebeeld is nodig !!!

Casus van Frank Wat moeten de verpleegkundigen doen om de resultaten zo effectief en zo snel mogelijk te bereiken? - Pijn observeren Immobiliseren been Leren voorzichtig te bewegen Informatie geven Afleiden Geruststellen Verpleegkundige interventies * kennis over pijn, ziektebeeld is nodig

N. a. v. de casus van Frank Waarom was pijn een relevante diagnose? Welk doelen werden nagestreefd? Waren dat een wenselijke en realistische doelen? Welke interventies passen bij de doelen en waarom? In welke mate zijn de doelen bereikt? Wat kan beter?

Evidence Based Practice Cliënt Evidence Expert Besluitvorming

Kritisch redeneren en klinisch redeneren Patiënt Verpleegkundige Informatie Kritisch/klinisch redeneren Toepassen analyseren samenvoegen beoordelen

Klinisch redeneren “… de denk- en redeneerprocessen van de verpleegkundige naar aanleiding van de zorgvraag en op basis van de verzamelde gegevens over de zorgvrager en zijn omgeving. Klinisch redeneren moet leiden tot de vaststelling van de verpleegkundige diagnose, de resultaten en de verpleegkundige interventies. ” (Schoot, 2011)

Wat is Evidence-Based Practice (EBP) “Het gewetensvol, expliciet en oordeelkundig gebruik van het huidige beste bewijsmateriaal (evidence) om beslissingen te nemen met individuele patiënten. Het is een integratie van individuele klinische expertise (behandelaar / vpk) met het beste externe bewijsmateriaal dat vanuit systematisch onderzoek beschikbaar is. De voorkeuren en verwachtingen van patiënten spelen bij de besluitvorming een centrale rol”

Het verpleegkundig methodisch handelen en de drie pijlers van EBP Anamnese/ vraagverhelde -ring cliënt Besluitvorming Diagnose evidence expert cliënt Besluitvorming resultaten evidence expert Besluitvorming interventies cliënt evidence expert Uitvoering Evaluatie / reflectie

Kerncompetentie evidence based verplegen “De Hbo-verpleegkundige is in staat om binnen de diverse domeinen en in de verschillende rollen van het verpleegkundige handelen, beslissingen te nemen op grond van het beschikbare wetenschappelijk onderzoek (evidence) en/of de meest actuele expertise of consensus op het vakgebied, en rekening houdend met de voorkeur van de patiënt”.

Q&A Verpleegkundige methodiek en verpleegkundig (klinisch) redeneren Deel 1 11/24/2020

Literatuurlijst - Dobber, J. , Harmsen, J. , & van Iersel, M. (2016). Klinisch redeneren en evidence-based practice. Houten: Bohn Stafleu van Loghum. - Gordon M. (2004). Verpleegkundige diagnostiek: proces en toepassing. Elsevier Gezondheidszorg - Hesselink, J. (2011). Zo maak je een… Verpleegplan. Groningen/Houten: Noordhoff Uitgevers - Huber, M. , van Vliet, M. , & Boers, I. (2016). Heroverweeg uw opvatting van het begrip ‘gezondheid’. Nederlands tijdschrift voor Geneeskunde, 160, A 7720 - Wilkinson, J. M. , Nieweg, R. , & Paans, W. (2013). Kritisch denken binnen het verpleegkundig proces (5 de ed. ). Amsterdam: Pearson.