Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Karin van Haaren Nederlands Huisartsen
Vernieuwing bevolkingsonderzoek baarmoederhalskanker Karin van Haaren, Nederlands Huisartsen Genootschap 1
Inhoud • • • Baarmoederhalskanker en hr. HPV Waarom een nieuw bevolkingsonderzoek? Wat verandert er? Proces vernieuwd bevolkingsonderzoek Voorbereiding en implementatie
Baarmoederhalskanker en hr. HPV
hr. HPV en baarmoederhalskanker • • Een langdurige infectie met hoogrisico humaan papillomavirus (hr. HPV) kan leiden tot baarmoederhalskanker Kans op baarmoederhalskanker na besmetting is iets minder dan 1% Het lichaam ruimt deze infectie binnen 2 jaar meestal zelf op Risicofactoren (verzwakken afweer): - Roken - Verminderde afweer o. a. door medicijnen
Huidige bekende besmettingswegen hr. HPV • Via (eerste) sexuele contacten • Condooms verminderen kans op besmetting, maar sluiten deze niet uit • Zowel mannen als vrouwen kunnen hr. HPV oplopen en doorgeven
Waarom bevolkingsonderzoek vanaf 30 jaar? < 30 jaar nadelen groter dan voordelen: • Kans groot dat hr. HPV-besmetting van voorbijgaande aard is • Vrouwen rond 22 jaar: 22 van de 100 besmet hr. HPV • Te grote groep vrouwen zou onterecht worden behandeld of zich onnodig ongerust maken
Waarom een nieuw bevolkingsonderzoek?
Kerngegevens Nederland Baarmoederhalskanker 1 op de 170 vrouwen (5. 400 vrouwen) Overlevingskansen na 5 jaar Gemiddeld 70% Bij vroege ontdekking: 90 – 100% Grootste risicogroep Vrouwen tussen 30 en 45 jaar Doelgroep bevolkingsonderzoek Vrouwen van 30 t/m 60 jaar geregistreerd in BRP Resultaat huidig bevolkingsonderzoek Daling incidentie 1800 -> 700 per jaar Daling mortaliteit 400 -> 200 per jaar
Aanleiding vernieuwing • Nederland heeft goed bevolkingsonderzoek, zeker in vergelijking buitenland - 700 vrouwen baarmoederhalskanker per jaar - 200 tot 250 sterfgevallen per jaar • Vraag Ministerie VWS aan Gezondheidsraad: onderzoek mogelijkheid om preventie baarmoederhalskanker te verbeteren
Advies Gezondheidsraad • Getrapt screenen: − Primaire test: screenen op aanwezigheid hoogrisico humaan papillomavirus (hr. HPV) − Triage: beoordelen op celafwijkingen (cytologie) • Verlagen drempels voor groepen met een lage deelnamegraad
Voordelen nieuw bevolkingsonderzoek • Extra gezondheidswinst vernieuwd bevolkingsonderzoek - hr. HPV test: 75 vrouwen minder BMHK en 18 vrouwen minder sterfte per jaar - Extra deelname ZAS: 33 vrouwen minder BMHK en 12 vrouwen minder sterfte per jaar • Vrouwvriendelijker • Toekomstbestendiger • Lagere kosten
Cijfers Huidig BVO Vernieuwd BVO (verwachting) e 1 vijf jaar vanaf jaar zes Uitnodigingen per jaar 750. 000 585. 000 Deelname doelgroep 485. 000 532. 500 415. 350 * hr. HPV positief n. v. t. 37. 725 29. 426 Cytologische beoordelingen 485. 000 64. 132 50. 024 * door 5 i. p. v. 7 screeningsrondes bij hr. HPV- vrouwen
Wat verandert er?
Wat verandert er? (I) 2 belangrijkste veranderingen • Eerst testen op hr. HPV • Zelfafnameset Overige veranderingen • Uitnodigingsinterval • 60 jaar en hr. HPV+ • Uitnodigen en herinneren door screeningsorganisatie
Wat verandert er? (II) Overige veranderingen • Vervolgonderzoek na 6 maanden • Materiaal naar 1 van de 5 screeningslaboratoria
5 screeningslaboratoria 5 laboratoria in plaats van de huidige circa 40 • Lage kosten (hoog volume hr. HPV-test) Vast werkgebied
Veranderingen voor de huisartsenpraktijk • Registratie in huisartsportaal • Vrouw neemt uitnodigingsbrief met stickers mee naar de praktijk • Landelijk zelfde methode uitstrijken • Meer/andere vragen hebben over (hr)HPV, zoals: - wijze van besmetting - consequenties voor partner - mogelijkheden van behandeling
Nieuw laboratoriumformulier
Proces vernieuwd bevolkingsonderzoek
hr. HPV-screening uitstrijkje huisarts lab Vervolgonderzoek na 6 maanden: lab Uitnodiging over 5 jaar
hr. HPV-screening met zelfafnameset lab Vervolgonderzoek na 6 maanden: lab Uitnodiging over 5 jaar
Voorbereiding en implementatie
Tijdslijn vernieuwing * * Vanaf 2023: instroom hr. HPV gevaccineerde vrouwen
Betrokken partijen voorbereiding vernieuwing • NVDA Nederlandse Vereniging van Doktersassistenten • NVVP Nederlandse Vereniging Voor Pathologie • NHG Nederlandse Huisartsen Genootschap • LHV Landelijke Huisartsen Vereniging • VAP Vereniging Analisten Pathologie • NVOG Nederlandse Vereniging voor Obstetrie en Gynaecologie • NVMM Nederlandse Vereniging voor Medische Microbiologie • NPCF Nederlandse Patiënten en Consumenten Federatie • LEBA Landelijke Evaluatie Team Baarmoederhalskanker • Screeningsorganisaties • Stichting Olijf • KWF Kankerbestrijding • Deskundigen risicocommunicatie, Gezondheidszorgpsycholoog/seksuoloog NVVS (Nederlandse Vereniging Voor Seksuologie)
Communicatie Job Schuring & Christine Byvanck
‘Vraag maar raak’ sessies
- Slides: 28