Veium menntun neti Um kennslufri netnms og hnnun

Veiðum menntun í netið Um kennslufræði netnáms og hönnun námsumhverfis á vef Þuríður Jóhannsdóttir verkefnisstjóri við Rannsóknarstofnun KHÍ

Roy Pea 1993 Á sama hátt og vélar í landbúnaði urðu til þess að breyta og móta samskipti manns og náttúru þannig mun tölvutæknin breyta og móta samspil mannsins við náttúruna, umgengni hans við upplýsingar sem fást í umhverfinu og annað fólk.

Kennslufræði netnáms og vefur um barna- og unglingabókmenntir • rannsóknar- og þróunarverkefni við Kennaraháskóla Íslands • styrkur frá RANNÍS í markáætlun um upplýsingatækni til þriggja ára; 1999 -2002 • samvinna íslenskukennara (Þuríður), lektors í upplýsingatækni (Torfi Hjartarson) og Rannsóknarstofnunar KHÍ (Allyson Macdonald)

Verkefnið felur m. a. í sér • tilraunir á námskeiðum í fjarskóla og símenntun við KHÍ – að nota námskeiðsrýmið Learning Space og vefinn Barn. Ung sem námsumhverfi – kanna möguleika fólgna í samspili vefs, gagnagrunns og námskeiðrýmis (Learning space) – hönnun námsins er byggð á rannsóknum; hún er ígrunduð (grounded)

Að skilja Netið sem miðil • greina eðli miðilsins: – ný grunngerð (infrastructure) í miðlun þekkingar – bylting sambærileg prenttækni – aðgangur að þekkingu – tæki til samskipta – staður fyrir útgáfu/birtingu efnis

Netið gefur kost á að hafa áhrif á lýðræði • fleira fólk á þess kost að fá aðgang að menntunarauðlindum • fleiri eiga þess kost að taka þátt í uppbyggingu menningararfsins • að geta „lesið og skrifað“ á Netinu er þó forsenda þátttöku og áhrifa

Áhrif Netsins á menntun og skóla • nýtt innra skipulag skóla • nýir möguleikar breyta hugmyndum okkar um hvernig á að læra og kenna – kaoskenningar – félagsleg hugsmíðahyggja – dreifðir vitsmunir/greind • næsta skref er að hanna auðugt námsumhverfi fyrir menntun á Netinu

Stefnur í nýtingu tölvutækni í menntun • CAI – Computer Assisted Instruction tölvustudd kennsla • ITS – Intelligent Tutoring Systems gagnvirk þjálfunarforrit með leiðsögn • Logo as latin – Logo notað til að þjálfa hugann á sama hátt og latína í klassískri menntun • CSCL – computer supported collaborative learning TSSN=tölvustutt samvinnunám

Tölvustutt samvinnunám (CSCL) • Stefna í kennslufræði sem byggir á – kenningum um gildi samfélags og menningar í námi (socio-cultural theories – Vygotsky) – kenningum um aðstæðubundið nám (situated learning – Jean Lave, Wenger) – kenningum um dreifða greind/vitsmuni (Salomon, Perkins) – félagslegri hugsmíðahyggju (social constructivism)

Dreifð greind/vitsmunir distributed intelligence/cognition • • samspil manns og verkfæris tungumálið er verkfæri verkfæranna áhrif með verkfærinu: auðveldar verkið áhrif af verkfærinu: hvernig verkfærið breytir vinnunni og eykur hæfni notandans til að vinna verkið • samspil manns, samfélags og menningar og verkfæris

Hugsmíðahyggja (social constructivism) • nemandinn er virkur í uppbyggingu þekkingar sem er félagslegt ferli; samskipti mikilvæg • mikilvægt að taka mið af fyrri þekkingu • námsaðgreining (differentiering) æskileg • fjölþætt námsumhverfi • verkefni í samræmi við raunhæf verk eins og þau eru unnin í samfélaginu • gildi þess að birta verk sín fleirum en kennara • gildi fyrimynda í námi

Að þróa nýja aðferð til náms • gera tilraun til að hanna námskeið í anda þessara hugmynda • námsefnið er barna- og unglingabókmenntir og kennslufræði bókmennta • áhugavert að tefla saman prentmiðlinum bók og rafræna miðlinum Netinu – útvíkkun hugtaksins texti – textíll er ofinn ; -) • mikilvægt bæði að efla læsi á texta á bók og læsi og tjáningu (skrift) í margmiðlunar- og stiklutextaumhverfi (hypertext) Netsins

Námsumhverfi í anda félagslegrar hugsmíðahyggju • námsverkefnið er að byggja upp þekkingu í sameiningu • tilgátur: – að mikilvægt sé fyrir nemendur (kennaranema, kennara) að vera þátttakendur í uppbyggingu fagþekkingar – að vefur með faglega tengdu efni stuðli að innvígslu (enculturation) nemenda í menningu fagsins (sbr. aðstæðubundið nám).

tilgátur. . . • að mikilvægt sé fyrir nemendur að geta farið eigin leiðir miðað við stöðu sína og þarfir • að mikilvægt sé að stuðla að skólamenningu á Netinu með því að styrkja merkingarbær samskipti og samvinnu • að aðferðir í anda hugsmíðahyggju henti vel til að læra á Netinu

Mat á verkefninu • byggir á kenningum um tölvustutt samvinnunám: – lítur á nám sem félagslegt og dreift ferli – rannsakar ferlið fremur en árangurinn – rannsakar orð og verk nemendanna og hvernig verkfærin styðja og styrkja námið – Eigindlegar rannsóknaraðferðir • Mat Rannsóknarstofnunar KHÍ vormisseri 2000 – M. Allyson Macdonald 2000. Viðhorf nemenda til námskeiðs um kennslufræði bókmennta og barna- og unglingabókmenntir í fjarskóla KHÍ vorið 2000.