VCA HOOFDSTUK 6 BRAND BRAND l Duizenden branden

VCA – HOOFDSTUK 6 BRAND

BRAND l Duizenden branden per jaar l Bijna altijd materiële schade l Vaak ook mensen het slachtoffer l Hoe ontstaat brand? l Welke factoren verhogen het risico? l Hoe kan je schade beperken?

DE BRAND- of VUURDRIEHOEK l Brandbare stof l Zuurstof l Ontstekingsenergie

BRAND - TERMEN l Vlampunt l Is de minimumtemperatuur waarbij een vloeistof zoveel damp ontwikkelt dat deze kan ontvlammen onder invloed van een ontstekingsbron Vb. benzine: -42. 8°C l stookolie: 55°C l l Indeling in klassen l Zeer licht ontvlambaar:

BRAND - TERMEN l Vlampunt l Indeling in klassen l Zeer licht ontvlambaar: l l Licht ontvlambaar: l l l Vlampunt <0°C Kookpunt ≤ 35°C Vb. benzine, benzeen, methanol, ether Vlampunt <21°C Vb. aceton, ethanol, tolueen Ontvlambaar: l l Vlampunt tussen 21°C en 55°C Vb. Xyleen

BRAND - TERMEN l Zelfontbrandingstemperatuur Is de laagste temperatuur waarbij een stof spontaan ontbrandt zonder enig hulpmiddel l Vb. frietvet begint te branden vanaf 280°C zonder vonk of vuur l

BRAND - TERMEN l Explosiegrens l Onderste explosiegrens (LEL- lower explosion Limit) l l Bovenste explosiegrens (UEL- Upper Explosion Limit) l l Dit is de minimale hoeveelheid gas of damp die in de lucht moet zitten om een explosie te veroorzaken Dit is de maximale hoeveelheid gas of damp in de lucht waarbij er nog een explosie kan plaatsvinden Explosiegebied l l Dit is het gebied tussen de bovenste en onderste explosiegrens In het explosiegebied is de mengverhouding tussen lucht en gas zo dat een explosie mogelijk is

l 4 Soorten brandbare stoffen l Indeling in klassen l Vaste stoffen l A l Vloeistoffen l B l Gassen l C l Metalen l D

SOORTEN BRANDEN l Klasse A: Droge branden l Vaste stoffen zoals hout of papier l Uitzondering: metaal = klasse D l Te blussen met water of schuim l Nablussen is nodig

SOORTEN BRANDEN l Klasse l B: Vette branden Branden van vloeistoffen of vaste stoffen welke bij warmte smelten l Benzine, alcohol, olijfolie, was, frietvet, … l Te blussen met poeder, CO 2 of met schuim l NOOIT met water steekvlam

SOORTEN BRANDEN l Klasse C: Gasbranden l Branden met een gas als brandstof l Propaan, butaan, aardgas l Gasflessen in de omgeving afkoelen met water l Te blussen met poeder

SOORTEN BRANDEN l Klasse D: Metaalbranden l Branden met ontvlambare metalen l Magnesium, staalwol, ijzervijlsel l Te blussen met speciale poeders en zand

SOORTEN BRANDEN l Elektrische branden l Branden aan elektrische installaties l Computer, printer, kopieerapparaat l Te blussen met CO 2

SOORTEN BLUSMIDDELEN l Blussen 1 van de 3 elementen uit de branddriehoek verwijderen l De juiste blusmethode gebruiken l

BLUSMIDDELEN l WATER l l Verkoelend effect Efficiënt om uitbreiding van brand te voorkomen Water gaat over in stoom en verdringt daardoor de zuurstof Nadelen l l l Waterschade Elektrisch geleidend Reactie met chemische stoffen Steekvlam bij brandende vloeistoffen bevriest

BLUSMIDDELEN l SCHUIM = water met schuimverwekkende stof l Schuimlaag dekt de vuurhaard af l Zorgt voor afkoeling l Verhindert toevoer van zuurstof l NADELEN: l Schade l Elektrisch geleidend l Gevoelig voor bevriezing l milieuvervuilend l

BLUSMIDDELEN l Zand Prima blusmiddel l Sluit zuurstof af l Ideaal voor brandende vloeistoffen en metaalbrand l NADEEL: l Koekt snel aaneen en verhardt l Bij grote branden is een transportmiddel nodig l

BLUSMIDDELEN l BLUSPOEDER l l l Zorgt voor verstikking van de brand Negatieve katalytische werking = remt de verbrandingsreactie Op brandblusser is aangeduid welke branden kunnen geblust worden (ABC-, BC- of D-poeder) l NADELEN: l l l Moeilijk buiten met wind Veel schade en opkuiswerk Vermindert het zicht in kleine ruimten Koelt de brandstof maar weinig af duur

BLUSMIDDELEN l CO 2 l l l KOOLSTOFDIOXIDE Verdringt zuurstof Bijna geen opkuiswerk Verdampt en verdwijnt Wordt als onderkoelde mist gespoten Ideaal voor brandende elektriciteitskast of monitor te blussen NADELEN: l l l Verstikkende werking Gevaar voor vrieswonden Niet buiten te gebruiken

BLUSMIDDELEN - OVERZICHT Blusmiddel Werking Soort brand Water Verkoelend Stoom verdringt zuurstof A (vaste stoffen) Schuim Verkoelend Sluit zuurstoftoevoer af Zand Sluit zuurstoftoevoer af Bluspoeder Remt verbrandingsreactie A (vaste stoffen) B (vloeistoffen op de grond) D (metalen) A (vaste stoffen) B (vloeistoffen) C (gassen) D (metalen) CO 2 Verkoelend Verdringt zuurstof B (vloeistoffen) Elektrische branden

WAT TE DOEN BIJ BRAND? l Breng eerst jezelf in veiligheid l Meld de brand aan de verantwoordelijke of verwittig de hulpdiensten l Help anderen indien nodig l BLIJF KALM

WAT TE DOEN BIJ BRAND? l l l l Sluit ramen en deuren Controleer, indien mogelijk, of iedereen in veiligheid is Ga rustig naar buiten Volg de aanwijzingen van de evacuatieverantwoordelijken of brandweer Gebruik nooit de lift Vlucht dwars op de windrichting Begeef je naar de verzamelplaats en meld je aanwezigheid

WAT TE DOEN BIJ BRAND? l Blus alleen als je weet hoe het moet l Begin pas te blussen nadat je de brand gemeld hebt l Als jij gaat blussen, ga dan als volgt tewerk Blus met de wind mee l Richt op het brandende voorwerp, niet op de vlammen l

WAT TE DOEN BIJ BRAND? l AANDACHTSPUNTEN Brandwonden: eerst water de rest komt later l Minimaal 15’ afkoelen met water l Vastgekleefde kledij laten zitten l Smeer geen zalf l l ELK BEGIN VAN BRAND MOET GEMELD WORDEN AAN DE BRANDWEER

VOORBEELDVRAAG 1 l Hoe worden de zijden van de branddriehoek benoemd? a) brandbestrijding, brandpreventie en evacuatie l b) zuurstof, brandbare stof en blusmiddel l c) zuurstof, brandbare stof en ontstekingsbron l l ANTWOORD l c

VOORBEELDVRAAG 2 l Hoe verhouden het vlampunt en de zelfontbrandingstemperatuur van een stof zich ten opzichte van elkaar? a) ze zijn gelijk l b) de temperatuur van het vlampunt is hoger l c) de temperatuur van het vlampunt is lager l l ANTWOORD l c

VOORBEELDVRAAG 3 l Wat kan je zeggen over de gasconcentratie boven de bovenste explosiegrens? l l a) de gasconcentratie is te laag en explosie is niet mogelijk b) de gasconcentratie is te hoog en explosie is niet mogelijk c) de gasconcentratie is voldoende en explosie is mogelijk ANTWOORD l b