VATANDALIK 2 HAFTA TEMEL HUKUK BLGS BU HAFTA
VATANDAŞLIK 2. HAFTA: TEMEL HUKUK BİLGİSİ
BU HAFTA NELER ÖĞRENECEĞİZ? ÖĞRENECEĞİZ ØTOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI • GÖRGÜ KURALLARI • GELENEK (ÖRF VE ADET) KURALLARI • AHLAK KURALLARI • DİN KURALLARI • HUKUK KURALLARI ØYAPTIRIM ØHUKUK KURALLARININ TÜRLERİ ØHUKUKUN DALLARI ØHUKUKUN KAYNAKLARI
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI İnsanlar toplum içinde yaşarlar. Toplumsal düzen kurallarının amacı, bireylerin birbirlerine, topluma ve devlete karşı, toplumun (ve devletin de) bireylere karşı tutum ve davranışlarını düzenlemek ve ayrıca çıkar çatışmaları arasında bir denge kurmaktır.
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI GÖRGÜ KURALLARI Toplumsal yaşamın değişik alanları görgü kuralları ile düzenlenir. Örneğin selamlaşma, misafir ağırlama, sofra kuralları Görgü kuralları zamana ve yere göre değişiklik gösterir.
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI GELENEK KURALLARI «Gelenekler, bir toplumda belirli bir davranışın sürekli ve aynı yönde uzunca bir süre tekrarlanması ve bu davranış biçimine uyulması yönünde genel bir kanunun yerleşmesiyle oluşan kurallardır. »
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI AHLAK KURALLARI «Toplumda iyilik ya da kötülük hakkında oluşan değer yargılarına göre yapılması ya da yapılmaması gereken davranışlara ilişkin kurallardır. »
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI DİN KURALLARI Toplumu düzenleyen kurallar arasında din kuralları da yer alır. Din kurallarından bazılarına hukuk sistemi içinde yer verilmiş olabilir. Örneğin adam öldürme pek çok dinde yasaklanmıştır. Öte yandan ceza hukukunda da adam öldürme eylemi için hapis cezası yaptırımı öngörülmüştür.
TOPLUMSAL DÜZEN KURALLARI HUKUK KURALLARI q. Genel ve soyut q. Değer yargısı q. Devlet gücü ile uygulanma
YAPTIRIM Hukuk kurallarına uyulmasını sağlayan zorlayıcı güç v Kişisel öç alma v Kısas v Hakeme başvurma-uzlaşma v Yargılama sistemi
YAPTIRIM ÇEŞİTLERİ v Ceza verme v Zorla yaptırma v Tazminat ödetme v Geçerli saymama v İptali isteme
HUKUK KURALLARININ TÜRLERİ §Emredici Kurallar §Yedek Kurallar §Tamamlayıcı Kurallar §Yorumlayıcı Kurallar §Tanımlayıcı Kurallar
HUKUKUN DALLARI qİDEAL HUKUK (DOĞAL HUKUK)-POZİTİF HUKUK q. ULUSAL HUKUK-ULUSLARARASI HUKUK q. MADDİ HUKUK-BİÇİMSEL HUKUK q. KAMU HUKUKU-ÖZEL HUKUK
KAMU HUKUKU-ÖZEL HUKUK AYRIMINDA KULLANILAN KRİTERLER üÇIKAR ÖLÇÜTÜ üTARAF ÖLÇÜTÜ üEGEMENLİK-EŞİTLİK ÖLÇÜTÜ üİRADE ÖZGÜRLÜĞÜ ÖLÇÜTÜ
KAMU HUKUKU «Kişinin devletle ve diğer kamu kuruluşları ile olan ilişkisini ve devletle diğer bir devlet arasındaki ilişkiyi düzenleyen hukuk kurallarından oluşur. » ØANAYASA HUKUKU ØCEZA HUKUKU ØDEVLETLER HUKUKU ØGENEL KAMU HUKUKU ØMALİ HUKUK ØYARGILAMA HUKUKU
ÖZEL HUKUK «Kişilerin birbirleri ile olan ilişkilerini düzenleyen hukuk kurallarından oluşur. » ØMEDENİ HUKUK ØBORÇLAR HUKUKU ØTİCARET HUKUKU ØDEVLETLER ÖZEL HUKUKU
KARMA NİTELİKLİ HUKUK DALLARI ØİŞ HUKUKU ØEĞİTİM HUKUKU ØÇOCUK HUKUKU
HUKUKUN KAYNAKLARI YAZILI HUKUK Ø ANAYASA Ø YASALAR (KANUNLAR) Ø ULUSLARARASI ANDLAŞMALAR Ø KANUN HÜKMÜNDE KARARNAMELER Ø TÜZÜKLER Ø YÖNETMELİKLER
HUKUKUN KAYNAKLARI GELENEK HUKUKU İÇTİHAT HUKUKU (YARGISAL İÇTİHAT) BİLİMSEL İÇTİHAT (ÖĞRETİ)
HUKUK SİSTEMLERİ o KARA AVRUPASI HUKUK SİSTEMİ o ANGLO SAKSON SİSTEMİ o İSLAM HUKUKU SİSTEMİ o SOSYALİST HUKUK SİSTEMİ
YARARLANILAN KAYNAK: PROF. DR. YASEMİN KARAMAN KEPENEKCİ (2014). EĞİTİMCİLER İÇİN İNSAN HAKLARI VE VATANDAŞLIK. ANKARA: SİYASAL KİTABEVİ
- Slides: 20