Vandaag n Bespreken doelen Uitleg gebitskaart Uitleg knaagdieren
Vandaag n Bespreken doelen Uitleg gebitskaart Uitleg knaagdieren en konijnen tandheelkunde Uitwerken opdrachten Bespreken opdrachten 5 e uur voorlichting HAS-traject n Anatomie volgende week. Toets 12 -10 n n n
Tandheelkunde Knaagdieren en konijnen
Inhoud n n n n Verschil knaagdieren en konijnen Anatomie van het gebit Symptomen Afwijkingen Oorzaken afwijkingen Behandeling gebitsproblemen - tanden Behandeling gebitsproblemen - kiezen Instructies eigenaar
Verschil knaagdieren en konijnen
Verschil knaagdieren en konijnen n Orde der rodentia – knaagdieren cavia, chinchilla, degoe, eekhoorn, muis, hamster, prairiehondje, rat, gerbil etc. n Orde der lagomorpha – haasachtigen hazen en konijnen
Verschil knaagdieren en konijnen n n Gebit verschillend Gebitsproblemen vergelijkbaar Levenslang doorgroeien tanden en kiezen Afslijting mogelijk onvoldoende problemen
Anatomie van het gebit
Tandformules n Tandformule van knaagdieren 20 gebitselementen n Tandformule haasachtigen 28 gebitselementen
3 verschillen in gebit - snijtanden n n Knaagdier bovenkaak 2 onderkaak 2 Haasachtigen bovenkaak 4 (2 stifttanden) onderkaak 2
Stand snijtanden n n Knaagdieren snijtanden staan beitelvormig op elkaar Haasachtigen snijtanden staan loodrecht op elkaar
Vorm snijtanden n Knaagdieren q n Smal en vrij spits aan punt Haasachtigen q Breed en plat aan onderzijde
Gezond gebit knaagdier haasachtige
Symptomen
Symptomen n n Niet of slecht kunnen eten, wel interesse Proppen Speekselen Weigeren voedsel
n n n Vermageren Slechte conditie Maagdarmstoornissen Stil in elkaar gedoken pijn Oog- en neusuitvloeiing Zwellingen aan de kop door abcessen
Afwijkingen
Olifantstanden n n Snijtanden boven- en onderkaak raken elkaar niet malocclusie tanden slijten niet af Vaak erfelijk
Haken op de kiezen n n Kiezen slijten niet goed op elkaar af Haken op kiezen Steken in de tong of de wang Speekselen
Haken op de kiezen
Brugvorming kiezen n Eerste kiezen brug tong vast
Oorzaken afwijkingen
Oorzaken - voedingsfouten n Onvoldoende kauwmateriaal, verkeerde voeding (altijd onbeperkt hooi voeren) Te weinig calcium Te weinig vitamine C (cavia’s)
Erfelijke oorzaken - onderbeet n n Bij konijnen Bovenkaak is te kort Snijtanden slijten niet Behandeling: tanden trekken
Erfelijke oorzaken – scheve kaakstand n n n Kaken scheef t. o. v. elkaar Snijtanden slijten niet Behandeling: tanden trekken
Oorzaken - trauma n n n Verkeerd of niet teruggroeien van de tand na trauma Tegenoverliggende snijtand slijt niet af Fracturen (breuk) van de kaak waardoor de positie van de snijtanden veranderd is
Behandeling gebitsproblemen Tanden
Tanden knippen n n Knippen snijtanden met tandenkniptang Goedkoopst Niet onder narcose Na 2 tot 8 weken herhalen
Nadelen tanden knippen n n Pijnlijk Risico splijten tanden in de lengterichting Scherpe randen door knippen, kunnen tong en lip beschadigen Tijdelijke oplossing, onderliggende oorzaak wordt niet bestreden De kracht die uitgeoefend wordt tijdens het knippen is zo groot dat het diepe tandweefsel waaruit de tand groeit beschadigd kan raken wat gevolgen heeft voor de tandgroei
Tanden slijpen n n Diervriendelijker Wordt weinig druk uitgeoefend Voorkomt splijten Stand snijtanden kan gecorrigeerd worden zodat ze op natuurlijke wijze op elkaar af kunnen slijten
Tanden trekken n n Tanden groeien niet meer aan Als door slijpen geen normale stand kan worden gerealiseerd Kunnen nog wel goed voedsel opnemen Permanente oplossing
Behandeling gebitsproblemen Kiezen
Behandeling onder narcose n n Behandeling van kiesproblemen en trekken snijtanden Haken verwijderen en kiezen trekken
Instrumentarium n n n Onderzoekslamp (beter zicht) Otoscoop met trechter: inspectie kiezen Mondsperderset Tandenkniptang Rasp wangspreider kaakspreider
n n Dremel: tanden en kiezen inkorten en glad slijpen Boor: tanden en kiezen inkorten
n n n Pean: haken van kiezen af ‘knippen’ en losse stukjes kies uit bek pakken Oorpincet: met watten of gaastampon omheen bloed uit bek verwijderen Gaas- en dentale tampons: bloed, voedselresten en haren verwijderen
Anaesthesie n n n Algemeen onderzoek Toedienen pijnstiller en antibiotica Toedienen injectieanaesthesie of inhalatieanaesthesie. Injectie: kapje niet in de weg, wel risicovoller Op warmtematje tijdens narcose.
Behandeling – vasthouden dier n n n Kop van achter af over de schedel heen vast pakken Kop zo houden dat dierenarts goed in bek kan kijken Laat licht goed in bek schijnen
Behandeling n n Inspectie van de bek onder narcose - in rust beter onderzoek mogelijk - smalle mondholte en ‘druk’ dier Bijwerken tanden en kiezen - afhankelijk van gevonden afwijkingen - eventueel kiezen trekken voor permanente oplossing
Post-operatieve zorg n n n Maak dier schoon rond bek Observeer goed tijdens recovery (warmte!) Antibiotica en pijnstilling klaarleggen om mee te geven naar huis
Instructies eigenaar
Instructies eigenaar n n n Dier moet snel weer gaan eten en drinken, ivm stil liggen maag en darmen Eventueel dwangvoer mee (bijv recovery) of groenvoer aanbieden Dier warm houden, niet naar buiten
Wanneer moet eigenaar contact opnemen? n n Als dier langer dan 12 uur niet zelf wil eten Als dier lusteloos is Als dier ondertemperatuur heeft konijn lager dan 38 °C, cavia lager dan 37, 4 °C. Als eigenaar iets niet vertrouwt
Nu doen: n Opdracht bij leerdoelen maken (45 min) q q n Klaar? Leerdoelen uitwerken. Nabespreken HUISWERK n n n Leerdoelen les 5 tandheelkunde uitwerken. Wil je nakijkmodel? Mail je antwoorden naar mij. Leren toets tandheelkunde volgende week (9 -10) Voor anatomie: leerdoelen bij weefsels en basisbegrippen uitwerken + uitleg m. b. t. oranje briefje voorbereiden. q n + leerdoelen vorige les (cellen en celdeling) NOTEER: 12 -10 toets leerdoelen tot nu aan toe anatomie
- Slides: 43