Van probleemstelling naar doelstelling Nu we de probleemstelling
Van probleemstelling naar doelstelling Nu we de probleemstelling helder hebben en vooraleer we verder plannen en doelen formuleren … 1. Is het probleem wel oplosbaar? 2. Hoe is het oplosbaar? 3. Zijn de voorwaarden aanwezig?
Van probleemstelling naar doelstelling • Het gaat om de verbinding tussen beide: Wat moet er finaal bereikt worden (Produkt) en hoe draagt dit dan bij tot de oplossing van het Probleem? • Doelstellingen versus doelen, idealen, bedoelingen, motieven, …. • Centrale doelstellingen, werkdoelstellingen en persoonlijke doelstellingen
Doelen concretiseren via het SPIRO model 1. Specificity (specifiek zijn) 2. Performance (in termen van gedrag) 3. Involvement (betrokken zijn / eigen aandeel) 4. Realism (werkelijkheidszin / realiseerbaarheid) 5. Observability (observeerbaarheid)
Fase 4: Strategie en programmering Fase 5: Uitvoering Fase 6: Afsluiting en evaluatie – produktevaluatie – procesaevaluatie
Menselijke problemen oplossen: E = K x A (formule van Maier) Effectiviteit: • vollediger t. a. v. het beoogde doel (gewenste impact) • efficiënt tot stand gekomen (minder kost / E-verlies) Kwaliteit: • het objectieve, inhoudelijke en materiële aspect van de oplossing • is functie van expertise Acceptatie: • het subjectieve aspect: aantrekkelijkheid / wenselijkheid • is functie van betrokkenheid en participatie
3 soorten problemen = 3 soorten benaderingen / rollen 1. Ka-probleem 2. k. A-probleem 3. KA-probleem Zoek zelf een voorbeeld van elke type probleem Welke benadering / rol past bij welk type probleem?
zakelijke problematiek rationele benadering / expertenrol acceptatie betrokkenen centraal kwaliteit oplossing centraal emotionele benadering / coachende rol menselijke problematiek
Toepassing op organisatieontwikkeling fasering Proces. Rationele Strategieën strategieën Machtsstrategieën Unfreezing Ik zie, zie jij ook, Jij bent toch herken je dat, zeker met me vind jij ook? eens dat … Dit is het probleem, het moet opgelost worden Moving Zoeken naar een Als je verstandig Het moet zo oplossing: wat bent pak je het zo opgelost worden wil jij nu zelf? aan Freezing (evaluatie) Ben je nu tevreden? Kijk nu eens hoe goed het gaat Zo is het goed!
Toepassing op organisatieontwikkeling • Ka-situatie – Rationele of machtsstrategieën • k. A-situatie – Processtrategieën • KA-situatie – Beperkte processtrategie binnen duidelijke kaders (bijv. duidelijk stellen van criteria voor de oplossing)
Het fenomeen ‘weerstand’ • Symptomen als: – men ‘vergeet’ een afspraak of komt te laat – men werkt niet mee – men knikt braaf ja… • Uitspraken als: – ‘in theorie is dat gemakkkelijk, maar jij staat niet in de praktijk’ – ‘wat is daar nu nieuw aan, dat doen we toch al jaren’ – ‘wanneer gaan ze ons nu eens met rust laten’
Uitingsvormen van weerstand • Vecht- en vluchtgedrag – Kritiek, sarcasme, ‘ja maar’-reacties, tegenwerking, … – Uitstellen, slachtoffer-gedrag, ontkennen, jaknikken, … • Weerstand = inhoud x emotie • Verbaal en non-verbaal • Weerstand = energie
Weerstand als feedback • De reactie van de ontvanger op: – – – mijn boodschap de wijze waarop ze gebracht werd de context waarin gans het gebeuren zich afspeelt derden Waar zoek ik de oorsprong van de weerstand?
Aanpassingsgedrag is nog geen veranderingsdynamiek Ontkenning “Ik doe gewoon verder” Engagement “Ik ben volledig mee” Weerstand “Niet mij” Exploratie “Ik wil wel eens proberen” Gericht op Het verleden Gericht op de toekomst
- Slides: 13