Van landbouwgrond naar waardevol bos tips voor de

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Arne Verstraeten, Kris Vandekerkhove, Arno Thomaes en Luc De Keersmaeker West-Vlaamse natuurstudiedag KULAK, 1 maart 2008, Kortrijk

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk • Enkele stellingen getoetst (en fabeltjes ontkracht ? ) • Enkele vuistregels voor de praktijk. • Waar- en onwaarheden over bepaalde boomsoorten (met wat controverse)

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Spontaan verbossen of zelf bebossen ? • Algemene STELLING : spontane verbossingen zijn structuur- en soortenrijker dan aanplantingen (visuele perceptie) Voor u getest : (Verstraeten et al, 2006)

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk • Structuur: 1) Variatie lokaal stamtal Convergentie na 20 -30 jaar !

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk 2) Variatie bedekking kronendak

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk • Ook soortenrijkdom niet noodzakelijk hoger ! Bomen en struiken

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Kruidachtige soorten

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk • Maar: kruidlaag vaak beter ontwikkeld want meer lichtdoorlatende boomsoorten Aanplant Beuk Spontaan Boswilg

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Bedekking van de kruidlaag

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Ecologische voordelen van spontane verbossing zijn ook te imiteren bij aanplant ! - open plekken (plant niet alles vol) - Boomsoortenkeuze (zie verder) - Kansen laten aan spontane opslag (zuiveringen)

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Verbossen : Kansen op succes – Afstand tot zaadbomen – Vertrekkend van akker : altijd succes (? ) – Vertrekkend van grasland : overbegraasd/vertrappeld vs. vervilte grasmat (bv 2 j onbeheerd) – Distels, bramen, landbouwers en recreanten – Met of zonder extensieve begrazing : time gaps en safe sites

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Aanplant : Gemengde aanplant of niet ? – Meng niet individueel (groeitemperament) – Groepsgewijs mengen of kleine homogene perceeltjes – Kies beperkt aantal (hoofdboom)soorten maar laat ruimte voor spontane bijvestiging – Plant opgaande bomen niet tot aan de perceelsrand (juridisch + ecologisch) – Randbeplanting : mantel/zoom

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Aanplant : Struikengordel of niet ? – Kies beperkt aantal soorten maar laat ruimte voor spontane bijvestiging – Voorzie voldoende ruimte (5 -10 m) – Varieer in breedte (inhammen) – Bramen zijn OK !! – Let op voor genetische pollutie !! Gebruik voor struikenaanplanten enkel autochtoon genenmateriaal (Kristine Vander Mijnsbrugge – INBO)

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Boomsoort : behoud bodemkwaliteit ! • Strooiselkwaliteit en lichtdoorlatendheid Strooisel Licht eik -- - beuk -- -- els - +- linde + -- es + + populier + + Berk (opslag) + + Wilg (opslag) + +

Van landbouwgrond naar waardevol bos: tips voor de praktijk Plant Populier ! • goede ecologische kenmerken !! – Goed strooisel, veel mycorrhiza, hoge lichtinval, … – Snel grote bomen : snel bosstructuur – Gebruik oude klonen (Robusta, …) of abelen : • Minder gevoelig voor roest, windbreuk, etc. • Ecologisch interessanter (ruwe schors) • wijd plantverband • evt. wat onderplanting, maar vaak spontane onderetage