Van dier naar mens Zonosen in een wereld

Van dier naar mens Zoönosen in een wereld in verandering Inaugurele rede Utrecht, 10 februari 2012 Roel A. Coutinho Hoogleraar Epidemiologie en bestrijding van Infectieziekten in het bijzonder in het veterinair/humane domein Faculteit Geneeskunde en Diergeneeskunde Universiteit van Utrecht 10 februari 2012 Julius Center for Health Science and Primary Care, UMCU 1

Pictures: by courtesy of Eugene Gavrilin. WHO Van dier naar mens | 10 februari 2012 2

Herpen (Gem. Oss) Van dier naar mens | 10 februari 2012 3

Table 2. Number of goats in The Netherlands YEAR 1983 Total no. of goats 7415 1995 2000 76 063 178 571 2009 374 184 H. J. Roest et al. , The Q fever epidemic in The Van dier naar mens | 10 februari 2012 Netherlands, Epidemiol. Infect. 2011, 139, 1 -12 4

Van dier naar mens | 10 februari 2012 5

Goat and sheep farms and residential adresses of human Q fever cases 14 April – 10 August 2008 Attack rate analysis for source detection Schimmer et al, BMC inf dis 2010, 10: 69 Van dier naar mens | 10 februari 2012 6

Van dier naar mens | 10 februari 2012 7

. Fig. 1 NJ tree (topology only) of poxviruses based on concatenated amino acid sequences from 29 conserved orthologous proteins (13, 475 aligned sites). The tree was constructed on the basis of the JTT amino acid distance, assuming that rate variation among sites follows a gamma distribution (shape parameter a = 0. 86). Numbers on the branches represent percentages of 1000 bootstrap samples supporting each branch; only values ≥ 50% are shown. For accession numbers of genome sequences, see Supplementary S 1 Van dier naar mens | 10 februari 2012 AL Hughes et al, The evolutionary biologiy of poxviruses. Infection, genetics and evolution 2010: 10; 50 -59 8

Typical clinical presentation of human monkeypox in a 7 -y-old female child, Sankuru District, Democratic Republic of Congo. Rimoin A W et al. PNAS 2010; 107: 16262 -16267 © 2010 by National Academy of Sciences

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Rimoin et al. PNAS 2010; 107: 37 (16265) 10

Extended Spectrum Beta-lactamasen (ESBLs) n Enzymen die beta-lactam antibiotica afbreken ¨ Penicilline, ampicilline, amoxicilline ¨ Alle cefalosporinen n Infecties door bacteriën die ESBLs produceren zijn moeilijker te behandelen ¨ 1 e keuze therapie ceftriaxon bij ernstige infecties n Genen zijn veelal overdraagbaar via plasmiden ¨ Eenvoudige verspreiding van bacterie naar bacterie Van dier naar mens | 10 februari 2012 11

Antibiotic Usage in Animals in NL Van dier naar mens | 10 februari 2012 12

Publicatie in CMI Van dier naar mens | 10 februari 2012 13

Ungulates Carnivores Rodents Nonmammals Primates Other Bats Mammals Woolhouse et al. Host range and emerging and reemerging pathogens Van dier naar mens | 10 februari 2012 Emerg Inf Dis 2005; 11: 12 14

Van dier naar mens | 10 februari 2012 15

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Wolfe et al. Naturally acquired simian retrovirus infections in Central African Hunters. Lancet: 363; 932 -937 16

Van dier naar mens | 10 februari 2012 17

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Diamond J. Evolution, consequences and future of plant and animal domestication. Nature; 2002: 418 (700 -707) 18

Van dier naar mens | 10 februari 2012 19

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Furuse et al. Origin of measles virus: divergence from rinderpest virus between 11 th and 12 th century. Virology Journal 2010; 7: 52 ev. 20

Van dier naar mens | 10 februari 2012 21

Van dier naar mens | 10 februari 2012 22

Fig. 1. Phylogeny of the bordetellae based on comparitive genome hybridization data. The scale bar represents 100 evolutionary events (reproduced with permission from Ref. [10]). The different clades discussed in the main text are marked in different colors (Bpe=Bordetella pertissus, Bbr=B. bronchiseptica, Bpp=B. parapertussis). Non-human strains are also labeled by the host species. Van dier naar mens | 10 februari 2012 Bjornstad et al; Evolution and emergence of bordetalla in humans; trends in microbiology; 2005; 13 (355 -359) fig 1 23

Van dier naar mens | 10 februari 2012 24

Van dier naar mens | 10 februari 2012 25

Van dier naar mens | 10 februari 2012 26

Van dier naar mens | 10 februari 2012 27

Van dier naar mens | 10 februari 2012 28

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Keesing et al. Impacts of biodiversity on the emergence and transmission of infectious diseases Nature 2010; 468: 647 -652 29

Van dier naar mens | 10 februari 2012 Dizney et al. Increased host species diversity and drecreased prevalence of Sin Nombre virus Emerg Inf Dis 2009; 15: 7 30

Van dier naar mens | 10 februari 2012 31

Keesing et al. Impacts of biodiversity on the emergence and transmission of infectious diseases Nature 2010; 468: 647 -652 Van dier naar mens | 10 februari 2012 32