Vakgroep Sociaal Recht Sociaal Statuut der Zelfstandigen 1202022

Vakgroep Sociaal Recht Sociaal Statuut der Zelfstandigen 1/20/2022 | pag. 1

Vakgroep Sociaal Recht Opbouw • Overzicht • Corpus – Sociale verzekeringen – Personele werkingssfeer – Financiële organisatie – Administratieve organisatie • Capita selecta G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 2

Vakgroep Sociaal Recht Overzicht • Omschrijving – K. B. nr. 38 van 27 juli 1967 • + verbrokkelde wetgeving • + uitvoeringsbesluiten – Sociale verzekeringen • + facultatieve sociale verzekeringen – Sociaal beleid t. v. v. zelfstandigen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 3

Vakgroep Sociaal Recht Overzicht • Rechtshistorisch overzicht – Ontstaan van sociale verzekeringen • Facultatief – Ziekte en invaliditeit: bij werknemers – Ouderdom: individueel • Verplicht – Niet bij werkgevers – Verzet – 1937, 1956, 1963 -64 G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 4

Vakgroep Sociaal Recht Overzicht • Rechtshistorisch overzicht – Evolutie naar een sociaal statuut (1967) • Eenvormig toepassingsgebied • Uniforme bijdrageregeling • Nieuwe instellingen – + fiscus – + landsbonden – Verdere evolutie • 1971, 1997 • Sociale programmatie en sociale pariteit G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 5

Vakgroep Sociaal Recht Overzicht • Bronnen – Internationaal • Grondrechten – Passend – Weinig invloed • Gelijke behandeling M/V – Richtlijn 3 (79/7) en ( (86/613) – Pensioen, meewerkende echtgenoot • Grensoverschrijdende zelfstandigen – Verordening 1408/71 → Verordening 883/2004 – Socialezekerheidsverdragen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 6

Vakgroep Sociaal Recht Overzicht • Bronnen – Nationaal • Grondwet – Federale materie – Gelijkheidsbeginsel • Regelgeving – Geen wetboek – Uitvoerende macht – Inspraak » Ministeries » ABC G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 7

Vakgroep Sociaal Recht 1 Sociale verzekeringen 4 3 2 1: gezinsbijslagen 2: pensioen 3: ziekte en invaliditeit 4: faillissement G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 8

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Historisch overzicht – 1937 • Verplichte regeling – Nood, oneerlijke concurrentie van kroostrijke gezinnen – vrijwillig kan niet + bevordering van organisatie • Eigen regeling – Vrees voor hoge bijdragen en nivellering van werknemersvoordelen – Zelfde voordelen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 9

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Historisch overzicht – 1967 • Integratie in statuut i. p. v. in volksverzekering – 1970 -76 • Sociale programmatie – 1976 • Nieuwe Kinderbijslagwet Zelfstandigen • KB april 1976 G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 10

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Verzekerd sociaal risico – Rechtstreekse kosten • Eenmalig – Kinderbijslag • Recurrent – Kraamgeld – Adoptiepremie – Onrechtstreekse kosten • Bijzondere tegemoetkoming – Gezinshulp bij ziekte of ongeval G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 11

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Personele werkingssfeer – Rechthebbende • Zelfstandigen + helpers – Bijdragen betalen – Arbeid en gelijkgestelde perioden » Vb. detinering • Nabestaanden – Rechtgevende • Eigen of andermans kinderen • Al dan niet deel van gezin G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 12

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Toekennings- en uitbetalingsvoorwaarden – Verblijf • Uitzonderingen: Minister van Middenstand – Leeftijd • Leerplicht • Uitzonderingen – Geen andere dan toegelaten arbeid – (180 dagen zwangerschap) – (Adoptie) G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 13

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Omvang – Principe: gelijk aan werknemers – Uitzonderingen: • Basisbedrag: vanaf 1 ste kind, maar kleiner • Leeftijdssupplementen – Geen voor jongste kind, tenzij verhoogd basisbedrag – Geen halvering voor andere kinderen – Arbitragehof 129/2001 • Geen discriminatie G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 14

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Cumulatie – Intern • Voorrangsregeling – Afwijking door minister – Extern • Cumulatieregeling • Uitzonderingen – Voordeliger – Bal terug G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 15

Vakgroep Sociaal Recht Gezinsbijslagen • Administratieve organisatie zelfstandige Fonds (1) Bijslagtrekkende (3) (4) RSVZ Rijk (1) Eventueel Nationale Hulpkas zonder rechtspersoonlijkheid maar met eigen boekhouding (2) FOD: stelt handicap vast (2) (3) Principe: de vader (4) Verzet: = andere bijslagtrekkende G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 16

Vakgroep Sociaal Recht 1 Sociale verzekeringen 4 3 2 1: gezinsbijslagen 2: pensioen 3: ziekte en invaliditeit 4: faillissement G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 17

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Historisch overzicht – 1956 • Verplicht – Munterosie – Economische machtsconcentraties → sociale risico’s • Eigen – Basispensioen o. b. v. individuele kapitalisatie – Back service o. b. v. solidariteit en bestaansmiddelenonderzoek G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 18

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Historisch overzicht – 1967 • Integratie in statuut → Pensioenwet Zelfstandigen – 1981 - 1984 • Wettelijk aanvullend pensioen in sociaal statuut • Koppeling aan beroepsinkomsten → Wet Harmonisering Pensioenen – 1997 • Gelijke behandeling → Wet Modernisering Zelfstandigenpensioenen – 2002 • Wettelijk aanvullend pensioen buiten sociaal statuut G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 19

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Verzekerd sociaal risico – Rustpensioenen • Ontslag van passende arbeid • Bereiken van wettelijke leeftijd – Overlevingspensioen • Ontslag van passende arbeid • Verlies van kostwinner – Aanvullende pensioenen • Sociaal luik: invaliditeit G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 20

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Personele werkingssfeer – Zelfstandigen + helpers • Bijdragen betalen • Voortgezette verzekering – Uit de echt gescheiden echtgenoot • Ongeacht grond tot echtscheiding • Behoudens nieuw huwelijk of veroordeling – Langstlevende echtgenoot • 1 jaar • Behoudens nieuw huwelijk G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 21

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Toekennings- en uitbetalingsvoorwaarden – Pensioenleeftijd • 65 jaar – ongeacht of betrokkene nog zelfstandige is • 60 jaar – 35 jaar loopbaan – - 5% per jaar vervroeging • 45 jaar – Overlevingspensioen • 60 jaar – Aanvullend pensioen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 22

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Toekennings- en uitbetalingsvoorwaarden – Toegelaten arbeid • Beroepsbezigheid • Aangifte – Tijdelijke schorsing • Inkomstengrens – Belaste inkomsten als ook activiteit – Inkomsten van echtgenoot spelen geen rol – Vermindering of opschorting van pensioen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 23

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Toekennings- en uitbetalingsvoorwaarden – Verblijfsvoorwaarde • Niet bevoorrechte vreemdelingen – Discriminatie • Toegelaten – Korte verblijven G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 24

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Beroepsloopbaan • Per kwartaal van arbeid tot jaar voor stopzetting – Bewijs – Vóór 1968 » Gewoonlijk en hoofdzakelijk » Documenten: (bewijs) of (prima facie + getuigen) – Vanaf 1968 » Volledige bijdragebetaling » Verjaarde bijdragen worden teruggestort G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 25

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Beroepsloopbaan • Gelijkgestelde tijdvakken – Voorwaarden » Voordien als zelfstandige » Geen gelijkstelling in andere pensioenverzekering » Geen gelijkstelling als beroepsactiviteit: mandaat » Soms bijdragebetaling – Vormen » Arbeidsongeschiktheid » Voortgezette verzekering G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 26

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Beroepsloopbaan • Maximum – 45 jaar ⇒ 1/45 per jaar – Variabel: leeftijd van overlijden – 20 • Aftopping – Eenheid van loopbaan » Bv. : bijberoep » Wegsnoeien van minst voordelige jaren » Uitzondering: aanvullende pensioenen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 27

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Beroepsinkomsten • Vóór 1984 – Forfaitair • Vanaf 1984 – Gekoppeld aan begrensde beroepsinkomsten – Herwaarderingscoëfficiënt • Vanaf 1997 resp. 2002 – Nieuwe coëfficiënten G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 28

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Beroepsinkomsten • Minimumpensioen – Cf. vóór 1984, nog op weg naar werknemers: AA = OK • Overlevingspensioenen – Beperking tot fictief pensioen wegens koppeling aan inkomsten G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 29

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Omvang – Gezinssituatie • Gezinspensioen – 75% – Bij helften ingeval van feitelijke scheiding en scheiding van tafel en bed • Alleenstaanden – 60% – Geen echtgenoot ten laste – Overlevingspensioen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 30

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Cumulatie – Met andere uitkeringen • Verbod – Met pensioenen • Gelijksoortig – Eenheid van loopbaan • Ongelijksoortig – 110% van volledig overlevingspensioen – Hoogste overlevingspensioen G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 31

Vakgroep Sociaal Recht Pensioenen • Administratieve organisatie zelfstandige Fonds (1) Burgemeester Rv. P (2) Rijk RSVZ (1) Eventueel Nationale Hulpkas zonder rechtspersoonlijkheid maar met eigen boekhouding (2) Raad voor uitbetaling der voordelen, polyvalentie G. Van Limberghen 1/20/2022 | pag. 32

Vakgroep Sociaal Recht • • Master Sociaal Recht • • Christian Deneve Mark De Vos Michel Magits Wilfried Rauws G. Van Limberghen Kristof Salomez Guido Van Limberghen Anne Van Regenmortel Herwig Verschueren 1/20/2022 | pag. 33