VACCINEREN NIET VERLEREN Bent u in orde met

VACCINEREN NIET VERLEREN Bent u in orde met uw vaccinaties? Klik hier en krijg meer informatie over vaccineren, vaccins en bekijk uw vaccinatiestatus

Vaccineren • • Algemene werking vaccins Verschillende soorten vaccins Uw vaccinatiestatus ‘Welke vaccinaties zijn voor mij belangrijk? ’ Doorloop het korte doorstroomschema

Algemeen: Wat zijn vaccins en hoe werken ze? • In een vaccin zitten levend verzwakte of kleine onderdeeltjes van een virus/bacterie (indringers) • Na het vaccineren maakt het lichaam antistoffen (verdedigers) tegen dat deeltje • Als je nadien in contact komt met het (volledige), dan staan de verdedigers sneller paraat om deze te herkennen, snel aan te vallen en op te ruimen, voordat je effectief ziek wordt Terug naar begin

Algemeen: Wanneer mag u niet gevaccineerd worden (of alleen indien onder streng toezicht): • Indien ooit hevig gereageerd op (een bestandsdeel van) een vaccin. Hieronder valt: • Ernstige allergische reactie (jeukende huiduitslag, kort van adem, zwelling gezicht of tong, bewustzijnsverlies) • Indien u binnen 3 dagen na vorige vaccinatie hoge koorts (meer dan 40°C), flauwvallen, ontroostbare huilbuien van meer dan 3 u of stuipen had. • Indien uw kind een belangrijke hersenaandoening heeft. De arts zal bepalen of het vaccin gezet kan worden. • Indien u een bloedingsprobleem, snel last van koortsstuipen of problemen met het immuunstelsel heeft • Indien uw temperatuur hoger dan 38°C moet u dit laten weten aan uw arts. Die zal bepalen of het vaccin gezet kan worden. Terug naar begin

Algemeen: Voordelen vaccinatie • Minder zieken/doden (gevaccineerde zelf en kudde-immunisatie) • Vaccineren is goedkoper dan de behandeling voor de ziekte waartegen gevaccineerd wordt Terug naar begin

Algemeen: Nadelen vaccinatie (dit zijn mogelijke bijwerkingen en komen zeker niet altijd voor) Spierpijn Moeheid Blauwe plek Lokale zwelling injectieplaats: ijs, eventueel naar de huisarts voor cortisonezalf • Infectie op injectieplaats • Milde koorts • Allergische reactie: zwelling injectieplek, jeukende huiduitslag, moeilijker ademen, zwelling gezicht of tong*, acute heel ernstige allergische reactie met mogelijkheid tot bewustzijnsverlies* tot zelfs overlijden (anafylactische shock, zeer zeldzaam, bij hoogstens 1 op 10. 000 vaccinaties). Bij de symptomen bij ‘*’: direct contact opnemen met een Terug naar begin arts!! • •

Algemeen: Misverstanden over vaccineren • Ziekte krijgen door te vaccineren • Meeste vaccins bevatten kleine stukjes van het virus/de bacterie, niet het levende virus/bacterie. Bij gebruik van levende virussen/bacteriën zijn deze afgezwakt (varicella, gele koorts, mazelen), waardoor je er geen ziekte van krijgt, tenzij verzwakt immuunsysteem door ziekte of medicatie. Raadpleeg arts bij vragen. • Het vaccin zelf is veel minder gevaarlijk dan de ziekte zelf. • De ziekte komt hier niet meer voor • De ziektes waar tegen gevaccineerd wordt komen nog voor in België en andere delen van de wereld • Juist door te vaccineren zijn de aantal zieken veel minder dan vroeger: bewijst het nut van vaccinatie. • Een hoge vaccinatiegraad (aantal mensen dat gevaccineerd is tegen een bepaalde aandoening) vermindert de kans op verspreiding van een ziekte (vb vaccinatiegraad van 95% vermindert sterk de kans op verspreiding van mazelen) en kan zo ook mensen beschermen die om medische redenen niet gevaccineerd mogen worden (kudde-effect). • Je kan autisme en andere aandoeningen krijgen door vaccinaties • Dit is iets dat in de media verspreid wordt • Meervoudig en zorgvuldig wetenschappelijk onderzoek heeft echter steeds kunnen aantonen dat er geen oorzakelijk verband is tussen vaccineren en in de media genoemde aandoeningen (autisme, Crohn, …) • Ik ben gezond, ik kan de ziekte aan • Ook gezonde en propere mensen kunnen ziek worden • Algemene hygiëne zorgt niet voor een stop in het krijgen van en/of verspreiden van de ziekte Terug naar begin

Verschillende soorten vaccins • Basisvaccinaties kind • Tetanus, difterie en kinkhoest • Griep • Pneumococcen • Varicella • Herpes zoster • Meningococcen B • Reisvaccinaties Terug naar begin

Soorten vaccins: Basisvaccinaties kind Terug naar overzicht

Soorten vaccins: Tetanus (‘Klem’), Difterie en Kinkhoest • Ziekte: • Besmettingsweg: Via wonden: schaafwonden, brandwonden, open breuken, wonden bevuild met aarde/stof/mest, splinters, (roestige) spijkers, snijwonden, … • Symptomen: Spastisch samentrekkende spieren, gevaarlijk wanneer ze de ademhaling bemoeilijken en zo tot zuurstofnood of longontsteking door verslikking kan leiden. De spierspanning kan zo sterk zijn dat er zelfs botbreuken kunnen optreden. Ook kan een verstoring van het autonome zenuwstelsel leiden tot hoge bloeddruk, hartritmestoornissen en coma. Ondanks behandeling en intensieve zorgen blijft de kans op overlijden groot: 10 -40%. • Het vaccin: Boostrix/Triaxis: • Beschermt zo goed als volledig tegen tetanus • Combinatievaccin met difterie (ontsteking van de luchtwegen) en kinkhoest (krampachtige hoest). Ook gegeven aan zwangere ter bescherming tegen kinkhoest van zwangere en mensen dichtbij de zwangere. • Dit vaccin kan in geen enkel geval tetanus, difterie of kinkhoest veroorzaken. • Aan wie: iedereen vanaf 4 jaar • Wanneer: Gelijk wanneer tijdens het jaar. Ter preventie om de 10 jaar en zeker bij schaaf/snij/scheur/bijt/penetratie-wonden (splinter/spijker) indien > 10 j geleden • Hoe vaak: om de 10 jaar • Kosten: gratis via de overheid Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: Griep • Ziekte: • Besmettingsweg: via de lucht (kleine deeltjes verplaatsen zich uit iemands keel/neus tijdens praten, lachen, hoesten, niezen…) • Symptomen: (hoge) koorts, rillingen, spierpijnen, hoofdpijn, keelpijn, algemeen onwel. Meestal verminderen de symptomen na een paar dagen. Maar, griep kan ook ernstige gevolgen hebben: long-ontsteking, ontsteking van het hart(zakje), hersenvliesontsteking, tot zelfs dood. • Griepseizoen meestal tussen begin december en eind maart • Het vaccin: Elk jaar een nieuwe variant: • Beschermt niet volledig: • • Verschillende stammen griepvirus. Het kan zijn dat je met een virus in aanraking komt die niet in het vaccin zit Indien griepvirus tegenkomen binnen 2 w na vaccinatie • Aan wie: • • • 65 jaar en ouder Zwangere vrouwen (vanaf 14 weken) waarbij het 2 de of 3 de trimester van de zwangerschap in het griepseizoen valt Chronische ziekte aan het/de: hart, nieren, lever, longen (COPD), spieren, suikerziekte Verminderd immuunsysteem (door ziekte (vb HIV) of door medicatie) Iedereen die samenwoont met een van de bovengenoemde of zorgt voor kinderen jonger dan 6 maanden Werkend of langdurig verblijvend in de gezondheidssector • Wanneer: Best tussen half oktober en half november • Hoe vaak: 1 keer per jaar • Kosten: Indien verhoogde teruggave owv medische redenen (bovengenoemd) kost meestal minder dan 10€ Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: Pneumococcen • Ziekte: • Besmettingsweg: via de lucht (kleine deeltjes verplaatsen zich uit iemands keel/neus tijdens praten, lachen, hoesten, niezen…) • Symptomen: longontsteking, oorontsteking, hersenvliesontsteking • Het vaccin: • PCV 13 (Prevenar 13) en PPV 23 (Pneumovax 23 of Pneumo 23) • • Eerst Prevenar 13 en ten minste 8 weken later PPV 23 Als al gevaccineerd met PPV 23: Dan ten minste 1 jaar wachten voor vaccinatie met Prevenar 13 • Beschermt: PPV 23: 50%, PCV 13: 46% voor longontsteking en 75% voor invasieve infecties • Aan wie: • • 65 jaar en ouder Chronische ziekte aan het/de: hart, nieren, lever, longen (COPD), spieren, suikerziekte Verminder immuunsysteem (door ziekte (vb HIV) of door medicatie) Geen milt meer • Wanneer: Mag tegelijk met griepvaccin, maar mag ook op elk ander moment tijdens het jaar. • Hoe vaak: • PCV 13: eenmalig • PPV 23: elke 5 jaar bij patiënten met verhoogd risico • Kosten: (let op, de prijs kan iets afwijken van het ondergenoemde bedrag, dat geraadpleegd is 18/6/2018) • Prevenar 13: 74, 55€ • Pneumovax 23: 31, 93€ Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: Varicella • Ziekte: • Besmettingsweg: via de lucht (kleine deeltjes verplaatsen zich uit iemands keel/neus tijdens praten, lachen, hoesten, niezen…) • Symptomen: Multipele blaasjes op de huid. Meestal goedaardig, maar soms kunnen er complicaties zijn zoals: bacteriële bijbesmetting, neurologische complicaties (koortsstuipen, hersen(vlies)ontsteking) en longontsteking. • Het vaccin (Varilrix®, Provarivax®): • Beschermt: ongeveer 85% • Aan wie: • • • Adolescenten en jonge volwassenen zonder antecedenten varicella (best te controleren met bloedname) Niet-immune personen werkend in de gezondheidssector Andere niet-immune personen in contact met immuungecompromitteerde patiënten of met jonge kinderen Niet-immune vrouwen met zwangerschapswens. Dit is een levend verzwakt vaccin, dus niet toedienen aan zwangeren en immuungecompromitteerde patiënten • Wanneer: HGR ziet voordeel in vaccinatie (2 dosissen) maar beveelt nog niet algemeen aan (owv organisatorische problemen). Op individueel vlak is de vaccinatie met 2 dosissen wel aanbevolen. • Hoe vaak: 2 vaccins (4 -6 w tussen), daar 10 -20 j bescherming mee • Kosten: rond de 50€ Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: herpes zoster • Ziekte: • Besmettingsweg: heropvlakkering van het (meestal als kind gekregen) varicella virus • Symptomen: pijnlijke blaasjes over 1 strook van het lichaam tot volledige lichaam bedekt met blaasjes (zeldzaam) • Het vaccin (Zostavax®): • Beschermt: 50% (tegen herpes zoster/zona/gordelroos) tot 67% (tegen postherpetische neuralgie (langdurig pijn na herpes zoster infectie)) • Aan wie: • In overweging te nemen bij personen boven 65 jaar • Wanneer: gelijk wanneer • Hoe vaak: eenmalig • Kosten: € 137, 40 (let op, prijs kan enigszins verschillen afhankelijk van geraadpleegde datum) Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: meningococcen B • Ziekte: • Besmettingsweg: via kleine speekseldruppeltjes in dicht contact/via de lucht • Symptomen: hersenvliesontsteking, bloedvergiftiging, dood • Het vaccin (Bexsero®): • Beschermt: vermoedelijk rond de 80% • Aan wie: • Vooralsnog wordt het vaccin nog niet in het algemeen vaccinatieschema aanbevolen. • Het vaccin kan wel op individuele basis voorgesteld worden, en dit best op de leeftijden waarin de besmetting zich het meest voordoet: 0 -5 j en 15 -19 j • Het vaccin wordt aanbevolen voor personen met verhoogd risico, ongeacht de leeftijd (personen zonder milt of met aangeboren of verworven immuniteitsdaling) • Wanneer: Gelijk wanneer • Hoe vaak: 2 of 3 vaccinaties (afhankelijk van leeftijd bij 1 e vaccin) • Kosten: € 86, 52 per vaccin (let op, de prijs kan iets afwijken van het ondergenoemde bedrag, dat geraadpleegd is 22/7/2018) Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Soorten vaccins: Reisvaccinaties • Voor op reis kan het soms nodig zijn om extra vaccinaties te laten zetten. Dit hangt af van de bestemming, omstandigheden en duur van de reis. • Begin op tijd met vaccineren voor en reis! Dit is nodig omdat er van sommige vaccins meerdere vaccinaties nodig zijn. • Voor meer informatie: kijk voor uw bestemming op reisgeneeskunde/ITG: https: //www. itg. be/N/reisgeneeskunde Terug naar overzicht vaccins Terug naar doorstroomschema

Uw vaccinatiestatus • http: //www. laatjevaccineren. be/check-je-vaccinaties • https: //www. vaccinnet. be/Vaccinnet/welkom. do Terug naar begin

Doorstroomschema: Welke vaccinaties zijn voor mij nuttig? Ik ben: • Minder dan 18 jaar • Tussen 18 en 65 jaar • Ouder dan 65 jaar Terug naar begin

Ik ben minder dan 18 jaar: Standaard aangeraden: • BASISVACCINATIES via kind en gezin/clb Te overwegen: • VARICELLA • MENINGOCOCCEN B Ik vertrek binnenkort op reis: • REISVACCINATIES Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik ben gekend met een CHRONISCHE ZIEKTE/AANDOENING aan het/de: • hart, nieren, lever, longen (COPD), spieren, suikerziekte • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik heb een verminderd immuunsysteem Door een ziekte/aandoening (bijvoorbeeld HIV) of door medicatie (bijvoorbeeld corticosteroïden, medicatie na transplantatie of chemokuur) • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik woon samen met iemand met een chronische aandoening of verminderd immuunsysteem of zorg voor kinderen jonger dan 6 maanden • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik werk of verblijf langdurig in de gezondheidssector: • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik ben zwanger. • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik vertrek binnenkort op reis. • JA • NEE Terug naar begin

Ik ben tussen 18 en 65 jaar Ik heb meer dan 10 jaar geleden mijn laatste tetanusvaccinatie gehad. • JA • NEE Terug naar begin

(Ik heb een chronische aandoening en/of verminderd immuunsysteem) De volgende vaccinaties worden aangeraden: • GRIEP • PNEUMOCOCCEN • TETANUS (indien langer dan 10 jaar geleden) Te overwegen in sommige gevallen: • VARICELLA Ik vertrek binnenkort op reis: • REISVACCINATIES Terug naar begin Beëindig beslishulp

(Ik woon samen met of werk met mensen met speciale zorgnoden) De volgende vaccinaties worden aangeraden: • GRIEP • TETANUS (indien langer dan 10 jaar geleden) Te overwegen in sommige gevallen: • VARICELLA Ik vertrek binnenkort op reis: • REISVACCINATIES Terug naar begin Beëindig beslishulp

(Ik ben zwanger) De volgende vaccinaties worden aangeraden: • GRIEPVACCIN: voor zwangere vrouwen (vanaf 14 weken) waarbij het 2 de of 3 de trimester van de zwangerschap in het griepseizoen valt • KINKHOEST: aangeraden voor zwangere vrouwen tussen 24 en 32 weken, in combinatievaccin met difterie en tetanus: Boostrix/Triaxis Terug naar begin Beëindig beslishulp

(Ik heb geen aandoening maar wel meer dan 10 jaar geleden mijn laatste tetanusvaccinatie gehad) De volgende vaccinaties worden aangeraden: • TETANUS Te overwegen in sommige gevallen: • VARICELLA Terug naar begin Beëindig beslishulp

(Ik heb geen aandoening en minder dan 10 jaar geleden mijn laatste tetanusvaccinatie gehad) De volgende vaccinaties worden aangeraden: Te overwegen in sommige gevallen: • VARICELLA Terug naar begin Beëindig beslishulp

(Ik ben ouder dan 65 jaar) De volgende vaccinaties worden aangeraden: • GRIEPVACCIN • PNEUMOCOCCENVACCIN • TETANUSVACCIN (indien langer dan 10 jaar geleden) Te overwegen valt: • HERPES ZOSTER VACCIN Ik vertrek binnenkort op reis: • REISVACCINATIES Terug naar begin Beëindig beslishulp

Korte vragenlijst Deze beslishulp maakt onderdeel uit van een studie. Via onderstaande link kan je een heel korte vragenlijst invullen over het gebruik van de tool. Naar vragenlijst » Terug naar begin

Bronnen • Adviezen Hoge Gezondheids. Raad (geraadpleegd 25 -6 -2018 t/m 2 -7 -2018) • Handboek vaccinaties, theorie en uitvoeringspraktijk. R Burgmeijer, Khoppenbrouwers, N Bolscher. 2007, Koninklijke Van Gorcum BV, Assen • https: //www. health. belgium. be/sites/default/files/uploads/fields/fpshealth_theme_file/fiche_88 19_vaccination_antitetanique_nl. pdf • Bijsluiter Boostrix • Folder Prevenar 13 Pfizer • https: //www. kindengezin. be/img/201803 Vaccinatieschema. Nederlands. pdf Terug naar begin