UZALENIENIA BEHAWIORALNE hazard jedzenie komputer Internet zakupy seks

UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE hazard, jedzenie, komputer, Internet, zakupy, seks, praca Czyli wszystko, co powinniśmy wiedzieć, o zachowaniach nałogowych. Autorzy: Jolanta Skowron-Piasecka Edyta Wiktor-Florek

UZALEŻNIENIE CHEMICZNE Alkohol Leki SUBSTANCJE CHEMICZNE Narkotyki i inne substancje psychoaktywne Nikotyna

UZALEŻNIENIE BEHAWIORALNE Robienie zakupów Seks i cyberseks Praca Czynności - nałogowe zachowania Komputer i Internet Hazard Objadanie się Dbanie o swój wygląd

Uzależnienie od komputera i Internetu FAZA I: Zaangażowanie Zwykle towarzyszy jej zaciekawienie i fascynacja możliwościami komputera i Internetu. Korzystanie z medium okazjonalnie, przede wszystkim służy do nauki i pracy, jest jedną z wielu form spędzania czasu wolnego i rozrywki. Odkrywa wpływ przebywania w sieci na nastrój w związku z czym pojawiają się myśli: „mam zły dzień to zagram sobie w grę lub poczatuję w sieci” FAZA II: Zastępowanie Odczuwa coraz większą potrzebę korzystania z sieci, coraz więcej czasu spędza przed komputerem powoli tracąc zainteresowanie innymi rzeczami. Myśli krążą wokół tego co się dzieje w Internecie( ( na czacie, grze, fejsie) gdy nie masz do niego dostępu. Komputer staje się „centrum świta” gdy jesteś poza nim odczuwasz przygnębienie i napięcie, logowanie w sieci - ulgę i przyjemność. FAZA III: Ucieczki Komputer i Internet zabierają coraz więcej czasu w Twoim życiu. Inne aktywności i obowiązki, kontakty z ludźmi tracą na znaczeniu, pojawia się destrukcja (konflikty, agresja, absencja, zawalanie obowiązków, izolacja od świata realnego). W wyniku konfliktów i nacisków bliskich pojawia się ukrywanie, racjonalizowanie lub minimalizowanie szkód związanych z zachowaniem nałogowym.

Uzależnienie od komputera i Internetu Rodzaje zachowań nałogowych Obsesyjne granie w gry komputerowe lub on-line Ciągłe porządkowanie informacji na komputerze Ciągłe rozbudowywanie komputera, aby był szybszy, lepszy, wydajniejszy Oglądanie, kupowanie, kopiowanie pornografii komputerowej Relacje internetowe – zawieranie przyjaźni, czaty, grupy dyskusyjne, fora społecznościowe Hazard on-line Aukcje internetowe, zakupy w sieci Ściąganie z Internetu programów, filmów, muzyki Wszystkie opisane wyżej aktywności mogą stanowić problem jeżeli: Pochłaniają zbyt wiele czasu Stanowią jedyny sposób radzenia sobie z problemami lub ucieczką od nich Nadal je wykonujemy mimo doświadczanych szkód (zadłużenie, problemy w szkole, pracy, konflikty, kłopoty somatyczne, emocjonalne) Odbywają się kosztem innych ważnych aktywności, zainteresowań, relacji

Uzależnienie od komputera i Internetu Kiedy zaczyna się problem? Sygnały ostrzegawcze Twoje zaabsorbowanie Internetem nie kończy się z chwilą wyłączenia komputera od sieci -obsesyjne myśli o tym co się dzieje w Internecie Bagatelizujesz problem, gdy ktoś z bliskich zwraca ci uwagę, że za długo siedzisz przed komputerem (szukasz usprawiedliwienia, wymówek , kłamiesz) Przedłużasz limit czasu w Internecie, a w konsekwencji tracisz kontrolę nad czasem spędzanym przed komputerem Zaniedbujesz swoje codzienne obowiązki Często popadasz w konflikty z bliskimi w związku z ilością czasu spędzana w Internecie Korzystanie z sieci wzbudza w Tobie silne emocje (euforię, zadowolenie –gdy jesteś w sieci i irytację i niepokój, frustrację gdy masz ograniczony dostęp) Pomimo składanych obietnic nie udaje ci się zapanować nad przemożną potrzebą korzystania z sieci

CO MOŻE GROZIĆ DZIECKU? Nieumiejętnie wykorzystywany komputer może zaburzyć wiele sfer rozwoju dziecka: § § § rozwój fizyczny rozwój psychiczny rozwój moralny rozwój społeczny rozwój intelektualny

Zagrożenia dla rozwoju fizycznego Mogą wystąpić bóle i zawroty głowy, łzawienie, szczypanie i ból oczu. Nadwyrężenie mięśni nadgarstka –wymaga zabiegu operacyjnego Dolegliwości pleców i kręgosłupa spowodowane niewłaściwą postawą ciała przy komputerze. Usztywnienie mięśni, zwłaszcza karku. Skrzywienia kręgosłupa. Nadwaga. Zagrożenie białaczką dziecięcą i chorobami nowotworowymi na skutek emisji szkodliwych chemikaliów podczas wygrzewania sprzętu komputerowego. pogorszenie stanu zdrowia wynikające z niehigienicznego trybu życia (brak snu, ruchu, nieregularne posiłki)

CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ? dbać o higienę pracy przy komputerze zapewnić bezpieczne warunki pracy właściwy sprzęt i oświetlenie uczyć prawidłowej postawy podczas pracy przy komputerze uczyć relaksu zmuszać do czynienia przerw rekreacyjnych podczas pracy

Zagrożenia dla rozwoju psychicznego Może wystąpić uzależnienie, Izolacja, wyobcowanie - lęk przed kontaktami z ludźmi, Zaburzenia nastroju od euforii przez lęk do agresji. Rozładowywanie napięć poprzez maszynę.

ZAGROŻENIA PSYCHICZNE Trudności z odróżnienia tego co rzeczywiste od tego co wirtualne W grach, w których: jest wiele agresji, śmierci wszystko można zacząć od nowa dodać życie swojemu bohaterowi utrwala przekonanie że krzywdzenie innych jest czymś odwracalnym i nie ponosi się za to konsekwencji Wypacza się wizja realnego świata, uodparnia się na zło!!!

CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ? zainteresować dzieci grami rozwijającymi ich osobowość zapewnić dzieciom dostęp do encyklopedii i programów edukacyjnych nie zostawiać dzieci samych sobie ! otoczyć dzieci życzliwym zainteresowaniem !

Zagrożenia dla rozwoju moralnego Narażenie dzieci na przemoc w sieci, pornografię, prostytucję. Łatwy dostęp do informacji pozbawionych wartości etycznych i takich, których posiadanie może okazać się groźne dla dziecka.

CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ? Niezbędna jest bliskość i zainteresowanie tym, co robią nasze dzieci. Zorganizowanie czasu wolnego i skierowanie zainteresowania dzieci, aby byli zafascynowani zajęciami, nawet w chwili, kiedy dorośli na nich nie patrzą.

Zagrożenia dla rozwoju społecznego Zanik samodyscypliny. Emocjonalne oddzielenie od grupy, a w konsekwencji IZOLACJA Brak możliwości ćwiczenia sztuki konwersacji i kompromisu, możliwości publicznego wykazania swoich umiejętności. Zachowania nieetyczne wywołane anonimowością i brakiem hamulców przy komputerze i w sieci.

ZAGROŻENIA SPOŁECZNE § zachowania nieetyczne § anonimowość § brak hamulców

CO MOŻE ZROBIĆ RODZIC ? • Rozmawiać, uświadamiać, tłumaczyć • Dać dobry przykład • Komputer w ogólnie dostępnym miejscu !

Zagrażania dla rozwoju intelektualnego „Szok informacyjny”- napływ informacji jest zbyt szybki, mózg traci możliwość racjonalnej selekcji wiadomości na sensowne i nic nie warte. Brak innowacyjności, kopiowanie pomysłów, ograniczenie wyobraźni. Bezkrytyczne zaufanie do możliwości maszyny. Zubożenie języka, słaba umiejętność wypowiadania się, ograniczenie zdolności wyrażania swoich uczuć przez mowę. Pogorszenie wyników w nauce lub pracy wynikające z trudności z koncentracją uwagi.

CO MOŻE ZROBIĆ RODZICE ? Nauczyć dzieci i młodzież korzystać z komputera jako narzędzia. Przekazać im właściwe odniesienie do maszyny, gdyż inaczej zuboży się ich psychikę i nie rozwinie ich możliwości intelektualnych! Pomóc młodym ludziom, aby: - nie utonęli w „potopie” informacji, - umieli korzystać z informacji, - umieli się bronić przed komputerowo-sieciową manipulacją, Rozwijać ich intelekt, aby świadomie umieli wybierać.

SPOSOBY OCHRONY DZIECKA: 1. Komputer powinien stać we wspólnym miejscu w domu. 2. Należy pokazać dziecku wartościowe i bezpieczne strony. 3. Nie bójmy się Internetu. 4. Rozmawiajmy ze swoim dzieckiem o Internecie. 5. Ustalajmy zasady korzystania z komputera i egzekwujmy je. 6. Budujmy dobre relacje ze swoim dzieckiem. 7. Zgłaszajmy nielegalne i szkodliwe treści. 8. Nie traktujmy komputera i Internetu jak niańki dla naszego dziecka! 9. Wesprzyjmy się programem filtrującym treści internetowe.

Surfowanie w sieci a obowiązki – czy to można pogodzić? I - Ustal swoje priorytety II - Zaplanuj swoje działania ! III - Zapisz to ! IV - Zacznij to robić ! V - Nie daj zjeść pożeraczom czasu !

Surfowanie w sieci a obowiązki – czy to można pogodzić? • Sprawy naglące „na wczoraj”, sytuacje kryzysowe • Mniej istotne sprawy do szybkiego zrealizowania, wyjście z psem Zadania ważne i pilne Zadania ważne ale nie pilne Zadania pilne, ale nie ważne Zadania nieważne i niepilne • Sprawy możliwe do rozłożenia w czasie, planowanie • „złodzieje czasu”, przyjemności, zakupy, oglądanie telewizji

JAKI PROGRAM FILTRUJĄCY WYBRAĆ? Cenzor www. cenzor. pl X-Guard www. x-guard. pl Motyl www. adalex. pl/motyl Opiekun dziecka w Internecie Beniamin www. beniamin. pl www. opiekun. com Nadzorca Opiekun ucznia w Internecie www. opiekunucznia. pl www. nadzorca. pl

System PEGI – oznaczenia gier PEGI (Pan – European Game Information) – to ogólnoeuropejski system klasyfikacji gier opracowany po to, aby chronić dzieci i młodzież przed dostępem do treści nieodpowiednich dla ich wieku. PEGI 3 gry zawierają treści, co do których nie ma żadnych ograniczeń (bezpieczne dla dziecka) PEGI 7 gry, które zawierają dźwięki lub sceny, które mogą przestraszyć dziecko, nie powinny jednak wywrzeć negatywnego wpływu na jego psychikę PEGI 12 w grze występują elementy przemocy, dopuszczalna jest także nagość i nieliczne wulgaryzmy PEGI 16 gra zawiera treści, w których występuje przemoc lub aktywność seksualna jak w rzeczywistości PEGI 18 gra przeznaczona tylko i wyłącznie dla dorosłych

System PEGI – oznaczenia gier PRZEMOC, gra zawiera sceny przemocy

System PEGI – oznaczenia gier STRACH, gra może przestraszyć młodsze dzieci

System PEGI – oznaczenia gier WULGARNY JĘZYK, w grze używany jest wulgarny język

System PEGI – oznaczenia gier SEKS, w grze pojawia się nagość i/lub zachowania seksualne

System PEGI – oznaczenia gier UŻYWKI, w grze jest nawiązanie do używek lub zawiera sceny ich zażywania

System PEGI – oznaczenia gier DYSKRYMINACJA, gra pokazuje przypadki dyskryminacji lub zawiera materiały, które mogą do niej zachęcać

System PEGI – oznaczenia gier HAZARD, gry które zachęcają do uprawiania hazardu lub go uczą

System PEGI – oznaczenia gier GRA ON-LINE

CZY KOMPUTER TO MÓJ PROBLEM? 1. 2. 3. 4. 5. Czy przeglądanie ulubionych stron sprawia ci dużą przyjemność? Czy stopniowo zwiększa się ilość czasu jaką spędzasz w sieci? Zauważyłeś, że masz zmniejszoną samokontrolę? Wolisz przeglądać sieć niż spędzać czas z przyjaciółmi i rodziną? Kiedy surfujesz w Internecie, masz większą tendencje do ignorowania otoczenia? 6. Udajesz przed innymi, że wcale nie spędzasz tak dużo czasu przed komputerem ? 7. Siedzisz w sieci zamiast pracować lub uczyć się? 8. Nawet kiedy nie jesteś w Internecie, to myślisz o nim? 9. Ilość czasu, którą spędzasz w sieci sprawia, że masz poczucie winy lub wstydzisz się tego? 10. Zarywasz nocki przed ekranem? 11. Przytyłeś? Bolą cię plecy lub nadgarstki? Jeśli odpowiedziałeś na 3 pytania twierdząco, oznacza, że nadużywasz Internetu. Wybór 5 z nich oznacza uzależnienie.

PAMIĘTAJMY , ŻE … Najlepszym sposobem ochrony dziecka jest rozmowa z nim. Żadne rozwiązanie techniczne nigdy nie zastąpi dobrego kontaktu rodzica z dzieckiem. Nie ma lepszej ochrony niż mądry, troskliwy rodzic i jego opieka.

Nałogi bywają różne – na świecie są hazardziści, pracoholicy, zakupoholicy… Są też tacy, których nałogiem jest jedzenie. Jakie są przyczyny zajadania emocji? • stres, nuda, izolacja społeczne • niska samoocena, brak wiary we własne siły • traumatyczne doświadczenia • samotność, głód emocjonalny = głód fizyczny

Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne ICD-10 A. Występują nawracające epizody przejadania się (co najmniej 2 razy tygodniowo w przeciągu 3 miesięcy), w czasie których w krótkim okresie czasu spożywane są duże ilości pokarmu. B. Utrzymuje się uporczywa koncentracja na jedzeniu i silne pragnienie lub poczucie przymusu jedzenia (głód).

Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne C. Pacjent usiłuje przeciwdziałać efektom "tycia" za pomocą jednej lub więcej z następujących metod: prowokowanie wymiotów, prowokowanie wydalania stolca, kolejne okresy głodowania, stosowanie: leków obniżających łaknienie, moczopędnych; przeczyszczających, D. Samoocena siebie jako osoby otyłej oraz przerażający strach przed przytyciem

Bulimia nervosa – kryteria diagnostyczne Wyodrębniono dwa typy: przeczyszczający - w przebiegu epizodu bulimia nervosa dochodzi do regularnego prowokowania wymiotów lub używania środków przeczyszczających, odwadniających lub lewatyw nieprzeczyszczający - w przebiegu epizodu bulimia nervosa dochodzi do stosowania takich nieprawidłowych zachowań kompensacyjnych, jak głodówki lub uprawianie intensywnych ćwiczeń fizycznych bez regularnego stosowania wymiotów lub nadużywania środków przeczyszczających, odwadniających lub lewatyw

Hazard Wszystkie gry i zakłady w których stawka są pieniądze lub inne dobra materialne są hazardem. O co ludzie się zakładają? Pieniądze Używki Zegarki Biżuterię Markowe ubrania Urządzenia techniczne (telefon, mp 3)

Magiczne myślenie w nałogowym hazardzie Nałogowy Hazardzista: Ignoruje losowy charakter (przypadkowy) wygranej Wierzy w przesądy ( przedmioty lub rytuały które mają zapewnić wygraną) Dopatruje się magicznego porządku oraz powiązań pomiędzy różnymi zjawiskami Myśli, że możliwe jest rozpracowanie systemu aby przewidzieć wynik Jego pamięć staje się wybiórcza (pamięta tylko o wygranych) Nadaje cechy ludzkie urządzeniom: maszyna nagradza go lub karze Pomniejsza znaczenie przegranej jako „prawie wygranej” – zaraz się odmieni, zaraz się odegram.

Przykre konsekwencje hazardu Poważne trudności w szkole lub pracy wynikające z absencji, spadku zainteresowania obowiązkami, trudności z koncentracja uwagi Silne konflikty z innymi, życie w ciągłym napięciu Konflikty z prawem związane z zdobywaniem środków na granie (np. kradzieże, paserstwo) Uszczuplenie budżetu Doświadczanie stresu i napięcia objawiające się: trudnością z zasypianiem, apatią, napadami lęku, bólami głowy Depresja Używanie lub nadużywanie substancji psychoaktywnych

ZACHOWANIA NAŁOGOWE UMIAR, zdrowe granice. OBSERWUJ co się z Tobą dzieje gdy wykonujesz te czynności lub gdy zaprzestajesz ich robienia. W przypadku utraty kontroli – - POSZUKAJ POMOCY.

Dziękujemy za uwagę