Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego USTAWA O OCHRONIE

Ustawa o Ochronie Zdrowia Psychicznego

USTAWA O OCHRONIE ZDROWIA PSYCHICZNEGO UCHWALONA W DNIU 19 SIERPNIA 1994 r. PRZEZ SEJM RP WESZŁA W ŻYCIE 21 STYCZNIA 1995 r. JEST PODSTAWOWYM AKTEM PRAWNYM DOTYCZĄCYM OCHRONY ZDROWIA PSYCHICZNEGO POZOSTAJE W ŚCISŁYM ZWIĄZKU MERYTORYCZNYM Z PRZEPISAMI USTAWY O ZAKŁADACH OPIEKI ZDROWOTNEJ, USTAWY O ZAWODZIE LEKARZA ORAZ USTAWY O POMOCY SPOŁECZNEJ I INNYCH

Postanowienia ogólne Uo. OZP Art. 2. Ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności na: 1) promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym, 2) zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, 3) kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.

Postanowienia ogólne 1. Ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. 2. W działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne.

ZGODA PACJENTA . SWOBODNIE WYRAŻONA ZGODA OSOBY Z ZABURZENIAMI PSYCHICZNYMI, KTÓRA NIEZALEŻNIE OD STANU JEJ ZDROWIA PSYCHICZNEGO JEST RZECZYWIŚCIE ZDOLNA DO ZROZUMIENIA PRZEKAZYWANEJ W DOSTĘPNY SPOSÓB INFORMACJI O CELU PRZYJĘCIA DO SZPITALA PSYCHIATRYCZNEGO, JEJ STANIE ZDROWIA, PROPONOWANYCH CZYNNOŚCIACH DIAGNOSTYCZNYCH I LECZNICZYCH ORAZ DAJĄCYCH SIĘ PRZEWIDZIEĆ SKUTKACH TYCH DZIAŁAŃ LUB ICH ZANIECHANIA PACJENT JEST ZDOLNY DO WYRAŻENIA ZGODY, JEŚLI ZDAJE SOBIE SPRAWĘ Z AKTUALNEJ SYTUACJI, FAKTYCZNIE ROZUMIE PROBLEM, UMIE RACJONALNIE WYKORZYSTAĆ PRZEKAZANĄ MU INFORMACJĘ GUTHEIL, APPELBAUM 1982 r.

SKIEROWANIE DO SZPITALA PSYCHIATRYCZNEGO LEKARZ MA BEZWZGLĘDNY OBOWIĄZEK OSOBISTEGO BADANIA PACJENTA KIEROWANEGO DO SZPITALA PSYCHIATRYCZNEGO SKIEROWANIE MOŻE WYSTAWIĆ KAŻDY LEKARZ SKIEROWANIE JEST WAŻNE PRZEZ 14 DNI OD DATY JEGO WYSTAWIENIA W PRZYPADKU ZACHOWAŃ ZAGRAŻAJĄCYCH I ODMOWIE PODDANIA SIĘ BADANIU PSYCHIATRYCZNEMU O BADANIU BEZ ZGODY I SKIEROWANIU BEZ ZGODY DO SZPITALA DECYDUJE LEKARZ PSYCHIATRA, A W RAZIE NIEMOŻNOŚCI UZYSKANIA POMOCY PSYCHIATRY INNY LEKARZ PRZEPROWADZAJĄCY BADANIE BEZ ZGODY ODNOTOWUJE TĄ CZYNNOŚĆ W DOKUMENTACJI MEDYCZNEJ PRZEWIEZIENIE OSOBY KIEROWANEJ DO SZPITALA BEZ ZGODY POWINNO ODBYĆ SIĘ W OBECNOŚCI LEKARZA W PRZYPADKU ZACHOWAŃ ZAGRAŻAJĄCYCH KONIECZNE BYWA ZASTOSOWANIE PRZYMUSU BEZPOŚREDNIEGO

PRZYJĘCIE PACJENTA PSYCHIATRYCZNEGO DO SZPITALA PACJENT MA PRAWO DO: - WYRAŻENIA ZGODY LUB JEJ ODMOWY PO UZYSKANIU ODPOWIEDNIEJ INFORMACJI - POSZANOWANIA INTYMNOŚCI I GODNOŚCI W CZASIE UDZIELANIA ŚWIADCZENIA ART. 19 USTAWY O ZOZ O PRZYJĘCIU DECYDUJE LEKARZ DYŻURNY PO ZAPOZNANIU SIĘ ZE STANEM ZDROWIA I STWIERDZENIEM WSKAZAŃ DO HOSPITALIZACJI ART. 20 I 21 USTAWY O ZOZ, ART. 22 UOOZP PACJENT ZGODĘ NA PRZYJĘCIE DO SZPITALA POTWIERDZA PISEMNIE. BRAK PISEMNEJ ZGODY OZNACZA ODSTĄPIENIE OD HOSPITALIZACJI BĄDŹ, W OKREŚLONYCH USTAWĄ OKOLICZNOŚCIACH, PRZYJĘCIE DO SZPITALA BEZ ZGODY.

22. 2. Przyjęcie do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie lub osoby upośledzonej umysłowo niezdolnej do wyrażenia zgody lub stosunku do przyjęcia do szpitala psychiatrycznego i leczenia następuje po uzyskaniu zgody sądu opiekuńczego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania tej osoby. 22. 2 a. W przypadkach nagłych osoba, o której mowa w ust. 2, może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez wcześniejszego uzyskania zgody sądu opiekuńczego. (…)

PRZYJĘCIE BEZ ZGODY DO SZPITALA PSYCHIATRYCZNEGO USTAWA PRZEWIDUJE DWA TRYBY PRZYJĘCIA PACJENTA BEZ ZGODY: 1. TRYB NAGŁY (W SYTUACJI NAGŁEJ) ART. 23 I 24 USTAWY 2. TRYB WNIOSKOWY (NA PODSTAWIE POPRZEDZAJĄCEGO ORZECZENIA SĄDOWEGO) ART. 29 USTAWY . ROZPOZNANIE CHOROBY PSYCHICZNEJ NIE JEST WYSTARCZAJĄCĄ PRZESŁANKĄ DO PRZYMUSOWEJ HOSPITALIZACJI PSYCHIATRYCZNEJ

PRZYJĘCIE DO SZPITALA W TRYBIE NAGŁYM Art. 23. 1. Osoba chora psychicznie może być przyjęta do szpitala psychiatrycznego bez zgody wymaganej w art. 22 tylko wtedy, gdy jej dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu tej choroby zagraża bezpośrednio własnemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób. Art. 24. 1. Osoba, której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że z powodu zaburzeń psychicznych zagraża bezpośrednio swojemu życiu albo życiu lub zdrowiu innych osób, a zachodzą wątpliwości, czy jest ona chora psychicznie, może być przyjęta bez zgody wymaganej w art. 22 do szpitala w celu wyjaśnienia tych wątpliwości. WARUNKIEM ZASTOSOWANIA W/W ARTYKUŁÓW SĄ PRZEJAWY ZAGRAŻAJĄCEGO ZACHOWANIA WYSTĘPUJĄCE W OKRESIE BEZPOŚREDNIO POPRZEDZAJĄCYM PRZYJĘCIE DO SZPITALA !

PRZYJĘCIE DO SZPITALA W TRYBIE WNIOSKOWYM (ART. 29 USTAWY) PRZYJĘCIE NA PODSTAWIE POPRZEDZAJĄCEGO ORZECZENIA SĄDU OPIEKUŃCZEGO DOTYCZY OSOBY CHOREJ PSYCHICZNIE - KTÓREJ ZACHOWANIE WSKAZUJE NA TO, ŻE NIEPRZYJĘCIE DO SZPITALA SPOOWODUJE ZNACZNE POGORSZENIE STANU ZDROWIA PSYCHICZNEGO - NIEZDOLNEJ DO SAMODZIELNEGO ZASPOKAJANIA PODSTAWOWYCH POTRZEB ŻYCIOWYCH

WYPISANIE PACJENTA PSYCHIATRYCZNEGO ZE SZPITALA W PRZYPADKU OSOBY HOSPITALIZOWANEJ ZA ZGODĄ WYPISANIE ZE SZPITALA MOŻE NASTĄPIĆ NA ŻĄDANIE TEJ OSOBY ART. 22 USTAWY O ZOZ O WYPISANIU ZE SZPITALA OSOBY PRZYJĘTEJ BEZ ZGODY DECYDUJE ORDYNATOR ODDZIAŁU W SYTUACJI USTANIA PRZESŁANEK HOSPITALIZACJI BEZ ZGODY ART. 35 UOOZP

ZATRZYMANIE W SZPITALU PSYCHIATRYCZNYM. Art. 28. Jeżeli zachowanie osoby przyjętej do szpitala psychiatrycznego za zgodą wymaganą w art. 22 wskazuje na to, że zachodzą okoliczności określone w art. 23 ust. 1, a zgoda ta została cofnięta, stosuje się odpowiednio przepisy art. 23 ust. 2 -5 oraz art. 25 -27.

Przypadek nr 1 Pacjentka lat 48, leczona od ponad 20 lat z powodu schizofrenii paranoidalnej, wielokrotnie hospitalizowana psychiatrycznie. Jest osobą samotną. Została przywieziona do szpitala przez Pogotowie Ratunkowe – zabrana z podwórka gdzie zachowywała się dziwacznie, „rozmawiała ze sobą”, pokrzykiwała, śmiała się nieadekwatnie. W Izbie Przyjęć spokojna, bez możliwości nawiązania rzeczowego kontaktu, rozkojarzona, żywo halucynująca, gestykulująca, nie odpowiadała na zadawane pytania. Nie uzyskano reakcji pacjentki na propozycję hospitalizacji psychiatrycznej. Zaproponuj dalsze postępowanie.

Przypadek nr 4 Pacjent lat 38, od około 5 lat leczony z rozpoznaniem zaburzeń schizoafektywnych, dotychczas nie hospitalizowany. Od około 4 miesięcy wyraźne pogorszenie stanu psychicznego (nasilenie objawów wytwórczych) oraz funkcjonowania. Przywieziony do szpitala przez Pogotowie Ratunkowe po interwencji Policji – zaatakował pracowników ochrony sklepu oskarżając ich o chęć porwania i pozbycia się go. Nie wyraził zgody na przyjęcie do szpitala – hospitalizowany wbrew woli, na podstawie art. 23 Ustawy o Ochronie Zdrowia Psychicznego. Przy przyjęciu pobudzony psychoruchowo, wielomówny, skracający dystans, wypowiadał liczne urojenia wielkościowe, prześladowcze, odnoszące, relacjonował omamy słuchowe, cenestetyczne (oskarżał m. in. lekarzy o eksperymentowanie na nim, prób otrucia go w celu pozbawienia organów mających służyć do przeszczepów, itd. ). Podczas hospitalizacji, w wyniku rutynowych badań stwierdzono nieprawidłowości w badaniu moczu, pogłębione badania (CT, urografia) wykazały guza nerki lewej. Pacjent był konsultowany przez chirurga onkologa, który stwierdził wysokie prawdopodobieństwo nowotworu złośliwego, zalecił operację w trybie pilnym. Pacjent nie zgodził się na zabieg operacyjny. Zaproponuj dalsze postępowanie.

Przymus bezpośredni można stosowac wobec osób z zaburzeniami psychicznymi, można stosować gdy: upoważniają do tego przepisy Uo. OZP osoby te dopuszczają się zamachu przeciwko życiu lub zdrowiu własnemu lub innej osoby bezpieczeństwu powszechnemu

w sposób gwałtowny niszczą lub uszkadzają przedmioty znajdujące się w ich otoczeniu poważnie zakłócają lub uniemożliwiają funkcjonowanie zakładu psychiatrycznej opieki zdrowotnej lub jednostki organizacyjnej pomocy społecznej

Zastosowanie przymusu polega na: przytrzymaniu przymusowym podaniu leków unieruchomieniu izolacji

W przypadku zakłócania lub uniemożliwiania funkcjonowania zakładu jako przymus bezpośredni można stosować tylko przytrzymanie lub przymusowe podanie leków

O zastosowaniu przymusu bezpośredniego decyduje lekarz określa rodzaj zastosowanego środka wybierając środek możliwie najmniej uciążliwy osobiście nadzoruje jego wykonanie

Przy stosowaniu przymysu należy zachować szczególną ostrożność i dbałość o dobro osoby wobec której środek jest stosowany

Postanowienia ogólne Uo. OZP Art. 2. Ochrona zdrowia psychicznego polega w szczególności na: 1) promocji zdrowia psychicznego i zapobieganiu zaburzeniom psychicznym, 2) zapewnieniu osobom z zaburzeniami psychicznymi wielostronnej i powszechnie dostępnej opieki zdrowotnej oraz innych form opieki i pomocy niezbędnych do życia w środowisku rodzinnym i społecznym, 3) kształtowaniu wobec osób z zaburzeniami psychicznymi właściwych postaw społecznych, a zwłaszcza zrozumienia, tolerancji, życzliwości, a także przeciwdziałaniu ich dyskryminacji.

Postanowienia ogólne 1. Ochronę zdrowia psychicznego zapewniają organy administracji rządowej i samorządowej oraz instytucje do tego powołane. 2. W działaniach z zakresu ochrony zdrowia psychicznego mogą uczestniczyć stowarzyszenia i inne organizacje społeczne, fundacje, samorządy zawodowe, kościoły i inne związki wyznaniowe oraz grupy samopomocy pacjentów i ich rodzin, a także inne osoby fizyczne i prawne.

Ochrona praw pacjenta 1. Osoba korzystająca ze świadczeń zdrowotnych udzielanych przez szpital psychiatryczny ma prawo do pomocy w ochronie swoich praw. 2. Prawo do pomocy w ochronie praw osoby, o której mowa w ust. 1, przysługuje również jej przedstawicielowi ustawowemu, opiekunowi prawnemu lub faktycznemu. 3. Świadczeniodawca informuje osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, o zakresie działania i sposobie kontaktu z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego,

Ochrona praw pacjenta 4. Osoby, o których mowa w ust. 1 i 2, mają prawo w szczególności do: 1) przekazania ustnych i pisemnych skarg dotyczących naruszenia praw osoby, o której mowa w ust. 1, 2) spotkania z Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego, w warunkach zapewniających swobodę wypowiedzi, nie później niż w terminie 7 dni od dnia zgłoszenia takiej potrzeby, 3) uzyskania informacji o rozstrzygnięciu zgłoszonej spraw

Rzecznik Praw Pacjenta Art. 10 b. 1. Ochrona praw osób, o których mowa w art. 10 a ust. 1, należy do zadań Rzeczników Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego. 2. Do zadań Rzecznika Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego należy w szczególności: 1) pomoc w dochodzeniu praw w sprawach związanych z przyjęciem, leczeniem, warunkami pobytu i wypisaniem ze szpitala psychiatrycznego, 2) wyjaśnianie lub pomoc w wyjaśnianiu ustnych i pisemnych skarg tych osób, 3) współpraca z rodziną, przedstawicielem ustawowym, opiekunem prawnym lub faktycznym tych osób,

Rzecznik Praw Pacjenta Rzecznikiem Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego może być osoba, która: 1) posiada wykształcenie wyższe, 2) posiada wiedzę na temat praw i wolności człowieka, w szczególności osoby z zaburzeniami psychicznymi, a także możliwości skutecznej ochrony tych praw, 3) posiada doświadczenie w pracy z osobami z zaburzeniami psychicznymi, 4) jest obywatelem polskim, 5) korzysta z pełni praw publicznych, 6) nie była karana za przestępstwo popełnione z winy umyślnej, 7) cieszy się nieposzlakowaną opinią

Rzecznik Praw Pacjenta Rzecznicy Praw Pacjenta Szpitala Psychiatrycznego są pracownikami Biura Praw Pacjenta utworzonego przez ministra właściwego do spraw zdrowia w formie jednostki budżetowej i wykonują swoje zadania przy pomocy tego Biura.