Urzd Transportu Kolejowego wybrane fragmenty prezentacji PREZESA UTK

Urząd Transportu Kolejowego wybrane fragmenty prezentacji PREZESA UTK WIESŁAWA JAROSIEWICZA w SENACIE RP w dniu 14 stycznia 2009 r. DZIAŁAŁNOŚĆ URZĘDU TRANSPORTU KOLEJOWEGO NADZÓR NAD PRZEWOZEM KOLEJĄ TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH Warszawa, styczeń 2009

Urząd Transportu Kolejowego Główne zadania UTK w zakresie bezpieczeństwa kolei: kontrole przestrzegania zasad eksploatacji i utrzymania lini i pojazdów kolejowych oraz kwalifikacji personelu związanego z ruchem kolejowym; • wydawanie autoryzacji, certyfikatów i świadectw bezpieczeństwa, • zatwierdzanie dokumentacji systemu utrzymania pojazdów kolejowych, • zatwierdzanie przepisów wewnętrznych dla przewoźników, zarządców infrastruktury oraz użytkowników bocznic, • wydawanie świadectw dopuszczenia typów w zakresie infrastruktury i pojazdów kolejowych oraz kontrola zgodności typów i kontrola wyrobów; • 2 * prowadzenie spraw związanych z nadzorem nad przewozami towarów niebezpiecznych koleją,

Urząd Transportu Kolejowego Bezpieczeństwo ruchu kolejowego W ramach realizacji zadań Urzędu wykonano: 471 kontroli zarządców infrastruktury, przewoźników i użytkowników bocznic; l sprawdzono i zatwierdzono 563 przepisy wewnętrzne dla zarządców przewoźników, infrastruktury i użytkowników bocznic, l przeanalizowano i zatwierdzono 62 dokumentacje systemu utrzymania pojazdów kolejowych; l w ramach działalności certyfikacyjnej wydano 175 świadectw dopuszczenia typu do eksploatacji dla pojazdów kolejowych, budowli kolejowych oraz urządzeń do prowadzenia ruchu kolejowego; l przeprowadzono 571 kontroli w zakresie oceny zgodności wyrobów związanych z bezpieczeństwem ruchu dla kolejnictwa; l wydano 92 świadectwa bezpieczeństwa oraz rozpoczęto certyfikację i autoryzację podmiotów kolejowych; l zrealizowano założone zadania z zakresu towarów niebezpiecznych l 3

Urząd Transportu Kolejowego Współpraca międzynarodowa Urząd Transportu Kolejowego, pełniąc funkcję krajowego urzędu regulacyjnego oraz urzędu ds. bezpieczeństwa transportu kolejowego (NSA), prowadzi aktywną współpracę ze strukturami Komisji Europejskiej, odpowiedzialnymi za zagadnienia regulacji rynku kolejowego oraz Europejskiej Agencji Kolejowej w zakresie bezpieczeństwa ruchu kolejowego i interoperacyjności transportu kolejowego. Powyższe role determinują stały udział urzędu w pracach różnego szczebla grup roboczych, funkcjonujących zarówno w strukturach Komisji Europejskiej (Dyrekcja Generalna ds. Transportu i Energii DG-TREN) oraz strukturach Europejskiej Agencji Kolejowej (ERA) 4

Urząd Transportu Kolejowego Współpraca międzynarodowa Grupy Robocze w ramach Komisji Europejskiej § Grupa Robocza ds. Organów Regulacyjnych (WB RB); § Grupa Robocza ds. Monitoringu Rynku Kolejowego (RMMS). Grupy Robocze w ramach Europejskiej Agencji Kolejowej § Rada Administracyjna ERA (Administrative Board); § Grupa Współpracy Krajowych Urzędów ds. Bezpieczeństwa (NSA Network); § Grupa Robocza ds. Kompetencji zawodowych i licencjonowania maszynistów; § Grupa Robocza ds. TSI dla Lokomotyw i Zespołów Trakcyjnych; § Grupa Robocza ds. TSI dla Infrastruktury Konwencjonalnej; § Grupa Robocza ds. Certyfikatów Bezpieczeństwa i Autoryzacji; § Grupa Robocza ds. Certyfikacji Warsztatów Utrzymaniowych; § Grupa Robocza ds. Wspólnych Metod Bezpieczeństwa; § Grupa Robocza ds. Akredytacji centrów szkoleniowych. § Grupa Robocza ds. ERTMS; 5

Urząd Transportu Kolejowego Liczba wypadków kolejowych w latach: 2003 -2006 i 2006 - 2008 i miernik wypadkowości (liczba wypadków na 1 mln poc. - km) 6

Urząd Transportu Kolejowego WYPADKI KOLEJOWE w latach 2007 i 2008 WYPADKI w tym: 2007 r. 2008 r. Różnica -techniczne 85 50 - 35 -pracownicze 13 21 +8 -na przejazdach 295 249 - 46 -pozostałe 35 41 +6 428 361 - 67 OGÓŁEM 7

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych W Polsce przewozi się koleją rocznie ponad 22 mln towarów niebezpiecznych ( 2 miejsce w krajach UE po kolejach niemieckich) Przewóz w Polsce towarów niebezpiecznych transportem samochodowym jest ok. czterokrotnie większy. Ok. 90 % towarów koleją to ropa i produkty ropopochodne (benzyny, oleje napędowe) oraz gazy techniczne (głównie propan-butan) i kwas siarkowy. 8

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Uregulowania prawne - międzynarodowe Regulamin dla międzynarodowego przewozu kolejami towarów niebezpiecznych RID – załącznik C do Konwencji COTIF Przepisy o przewozie towarów niebezpiecznych - załącznik Nr 2 do Umowy SMGS 9

Urząd Transportu Kolejowego U R Z Przewóz towarów niebezpiecznych u Uregulowania prawne - krajowe r z 10 l Rozporządzenie MI z dnia 21 maja 2004 r. w sprawie wzoru świadectwa do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych. l Rozporządzenie MI z dnia 21 maja 2004 r. w sprawie szczegółowych wymagań w stosunku do podmiotów prowadzących kursy początkowe i doskonalące oraz zakresu tych kursów. l Rozporządzenie MI z dnia 12 lipca 2004 r. w sprawie egzaminu dla kandydatów na doradców i dla doradców do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych. l Rozporządzenie MT z dnia 16 października 2007 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie egzaminów dla kandydatów na doradców i dla doradców do spraw bezpiecznego przewozu koleją towarów niebezpiecznych. l Rozporządzenie MI z dnia 1 maja 2004 r. w sprawie wzoru formularza rocznego sprawozdania z działalności w zakresie przewozu towarów niebezpiecznych oraz sposobu jego wypełniania.

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Zadania Prezesa UTK Zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych Prezes Urzędu Transportu Kolejowego jest władzą właściwą w sprawach: Nadzoru i kontroli bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych 11 Egzaminowanie i nadawanie uprawnień doradcom do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych.

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO 12

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Wypadki i awarie W 2007 r. ogółem odnotowano 5 wypadków i 4 poważniejsze awarie z udziałem towarów niebezpiecznych. Ponadto w sprawozdaniach doradców do spraw przewozu koleją towarów niebezpiecznych za 2007 rok zgłoszono 26 drobniejszych awarii polegających głównie na wycieku kropelkowym substancji niebezpiecznych. 13

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Wypadki i awarie W 2008 r. odnotowano 1 wypadek i 1 poważniejsze zdarzenie z udziałem towarów niebezpiecznych. Podczas jazdy pociągu relacji Strzegomek – Police Chemia, na szlaku Kobylnica – Biskupin, nastąpiło wykolejenie i przewrócenie wagonu, z którego wydostała się siarka stopiona. Teren został zabezpieczony. 14

Urząd Transportu Kolejowego URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO Awarie i wypadki 63 46 42 15 19, 67 19, 31 33 20, 01 14, 7 4 15, 17, 43 37 35 22, 57 47

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO Liczba awarii i wypadków na mln przewiezionych ton 4, 09 3, 2 2, 64 2, 1 16 1, 92 1, 68 1, 55

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO 17

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO RODZAJE TOWARÓW NIEBEZPIECZNYCH BIORĄCYCH UDZIAŁ W AWARIACH I WYPADKACH W ROKU 2007 18

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Kontrole Urzędu Transportu Kolejowego 19

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Kontrola W roku 2007 upoważnieni pracownicy Urzędu Transportu Kolejowego przeprowadzili łącznie 180 kontroli. Skontrolowano wszystkie główne podmioty uczestniczące w procesie przewozu towarów niebezpiecznych koleją. Lp. 20 Podmiot Liczba przeprowadzonych kontroli 1. Zarządcy infrastruktury kolejowej 29 2. Przewoźnicy kolejowi 32 3. Użytkownicy bocznic kolejowych 108 4. Podmioty wykonujące operacje ładunkowe 4 5. Przedsiębiorstwa spedycyjne 3 6. Organizatorzy kursów początkowych dla kandydatów i kursów doskonalących dla doradców 4 RAZEM 180

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Nieprawidłowości ujawnione podczas kontroli Liczba 25 Nieprawidłowe zapisy w dokumentach przewozowych Usterki w zakresie stanu technicznego / oznakowanie taboru Nieprawidłowe zapisy w regulaminach, umowach 17 Brak lub niewłaściwe opracowania Planu Zapewnienia Bezpieczeństwa 17 Brak/częściowe przeszkolenie pracowników z zakresu określonego w działaniach 1. 3 i / lub 1. 10 RID / Zał. Nr 2 do SMGS 16 Brak, nieprawidłowe sporządzenie lub nieterminowe przesłanie rocznego sprawozdania 15 Nie wyznaczenie doradcy 13 Nieprawidłowości/ braki w stanie technicznym lub wyposażeniu punktów rozładunkowych 10 Brak/ nieaktualne przepisy (RID, Zał. Nr 2 do SMGS, Wytyczne ) 19 Inne (liczba nieprawidłowości jednego rodzaju mniejsza od 10) 62 35 21 Rodzaj nieprawidłowości

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Doradca ds. bezpieczeństwa przewozu TN Zgodnie z art. 30 ust. 1 ustawy z dnia 31 marca 2004 r. o przewozie koleją towarów niebezpiecznych: „Przewoźnik kolejowy wykonujący przewóz koleją towarów niebezpiecznych lub inny podmiot uczestniczący w przewozie lub wykonujący związane z tym przewozem czynności pakowania, załadunku, napełniania, rozładunku lub przeładunku są zobowiązani do wyznaczenia na swój koszt doradcy do spraw bezpieczeństwa przewozu koleją towarów niebezpiecznych”. 22

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Doradca ds. bezpieczeństwa przewozu TN Doradca musi posiadać uprawnienia nadane przez Prezesa UTK, których uzyskanie jest uwarunkowane zdaniem egzaminu przed komisją oraz spełnieniem innych wymogów formalnych określonych w ustawie o przewozie koleją towarów niebezpiecznych. Osobom, które uzyskały pozytywny wynik z egzaminu, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, w drodze decyzji administracyjnej, nadaje na 5 lat uprawnienia doradcy. 23

Urząd Transportu Kolejowego Przewóz towarów niebezpiecznych Doradca ds. bezpieczeństwa przewozu TN Pierwszy egzamin dla doradców został przeprowadzony w UTK w dn. 27 listopada 2002 r. i uprawnienia doradcy uzyskało 8 osób. 24 Statystyka dotycząca egzaminów przeprowadzonych w UTK w okresie 2002 – 2008 przedstawia się następująco: Rok Ilość terminów egzaminacyjnych Uprawnienia nadane przedłużone 2002 3 24 - 2003 9 129 - 2004 8 77 - 2005 7 25 - 2006 4 53 - 2007 9 (3 -przedłużenie) 33 20 2008 8 (4 -przedłużenie) 26 69 367 89 RAZEM 48 (7 -przedłużenie)

URZĄD TRANSPORTU KOLEJOWEGO PODSUMOWANIE Przewozy koleją towarów niebezpiecznych są wykonywane w sposób bezpieczny, a nieliczne, biorąc pod uwagę ilościowy zakres przewozów, wypadki i awarie nie powodują szkodliwych oddziaływań, zarówno wobec ludzi, jak i nie przyczyniają się do skażenia na większą skalę środowiska naturalnego. 25

Urząd Transportu Kolejowego Wiesław Jarosiewicz DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ 26