URZD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE Mazowiecki Orodek Bada Regionalnych
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych ZJAWISKO UBÓSTWA W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R. Warszawa, 30 listopada 2015 r.
DEFINICJE UBÓSTWA Prognoza demograficzna F Ubóstwo ma wiele znaczeń. F Brak precyzyjnej i ogólnie stosowanej definicji zjawiska F W praktyce pomiaru ubóstwa najczęściej przyjmowana jest tzw. ubóstwa (kategoria ta jest zmienna w czasie i zróżnicowana terytorialnie). ekonomiczna definicja ubóstwa. Ubóstwem określa się sytuację, w której osoba (rodzina lub gospodarstwo domowe) nie dysponuje wystarczającymi środkami (zarówno środkami pieniężnymi w postaci dochodów bieżących i dochodów z poprzednich okresów jak i w formie nagromadzonych zasobów materialnych) pozwalającymi na zaspokojenie jej potrzeb. Urząd Statystyczny w Warszawie
WSKAŹNIK ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W POLSCE WEDŁUG GRANICY UBÓSTWA SKRAJNEGO pomorskie warmińsko-mazurskie zachodniopomorskie podlaskie kujawsko-pomorskie mazowieckie (bez Warszawy) wielkopolskie Minimum egzystencji uwzględnia jedynie te potrzeby, których zaspokojenie może być odłożone w czasie, a konsumpcja niższa od tego poziomu prowadzi do biologicznego wyniszczenia. lubuskie łódzkie dolnośląskie lubelskie opolskie śląskie świętokrzyskie małopolskie % osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej granicy ubóstwa skrajnego: 11, 1 -14, 8 7, 1 -9, 0 9, 1 -11, 0 4, 7 -7, 0 podkarpackie W województwie mazowieckim 5, 2% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej minimalnej granicy egzystencji. W województwie mazowieckim bez Warszawy 7, 7% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej minimalnej granicy egzystencji. Szacunki GUS na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych. Urząd Statystyczny w Warszawie
WSKAŹNIK ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W POLSCE WEDŁUG USTAWOWEJ GRANICY UBÓSTWA pomorskie warmińsko-mazurskie zachodniopomorskie kujawsko-pomorskie podlaskie Ustawowa granica ubóstwa kwota, która zgodnie z obowiązującą ustawą o pomocy społecznej uprawnia do ubiegania się o przyznanie świadczenia pieniężnego z pomocy społecznej. mazowieckie (bez Warszawy) wielkopolskie lubuskie łódzkie dolnośląskie lubelskie opolskie śląskie świętokrzyskie małopolskie podkarpackie % osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej ustawowej granicy ubóstwa: 17, 1 -21, 0 10, 1 -14, 0 14, 1 -17, 0 8, 1 -10, 0 Szacunki GUS na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych. - Urząd Statystyczny w Warszawie W województwie mazowieckim 8, 1% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej ustawowej granicy ubóstwa. W województwie mazowieckim bez Warszawy 11, 4% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej ustawowej granicy ubóstwa.
WSKAŹNIK ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W POLSCE WEDŁUG RELATYWNEJ GRANICY UBÓSTWA Relatywna granica ubóstwa, określona jako 50% średnich wydatków ogółu gospodarstw domowych. pomorskie warmińsko-mazurskie zachodniopomorskie podlaskie kujawsko-pomorskie mazowieckie (bez Warszawy) mazowieckie wielkopolskie lubuskie łódzkie dolnośląskie lubelskie opolskie śląskie świętokrzyskie W województwie mazowieckim 11, 4% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej relatywnej granicy ubóstwa. podkarpackie małopolskie % osób w gospodarstwach domowych o wydatkach poniżej relatywnej granicy ubóstwa: 20, 1 -26, 0 12, 1 -16, 0 16, 1 -20, 0 11, 4 -12, 0 W województwie mazowieckim bez Warszawy 16, 0% osób w gospodarstwach domowych żyje poniżej relatywnej granicy ubóstwa. Szacunki GUS na podstawie badania budżetów gospodarstw domowych. Urząd Statystyczny w Warszawie
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO UBÓSTWA I WARUNKUJĄCE JEGO SKALĘ v Bezrobocie Stopa bezrobocia rejestrowanego w końcu grudnia 2014 r. Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w Polsce wśród gospodarstw domowych, w skład których wchodziła przynajmniej jedna osoba bezrobotna, stopa ubóstwa skrajnego wyniosła prawie 15% i była dwa razy wyższa niż średnia w Polsce. przasnyski ostrołęcki żuromiński mławski Ostrołęka makowski ciechanowski sierpecki pułtuski płoński Płock ostrowski wyszkowski sokołowski nowodworski legionowski wołomiński płocki gostyniński sochaczewski warszawski m. st. zachodni Warszawa węgrowski siedlecki miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski Stopa bezrobocia w % w końcu grudnia 2014 r. : 27, 1 -34, 4 17, 1 -27, 0 białobrzeski kozienicki 13, 0 -17, 0 8, 3 -12, 9 4, 2 - 8, 2 przysuski Radom radomski szydłowiecki Urząd Statystyczny w Warszawie Siedlce Powiaty o najwyższej stopie bezrobocia: garwoliński grójecki łosicki zwoleński lipski 34, 4% F szydłowiecki F radomski 27, 0% F przysuski 24, 4%
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO UBÓSTWA I WARUNKUJĄCE JEGO SKALĘ v Wykształcenie Ludność w wieku 13 lat i więcej z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym według powiatów w 2011 r. (wyniki NSP 2011) przasnyski ostrołęcki żuromiński mławski Ostrołęka makowski ciechanowski sierpecki pułtuski płoński Płock ostrowski wyszkowski sokołowski nowodworski płocki węgrowski legionowski wołomiński gostyniński sochaczewski warszawski m. st. zachodni Warszawa siedlecki miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski garwoliński grójecki w %: 35, 2 -40, 4 28, 5 -35, 1 białobrzeski 22, 1 -28, 4 11, 7 -22, 0 przysuski kozienicki Radom radomski szydłowiecki Urząd Statystyczny w Warszawie Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w Polsce wśród gospodarstw domowych, w których głowa gospodarstwa domowego uzyskała wykształcenie co najwyżej gimnazjalne, odsetek osób skrajnie ubogich wyniósł ok. 18%. Natomiast w gospodarstwach domowych, w których głowa gospodarstwa posiadała wykształcenie wyższe – niecały 1%. zwoleński lipski łosicki Siedlce Powiaty o najwyższym udziale osób z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym: F ostrołęcki 40, 4% F żuromiński 39, 9% F przysuski 38, 1%
Gospodarstwa domowe z osobami niepełnosprawnymi według powiatów w 2011 r. (wyniki NSP 2011) Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w Polsce wśród gospodarstw domowych, z co najmniej jedną osobą niepełnosprawną stopa ubóstwa skrajnego wyniosła ok. 11%. Dla porównania, odsetek osób zagrożonych ubóstwem w gospodarstwach domowych bez osób niepełnosprawnych kształtował się w omawianym okresie na poziomie blisko 7%. Powiaty o najwyższym odsetku gospodarstw -
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO UBÓSTWA I WARUNKUJĄCE JEGO SKALĘ v Wielodzietność Rodziny z czworgiem i więcej dzieci na utrzymaniu według powiatów w 2011 r. (wyniki NSP 2011) przasnyski żuromiński Ostrołęka płocki gostyniński makowski pułtuski płoński Płock ostrołęcki mławski ciechanowski sierpecki ostrowski wyszkowski sokołowski nowodworski węgrowski legionowski wołomiński warszawski m. st. sochaczewski zachodni Warszawa miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski garwoliński grójecki w %: 5, 0 -7, 5 3, 5 -4, 9 białobrzeski 2, 2 -3, 4 przysuski 0, 9 -2, 1 Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w Polsce grupę najbardziej zagrożoną ubóstwem skrajnym stanowiły rodziny wielodzietne. Poniżej minimum egzystencji żyło ok. 11% osób w gospodarstwach małżeństw z 3 dzieci oraz ok. 27% osób w gospodarstwach małżeństw z 4 lub większą liczbą dzieci na utrzymaniu. kozienicki Radom zwoleński radomski szydłowiecki lipski Urząd Statystyczny w Warszawie siedlecki Siedlce łosicki Powiaty o najwyższym odsetku rodzin z czworgiem i więcej dzieci na utrzymaniu: F F F ostrołęcki 7, 5% siedlecki 6, 8% przasnyski 6, 4%
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO UBÓSTWA I WARUNKUJĄCE JEGO SKALĘ v Miejsce zamieszkania Udział ludności wiejskiej w ogólnej liczbie ludności w % według powiatów w 2014 r. przasnyski ostrołęcki żuromiński mławski Ostrołęka makowski ciechanowski sierpecki pułtuski płoński Płock płocki ostrowski wyszkowski sokołowski nowodworski węgrowski legionowski wołomiński gostyniński warszawski m. st. sochaczewski zachodni Warszawa miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski garwoliński grójecki w %: 72, 7 -97, 8 53, 9 -72, 6 białobrzeski 0, 1 -53, 8 miasta na prawach powiatu przysuski kozienicki Radom radomski szydłowiecki Urząd Statystyczny w Warszawie Z badania budżetów gospodarstw domowych wynika, że w 2014 r. w Polsce zasięg ubóstwa skrajnego na wsi był ponad dwukrotnie wyższy niż w miastach. W skrajnym ubóstwie żyło ok. 5% mieszkańców miast i ok. 12% mieszkańców wsi. zwoleński lipski siedlecki Siedlce łosicki Powiaty o najwyższym udziale ludności wiejskiej w ogólnej liczbie ludności: F siedlecki 97, 8% F ostrołęcki 96, 3% F płocki 91, 1%
POMOC SPOŁECZNA Rzeczywista liczba korzystających ze świadczeń pomocy społecznej na 10 tys. ludności w 2014 r. Powiaty o najwyższej liczbie osób korzystających ze świadczeń w przeliczeniu na 10 tys. ludności: przasnyski ostrołęcki żuromiński mławski ciechanowski sierpecki makowski pułtuski płoński Płock ostrowski wyszkowski gostyniński sochaczewski węgrowski warszawski m. st. zachodni Warszawa 724, 9 -881, 0 558, 3 -724, 8 bezrobocie siedlecki miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski garwoliński grójecki ubóstwo sokołowski nowodworski legionowski wołomiński płocki F przasnyski 881 861 F szydłowiecki Wybrane powody przyznania świadczeń pomocy społecznej F makowski 861 Ostrołęka Siedlce łosicki długotrwała lub ciężka choroba bezradność w sprawach opiekuńczo-wychowawczych niepełnosprawność potrzeba ochrony macierzyństwa wielodzietność białobrzeski kozienicki alkoholizm 376, 5 -558, 2 213, 4 -376, 4 przysuski 0 Radom radomski szydłowiecki Urząd Statystyczny w Warszawie zwoleński lipski 50 100 150 Liczba osób w rodzinach 200 250 tys. Liczba rodzin
METODA BADANIA POZIOMU WYSTĘPOWANIA I ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM Zmienne: 1. Liczba zarejestrowanych bezrobotnych. 2. Liczba osób w rodzinach, które otrzymały świadczenia z tytułu ubóstwa. 3. Liczba osób w rodzinach, które otrzymały świadczenia z tytułu bezradności w sprawach opiekuńczo-wychowawczych. 4. Liczba osób w rodzinach, które otrzymały świadczenia z tytułu długotrwałej lub ciężkiej choroby. Wskaźnik poziomu występowania i zagrożenia ubóstwem Urząd Statystyczny w Warszawie Metoda wzorca rozwoju Hellwiga
WSKAŹNIK POZIOMU WYSTĘPOWANIA I ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W 2014 R. przasnyski żuromiński mławski Liczba powiatów według poziomu zagrożenia ubóstwem: ostrołęcki Ostrołęka makowski sierpecki ciechanowski pułtuski płoński Płock płocki gostyniński ostrowski wyszkowski nowodworski legionowski wołomiński sokołowski węgrowski warszawskim. st. sochaczewski zachodni Warszawa miński pruszkowski grodziski otwocki piaseczyński żyrardowski garwoliński grójecki Poziom zagrożenia ubóstwem: wysoki białobrzeski kozienicki średni niski bardzo niski Urząd Statystyczny w Warszawie przysuski Radom zwoleński radomski szydłowiecki lipski siedlecki Siedlce łosicki F wysoki – 7 F średni – 16 niski – 12 F F bardzo niski – 7
WSKAŹNIK POZIOMU WYSTĘPOWANIA I ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W WOJEWÓDZTWIE MAZOWIECKIM W LATACH 2009 I 2014 2009 przasnyski żuromiński ostrołęcki mławski makowski pułtuski płoński Płock przasnyski Ostrołęka ciechanowski sierpecki 2014 gostyniński sochaczewski Ostrołęka mławski makowski ostrowski sierpecki pułtuski płoński sokołowski grodziski żyrardowski pruszkowski łosicki sochaczewski Siedlce grójecki białobrzeski przysuski żyrardowski garwoliński kozienicki Radom zwoleński lipski Urząd Statystyczny w Warszawie Poziom zagrożenia ubóstwem: wysoki siedlecki miński pruszkowski otwocki piaseczyński garwoliński grójecki białobrzeski kozienicki średni radomski szydłowiecki - warszawski m. st. zachodni Warszawa grodziski otwocki piaseczyński sokołowski węgrowski legionowski wołomiński gostyniński miński wyszkowski nowodworski płocki siedlecki warszawski m. st. zachodni Warszawa Płock węgrowski ostrowski ciechanowski wyszkowski nowodworski legionowski wołomiński płocki żuromiński ostrołęcki niski bardzo niski przysuski Radom zwoleński radomski szydłowiecki lipski Siedlce łosicki
WSKAŹNIK POZIOMU WYSTĘPOWANIA I ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W M. ST. WARSZAWA ORAZ PODREGIONIE WARSZAWSKIM WSCHODNIM I WARSZAWSKIM ZACHODNIM 2014 2009 legionowski nowodworski wołomiński sochaczewski warszawski zachodni m. st. Warszawa miński pruszkowski grodziski otwocki żyrardowski piaseczyński legionowski nowodworski wołomiński sochaczewski warszawski m. st. zachodni Warszawa miński pruszkowski otwocki grodziski żyrardowski piaseczyński grójecki garwoliński grójecki Poziom zagrożenia ubóstwem: wysoki średni niski bardzo niski Urząd Statystyczny w Warszawie garwoliński
WSKAŹNIK POZIOMU WYSTĘPOWANIA I ZAGROŻENIA UBÓSTWEM W M. ST. WARSZAWA ORAZ PODREGIONIE WARSZAWSKIM WSCHODNIM I WARSZAWSKIM ZACHODNIM Analiza wskaźników przyjętych do określenia poziomu zagrożenia ubóstwem pokazuje, że w m. st. Warszawa oraz wśród powiatów podregionu warszawskiego wschodniego i warszawskiego zachodniego: F W powiecie garwolińskim odnotowano największą liczbę osób bezrobotnych w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców (55, 5) oraz najwięcej osób w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców korzystało ze świadczeń pomocy społecznej z tytułu ubóstwa (51, 7). FW powiecie grodziskim najwięcej osób w przeliczeniu na 1 tys. mieszkańców korzystało ze świadczeń pomocy społecznej z tytułu długotrwałej choroby (26, 1) oraz ze świadczeń pomocy społecznej dla osób bezradnych w wychowawczych i prowadzeniu gospodarstwa domowego (25, 5). Urząd Statystyczny w Warszawie sprawach opiekuńczo-
CZYNNIKI ZWIĘKSZAJĄCE RYZYKO UBÓSTWA W M. ST. WARSZAWA ORAZ PODREGIONIE WARSZAWSKIM WSCHODNIM I WARSZAWSKIM ZACHODNIM Analiza czynników zwiększających ryzyko ubóstwa pokazuje, że w m. st. Warszawa oraz wśród powiatów podregionu warszawskiego wschodniego i warszawskiego zachodniego: F Najwyższy odsetek ludności w wieku 13 lat i więcej z wykształceniem co najwyżej gimnazjalnym (31, 4%) odnotowano w powiecie grójeckim. F Najwyższy odsetek gospodarstw domowych z osobami niepełnosprawnymi zarejestrowano w powiecie żyrardowskim (29, 7%). F W powiecie garwolińskim odnotowano najwyższy odsetek rodzin z czworgiem i więcej dzieci na utrzymaniu (5, 4%) oraz najwyższy udział ludności wiejskiej w ogólnej liczbie ludności (71, 8%). Urząd Statystyczny w Warszawie
Chcesz otrzymywać najświeższe informacje z naszego serwisu zapisz się do NEWSLETTERA j. kowalski@wp. pl Urząd Statystyczny w Warszawie
Zapraszamy na naszą stronę http: //warszawa. stat. gov. pl Urząd Statystyczny w Warszawie
URZĄD STATYSTYCZNY W WARSZAWIE Mazowiecki Ośrodek Badań Regionalnych Zapraszamy na stronę internetową Urzędu Statystycznego w Warszawie http: //warszawa. stat. gov. pl
- Slides: 20