Urineweginfecties veroorzakende bacterin resistent tegen huisartsenantibiotica rukken ook

Urineweginfecties veroorzakende bacteriën resistent tegen “huisartsen-antibiotica” rukken ook in Fryslân op. Zijn er oplossingen ? Jan Weel, arts-microbioloog Izore 7 juni 2012

De microbioloog als onheilsprofeet * MRSA * Influenza pandemie

Urineweginfecties M 05: editie 2005

Urineweginfecties • ongecompliceerd • gecompliceerd

Ongecompliceerde urineweginfectie: • Blaasontsteking bij een verder gezonde, niet zwangere volwassen vrouw Gecompliceerde urineweginfectie: • Nierbekkenontsteking, acute prostatitis, weefselinvasie en urineweginfecties bij risicogroepen

Risicogroepen • • mannen zwangere vrouwen kinderen <12 jaar afwijkingen aan blaas of nieren suikerziekte verminderde afweer verblijfskatheter

Lab diagnostiek in de huisartsenpraktijk

Diagnostiek: “Best practice” Test dipslide nitriet sediment leukotest Specificiteit 0, 90 0, 88 0, 81 0, 36 Sensitiviteit 0, 73 0, 53 0, 47 0, 87

Dipslide Chroomagar bloedplaat De NHG-Standaard Urineweginfecties: commentaar vanuit de medische microbiologie: MJHM Wolfhagen en EE Stobberingh H&W: 2007: 346 -347

Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen) Ongecompliceerde infecties Keuze Antibioticum 1 Nitrofurantoïne 2 Trimethoprim 3 Fosfomycine

Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen) Gecompliceerde infecties Keuze Risicogroepen patiënten met weefselinvasie Diabeten, mannen en meisjes 5 -12 jr. Begin zwangerschap Einde zwangerschap 1 Augmentin Nitrofurantoïne Trimethoprim 2 Cotrimoxazol Trimethoprim

Stobberingh et al: • Limburg • antibiogram van elke eerste uwi van iemand J Antimicrob Chemother. 2010 Oct; 65(10): 2128 -33. Epub 2010 Aug 3. Antibiotic susceptibility of unselected uropathogenic Escherichia coli from female Dutch general practice patients: a comparison of two surveys with a 5 year interval. den Heijer CD, Donker GA, Maes J, Stobberingh EE. Source: Department of Medical Microbiology, Maastricht University Medical Centre/CAPHRI, Maastricht, The Netherlands

Hoe meet je gevoeligheid voor antibiotica Inoculum effect in vitro 102 103 104 106 108 1010 cfu/ml

Hoe meet je de gevoeligheid voor antibiotica? • kan je het zelf (vphuizen) • disk – diffusie • automaat • Eucast richtlijnen, of…

Conclusie 1. geen enorme introductie van primaire resistentie onder uropathogenen 2. dus therapie adviezen van de standaard behoeven geen aanpassing 3. toename van ESBL (0. 1 1. 0)

E. coli uit urine, percentages resistent (%) (aanvragen van huisartsen)

ESBL Aantal ESBL-positieve bacteriën in urinekweken aangevraagd door huisarts

ESBL Extended Spectrum Beta Lacatamase Bacteriën produceren enzymen die de B-lactam ring vernielen waardoor de B-lactam antibiotica onwerkzaam worden gemaakt.

Productie van enzymen die ß-lactam antibiotica kunnen inactiveren Peptidoglycaan -lactamase -lactam antibioticum PBP porine Periplasmatische ruimte

Werkingsmechanisme van combinatie preparaat Buiten membraan Peptidoglycaan -lactamase PBP porine Periplasmatische ruimte

CEZDI ≤ 5 mm CZ+CL CFTAX ≤ 5 mm CTX+CL ESBL pos

Combination disk diffusion test CFEPM ≤ 5 mm CP+CL ESBL pos.

CFEPM 28 mm CP+CL 28 mm, ESBL neg

Plasmide transfer via sex pili

2010 2003

Hoe/waar loop je het op? • • Voedselketen Vlees producerende industrie Groente producerende industrie Mensen?

Therapeutische opties: • nitrofurantoïne (cave lage uwi, onderhoud) • fosfomycine (klaring) • meropenem (intraveneus) Dreiging: E. coli of Klesiella die carbapenemase produceert (Maasstad ziekenhuis).

Conclusies: • Uwi problematiek is divers en komt veel voor in een HAP • werken volgens NHG standaard uwi kan nog steeds • goede uwi diagnostiek is een uitdaging • Antibiotica gevoeligheidsbepalingen zijn een zorg voor, van en door professionals • ESBL’s rukken op in de HAP • Herijking hoe om te gaan met uwi in de HAP is o. a gezien toenemende resistentieproblematiek, gewenst

datum contact (praktijkbezoek of workshop) periode van 6 mnd voor contact beoordeeld totaal aantal aanvrage n bacteriolo gie Voor contact volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie aantal percentage onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie ontbreken van klin. info patient gegev ens gegeve ns aanvra ger materia algege vens afna med atum aantal 30 -sep-10 268 86 32% 182 33 35 5 150 08 -mrt-10 77 53 69% 24 2 1 4 19 02 -nov- 2010 733 479 65% 254 96 5 41 55 117 19 -okt-10 350 270 77% 80 20 7 5 3 46 totaal Conclusie periode na datum contact s: (praktijkbezoek of aantal workshop) aanvrage n bacteriolo gie Na contact volledig ingevulde aanvraagform bacteriologie aantal percentage onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie ontbreken van klin. info patient gegev ens gegeve ns aanvra ger materia algege vens afna med atum aantal 30 sept 2010 - 21 juni 2011 206 117 57% 89 8 5 6 83 08 mrt 2011 - 21 juni 2011 60 42 70% 18 1 15 02 nov 2010 - 21 juni 2011 796 625 79% 171 37 20 63 77 19 okt 2010 - 21 juni 2011 453 383 85% 70 15 2 10 7 51

Percentage positieve Chlamydia aangevraagd door huisartsen