Uprawnienia rodzicielskie pracownikw Ustawa z 26 czerwca 1974

Uprawnienia rodzicielskie pracowników Ustawa z 26 czerwca 1974 Kodeks pracy dr Jacek Borowicz 1

DZIAŁ ÓSMY KODEKSU PRACY UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM � Zakazy zatrudniania kobiet/kobiet w ciąży/kobiet karmiących piersią przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia. � Bezwzględna ochrona trwałości stosunku pracy kobiety w ciąży dr Jacek Borowicz 2

DZIAŁ ÓSMY KODEKSU PRACY UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM � Bezwzględne zakazy pracy w porze nocnej i w godzinach nadliczbowych � Względny zakaz delegowania poza stałe miejsce pracy dr Jacek Borowicz 3

DZIAŁ ÓSMY KODEKSU PRACY UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM � Obowiązek przeniesienia pracownicy w ciąży/ karmiącej piersią do innej ‚nieszkodliwej” pracy. � Przerwa na karmienie piersią. � 2 dni w roku kalendarzowym płatnej opieki nad dzieckiem do lat 14 dr Jacek Borowicz 4

DZIAŁ ÓSMY KODEKSU PRACY UPRAWNIENIA PRACOWNIKÓW ZWIĄZANE Z RODZICIELSTWEM � Urlopy związane z rodzicielstwem: - macierzyński - dodatkowy macierzyński - rodzicielski - ojcowski - wychowawczy dr Jacek Borowicz 5

URLOP MACIERZYŃSKI Pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze: � 20 tygodni w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie, � 31 tygodni w przypadku urodzenia dwojga dzieci przy jednym porodzie, � 33 tygodni w przypadku urodzenia trojga dzieci przy jednym porodzie, � 35 tygodni w przypadku urodzenia czworga dzieci przy jednym porodzie, � 37 tygodni w przypadku urodzenia pięciorga i więcej dzieci przy jednym porodzie. dr Jacek Borowicz 6

URLOP MACIERZYŃSKI � Nie więcej niż 6 tygodni urlopu macierzyńskiego może przypadać przed przewidywaną datą porodu. � Po porodzie przysługuje urlop macierzyński niewykorzystany przed porodem aż do wyczerpania okresu ustalonego w k. p. dr Jacek Borowicz 7

URLOP MACIERZYŃSKI Urlop macierzyński Prawo czy obowiązek? dr Jacek Borowicz 8

DODATKOWY URLOP MACIERZYŃSKI � Dodatkowy urlop macierzyński: - jest opcją (prawem) dla pracownika (!), - bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego, - na wniosek uprawnionego - pracodawca jest obowiązany uwzględnić ten wniosek. dr Jacek Borowicz 9

DODATKOWY URLOP MACIERZYŃSKI � Tryb udzielenia dodatkowego urlopu macierzyński: - w całości lub w częściach - na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; - z góry w całości – na pisemny wniosek pracownicy, złożony nie później niż 14 dni po porodzie, dr Jacek Borowicz 10

DODATKOWY URLOP MACIERZYŃSKI � Wymiar d. u. m. : 1) do 6 tygodni - w przypadku urodzenia jednego dziecka, 2) do 8 tygodni - w pozostałych przypadkach, …udzielany jednorazowo albo w dwóch częściach przypadających bezpośrednio jedna po drugiej - w wymiarze tygodnia lub jego wielokrotności. dr Jacek Borowicz 11

DODATKOWY URLOP MACIERZYŃSKI UWAGA! � Można łączyć korzystanie z d. u. m. z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu - w wymiarze nie wyższym niż połowa pełnego wymiaru czasu pracy; � Pracodawca może się nie zgodzić. dr Jacek Borowicz 12

URLOP RODZICIELSKI � Urlop rodzicielski: jest opcją (prawem) dla pracownika (!), bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze określonym w przepisach, - na wniosek uprawnionego, - pracodawca jest obowiązany uwzględnić ten wniosek. - - dr Jacek Borowicz 13

URLOP RODZICIELSKI � Tryb udzielenia urlopu rodzicielskiego: - jednorazowo albo w częściach - na pisemny wniosek pracownika, składany w terminie krótszym niż 14 dni przed rozpoczęciem korzystania z tego urlopu; - z góry w całości bezpośrednio po u. m. i d. u. m. – na pisemny wniosek pracownicy, złożony nie później niż 14 dni po porodzie, dr Jacek Borowicz 14

URLOP RODZICIELSKI � Pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek uprawnionego do urlopu rodzicielskiego dr Jacek Borowicz 15

URLOP RODZICIELSKI � Wymiar urlopu rodzicielskiego: - do 26 tygodni - niezależnie od liczby dzieci urodzonych przy jednym porodzie. - udzielany jednorazowo albo nie więcej niż w 3 częściach, z których żadna nie może być krótsza niż 8 tygodni, przypadających bezpośrednio jedna po drugiej - w wymiarze wielokrotności tygodnia. dr Jacek Borowicz 16

URLOP RODZICIELSKI � Wymiar urlopu rodzicielskiego Z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. W takim przypadku łączny wymiar urlopu nie może przekraczać wymiaru określonego w k. p. dr Jacek Borowicz 17

UPRAWNIENIA OJCOWSKIE Ojciec jako podmiot uprawnień do urlopów związanych z rodzicielstwem dr Jacek Borowicz 18

URLOP OJCOWSKI � Urlop ojcowski: opcja(prawo) dla pracownika - ojca wychowującego dziecko, - na jego wniosek, pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika - - dr Jacek Borowicz 19

URLOP OJCOWSKI � Tryb udzielenia urlopu ojcowskiego: - na pisemny wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko, - składany w terminie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu, - pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika. dr Jacek Borowicz 20

URLOP OJCOWSKI � Wymiar urlopu ojcowskiego: … 2 tygodnie, nie dłużej jednak niż: 1) do ukończenia przez dziecko 12 miesiąca życia albo 2) do upływu 12 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia. dr Jacek Borowicz 21

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE D. U. M. LUB/I U. R. � Pracownica, nie później niż 14 dni po porodzie, może złożyć pisemny wniosek o udzielenie jej, bezpośrednio po urlopie macierzyńskim, dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze a bezpośrednio po takim urlopie - urlopu rodzicielskiego dr Jacek Borowicz 22

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE D. U. M. lub/i U. R. …pracownica ta może zrezygnować z korzystania z dodatkowego urlopu macierzyńskiego / urlopu rodzicielskiego w całości lub w części i powrócić do pracy. dr Jacek Borowicz 23

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE D. U. M. lub/i U. R. W tej sytuacji… � pracownik-ojciec wychowujący dziecko może złożyć pisemny wniosek o udzielenie mu dodatkowego urlopu macierzyńskiego / urlopu rodzicielskiego w całości lub w części, � pracodawca jest obowiązany uwzględnić wniosek pracownika-ojca wychowującego dziecko. dr Jacek Borowicz 24

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE D. U. M. lub/i U. R. Ale… Pracownik-ojciec wychowujący dziecko także może zrezygnować z korzystania z części dodatkowego urlopu macierzyńskiego albo z części urlopu rodzicielskiego, udzielonych mu w sytuacji rezygnacji z nich przez matkę. dr Jacek Borowicz 25

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI � Pracownica, po wykorzystaniu po porodzie co najmniej 14 tygodni urlopu macierzyńskiego, ma prawo zrezygnować z pozostałej części tego urlopu; � w takim przypadku niewykorzystanej części urlopu macierzyńskiego udziela się pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko, na jego pisemny wniosek. dr Jacek Borowicz 26

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI Po wykorzystaniu przez pracownicę po porodzie urlopu macierzyńskiego w wymiarze 8 tygodni, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do części urlopu macierzyńskiego odpowiadającej okresowi, w którym pracownica uprawniona do urlopu wymaga opieki szpitalnej ze względu na stan zdrowia uniemożliwiający jej sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem. dr Jacek Borowicz 27

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI W razie zgonu pracownicy w czasie urlopu macierzyńskiego, pracownikowi-ojcu wychowującemu dziecko przysługuje prawo do niewykorzystanej części tego urlopu. dr Jacek Borowicz 28

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE URLOP MACIERZYŃSKI Bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego pracownik ma prawo do dodatkowego urlopu macierzyńskiego. dr Jacek Borowicz 29

Przejęcie urlopów związanych z rodzicielstwem przez ojca OJCIEC PRZEJMUJE URLOP RODZICIELSKI Bezpośrednio po wykorzystaniu dodatkowego urlopu macierzyńskiego w pełnym wymiarze określonym pracownik ma prawo do urlopu rodzicielskiego. ALE… …z urlopu rodzicielskiego mogą jednocześnie korzystać oboje rodzice dziecka. dr Jacek Borowicz 30

Sytuacja rodziców korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem TERMINY � Przy udzielaniu urlopu macierzyńskiego, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego i urlopu rodzicielskiego tydzień urlopu odpowiada 7 dniom kalendarzowym. � Jeżeli pracownica nie korzysta z urlopu macierzyńskiego przed przewidywaną datą porodu, pierwszym dniem urlopu macierzyńskiego jest dzień porodu. dr Jacek Borowicz 31

Sytuacja rodziców korzystających z urlopów związanych z rodzicielstwem PRAWO POWROTU DO PRACY : …na dotychczasowym stanowisku, …na stanowisku równorzędnym z zajmowanym przed rozpoczęciem urlopu, lub …na innym stanowisku odpowiadającym jego kwalifikacjom zawodowym, …za wynagrodzeniem za pracę, jakie otrzymywałby, gdyby nie korzystał z urlopu. dr Jacek Borowicz 32

zasiłek macierzyński � Za czas urlopu … …macierzyńskiego, …dodatkowego urlopu macierzyńskiego, …urlopu ojcowskiego, …urlopu rodzicielskiego …przysługuje zasiłek macierzyński na zasadach i warunkach określonych odrębnymi przepisami. dr Jacek Borowicz 33