Universiteti AAB Fakulteti i Kulturs fizike dhe Sportit
Universiteti AAB Fakulteti i Kulturës fizike dhe Sportit Mjekësia Sportive Përberja e trupit të njeriut Dr. Pranvera Zejnullahu-Raçi
Përberja e trupit të njeriut Organizmi I njeriut përbëhet afërsisht nga: - 65% oksigjen - 18% karbon - 10% hidrogjen - 3 % azot - Dhe elemente tjera përbërëse të kriperave minerale, vitaminat, proteinat, yndyrnat etj.
Përberja e trupit të njeriut Përbërja trupore e një njeriu me peshë 70 kg është: - Ujë: 42. 4 kg - Yndyrnat: 12. 6 kg - Proteinat: 12. 6 kg - Karbohidratet: 0. 3 kg - Kalciumi: 1. 16 kg - Fosfori: 0. 67 kg
Përberja e trupit të njeriut - Kaliumi: 150 gr Natriumi: 63 gr Sulfuri: 112 gr Klori: 85 gr dhe elementet tjera. - Sasia e përgjithshme e ujit përbën 40 -60% të masës së përgjithshme trupore, - 65 -75% të masës muskulare, - 50% të masës yndyrore. - Në kushte normale , mirren rreth 2500 ml uje/ditë.
Ndikimi I aktivitetit fizik në muskuj § Muskujt skeletor janë tërthoro-vijor, të vullnetshëm dhe përbëhen nga dy lloj fijeve muskulare: - Fijet e tipit I (të kuqë- të ngadalta)- përdorin metabolizmin aerob, më pak lodhen, të përshtatshme për sportet e qëndrueshmërisë. - Fijet e tipit II (të bardha –të shpejta) – janë fije që aktivizojnë shpejt energjinë, në aktivitete të shkurtëra, eksplozive.
Ndikimi I aktivitetit fizik në muskuj Ndryshimet strukturale dhe funksionale në muskuj: - Hipertrofia e muskujve (rritja e numerit dhe madhësisë së fijeve muskulare) - Kapilarizimi I Muskujve (mundësohet oksigjenimi më I mirë I muskujve) - Rritja e koncentrimit të glikogjenit (50 -100%), ATP, kreatin-fosfatit dhe enzimave oksiduese. Në përgjithësi të sportistët pesha trupore dhe indi dhjamor janë të shpërndara proporcionalisht në pjesë të ndryshme të trupit.
Ndikimi I aktivitetit fizik në eshtra § Me aktivitete fizike, eshtrat rrisin perimetrin e masës së tyre. § Pasiviteti fizik, imobilizimi, e dobësojnë masën eshtërore. Sistemi nervor autonom: - Me aktivitete fizike, stërvitje të qëndrueshmërise, vjen në shprehje parasimpatikusi, duke shkaktuar bradikardi sportive.
Ndikimi i aktivitetit fizik në frymëmarrje - Kafazi I krahërorit bëhet më I gjërë dhe më I - gjatë Sipërfaqja e alveoleve në mushkëri rritet Rritet dhe forcohet muskulatura respiratore Zvogëlohet frekuenca e frymëkëmbimmit Rritet kapaciteti vital Rritet marrja maksimale e oksigjenit (VO 2 max)
Ndikimi i aktivitetit fizik në sistemin endokrin - Hipertrofia e korës së gjendrrës - mbiveshkore ( prodhohet ma shume kortizol) Hipertrofia e adenohipofizës Hipertrofia e lehte e tiroidesë Hipertrofia e mëlqisë ( deponimi I glikogjenit)
Ndikimi i aktivitetit fizik në sistemin kardiovaskular § Zemra hipertrofohet § Në gjendje qetësie, të sportistët, rritet vëllimi goditës I zemrës, zvogëlohet frekuenca etj § Shtohet sasia e gjakut dhe hemoglobinës gjatë stërvitjeve § Zgjerohen kapilarët e zemrës dhe krijohen kolaterale. § Zvogëlohet sasia e yndyrnave në gjak
Ndikimi i aktivitetit fizik në gjak § Gjatë ngarkesës fizike maksimale: - Zvogëlohet vëllimi i plazmës për 13% - Rritet viskoziteti i gjakut - Rritet koncentrimi I hemoglobinës - Rritet hematokriti 30 -60 minuta pas rikuperimit, të gjitha këta parametra kthehen në normale.
- Slides: 11