UMREAVANJE Distribuirani i Mreni operativni sistem Uvod Sa

UMREŽAVANJE Distribuirani i Mrežni operativni sistem

Uvod Sa povećanom raspoloživošću jeftinih a ipak moćnih presonalnih računara i servera, došlo je do pojačanog trenda korisćenja distribuirane obrade podataka, u kojoj podaci, procesor i ostali delovi sistema za obradu podataka mogu biti raspoređeni širom mreže. U današnje vreme mnoge kompanije i organizacije oslanjaju se na personalne racunare koji su povezani sa serverima. Računari se koriste za razne aplikacije prilagođene samom korisniku a na serverima se nalazi zajednička baza podataka kao i mrežni operativni sistem(software) koji upravlja njihovim radom.

Šta je MREŽA? Pojam MREŽA u svetu računara označava grupu od dva ili više međusobno povezanih računara koji mogu deliti resurse. Računari, sami za sebe, već predstavljaju moćne alatke. Kada se povežu u mrežu postaju još moćniji, zahvaljujući tome što bilo koja alatka ili resurs nekog računara postaju dostupni i ostalim računarima u mreži. Osnovni razlog za povezivanje računara u mrežu jeste deljenje resursa poput podataka, stampača, internet veze, aplikacija ili bilo kakve kombinacije ovih resursa.

Client/Server Clienti su uglavnom personalni računari(PC) ili radne stanice(workstations) koji na sebi poseduju operativni sistem i jednostavan korisnicki interfejs, primeri takvih OS i interfejsa su Microsoft Windows i Macintosh OS. Serveri imaju ulogu da pružaju niz zajedničkih usluga klijentima, najčešći tip servera trenutno je server baze podataka(database server). Da bi se ostvarila komunikacija klijenata i servera, potrebno je da između samih personalnih računara postoje veze kao i između svakog personalnog računara i servera.

Mrežni uređaji

Mrežni komunikacioni kanali Bakarni kablovi Optički kablovi Bežična komunikacija

Konvergacija mreža Više različitih servisa je pokrenuto na više različitih mreža. Više različitih servisa prolazi kroz jednu istu mrežu

Prenos podataka kroz mrežu Postoji više načina za prenos podataka kroz mrežu:

Kod integracije između aplikacija personalnih računara i baze podataka servera operativni sistem ima veliku ulogu. Mrežni operativni sistem ØKao što računar ne može da funkcioniše bez operativnog sistema, tako ni mreže ne mogu da funkcionišu bez mrežnog operativnog sistema. ØU zavisnosti od proizvođača, mrežni softver je, ili deo operativnog sistema, ili se dodaje operativnom sistemu. ØMicrosoft Windows server 2008 je primer operativnog sistema sa već ugrađenim mrežnim funkcijama. ØMrežni softver omogućava računarima korišćenje mrežnih resursa. On povezuje sve računare i periferne uređaje, usklađuje funkcije računara i perifernih uređaja i ostvaruje određeni nivo bezbednosti kontrolisanjem pristupa podacima i perifernim uređajima. ØPredstavlja konfiguraciju u kojoj postoji mreža personalnih računara(PC) i jedna ili više serverska mašina koja obezbeđuje usluge i aplikacije širom mreže kao što su skladištenje podataka, upravljanje štampanjem itd.

Dve osnovne komponente mrežnog softvera su : 1. Mrežni softver koji je instaliran na klijentu. U mrežnom okruženju, kada se zada instrukcija koja zahteva resurse, zahtev se sa klijenta preusmerava kroz mrežu do servera sa zahtevanim resursom. Preusmeravanje se vrši kroz funkcije koje su implementirane unutar samog operativnog sistema koji klijent koristi. Operativni sistem, obično, omogućava nekoliko načina za pristupanje mrežnim resursima. Najpopularniji mrežni operativni sistemi su Microsoft Windows Server 2003, Microsoft Windows Server 2008, UNIX, Linux, Mac OS X, Novell, Net. Ware i BSD.

2. Mrežni software instaliran na serverima. Ovaj softver omogućava korisnicima drugih računara da koriste podatke sa servera, kao i periferne uređaje. Resursima mreže može da pristupi bilo koji korisnik mreže i to se zove deljenje(sharing) resursa. Mrežni operativni sistemi dodeljuju korisnicima različite nivoe pristupa koje usklađuju kako dva korisnika istovremeno ne bi pristupila istom resursu. Različiti korisnici imaju različite prioritete kada koriste neke resurse: neki mogu samo da čitaju dokumente, neki da ih menjaju, dok neki nemaju pristup svim mrežnim resursima. Administrator, preko mrežnog operativnog sistema upravlja ovim pravima. Uobičajeno je da administrator formira grupe korisnika i upravlja pravima grupa korisnika, a ne pravima svakog korisnika pojedinačno.

Distribuirani operativni sistem Predstavlja zajednički operativni sistem koji upravlja mrežom računara i njihovim resursima. Svojim korisnicima izgleda kao običan centralizovani operativni sistem ali on obezbeđuje korisniku pristup resursima većeg broja računara. Distribuirani operativni sistemi upravljaju međusobno povezanim računarima, koji su prostorno udaljeni. Ovakvi udaljeni računari se povezuju komunikacionim linijama(Optički kablovi, Mrežni kablovi) koje omogućuju razmenu podataka, a međusobna komunikacija ostvaruje se putem LAN ili WAN mreže. Računari ne dele zajedničku memoriju i sistemski časovnik. Umesto toga svaki računar ima sopstveni procesor, radnu memoriju i mrežni kontroler. Na ovaj način nastaje distribuirani računarski sistem (distributed computer system).

Operativni sistem koji je prisutan na svakom računaru iz distribuiranog računarskog sistema naziva se Mikrokerneli stvaraju osnovu za obrazovanje distribuiranog operativnog sistema. Njihov zadatak je da objedini sve računare ovakvog sistema, tako da korisnik distribuiranog operativnog sistema ne vidi pojedine računare, nego jedinstven sistem koji pruža mnoštvo usluga. Distribuirani operativni sistem je zamišljen tako da integrise mnoštvo računara u moćan multiračunarski sistem. Tako je moguće od više jeftinih i malih računara napraviti multiračunarski sistem, koji je jeftiniji, a moćniji od jednog velikog i skupog računara.

OSI Model Da bi operativni sistemi funkcionisali u mreži i da bi se komunikacija između računara odvijala moraju biti ispunjeni određeni uslovi. OSI model objašnjava način slanja podataka od jednog do drugog računara, čime doprinosi boljem razumevanju osnovnih principa prenosa podataka u mreži. Kreiran je da bi se obezbedila kompatibilnost u prenosu podataka između računara i ostalih komponenti različitih proizvođača, kao i između različitih softverskih proizvoda, operativnih sistema i protokola.

Prenos podataka na mreži(poput prenosa datoteke) realizuje se upotrebom većeg broja protokola. Sa stanovišta korisnika, prenos datoteke predstavlja jednostavnu operaciju, ali iza scene treba obaviti brojne procedure da bi se realizovao taj jednostavan zadatak. Protokol se definiše kao skup pravila koja određuju način međusobne komunikacije uređaja. OSI model se koristi za opis zadataka koje skup protokola izvršava prilikom prenosa podataka od korisničkog interfejsa predajnika sve do fizičkih delova mreže, zatim putem same mreže i kroz sve slojeve prijemnog uređaja do korisničkog interfejsa. Na sledećem slajdu to je i slikovito predstavljeno.

Slika koja objašnjava prenos podataka od izvora do prijema kroz sve slojeve OSI modela.

Na slici je predstavljen OSI model sa pojedinačnim protokolima

Hvala na pažnji !