ULUSAL VE ULUSLARARASI RADYASYON KORUMASI KURULULARI Cumhur YCEL

ULUSAL VE ULUSLARARASI RADYASYON KORUMASI KURULUŞLARI Cumhur YÜCEL – 112105031 RADYASYON GÜVENLİĞİ VE KORUNMA

TAEK – Türkiye Atom Enerji Kurumu Atom Enerjisi Komisyonu Genel Sekreterliği 1956 yılında Başbakanlık'a bağlı olarak Ankara'da kurulmuştur. 1982 yılında Başbakan'a bağlı olarak Türkiye Atom Enerjisi Kurumu adı ile yeniden yapılanmıştır. 1956 yılında devlet bütçesine bir araştırma reaktörünün kurulması ve ilk masraflarını karşılamak amacı ile 760. 000 TL tahsisat konmuş ve İstanbul'da Küçükçekmece Gölü kenarında şimdiki arazi istimlak edilmiştir. TR-1 Reaktörü 1959 -1962 yılları arasında bu merkezde inşa edilmiş, ilk kez 6 Ocak 1962'de kritik olmuş ve 27 Mayıs 1962'de işletmeye açılmıştır. 1973 yılı itibarı ile 3550 radyasyon görevlisine kişisel dozimetre hizmeti verilmiştir.

TÜRKİYE ATOM ENERJİ KURUMUNA GÖRE; Radyoloji teknikerinin alacağı radyasyon miktarları; Aylık: 5 m. Sv Yıllık: 50 m. Sv Ardışık 5 Yılın Ortalaması: 20 m. Sv El, Ayak veya Deri İçin Yıllık: 500 m. Sv Göz Merceği İçin Yıllık: 150 m. Sv’dir. Halkımızın alacağı radyasyon miktarı; Yıllık: 5 m. Sv Ardışık Beş Yılın Ortalaması: 1 m. Sv El, Ayak veya Deri İçin Yıllık: 50 m. Sv Göz Merceği İçin Yıllık: 15 m. Sv’ dir.

Uluslararası Radyolojik Korunma Komitesi ICRP (International Committee on Radiological Protection) 1928 yılında 2. Uluslararası Radyoloji Kongresinin ardından kurulmuştur. Radyasyon korunması ile ilgili temel kriterleri oluşturan bu kuruluş, resmi bir kuruluş olmayıp FAO, WHO, ILO, ICRU, OECD/NEA gibi bir çok uluslararası ve büyük ulusal kuruluşla işbirliği içinde bilimsel çalışmalarını sürdürmektedir. Bugün tüm dünyada uygulanan radyasyon korunması kriterleri ICRP tavsiyelerine dayanmaktadır. En Son Raporu: 1990 Recommendations of the International Commision on Radiological Protection, ICRP Publication 60. Bu raporun gözden geçirilmiş şekli 2005 yılı içinde yayınlanmak üzere son halini almıştır.

UNSCEAR - Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi UNSCEAR (The United Nation Scientific Committeon the Effects of Atomic Radiation - Birleşmiş Milletler Atomik Radyasyonun Etkileri Bilimsel Komitesi) BM teşkilatının bir Komitesi olarak 1955 yılında kurulmuştur. Radyasyonun sağlık etkileri ile ilgili bilimsel çalışmalar yapan uluslararası resmi bir kuruluş olup, moleküler biyoloji, radyoepidemiyoloji ve radyobiyoloji üzerindeki araştırmaların uluslararası görüş birliği ile değerlendirilmesi şeklinde çalışır. En Son Raporları: UNSCEAR 2000 Report on Sources and Effects of Ionising Radiation to the General Assembly (Two Volumes, Viyana 2000). UNSCEAR 2001 Report on Hereditary Effects of Radiation to the General Assembly, UN, Viyana 2001

IAEA - Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı IAEA (International Atomic Energy Agency) Birleşmiş Milletler bünyesinde faaliyet gösteren bağımsız, uluslar arası bilim ve teknoloji temelli bir organizasyon olup 1957 yılında kurulmuştur. Nükleer Bilim ve Teknolojinin barışçıl amaçlarla kullanılması ve planlanmasında üye ülkelere destek sağlamaktadır. Nükleer Güvenlik Standartlarını hazırlamaktadır. Bünyesindeki denetim mekanizması ile ülkelerin taahhütlerini yerine getirmesini kontrol etmektedir. Nükleer Güvenlik Standartlarını ( Fundamentals, Requirements, Guides) hazırlamaktadır. En Son Dokümanı: International Basic Safety Standard for Protection Against Ionising Radiation and for the Safety of Radiation source, Safety Series No: 115 Viyana, 1996.

EURATOM: Avrupa Atom Enerjisi Topluluğu EURATOM (European Atomic Energy Comminty): 1958 Roma Antlaşması ile Avrupa Topluluğu çerçevesinde nükleer güvenlik ve radyasyondan korunma ile ilgili yasal zemini oluşturmak üzere kurulmuştur. İş yerlerinde ve halkın radyasyondan korunması (Bölüm III), gelişen nükleer güç sektöründe nükleer fisil maddelerin temini (Bölüm VI), nükleer fisil maddelerin yetkilendirilmemiş askeri amaçlarla kullanımının engellenmesi için korunması (Bölüm VII), araştırma ve bilginin paylaşımı gibi genel unsurları içerir. EURATOM antlaşmasıyla kurulan AAET, radyasyondan korunma, nükleer fisil maddelerin temini ve nükleer korunma olmak üzere üç alanda bir uluslarlarüstü düzenleyici otorite niteliğindedir. Böylece, nükleer güç tesisi, radyoaktif atık işleme tesisi veya deposu gibi nükleer güç sektörünün dışında kalan hastaneler ve araştırma merkezleri gibi radyoaktif maddelerle çalışılan tüm alanlarda radyasyonla ışınlanmayı sınırlayıcı yaptırımlar getirmiştir. Avrupa Birliği genelinde bütün bu tesislerde radyasyona maruz kalmayı sınırlayıcı bu kurallara uyulması zorunlu kılınmıştır. Bu doğrultuda yayınlanan kararlar, tüzükler , direktifler ve tavsiyeler üye ülkeler tarafından ayrıntılandırılır ve uygulanır.

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER Cumhur YÜCEL