ULTRAZVUNO ISPITIVANJE PARCIJALNIH PRANJENJA KOD MERNIH TRANSFORMATORA Savo

ULTRAZVUČNO ISPITIVANJE PARCIJALNIH PRAŽNJENJA KOD MERNIH TRANSFORMATORA Savo Marinković, Dragan Teslić, Đorđe Jovanović, Nenad Kartalović, Miloš Sušić ETI „Nikola Tesla“, Beograd, Srbija

uvod • Merenje i dijagnostika parcijalnih pražnjenja akustičkom (ultrazvučnom i zvučnom) metodom se ubrzano razvija zahvaljujući razvoju elektronike, informatičkih tehnologija i dijagnostike • Električna pražnjenja i ultrazvučni talasi • Amplitudno-fazno-frekventna karakteristika talasa sadrži informacije o energiji, tipu i mestu parcijalnih pražnjenja. . • Rad razmatra mogućnost povećanja selektivnosti metode odnosno mogućnost pouzdanije dijagnostike na terenu na osnovu mape pražnjenja koju daje sam uređaj 2

Osnovni koncept AIA • • Izvor vibracija Prenosni medijum Detektor Analizator 3

Osobenosti sondi Amplitudno – frekventna prenosna karakteristika • AIA oscilogram jedne grupe za sonde AS 75 I AS 150 4

oscilogrami 5

AIA (Power Diagnostix) 6

Slika 5. Rezultati analize za transformator 11849 -81. a)mapa pražnjenja, b)statistički parametri (A-a) • • • Nizak nivo nagomilavanja Niski parametri: RMS, peak, 100 Hz Nema potrebe za dodatnim ispitivanjima 7

Slika 7. Neispravan transformator 7149 -xx. a)pražnjenje u šupljini. b) statistički parametri (C-c) • IMA potrebe za praćenjem ( i dodatnim ispitivanjima) 8

a) b) • Slika 9. Transformator 782722 77. a)Spoljašnje smetnje. b) statistički parametri (A-a) 9

a) b) Slika 10. Sumnjiv na kvar, transformator 782639 77. a)pražnjenje u šupljini. b) statistički parametri (A-b) 10

• Slika 11. Referentna pražnjenja, sa asimetričnom raspodelom, koma raspodele udesno a) u unutrašnjoj šupljni diametra 1 mm i debljine 0. 1 mm. b) u šupljni diametra 4 mm i debljine 0. 2 mm pozicioniranoj prema uzemljenoj elektrodi 11

Tabela 1. Osnovni podaci o ispitivanjima mernih transformatora Gasna analiza A-ispravan B-sumnjiv C-neispravan Vrsta transformatora Ultrazvučna analiza a-ispravan b-sumnjiv c-neispravan Fabrički broj Procena stanja Forma SMT 11849 - 81 A-a slika br. 5 SMT 15559 - 85 B-c slika br. 6 SMT 7149 - xx C-c slika br. 7 NMT 789640 - 77 C-c slika br. 8 NMT 782722 - 77 A-a slika br. 9 NMT 782639 - 77 A-b slika br. 10 12

ZAKLJUČAK Merenje i dijagnostika PD akustičkom metodom je vrlo efikasna: • jednostavnost primene u pogonu • vrlo brzo mogu da se ustanove ispravna stanja • Kod neispravnih stanja moguće je povećati selektivnost • u izvesnim slučajevima smanjuje potrebu za dodatnim ispitivanja 13

• Pitanja za diskusiju: • Na koji način i koje metode su primenjene za eliminaciju smetnji pri mjerenju parcijalnih pražnjenja na terenu u cilju dobijanja pouzdanih rezultata mjerenja? • Da li su rađena paralelna ispitivanja parcijalnih pražnjenja u fabrici? 14