ULOGA NEONATOLOGA I MOGUNOSTI NEONATOLOKE I PERINATOLOKE SLUBE

ULOGA NEONATOLOGA I MOGUĆNOSTI NEONATOLOŠKE I PERINATOLOŠKE SLUŽBE U ZAUSTAVLJANJU DEPOPULACIJE G. Konstantinidis

Osnovni pokazatelji vitalne statistike u Evropi i Srbiji Promena brojnosti balkanskih naroda u 20. veku U %

1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 7 852 7 848 7 843 7 837 7 828 7 831 7 568 7 540 7 516 7 503 7 500 7 481 7 463 7 441 7 412 7 382 7 350 7 321 7 291 86 877 87 931 85 292 86 236 82 548 79 716 76 330 72 222 73 764 78 435 78 101 79 025 78 186 72 180 70 997 68 102 69 083 70 299 68 304 93 475 95 121 93 011 93 933 98 370 98 068 99 376 101 444 104 042 99 008 102 785 103 946 104 320 106 771 102 884 102 805 102 711 104 000 103 211 -6 598 -7 190 -7 719 -7 697 -15 822 -18 352 -23 046 -29 222 -30 278 -20 573 -24 684 -24 921 -26 134 -34 591 -31 887 -34 703 -33 628 -33 701 -34 907 -0. 8 -0. 9 -1. 0 -2. 3 -3. 0 -3. 9 -4. 0 -2. 7 -3. 3 -3. 5 -4. 6 -4. 3 -4. 7 -4. 6 -4. 8

• U POSLEDNJIH MANJE OD 15 GODINA BROJ STANOVNIKA SRBIJE SE SMANJIO ZA GOTOVO 10%

Značajan uzrok negativnog prirodnog priraštaja povećanje ukupnog broja umrlih ?

Mogući razlozi porasta broja umrlih • uzrasna struktura stanovništva sa povećanjem udela starog stanovništva u ukupnoj populaciji; • Struktura morbiditeta. • povećanje broja smrtnih slučajeva u „akcidentima“ uključujući i ratove; • visoka perinatalna smrtnost?

PROSEČNA STAROST STANOVNIKA SRBIJE

Ili je pak ključni uzrok smanjenja broja stanovništva u Srbiji u poslednjoj deceniji «bela kuga» ?

Broj živorođenih/1000 stanovnika u zemljama u tranziciji – 2003. god.

• ŠTA JE SA PERINATALNOM SMRTNOŠĆU?

• PERINATALNA SMRTNOST SRBIJA • 2007. • 2009. 9, 4/ 1000 8, 7/ 1000

Koji su uzroci relativno visokog perinatalnog mortaliteta? • Veliki broj prevremeno rođene novorođenčadi • Neadekvatan transport novorođenčadi • Loša organizacija službe perinatalne zdravstvene zaštite • Izostanak savremenih metode lečenja

Udeo prevremeno rođene novorođenčadi u ukupnom broju živorođenih – 2003. god.

Udeo prevremeno rođenih u ukupnom broju živorođenih i perinatalni mortalitet u zemljama u tranziciji - 2003. god.

Mesto i uloga neonatalne službe u povećanju prirodnog priraštaja • razvoj službe specijalizovanog neonatalnog transporta; • reorganizacija mreže jedinica neonatalne nege (posebno intenzivne nege); • Know how? (primena savremenih mera lečenja životno ugrožene novorođenčadi).

Specijalizovani neonatalni transport

Specijalizovani neonatalni transport in utero = najbolji oblik transporta • Samostalne regionalne transportne službe • Modifikacija u našim uslovima - specijalizovani transportni timovi prijemnog perinatalnog centra odnosno regionalne bolnice, koji vrše transport k sebi

Osnovni postulati optimalnog transporta • pravovremena procena potrebe premeštaja; • odgovarajuća priprema za transport; • pružanje optimalne zdravstvene nege tokom transporta.

Razvoj jedinica neonatalne intenzivne nege

Broj jedinica neonatalne intenzivne nege u zemljama u tranziciji

Broj mesta neonatalne intenzivne nege na 1000 živorođenih u zemljama u tranziciji 2003. god.

Primena savremenih mera lečenja životno ugrožene novorođenčadi

Osnovne mere • novi vidovi respiratorne potpore; • primena nekonvencionalnih vidova mehaničke ventilacije; • veća primena surfaktanta.

Zaključak • reorganizacija perinatalne i neonatalne službe • regionalizacija perinatalne zdravstvene zaštite • dalje razvijanje sistema neonatalne transportne službe • primena savremenih metoda lečenja

Smernice • • • uniformna i validna statistička obrada podataka, koja bi omogućila realno sagledavanje trenutnog stanja i potreba u zdravstvenoj zaštiti životno ugrožene novorođenčadi; standardizacija specijalizovanog neonatalnog transporta; sistematska primena mera intenzivne nege i lečenja.

Perinatalni centri Beograd Novi Sad Kragujevac Niš s n a r t 2 B t r o p

DEFINICIJA • SUBFERTILITET: svaki oblik ili stepen smanjenog fertiliteta parova sa produženim vremenom bezuspešne koncepcije (Jenkins et al, 2004) • INFERTILITET: koristi se kao sinonim steriliteta sa samo sporadičnim spontanim trudnoćama • INFERTILITET (KLINIČKA DEFINICIJA): bezuspešna koncepcija nakon 1 godine odnosa bez kontracepcije u fertilnoj fazi menstrualnog ciklusa (Evers, 2002)

IN VITRO FERTILIZACIJA (IVF) • Bez obzira na uzrok infertiliteta, metoda koja rezultuje najvećim brojem trudnoća po ciklusu • 25. 07. 1978. g. u 23. 47 – Louise Joy Brown

VANTELESNO OPLOĐENJE • Sve metode koje podrazumevaju kreiranje embriona u laboratorijskim uslovima • Klasična IVF • Intracitoplazmatska injekcija spermatozoida – ICSI

NACIONALNI PROGRAM MINISTARSTVA ZA ZDRAVLJE „JEDAN BESPLATAN POKUŠAJ VANTELESNOG OPLOĐENJA, ZA 1000 PAROVA“ 01. 10. 2006. godine

IVF • Udeo IVF u ukupnom broju porođaja neprekidno raste: Švedska: 1/50 porođaja Australija: 1/60 porođaja SAD: 1/80 -100 porođaja • SAD: 2003. g. – u 399 klinika sprovedeno više od 100. 000 IVF, iz kojih je rođeno više od 48. 000 novorođenčadi (http: //www. cdc. gov/ART 2003/index. htm)

RIZICI IVF A) VIŠEPLODNE TRUDNOĆE • Najčešća komplikacija IVF • • • SAD, 2003 – IVF trudnoće: 31% gemelarne trudnoće 3% trigeminusne trudnoće (http: //www. cdc. gov/ART 2003/index. htm)

RIZICI IVF A) VIŠEPLODNE TRUDNOĆE • • • LBW – kod: 9% NN iz jednoplodnih IVF trudnoća 57% NN iz gemelarnih IVF trudnoća 95% NN iz trigeminusnih IVF trudnoća (Wright VC. CDC MMWR Surveillance Summary. Assisted Reproductive Technology Surveillance. United States 2005. June 20, 2008, vol 57, pp 1 -23)

RIZICI IVF A) VIŠEPLODNE TRUDNOĆE • • • Prematuritet – kod: 15% NN iz jednoplodnih IVF trudnoća 66% NN iz gemelarnih IVF trudnoća 97% NN iz trigeminusnih IVF trudnoća (Wright VC. CDC MMWR Surveillance Summary. Assisted Reproductive Technology Surveillance. United States 2005. June 20, 2008, vol 57, pp 1 -23)

RIZICI IVF B) NEŽELJENI PERINATALNI ISHODI Značajno veći rizik i kod jednoplodnih IVF trudnoća za: • • perinatalnu smrt LBW, VLBW SGA mrtvorođenost 2 x veći rizik • gestacijski dijabetes • placentu previa-u • preeklampsiju (Jackson et al. Obstet Gynecol 2004; 103: 551 -63)

USPEŠNOST IVF Uticaj životne dobi žene na stopu živorođenja po IVF embriotransferu (Van Voorhis B. N Engl J Med 2007; 356: 379 -86)

NACIONALNI MILENIJUMSKI CILJEVI U PERINATOLOGIJI I NEONATOLOGIJI 11, 2 2000. god. Cilj 2015. god. 10, 0 7, 7 stopa na 1000 živorođenih* 6, 5 5, 0 3, 0 Neonatalni Perinatalni Mortalitet

Z A Š T O? • Postizanje nivoa perinatalnog mortaliteta jednakog npr. onom u Mađarskoj smanjio bi ukupan broj umrle novorođenčadi za samo 150 (544 vs. 696) • Dvostruko smanjenje mortaliteta novorođenčadi, smanjilo bi ukupan broj umrlih za samo 350, a ovo je zadatak za čitavu narednu deceniju.

Z A Š T O? • Sa “delivery rate” od 30% broj novorođenčadi iz nacionalnog programa in vitro fertilizacije bi se povećao samo za 300. • Ukupno sa lokalnim programima i IVF iz “privatnih aranžmana” broj novorođenčadi se penje na 400 godišnje.

Z A Š T O? • ZNAČAJNO SMANJENJE PERINATALNOG MORTALITETA I POBOLJŠANJE REZULTATA IN VITRO FERTILIZACIJE NA NIVOU ČITAVE REPUBLIKE POVEĆAO BI GODIŠNJI PRIRAŠTAJ ZA SVEGA OKO 500 STANOVNIKA, ŠTO JE BEZNAČAJNO U ODNOSU NA “MINUS” OD OKO 35 000.

Samoubistava oko 1400 godišnje

Široka društvena akcija i sistemske mere za povećanje prirodnog priraštaja ostaju prioritet čitave društvene zajednice i obaveza svih budućih političkih elita kako ne bi došlo do biološkog odumiranja nacije.