Ujed ubod krpelja Dr Dijana Duki spec porodine

Ujed (ubod) krpelja Dr Dijana Dukić, spec. porodične med.

� Krpelji su ektoparaziti koji se hrane sisanjem krvi životinja i čovjeka � Imaju 3 stadijuma razvoja: larva, lutka (nimfa) i adult Najaktivniji tokom proljeća i ljeta (maj i jun) � Ujed krpelja je bezbolan

� Prenosioci više zaraznih bolesti: � 1. krpeljni meningoencefalitis (KME) � 2. borelioze: lajmska bolest, povratna groznica, eritema migrans � 3. krimsko- kongoanska hem. groznica � 4. tularemija � 5. erlihioze � 6. rikecioze- pjegave groznice, krpeljni tifus, Q groznica

� Krpeljni � virusna meningoencefalitis (KME) bolest uzrokovana RNK virusom iz porodice Flavivirus � u evropskim endemskim područjima prosječno je inficirano oko 0, 1% do 5, 0% krpelja � endemska područja u Hrvatskoj između rijeka Save i Drave, okolina Zagreba, kao i područja sjeverozapadnog dijela

� Prirodni rezervoar virusa su ptice i mali glodari, a primarni prenosilac- vektor je krpelj � Virus se prenosi ujedom zaraženog krpelja (ixodes ricinus, šumski krpelj), dok u priobalnom pojasu prenosilac je češće pseći krpelj (rhipicephalus sanguines)koji prenosi rikecije � Virus se nalazi u pljuvački krpelja

� Opisane su i alimentarne infekcije virusom KME povezane sa konzumacijom svježeg mlijeka i mliječnih prerađevina koza, krava i ovaca koje nakon uboda inficiranog krpelja izlučuju virus u mlijeko tokom viremičnog stadijuma bolesti

� KME- bolest sezonskog karaktera � Naveća učestalost u ljetnim mjesecima � Većina zaraženih osoba ne oboli (70 -95%) i bolest prolazi asimptomatski � Simptomatska infekcija može biti izrazito blaga- subklinička, ali i izrazito teška sa mogućim smrtnim ishodom

� Bolest ima bifazičan tok � Inkubacija traje od par dana do 2 sedmice � Prvi stadijum nali gripu traje nekoliko dana � Faza latencije (bez simptoma) traje 4 do 10 dana � Drugi stadijum se razvija kod oko 30% inficiranih i praćen je znacima infekcije CNS-a � Kod 2 -10% bolesnika posledice su trajne

� Specifično liječenje ne postoji i bolest se tretira isključivo suportivnim mjerama bez obzira na težinu kliničke slike � Aktivna, kontinuirana imunizacija je jedina mogućnost kontrole KME

� Lajmska bolest � Multisistemsko, zoonozno oboljenje koju izaziva bakterija Borelia burgdorferi � Zahvata kožu, zglobove, srce i nervni sistem � U svom razvoju ima 3 stadijuma

�I stadijum � Erythema migrans- javlja se 3 do 32 dana posle uboda krpelja kod 70 -80% inficiranih � Bezbolan, širi se brzo, ima prstenast izgled � U ovoj fazi mogu se javiti i povišena temperatura, glavobolja, bolovi u mišićima i zglobovima, kao i regionalna limfadenopatija

� II stadijum- rana diseminacija � Od nekoliko nedelja do nekoliko mjeseci posle infekcije � Borelija se širi putem krvi i limfe u druga tkiva i organe (koža, muskuloskeletni sistem, srce i nervni sistem)

� III stadijum- hronična perzistentna infekcija � Nastaje mjesecima i godinama nakon inicijalne infekcije � Dolazi do hroničnog zahvatanja organa i trajnog oštećenja zdravlja koje može rezultirati i smrtnim ishodom

� Stadijumi se nekada preklapaju bez jasne izdvojenosti simptoma � Infekcija može biti i asimptomatska � Trenutni dokazi govore samo o prenosu bolesti putem krpelja � Interhumani prenos nije dokazan � Moguć je transplacentarni prenos

� Šta možemo učiniti? � Nakon uboda, u okviru 24 -72 h, pošto se krpelj nasisao krvi Borelia burgdorferi prolazi mukozu crijeva, širi se u druga tkiva i salivarne žlijezde i inokuliše se u domaćina � Iz tog razloga veoma je značajno pravilno i blagovremeno odstraniti krpelja iz kože

� Svaki ubod ne znači automatski i prenos infekcije � Smatra se da zaraženi krpelj treba da provede u koži više od 24 h da bi došlo do transmisije, ali u slučaju lutke i larve taj period može biti i svega par sati

� Odstranjivanje � Pomoću krpelja posebne pincete (tick removal) uhvatiti krpelja što bliže koži, za rilicu (usni aparat) i lagano rotirati � Nakon odstranjivanja krpelja mjesto uboda dezinfikovati alkoholom

� NIKAKO!!! čupati, gnječiti, kidati niti stavljati na njega bilo kakva hemijska ni toplotna sredstva (alkohol, benzin, ulje, lak za nokte) ZAŠTO? ? ? ovi postupci mogu isprovocirati krpelja da “povrati” svoj crijevni sadržaj i tako dovede do prenosa infekcije, iako do nje možda ne bi ni došlo

� Antibiotska � Uglavnom �U profilaksa? ? ? se ne preporučuje područjima sa visokom prevalencom preporučuje se profilaksa Lajmske bolesti jednom dozom Doksiciklina 200 mg per os

� Liječenje: � Amoksicilin 500 mg 3 x 1 21 dan (akutna faza) � Ceftriakson i. v. 4 -8 nedelja (hronična fazaneuroborelioza) � Doksiciklin 2 x 100 mg 10 -21 dan � Cefuroksim aksetil 2 x 500 mg 10 -21 dan � Azitromicin 1 x 500 mg 7 dana (manje efikasan od ostalih � Liječenje djece je slično, osim što Doksiciklin ne treba davati djeci mlađoj od 8 g, a doze se određuju prema TT

Mjere prevencije: - Izbjegavanje područja bogatih krpeljima tokom ljetne sezone -primjena barijera (odjeća dugih rukava i dugih nogavica, umetanje nogavica u čarape) -ne nositi odjeću od dlakavih tkanina (vuna, flanel) - ne odlagati odjeću na travu ili grmlje

� -nositi odjeću svijetlih boja da bi se krpelj lakše uočio � -primjena repelenata (materije koje odbijaju krpelje) � -nakon svakog boravka u prirodi gdje ima krpelja obavezno po dolasku kući pregledati odjeću i tijelo

https: //www. youtube. com/watch? v =0 o. ODJG 4 Xpz 8 � HVALA NA PAŽNJI !!!