UBND TNH IN BIN S GIO DC V
UBND TỈNH ĐIỆN BIÊN SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO CUỘC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ E - LEARNING Bài giảng TIẾT 12 - BÀI 11: THIÊN NHIÊN PH N HÓA ĐA DẠNG Môn: Địa lí lớp 12 - Ban cơ bản Giáo viên: Trần Văn Thái E- mail: ttgdtxhmcdb@gmail. com Điện thoại: 01255 568 594 Trung tâm GDTX Mường Ảng, huyện Mường Ảng Tỉnh Điện Biên. Tháng 1 năm 2015
Tiết 12 – Bài 11
NỘI DUNG CHÍNH 1. Thiên nhiên phân hóa theo Bắc- Nam - Phần lãnh thổ phía Bắc( từ dãy Bạch Mã trở ra) - Phần Lãnh thổ phía Nam( từ dãy Bạch Mã trở vào) 2. Thiên nhiên phân hóa theo Đông- Tây - Vùng biển và thềm lục địa - Vùng đồng bằng ven biển - Vùng đồi núi
MỤC TIÊU BÀI HỌC 1. Kiến thức - Hiểu được sự phân hoá thiên nhiên theo vĩ độ là do sự thay đổi khí hậu từ Bắc vào Nam mà ranh giới là dãy núi Bạch Mã. - Biết được sự khác nhau về khí hậu và thiên nhiên phần lãnh thổ phía Bắc và phía Nam. - Hiểu được sự phân hoá thiên nhiên theo Đông – Tây, trước hết do sự phân hoá địa hình và sự tác động kết hợp của địa hình với hoạt động của các luồng gió qua lãnh thổ. - Biết được biểu hiện của sự phân hoá thiên nhiên từ Đông sang Tây theo 3 vùng: vùng biển và thềm lục địa, vùng đồng bằng ven biển , vùng đồi núi.
2. Kĩ năng - Đọc hiểu các trang bản đồ địa hình, khí hậu, đất, thực vật, động vật trong Atlat để hiểu các kiến thức nêu trong bài học. - Đọc biểu đồ khí hậu. - Biết liên hệ thực tế để thấy được sự thay đổi thiên nhiên từ Bắc vào Nam. 3. Thái độ -Yêu thích môn học - Tích cực, chủ động tìm hiểu và khám phá thiên nhiên
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam Quan sát bảng số liệu, nhận xét sự thay đổi nhiệt độ từ Bắc vào Nam? Giải thích tại sao lại có sự thay đổi đó? Nhiệt độ TB tháng 1 (o. C) Nhiệt độ TB tháng 7 (o. C) Nhiệt độ TB năm (o. C) Lạng Sơn 13, 3 27, 0 21, 6 Hà Nội 16, 4 28, 9 23, 5 Vinh 17, 6 29, 6 23, 9 Huế 19, 7 29, 4 25, 1 Qui Nhơn 23, 0 29, 7 26, 8 Nha Trang 23, 8 28, 0 26, 3 TP. Hồ Chí Minh 25, 8 26, 8 27, 1 Địa điểm Nhiệt độ tăng dần từ Bắc vào Nam. Vì càng vào Nam càng gần xích đạo nên lượng nhiệt nhận được càng lớn, đồng thời giảm sút ảnh hưởng của gió mùa Đông Bắc.
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam Nguyên nhân nào làm cho thiên nước ta phân hóa theo chiều Bắc- Nam? - Nguyên nhân: Sự tăng lượng bức xạ Mặt Trời đồng thời với sự giảm sút ảnh hưởng của khối khí lạnh về phía Nam là nguyên nhân tạo nên sự phân hóa khí hậu mà ranh giới là dãy Bạch Mã (khoảng 16 o. B). Sự phân hóa khí hậu là nguyên nhân chính làm thiên nhiên phân hóa theo Bắc Nam. - Biểu hiện: Lãnh thổ VN được chia thành 2 miền tự nhiên: Phần lãnh thổ phía Bắc và Phần lãnh thổ phía Nam mà ranh giới là dãy Bạch Mã.
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam Các em cùng nghiên cứu và hoàn thành bảng sau: Thiên nhiên phân hóa theo Bắc - Nam Kiểu khí hậu Nhiệt độ tb năm Khí hậu Biên độ nhiệt năm Phân mùa của khí hậu Cảnh quan phổ biến Sinh vật Thành phần động thực vật Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra) Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy Bạch Mã vào)
1. Thiên nhiên phân hoá theo Bắc – Nam Thiên nhiên phân hóa theo Bắc - Nam Kiểu khí hậu Nhiệt độ trung bình năm Khí hậu Sinh vật Biên độ nhiệt tb năm Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra) Có kiểu khí hậu NĐ ẩm gió mùa với một mùa đông lạnh. Nhiệt độ tb năm >20 o. C Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy Bạch Mã vào) Khí hậu mang tính chất cận xích đạo gió mùa, nóng quanh năm. Nhiệt độ tb năm cao >25 o. C và không có tháng nào <20 o. C Lớn Nhỏ Phân mùa của khí hậu Phân thành 2 mùa đông và mùa hạ. Mùa đông với 2 – 3 tháng lạnh to tb <18 o. C. Phân thành 2 mùa. một mùa mưa và một mùa khô. Cảnh quan tiêu biểu Đới rừng nhiệt đới gió mùa. Đới rừng cận xích đạo gió mùa. Có các loại nhiệt đới chiếm ưu thế, trong rừng còn có các loài cây cận nhiệt đới và ôn đới, các loài thú có lông dày. Mang đặc trưng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài. Trong rừng xuất hiện nhiều loài cây chịu hạn, rụng lá vào mùa khô. Động vật tiêu biểu là các loài thú lớn Thành phần động thực vật
Chúng ta cùng trả lời một số câu hỏi và theo dõi những hình ảnh, video đặc trưng cho từng vùng lãnh thổ ở nước ta
Câu 1: Khí hậu phần lãnh thổ phía Bắc mang tính chất nhiệt đới ẩm gió mùa, có một mùa đông lạnh A) Đúng B) Sai Đúng, click để tiếp tục Sai, click để tiếp tục Bạn phải trả lời câu gỏi trước khi tiếp tục Tiếp tục Submit Làm lại Clear
Phần lãnh thổ phía Bắc Cây pơ mu Cây sa mu Cây ôn đới Gấu Chồn Thú có lông dày Súp lơ Rau củ ôn đới
Phần lãnh thổ phía Nam Cây họ dầu rụng lá Các loại thú lớn vùng nhiệt đới và xích đạo Các loại động vật vùng đầm lầy
Các danh lam thắng cảnh của nước ta
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây Quan sát bản đồ tự nhiên Việt Nam, hãy cho biết: Thiên nước ta phân hóa theo chiều Đông - Tây như thế nào? Nguyên nhân của sự thay đổi đó.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây - Từ Đông sang Tây thiên nước ta có sự phân hóa thành 3 dải: + Vùng biển và thềm lục địa. + Vùng đồng bằng ven biển. + Vùng đồi núi. - Nguyên nhân: Do địa hình nước ta phần lớn là đồi núi, có một số dãy núi cao chia cắt lãnh thổ thành các vùng; có nhiều hướng núi trong toàn bộ đất nước; do sự tác động của gió mùa Đông Bắc và gió mùa Tây Nam đã tạo nên sự phân hóa của thiên nhiên theo chiều Đông - Tây.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây a. Vùng biển và thềm lục địa Dựa vào bản đồ tự nhiên Việt Nam và thông tin ở mục 2 SGK hãy nêu đặc điểm vùng biển và thềm lục địa nước ta? + Vùng biển rộng và có nhiều hòn đảo lớn nhỏ. + Độ - nông sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng và đồi núi kề bên và có sự thay đổi từng đoạn. + Thiên nhiên vùng biển nước ta đa dạng và giàu có, tiêu biểu cho thiên nhiên vùng biển nhiệt đới ẩm gió mùa.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây a. Vùng biển và thềm lục địa ? Nêu dẫn chứng minh: Độ nông - sâu, rộng - hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng, vùng núi kế bên và thay đổi theo từng đoạn bờ biển. + Thềm lục địa phía Bắc và phía Nam có đáy nông, mở rộng, có nhiều đảo ven bờ và mở rộng của đồng bằng châu thổ. + Đường bờ biển Nam Trung Bộ khúc khuỷu, thềm lục địa hẹp, tiếp giáp vùng biển nước sâu.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây b. Vùng đồng bằng ven biển Dựa vào Bản đồ tự nhiên Việt Nam và thông tin mục 2 SGK chứng minh: vùng đồng bằng nước ta thay đổi tùy nơi, thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với dải đồi núi phía tây và vùng biển phía đông.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây b. Vùng đồng bằng ven biển + Nơi hình thành các đồng bằng châu thổ sông Hồng, sông Cửu Long, đồi núi lùi xa vào đất liền, đồng bằng mở rộng với các bãi triều thấp phẳng, thềm lục địa nông, mở rộng. + Dải đồng bằng ven biển miền Trung hẹp ngang, đồi núi ăn sát ra biển, chia cắt thành những đồng bằng nhỏ, chỉ rộng hơn ở các con sông Mã, sông Cả, sông Thu Bồn, sông Đà Rằng. Các dạng địa hình bồi tụ, mài mòn xen kẽ các cồn cát, đầm phá khá phổ biến là hệ quả tác động kết hợp chặt chẽ giữa biển và vùng núi phía tây ở dải đồng bằng hẹp ngang này.
Vùng đồng bằng ven biển Đồng bằng sông Hồng Đồng bằng sông Cửu Long Đồng bằng Thanh Hóa Đồng bằng Phú Yên
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây c. Vùng đồi núi Hãy nêu ảnh hưởng kết hợp của gió mùa và hướng các dãy núi đến sự khác biệt về thiên nhiên giữa vùng núi Đông Bắc với vùng núi Tây Bắc, giữa Đông Trường Sơn với Tây Nguyên.
2. Thiên nhiên phân hoá theo Đông – Tây c. Vùng đồi núi - Đông Bắc: Do hướng núi hình vòng cung hút gió mùa đông bắc tạo nên một mùa đông lạnh, đến sớm. Có cảnh quan cận nhiệt đới gió mùa. - Tây Bắc: Cảnh quan phân hóa. + Vùng núi Hoàng Liên Sơn cảnh quan giống vùng ôn đới do địa hình cao, ít ảnh hưởng bởi gió mùa đông bắc. + Vùng núi thấp phía nam cảnh quan nhiệt đới ẩm gió mùa. - Đông Trường Sơn (Duyên hải miền Trung): + Mùa hạ chịu hiệu ứng phơn, nên khô nóng. + Mùa đông phần phía Bắc chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc yếu. Mưa vào thu đông, chịu ảnh hưởng của bão, áp thấp nhiệt đới. - Tây Trường Sơn (Tây Nguyên): Mưa vào mùa hạ và có một mùa khô sâu sắc. - Có sự đối lập mùa giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên Củng cố _ Đánh giá Kết thúc bài
Vùng núi Đông Bắc Tuyết rơi trên đỉnh Mẫu Sơn (Lạng Sơn) Bắc Kạn Cao Bằng
Vùng núi Tây Bắc Vùng núi cao Tây Bắc có cảnh quan giống như vùng ôn đới Vùng núi thấp phía nam Tây Bắc có cảnh quan nhiệt đới gió mùa
Mùa mưa và mùa khô ở Duyên hải miền Trung
Tây Nguyên Đông Trường Sơn Sự đối lập giữa mùa mưa và mùa khô giữa Đông Trường Sơn và Tây Nguyên
CỦNG CỐ - ĐÁNH GIÁ 1. Nêu đặc điểm thiên nổi bật của phần lãnh thổ phía Bắc và phần lãnh thổ phía Nam. Thiên nhiên phân hóa theo Bắc - Nam Kiểu khí hậu Nhiệt độ trung bình năm Khí hậu Sinh vật Biên độ nhiệt tb năm Phần lãnh thổ phía Bắc (từ dãy Bạch Mã trở ra) Phần lãnh thổ phía Nam (từ dãy Bạch Mã vào) Có kiểu khí hậu NĐ ẩm gió mùa với một mùa đông lạnh. Khí hậu mang tính chất cận xích đạo gió mùa, nóng quanh năm. Nhiệt độ tb năm >20 o. C Nhiệt độ tb nắm cao >25 o. C và không có tháng nào <20 o. C Lớn Nhỏ Phân mùa của khí hậu Phân thành 2 mùa đông và mùa hạ. Mùa đông với 2 – 3 tháng lạnh to tb <18 o. C. Phân thành 2 mùa. một mùa mưa và một mùa khô. Cảnh quan tiêu biểu Đới rừng nhiệt đới gió mùa. Đới rừng cận xích đạo gió mùa. Thành phần động thực vật Có các loại nhiệt đới chiếm ưu thế, trong rừng còn có các loài cây cận nhiệt đới và ôn đới, các loài thú có lông dày. Mang đặc trưng xích đạo và nhiệt đới với nhiều loài. Trong rừng xuất hiện nhiều loài cây chịu hạn, rụng lá vào mùa khô. Động vật tiêu biểu là các loài thú lớn.
CỦNG CỐ - ĐÁNH GIÁ 2. Nêu khái quát sự phân hóa thiên nhiên theo Đông – Tây. a. Vùng biển và thềm lục địa - Vùng biển rộng và có nhiều hòn đảo lớn nhỏ. - Độ nông - sâu, rộng – hẹp của thềm lục địa có quan hệ chặt chẽ với vùng đồng bằng và đồi núi kề bên và có sự thay đổi từng đoạn. b. Vùng đồng bằng ven biển Thay đổi tùy nơi, thể hiện mối quan hệ chặt chẽ với dải đồi núi phía tây và vùng biển phía đông. c. Vùng đồi núi - Đông Bắc: Cảnh quan cận nhiệt đới gió mùa. - Tây Bắc: Cảnh quan phân hóa. Vùng núi Hoàng Liên Sơn cảnh quan giống vùng ôn đới, vùng núi thấp phía nam cảnh quan nhiệt đới ẩm gió mùa. - Đông Trường Sơn (Duyên hải miền Trung): Mùa hạ chịu hiệu ứng phơn, nên khô nóng. Mùa đông phần phía Bắc chịu ảnh hưởng của gió mùa đông bắc yếu. Mưa vào thu đông. - Tây Nguyên: Mưa vào mùa hạ và có một mùa khô sâu sắc.
• • TÀI LIỆU THAM KHẢO - SGK Địa lí 12 - Ban cơ bản - SGK Địa lí 12 - Ban nâng cao - Tài liệu chuẩn kiến thức, kĩ năng địa lí 12 - Trang web: http: //www. google. com. vn - Trang web: http: //kenh 14. vn/doi-song/nuc-longnhung-doan-clip-dep-nhu-mo-ve-cac-mien-viet-nam 20140320100833909. chn
- Slides: 30