UBND TNH IN BIN S GD T TNH

UBND TỈNH ĐIỆN BIÊN SỞ GD – ĐT TỈNH ĐIỆN BIÊN CUỘC THIẾT KẾ BÀI GIẢNG ELEARNING Bài giảng Tiết 38, 39, 40 : CHỮ NGƯỜI TỬ TÙ Chương trình Ngữ văn, lớp 11 GIÁO VIÊN : LÝ THỊ THÙY Mail : thanhthuy 100487@gmail. com ĐT : 09677749900 Trường THPT Tủa Chùa Huyện Tủa Chùa – tỉnh Điện Biên Tháng 1 năm 2015

Tiết 38, 39, 40 - Đọc văn : - Nguyïîn Tuên -

MỤC TIÊU BÀI HỌC I. Về kiến thức : - Cảm nhận được vẻ đẹp độc đáo của nhân vật Huấn Cao và quan niệm thẩm mĩ và tấm lòng yêu nước kín đáo của nhà văn. - Thấy được bút pháp đậm chất lãng mạn của truyện trong xây dựng tình huống, khắc họa nhân vật, ngôn ngữ trần thuật… II. Về kĩ năng: Chú trọng kĩ năng đọc – hiểu truyện ngắn hiện đại, kĩ năng liên môn, óc phân tích, đánh giá, tổng hợp … III. Về tư tưởng : Bồi dưỡng tình yêu vơ i cái đẹp, cái thiện; tinh thần tự hào và ý thức trân trọng những bậc anh hùng và truyền thống văn hóa dân tộc.

G N Ớ Ư ĐỊNH H C Ọ H I À IB A H K TRIỂN A. Đọc – tiếp xúc văn bản I. Tác giả II. Văn bản Chữ người tử tù B. Đọc – hiểu văn bản I. Hình tượng Huấn Cao 1. Trong mối quan hệ với hoàn cảnh 2. Trong mối quan hệ với các nhân vật khác 3. Trong mối quan hệ giữa quá khứ - hiện tại, lý tưởng – thực tế 4. Trong mối quan hệ ánh sáng – bóng tối II. Nhân vật quản ngục C. Tổng kết D. Củng cố

A. Đọc - tiếp xúc văn bản I. Tác giả 1. Cuộc đời và con người - Nguyễn Tuân (1910 - 1987), - Quê: Làng Nhân Mục (Mọc) - Thanh Xuân, Hà Nội. - Xuất thân trong một gia đình nhà Nho khi nền Hán học đã tàn. - Tính tình phóng khoáng, ưa xê dịch

khẳng định đặc biệt ngợi ca thành công ở thể loại tùy bút. NGÔNG Uyên bác i tử Tà oa Góp phần làm phong phú diện mạo và ngôn ngữ văn học dân tộc. . TÔN THỜ Đa dạng, CÁI ĐẸP ih - Thể loại sáng tác - Các giai đoạn sáng tác (hai) - Quan niệm nghệ thuật - Phong cách nghệ thuật - Đóng góp : Nguyễn Tuân là một trong những gương mặt Hăng hái dùng ngòi bút của mình phục vụ kiếm tìm tiêu biểu nhất của trào lưu hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống văn học lãng mạn 1930 -1945 Mỹ cũng như công cuộc xdựng đất nước Tà 2. Sự nghiệp văn chương khám phá

II. Văn bản Chữ người tử tù 1. Cội nguồn cảm hứng a. Nguyên mẫu nhân vật

Trong truyện ngắn Chữ người tử tù có sự xuất hiện xuyên suốt của bộ môn nghệ thuật nào ? A) Sân khấu B) Điện ảnh C) m nhạc D) Thư pháp Xin chúc mừng ! Em đã trả lời đúng. Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính xác. Hãy click để tiiếp tục. Hãy click để tiếp tục. Your answer: Em phải trả lời câu hỏi trước khi The correct answer is: You did not answer this đi tiếp. You answered this correctly! question completely Chọn Bỏ

1. Cội nguồn cảm hứng a. Nguyên mẫu nhân vật b. Nghệ thuật thư pháp

2. Xuất xứ, nhan đề Giòng chữ cuối cùng Chữ người tử tù (in năm 1939, (in năm 1940, trên tạp chí Tao đàn) trong Vang bóng một thời) - Đậm tính báo chí và nghiêng về thông tin - Đậm chất truyện, thiên về bộc lộ quan niệm - Dồn trọng tâm vào chữ, - Chú ý đến mối quan hệ giữa chữ trở thành sự kiện người - chữ - cảnh - Nhấn mạnh tính chất sự - Tô đậm yếu tố hoàn cảnh kiện

3. Tóm tắt Huấn Cao – tử tù Nhà giam Gặp gỡ Ban đầu Coi thường, khinh bạc >< Sau này Cảm kích, cho chữ, khuyên nhủ Quản ngục Quí trọng, biệt đãi, kính nể Xúc động, nhận chữ, bái lĩnh

B. Đọc - hiểu văn bản I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao 1. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ với hoàn cảnh 1. 1. Hoàn cảnh của Huấn Cao Hẹp : Nhà tù, cảnh lao tù Hoàn cảnh của Huấn Cao Rộng : Chế độ - xã hội phong kiến đương thời

1. 2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh Hoàn cảnh >< Huấn Cao Tù ngục và chế độ xã hội phong kiến đương thời viết chữ Cả tỉnh rất nhanh Sơn và khen rất đẹp không phải là nơi bao dung cái đẹp, khoản đãi tài năng Trong Chữ ý nghĩ ông của Huấn Cao viên đẹp lắm, quản vuông ngục lắm a. Về tài năng nghệ thuật (tài viết chữ) Tài năng đã được đại chúng xác nhận Cái tài = nhanh Sự tài tử (linh hoạt, nhạy bén) Cái đẹp = chữ Thanh cao, uyên bác Cái đẹp = vuông Gắn với đạo đức, chí khí và khát vọng Dụng ý nghệ thuật Khắc họa nhân vật từ góc độ nghệ thuật Huấn Cao - người nghệ sĩ thư pháp tài hoa tột bậc

1. 2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh Hoàn cảnh >< Tù ngục, chế độ xã hội phong kiến đương thời với sức mạnh phi nhân tính Thường biến con người thành kẻ bạc nhược, đớn hèn a. Về tài năng nghệ thuật b. Về khí phách Huấn Cao Lời thiên hạ … còn có tài bẻ khóa và vượt ngục … bản lĩnh thời loạn Hành động lạnh lùng, thúc mạnh đầu thang gông xuống thềm đá tảng đánh thuỳnh một cái. Hiên gang, ngạo nghễ Thái độ Thản nhiên nhận rượu thịt, coi như đó là một việc vẫn làm trong cái hứng sinh bình lúc chưa bị giam cầm Bình thản, tự tại Lời nói . . . Ta chỉ muốn có 1 điều. Là nhà ngươi đừng đặt chân vào đây Khinh bạc, bất khuất Dụng ý nghệ thuật Khắc họa nhân vật từ góc độ vị thế chính sự Huấn Cao - trang anh hùng nghĩa liệt vô song

1. 2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh Hoàn cảnh Tù ngục và chế độ xã hội phong kiến đương thời Là nơi dễ dàng nhất để hủy hoại nhân cách >< a. Về tài năng nghệ thuật b. Về khí phách c. Về nhân cách Huấn Cao (giữ thiên lương) Nhận thức về chữ và việc cho chữ Lý do chữ Chữ thì quí thật nhất sinh không vì vàng ngọc hay quyền thế mà ép mình cho chữ Cả đời ông chỉ cho chữ ba người bạn thân cảm tấm lòng biệt nhỡn liên tài của quản ngục Muốn giãi bày hiểu lầm Không muốn phụ một tấm lòng trong thiên hạ Chữ là báu vật vô giá, cho chữ là sự giao kết tâm hồn Sự tri ân xuất phát từ tâm Dụng ý nghệ thuật Khắc họa nhân vật từ góc độ đạo đức Huấn Cao - con người chân chính với thiên lương trong sáng

Hoàn cảnh 2. Các phương diện thể hiện mối quan hệ giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh a. Về tài năng nghệ thuật b. Về khí phách c. Về nhân cách d. Trong cảnh cho chữ >< Huấn Cao buồng giam chật hẹp, ẩm ướt, Không tường đầy mạng gian : nhện, đất bừa bãi phân chuột, phân gián Bẩn thỉu, tù túng đang dậm tô nét Tư chữ trên vuông thế : lụa trắng Thời gian : đêm khuya Ta khuyên thầy Quản nên thay Lời chỗ ở … thoát nói : khỏi cái nghề này để giữ thiên lương cho lành vững… Từ tốn, sâu sắc; Tâm hồn tĩnh tại Dành cho sự nghỉ ngơi cổ đeo gông, Cảnh chân vướng xiềng; ngộ : sắp bị hành hình, Đối diện với cái chết cận kề Tâm thế bình thản, quên đi cái chết thảm khốc; nhập tâm sáng tạo nghệ thuật Là cảnh tượng chưa từng có Khẳng định sự chiến thắng tuyệt đối của Huấn Cao - người nắm giữ chân, thiện, mĩ

1. 3 Tính chất và nguyên nhân mối quan hệ giữa nhân vật Huấn Cao với hoàn cảnh a. Tính chất mối quan hệ giữa Huấn Cao với hoàn cảnh Huấn Cao đối lập mình với hoàn cảnh một cách kiêu hãnh; ông đứng riêng ra và cao hơn hoàn cảnh. Mọi tính cách, cảm xúc của nhân vật nay đã vượt lên sự chi phối của hoàn cảnh. b. Nguyên nhân của mối quan hệ giữa Huấn Cao với hoàn cảnh >< Hiện thực đương thời Huấn Cao Bị chi phối bởi hệ tư tưởng của giai cấp thống trị Mang tư tưởng cấp tiến và hoài bão cách tân Chủ trương duy trì địa vị của gia cấp thống trị và trật tự xã hội đương thời Phản kháng để phá vỡ địa vị và trật tự ấy

2. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ với các nhân vật khác (Quản ngục và thơ lại) b. Trên bình diện nghệ thuật Huấn Cao Có tài viết chữ đẹp Quản ngục Yêu trọng chữ Huấn Cao a. Trên bình diện xã hội Huấn Cao Kẻ nổi loạn, tên tử tù Quản ngục Đại diện trật tự, quyền lực XH, Mối quan hệ tri âm, tri kỷ Mối quan hệ đối nghịch Cái tâm cao đẹp của Huấn Cao Bản lĩnh của Huấn Cao c. Trong cảnh cho chữ Người cho chữ >< Quản ngục, thơ lại dậm tô nét chữ khúm núm, run Khuyên bảo Vái, khóc, bái lĩnh Phong thái ung dung, vị thế làm chủ của Huấn Cao Tô đậm cuộc gặp gỡ và mối quan hệ éo le, trớ trêu; làm nổi bật tính cách và phẩm chất hơn người của Huấn Cao. ?

Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa quá khứ - hiện tại và lý tưởng - thực tế 3. Quá khứ chọc trời khuấy nước >< Hiện tại Lý tưởng Chịu cảnh giam cầm Xoay thời chuyển thế Thực tế >< Chí lớn không thành Tô đậm chí khí và khắc sâu bi kịch của người anh hùng thất thế, sinh bất phùng thời

Ý nghĩa của thủ pháp đối lập giữa ánh sáng - bóng tối trong truyện ngắn Hai đứa trẻ của Thạch Lam ? A) Nói lên sự cô độc của những người dân phố huyện bị bỏ rơi B) Diễn tả sự bé nhỏ của những kiếp người lầm lũi trong cảnh sống tù túng, bế tắc của người dân phố huyện. C) D) Thể hiện khát vọng thay đổi cuộc sống dù còn mơ hồ của người dân phố huyện. Khắc sâu sức mạnh của con người nơi phố huyện. Xin chúc mừng ! Em đã trả lời Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính đúng. Hãy click để tiiếp tục. xác. Hãy click để tiếp tục. Your answer: Em phải trả lời câu hỏi trước khi The correct answer is: You did not answer this You answered this correctly! đi tiếp. question completely Chọn Bỏ

4. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối 4. 1. Trong hình ảnh bầu trời (…) một ngôi sao Hôm nhấp nháy như muốn trụt xuống phía chân giời không định. Bấy nhiêu âm thanh phức tạp bay cao lần lên khỏi mặt đất tối, nâng đỡ lấy một ngôi sao chính vị muốn từ biệt vũ trụ…”. Bóng tối bao trùm mặt đất và bầu trời >< Lốm đốm tinh tú, một ngôi sao hôm nhấp nháy – một ngôi sao chính vị muốn từ biệt vũ trụ Sự lấn át của bóng tối Đặc tả sự cô độc mà kiêu hãnh của người anh hùng thất thế

4. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối 4. 1. Trong hình ảnh bầu trời 4. 2. Trong cảnh cho chữ Bóng tối đậm đặc của buồng giam >< ánh sáng đỏ rực của một bó đuốc tẩm dầu (…) Sự lan tỏa mạnh mẽ của ánh sáng Khẳng định sự chiến thắng của Huấn Cao và sự bất tử của các giá trị chân – thiện – mỹ

4. Nhân vật Huấn Cao trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối 4. 1. Trong hình ảnh bầu trời 4. 2. Trong cảnh cho chữ Tác dụng chung Ánh sáng >< Bóng tối Tác dụng Một nguyên tắc tạo tình huống truyện Ý nghĩa biểu tượng về cái đẹp trong cuộc đời Khắc sâu bi kịch và sức mạnh tinh thần của Huấn Cao

I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao Tiểu kết về hình tượng nhân vật Huấn Cao Hình tượng nhân vật Huấn Cao Trong mối quan hệ với hoàn cảnh Trong mối quan hệ với các nhân vật khác Trong mối quan hệ quá khứ - hiện tại, lý tưởng - thực tế Bộc lộ quan niệm tiến bộ về cái đẹp của Nguyễn Tuân Cái đẹp là bất diệt Cái tài đi đôi với cái tâm Cái đẹp không thể tách rời cái thiện Trong mối quan hệ giữa ánh sáng với bóng tối Sự trân trọng những giá trị tinh thần của dân tộc Tình cảm yêu nước của nhà văn

B. Đọc - hiểu văn bản I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao II. Nhân vật quản ngục Nghĩa vụ Công Vị thế xã hội việc Tâm hồn 1. Công việc của quản ngục 2. Tâm hồn của quản ngục Coi giữ nhà tù Đại diện cho bộ máy cai trị của triều đình phong kiến Nhìn nhận về Huấn Cao Coi Huấn Cao là tên tù có tiếng nguy hiểm Sở thích Chữ Huấn Cao Nguyện vọng Xin được chữ của Huấn Cao Cách hành xử với Huấn Cao Kính nể, biệt đãi bất chấp PL và sự khinh bỉ của Huấn Cao Xúc động và cảm tạ sâu sắc khi được Huấn Cao chữ, khuyên bảo Con người bổn phận (bị ràng buộc bởi định kiến của hệ tư tưởng đương thời) Con người nghệ sĩ (yêu cái đẹp, cái tài, là thanh âm trong trẻo hiếm hoi trong bản đàn xô bồ nhạc luật)

B. Đọc - hiểu văn bản I. Hình tượng nhân vật Huấn Cao II. Nhân vật quản ngục Con người bổn phận >< 1. Công việc của quản ngục 2. Tâm hồn của quản ngục Tiểu kết Con người nghệ sĩ Khẳng định chân lý : Trong mỗi con người đều ẩn chứa tâm hồn yêu cái đẹp, cái tài. Cái đẹp chân chính dù ở trong hoàn cảnh nào vẫn giữ được phẩm chất và nhân cách

Vẻ đẹp tiêu biểu của hình tượng nhân vật Huấn Cao là gì ? Huấn Cao là một nghệ sĩ thư pháp , một trang anh hùng , một con người chân chính với thiên lương . Xin chúc mừng ! Em đã trả lời Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính đúng. Hãy click để tiiếp tục. xác. Hãy click để tiếp tục. Your answer: The correct answer is: Em phải trả lời câu hỏi trước khi You did not answer this You answered this correctly! question completely đi tiếp. Chọn Bỏ

Hãy trả lời ngắn gọn câu hỏi sau : 3 từ được dùng để khái quát phong cách nghệ thuật Nguyễn Tuân là gì ? Xin chúc mừng ! Em đã trả lời đúng. Hãy click để tiiếp tục. Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính xác. Hãy click để tiếp tục. The correct answer is: Your answer: Em phải trả lời câu hỏi trước khi You did not answer this You answered this correctly! question completely đi tiếp. Chọn Bỏ Bỏ

Hãy trả lời ngắn gọn câu hỏi sau : Thủ pháp nghệ thuật được sử dụng nhiều nhất trong tác phẩm “Chữ người tử tù” là gì ? Xin chúc mừng ! Em đã trả lời Rất tiếc ! Em trả lời chưa chính Em phải trả lời câu hỏi trước khi Em chưa hoàn thành câu trả lời đúng. Hãy click để tiiếp tục. xác. Hãy click để tiếp tục. đi tiếp. Câu trả lời đúng : Your answer: You answered this correctly! Chọn Bỏ Bỏ

KẾT QUẢ Số điểm của em {score} Số điểm tối đa {max-score} Số câu trả lời chưa {total-attempts} hoàn thành Question Feedback/Review Information Will Appear Here Tiếp tục Xem lại

A. Đọc – tiếp xúc văn bản B. Đọc - hiểu văn bản C. Tổng kết I. Nghệ thuật Tạo dựng tình huống truyện độc đáo, đặc sắc Sử dụng thành công thủ pháp đối lập, tương phản Xây dựng ấn tượng nhân vật Huấn Cao ở nhiều phương diện, vẻ đẹp khác nhau Ngôn ngữ góc cạnh, giàu hình ảnh, có tính tạo hình, vừa cổ kính, vừa hiện đại, tạo được không khí cổ xưa … II. Nội dung Ca ngợi Huấn Cao – một con người tài hoa, khí phách và thiên lương trong sáng Thể hiện quan niệm tiến bộ, sâu sắc về cái đẹp của nhà văn Khẳng định sức mạnh và sự bất tử của cái đẹp, đồng thời bộc lộ lòng yêu nước thầm kín của tác giả

HƯỚNG DẪN HỌC BÀI ược đ ớ h n Ghi n đề các vấ và uật h t ệ h g n ản. b ơ c g nội dun Biết vận dụng các kiến thức, kĩ năng đã học vào xử lý các câu hỏi đọc - hiểu và nghị luận cụ thể và việc đọc – hiểu các tác phẩm văn học lãng mạn Khác. Xây cho dựng bản lý tư t ởng sốn hân g tốt trên đẹp sự n cơ sở hận đúng thức về c đắn chân ác giá t rị -thiệ n - m ĩ.

TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. 2. 3. Lý luận văn học – tập 3 (NXB ĐHSP, 2005) Một số bài viết về thi pháp truyện ngắn Chữ người tử tù ở tạp chí Văn nghệ quân đội và Phê bình văn học Một số hình ảnh sưu tầm từ trang công cụ Google – hình ảnh ttps: //www. google. com. vn/imghp? hl=vi&tab=wi&ei=uk DUr. PHLIKjige_xo. CQDA&ved=0 CAQQqi 4 o. Ag