UBND QUN HI CH U TRNG THCS NGUYN
UBND QUẬN HẢI CH U TRƯỜNG THCS NGUYỄN HUỆ TỔ: HÓA - SINH ÔN TẬP MÔN SINH HỌC LỚP 9 Bài 34: Thoái hóa do tự thụ phấn và do giao phối gần Bài 35: Ưu thế lai.
I. THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN 1. Hiện tượng thoái hóa: 1. 1 Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn ở cây giao phấn: - Các cá thể của thế hệ kế tiếp có sức sống kém dần: Phát triển chậm, chiều cao giảm, năng suất giảm, bộc lộ đặc điểm xấu, dị dạng, bị chết - Ví dụ: Giống ngô khi cho tự thụ phấn qua 7 thế hệ có biểu hiện thoái hóa như: chiều cao giảm, sinh trưởng phát triển chậm, năng suất thấp, nhiều cây bạch tạng, bắp dị dạng kết hạt ít. Hình 34. 1. Hiện tượng thoái hóa do tự thụ phấn bắt buộc ở ngô
I. THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN 1. Hiện tượng thoái hóa: 1. 2 Giao phối gần: Khái Là sự giao phối giữa con cái sinh ra từ một cặp bố mẹ. niệm Hoặc giữa bố mẹ với con cái. Sinh trưởng phát triển kém Biểu hiện Sức đẻ giảm Quái thai, dị tật bẩm sinh… Ví dụ:
I. THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN 1. Hiện tượng thoái hóa: 1. 3 Thoái hóa là gì? - Thoái hóa là hiện tượng các thế hệ con cháu có sức sống kém dần, bộc lộ tính trạng xấu, năng suất giảm…
I. THOÁI HÓA DO TỰ THỤ PHẤN VÀ DO GIAO PHỐI GẦN 2. Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa. - Là vì tạo ra các cặp gen lặn đồng hợp gây hại ( do tự thụ phấn bắt buộc ở cây giao phấn hoặc do giao phối gần ) 3. Vai trò của tự thụ phấn và giao phối gần trong chọn giống. - Củng cố và duy trì 1 số tính trạng mong muốn - Loại bỏ gen xấu ra khỏi quần thể. - Tạo dòng thuần, thuận lợi cho việc đánh giá kiểu gen của từng dòng - Chuẩn bị lai khác dòng.
II. ƯU THẾ LAI 1. Hiện tượng ưu thế lai: - Ưu thế lai là hiện tượng cơ thể F 1 có sức sống cao hơn, sinh trưởng nhanh hơn, phát triển mạnh hơn, chống chịu tốt hơn, các tính trạng năng suất cao hơn trung bình giữa hai bố mẹ hoặc vượt trội cả hai bố mẹ. 2. Nguyên nhân của hiện tượng ưu thế lai: - Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F 1 vì lai hai dòng thuần chủng thì con lai F 1 có kiểu gen dị hợp do tập trung nhiều gen trội có lợi. - Ưu thế lai biểu hiện rõ nhất ở F 1 sau đó giảm dần qua các thế hệ do tỉ lệ dị hợp giảm, tỉ lệ đồng hợp lặn tăng lên - Để duy trì ưu thế lai dùng biện pháp nhân giống vô tính (giâm, chiết, ghép, nuôi cấy mô…)
II. ƯU THẾ LAI 3. Phương pháp tạo ưu thế lai v Ở cây trồng o Lai khác dòng: • Tạo 2 dòng tự thụ phấn rồi cho giao phấn với nhau. • VD: Ở ngô, đã tạo được ngô lai F 1 năng suất cao hơn 25 -30% so với giống hiện có. o Lai khác thứ: • Để kết hợp giữa tạo ưu thế lai và tạo giống mới. Đây là tổ hợp lai giữa 2 thứ hoặc tổng hợp nhiều thứ của cùng 1 loài • VD: Giống lúa DT 17 được tổ hợp lai giữa giống lúa DT 10 với giống lúa OM 80, cho năng suất cao của DT 10 và chất lượng gạo tốt của OM 80
II. ƯU THẾ LAI 3. Phương pháp tạo ưu thế lai v Ở vật nuôi: (dùng phương pháp lai kinh tế) o Lai kinh tế là cho giao phối giữa cặp vật nuôi bố mẹ thuộc hai dòng thuần chủng khác nhau, rồi dùng con lai F 1 làm sản phẩm, không dùng làm giống. o VD: Ỉ Móng cái lai vơi lợn Đại Bạch cho con F 1 có sức sống cao, lợn con mới đẻ nặng từ 0, 7 - 0, 8 kg, tăng trọng nhanh, tỉ lệ nạc cao hơn.
CỦNG CỐ BÀI HỌC Hãy chọn câu trả lời đúng nhất Câu 1: Để tạo ưu thế lai, khâu quan trọng đầu tiên là A. lai khác dòng B. lai kinh tê C. tạo dòng thuần D. lai phân tích Câu 2: Để tạo ưu thế lai ở cây trồng người ta dùng phương pháp A. lai khác dòng B. lai kinh tê C. tạo dòng thuần D. lai phân tích
CỦNG CỐ BÀI HỌC Hãy chọn câu trả lời đúng nhất Câu 3: Tại sao ưu thế lai giảm dần qua các thế hệ A. vì các thế hệ sau tỉ lệ đồng hợp trội giảm dần và không được biểu hiện. B. vì các thế hệ sau tỉ lệ dị hợp giảm dần, đồng hợp lặn tăng dần và biểu hiện các đặc tính xấu. C. vì các thế hệ sau tỉ lệ đồng hợp trội tăng dần và biểu hiện các đặc tính xấu. D. vì các thế hệ sau tỉ lệ dị hợp giảm dần, đồng hợp trội tăng dần và biểu hiện các đặc tính xấu.
CỦNG CỐ BÀI HỌC Hãy chọn câu trả lời đúng nhất Câu 4: Nguyên nhân của hiện tượng thoái hóa giống ở cây giao phấn là A. do giao phấn xảy ra ngẫu nhiên giữa các loài thực vật. B. do lai khác thứ. C. do tự thụ phấn bắt buộc. D. do lai giữa các dòng thuần có kiểu gen khác nhau.
CỦNG CỐ BÀI HỌC Hãy chọn câu trả lời đúng nhất Câu 5: Giao phối cận huyết là A. giao phối giữa các cá thể khác bố mẹ. B. giao phối giữa các cá thể có kiểu gen khác nhau. C. giao phối giữa các cây có cùng kiểu gen. D. giao phối giữa các cá thể cùng bố mẹ hoặc giao phối giữa con cái với bố mẹ chúng.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT
- Slides: 13