UBND HUYN I T PHNG GIO DC V
UBND HUYỆN ĐẠI TỪ PHÒNG GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TẬP HUẤN HƯỚNG DẪN ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Đại Từ, 2/2021
MỤC TIÊU KHÓA TẬP HUẤN 1. Phân tích đươ c những điểm mới của môn Tiếng Việt lớp 5 CT 2018 2. Phân tích được các nguyên tắc điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học Tiếng Việt 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018 3. Điều chỉnh được nội dung dạy học Tiếng Việt 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018 4. Biết đổi mới phương pháp và hình thức tổ chức dạy học Tiếng Việt 5 CT hiện hành. 5. Đánh giá được năng lực tiếng Việt của HS lớp 5 theo định hướng CT 2018. 6. Thiết kế được các bài học Tiếng Việt 5 CT hiện hành cụ thể, bước đầu thiết kế được một vài bài học theo chủ đề. SREM 2
NỘI DUNG TẬP HUẤN Hoạt động 1: Những điểm mới cần lưu ý trong CT môn Tiếng Việt lớp 5 CT 2018 Hoạt động 2: Một số nguyên tắc để điều chỉnh nội dung và phương pháp dạy học Tiếng Việt lớp 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018 Hoạt động 3: Điều chỉnh nội dung dạy học Tiếng Việt 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018 Hoạt động 4: Điều chỉnh phương pháp và hình thức tổ chức dạy học Tiếng Việt 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018. Hoạt động 5: Điều chỉnh đánh giá học sinh trong môn Tiếng Việt lớp 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018. Hoạt động 6: Nghiên cứu bài học Tiếng Việt lớp 5 CT hiện hành theo định hướng CT 2018. SREM 3
HOẠT ĐỘNG 1: NHỮNG ĐIỂM MỚI CẦN LƯU Ý TRONG MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 5 CT 2018 Các học viên chuyên môn chia sẻ 1. So sánh mục tiêu của CT Tiếng Việt 2016 và 2018 để chỉ ra những điểm mới về mục tiêu của CT 2018. 4. Chỉ ra điểm mới về tiêu chí lựa chọn ngữ liệu trên cơ sở so sánh hai CT. SREM 2. Chỉ ra điểm mới về yêu cần đạt cho NL chung, NL đặc thù trong môn Tiếng Việt theo CT Ngữ văn 2018 trên cơ sở so sánh hai CT. 5. Chỉ ra điểm mới về phương pháp giáo dục theo CT Ngữ văn 2018 3. Chỉ ra điểm mới về nội dung môn Tiếng Việt theo CT Ngữ văn 2018 trên cơ sở so sánh hai CT. 6. Chỉ ra điểm mới về đánh giá PC và NL theo CT Ngữ văn 2018 4
1. So sánh mục tiêu của CT Tiếng Việt 2016 và 2018 để chỉ ra những điểm mới về mục tiêu của CT 2018. MỤC TIÊU CHƯƠNG Hình thành và phát triển cho HS những phẩm chất tốt đẹp: yêu nước, nhân ái, chăm chỉ, trung thực, trách nhiệm; bồi dưỡng tâm hồn, hình thành nhân cách và phát triển cá tính thông qua những hoạt động khám phá, tiếp nhận các VB ngôn từ (đặc biệt là VB VH) và các hoạt động rèn luyện nghe, nói và thực hành tạo lập các kiểu văn bản thông dụng. TRÌNH NGỮ VĂN 2018 Phát triển cho HS các NL chung, NL ngôn ngữ, NL văn học thông qua hệ thống kiến thức phổ thông cơ bản về văn học, tiếng Việt và các kĩ năng đọc, viết, nói và nghe
1. So sánh mục tiêu của CT Tiếng Việt 2016 và 2018 để chỉ ra những điểm mới về mục tiêu của CT 2018. Mục tiêu phẩm chất ở cấp tiểu học 1. Yêu nước 2. Nhân ái 1. Yêu thiên nhiên, gia đình, quê hương; có ý thức đối với cội nguồn 2. Yêu cái đẹp, cái thiện và có cảm xúc lành mạnh 3. Chăm chỉ 3. Có hứng thú học tập, ham thích lao động 4. Trung thực 4. Thật thà, ngay thẳng trong học tập và đời sống 5. Trách nhiệm 5. Có ý thức thực hiện trách nhiệm với bản thân, gia đình và xã hội 6
1. So sánh mục tiêu của CT Tiếng Việt 2016 và 2018 để chỉ ra những điểm mới về mục tiêu của CT 2018. ü Bước đầu hình thành NL chung. v NL tự chủ và tự học v NL giao tiếp và hợp tác v NL giải quyết vấn đề và sáng tạo v NL ngôn ngữ v NL văn học ü Phát triển NL ngôn ngữ ở 4 kĩ năng: Đọc, Viết, Nói và Nghe ở mức độ căn bản. + Đọc đúng, trôi chảy văn bản; hiểu được nội dung thông tin chính, liên hệ, so sánh ngoài văn bản. + Viết đúng chính tả, ngữ pháp; viết được một số câu, đoạn, bài văn ngắn + Phát biểu rõ ràng + Nghe hiểu ý kiến người nói ü Phát triển NL văn học: phân biệt được thơ và truyện, biết cách đọc thơ và truyện, nhận biết được vẻ đẹp của ngôn từ, hiểu và biết xúc động trước cái đẹp, cái thiện trong TP… 7
1. So sánh mục tiêu của CT Tiếng Việt 2016 và 2018 để chỉ ra những điểm mới về mục tiêu của CT 2018. 01 Phẩm chất 03 02 Năng lực chung Năng lực đặc thù (năng lực ngôn ngữ, năng lực văn học) Các chương trình môn Tiếng Việt trước đây không phải là không hướng tới phát triển phẩm chất, năng lực nhưng chưa xác định mục tiêu này một cách hiển ngôn, chưa mô tả chi tiết và chưa đưa ra những cách thức phù hợp để đạt được.
2. Chỉ ra điểm mới về yêu cần đạt cho NL chung, NL đặc thù trong môn Tiếng Việt theo CT Ngữ văn 2018 trên cơ sở so sánh hai CT. PHÁT TRIỂN PHẨM CHẤT THÔNG QUA VĂN BẢN NGÔN TỪ, HÌNH TƯỢNG NGHỆ THUẬT Yêu nước, nhân ái, trung thực, chăm chỉ, trách nhiệm PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC CHUNG THÔNG QUA NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC Giao tiếp và hợp tác, tự chủ và tự học, GQVĐ và sáng tạo • • PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC ĐẶC THÙ Năng lực ngôn ngữ: Sử dụng tiếng Việt thông qua đọc, viết, nói và nghe Năng lực văn học: Tiếp nhận, giải mã cái hay, cái đẹp của văn bản văn học và tạo lập được văn bản trình bày kết quả giải mã.
2. Chỉ ra điểm mới về yêu cần đạt cho NL chung, NL đặc thù trong môn Tiếng Việt theo CT Ngữ văn 2018 trên cơ sở so sánh hai CT. - Góp phần hình thành, phát triển ở HS những phẩm chất chủ yếu và NL chung - Góp phần hình thành, phát triển ở HS gồm NL ngôn ngữ và NL văn học. NL ngôn ngữ: + Đọc: Kĩ thuật đọc và kĩ năng đọc hiểu. Ở lớp 5, chú trọng nhiều hơn đến yêu cầu đọc hiểu nội dung cụ thể, hiểu chủ đề, hiểu bài học rút ra được từ văn bản. + Viết: Bước đầu viết được bài văn ngắn hoàn chỉnh, chủ yếu là bài văn kể, tả và bài giới thiệu đơn giản. + Nói: Trình bày dễ hiểu các ý tưởng và cảm xúc; bước đầu biết sử dụng cử chỉ, điệu bộ thích hợp; kể lại được một cách rõ ràng câu chuyện đã đọc, đã nghe; biết chia sẻ, trao đổi những cảm xúc, thái độ, suy nghĩ của mình đối với những vấn đề được nói đến; biết thuyết minh về một đối tượng hay quy trình đơn giản. + Nghe hiểu: Thái độ phù hợp và nắm được nội dung cơ bản; nhận biết được cảm xúc của người nói. . . NL văn học: Phân biệt văn bản truyện và thơ (đoạn, bài văn xuôi và đoạn, bài văn vần); nhận biết được nội dung văn bản và thái độ, tình cảm của người viết; bước đầu hiểu được tác dụng của một số yếu tố hình thức của văn bản văn học (ngôn từ, nhân vật, cốt truyện, vần thơ, so sánh, nhân hoá). Biết liên tưởng, tưởng tượng và diễn đạt có tính văn học trong viết và nói 10
3. Chỉ ra điểm mới về nội dung môn Tiếng Việt theo CT Ngữ văn 2018 trên cơ sở so sánh hai CT Chương trình 2018 trình bày nội dung dạy học theo định hướng chuẩn đầu ra: Nội dung dạy học được mô tả bằng cách xác định các yêu cần đạt của mỗi lớp về kĩ năng đọc, viết, nói và nghe; phạm vi kiến thức (tiếng Việt, văn học) và ngữ liệu. 11
4. Chỉ ra điểm mới về phương pháp giáo dục theo CT Ngữ văn 2018 HỌC Ở TRONG BỐI CẢNH THỰC HỌC Ở TRƯỜNG NHÓM CÁ NH N CẶP ĐÔI …v…v 12
5. Chỉ ra điểm mới về đánh giá PC và NL theo CT Ngữ văn 2018 Chương trình 2018 xác định mục tiêu đánh giá để đánh giá mức độ đáp ứng yêu cần đạt của học sinh để điều chỉnh cách học, cách dạy và các yếu tố khác trong quá trình giáo dục. • Chương trình 2018 chú trọng cả hai loại đánh giá gồm: đánh giá thường xuyên, đánh giá định kì. Trong đó tập trung nhấn mạnh đánh giá thường xuyên. • Các đối tượng đánh giá: bài viết; bài nói; các kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập khác • Chủ thể tham gia đánh giá gồm 3 chủ thể: giáo viên, học sinh, cha mẹ học sinh • Chuẩn đánh giá: các yêu cần đạt của môn học 13
HOẠT ĐỘNG 2: MỘT SỐ NGUYÊN TẮC ĐỂ ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG VÀ PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC TIẾNG VIỆT LỚP 5 CT HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CT 2018 Việc điều chỉnh nội dung dạy học thực hiện theo các nguyên tắc sau đây: (1) Không xáo trộn lớn CT môn Tiếng Việt và nội dung SGK Tiếng Việt hiện hành, nhưng phải tiếp cận CT mới về nội dung, phương pháp và đánh giá. (2) Không tăng thêm thời lượng dạy học và dung lượng dạy học, chú trọng dạy học tích hợp. Thời lượng và dung lượng dạy học điều chỉnh thêm, bớt cần hợp lí. (3) Thể hiện được những điểm mới về ND, PP, đánh giá học sinh tiếp cận CT mới. (4) Bảo đảm tính thống nhất giữa ND và hình thức khi dạy học các tri thức tiếng Việt. (5) Thuận lợi cho việc tổ chức thực hiện tại các cơ sở giáo dục. 14
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 1: Trên cơ sở học viên đã nghiên cứu tài liệu từ trang 18 đến trang 25 15
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 1: MỘT SỐ ĐIỂM MỚI trong CT 2018 1) Phần kiến thức tiếng Việt ở TV 5 chương trình hiện hành có 2 tiết Luyện từ và câu; còn theo chương trình 2018, nội dung này không nhất thiết phải hiển thị trên sách mà được lồng vào khi dạy đọc, viết, nói và nghe. 2) Phần Nói và nghe: SGK hiện hành thường giới hạn hoạt động nói trong kể chuyện. Theo chương trình 2018, nội dung nói phong phú hơn, có hoạt động nói theo chủ đề, gắn được với những vấn đề thời sự của thế kỉ 21. 3) Phần Tập làm văn: SGK chương trình hiện hành chưa có hoặc chưa dành nội dung riêng cho các kiểu văn bản như văn bản biểu cảm, văn bản nghị luận, văn bản thuyết minh, văn bản nhật dụng phổ biến. SREM 16
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Điều chỉnh kiến thức Kiến thức Giảm bớt Bổ sung Tiếng Việt - Ôn tập về kể chuyện, miêu tả ở HKII. - So sánh, Nhân hoá - Một số trường hợp viết hoa danh từ chung để thể hiện sự tôn trọng đặc biệt; nghĩa của một số yếu tố Hán Việt thông dụng, “đồng âm khác nghĩa” - Đoạn văn kể chuyện phát huy trí tưởng tượng, đoạn văn biểu cảm, đoạn văn nêu ý kiến về hiện tượng xã hội, bài văn thuyết minh ngắn về sách hoặc phim; VB thông tin có hình ảnh, số liệu. - Điệp từ, điệp ngữ (tích hợp qua việc tìm hiểu bài đọc). Văn học Chủ đề, kết thúc câu chuyện, chuyện có thật và chuyện tưởng tượng, chi tiết, thời gian, địa điểm trong câu chuyện; hình ảnh trong thơ; nhân vật trong văn bản kịch và lời thoại. SREM 17
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Điều chỉnh kiến thức * Các cách điều chỉnh kiến thức a. Điều chỉnh nội dung dạy học (tăng, giảm, thay đổi, sắp xếp lại nội dung cho phù hợp) - Giảm tải bớt một số nội dung dạy học chiếm thời lượng nhiều không cần thiết - Sắp xếp một số bài học thành một chủ đề tích hợp b. Điều chỉnh ngữ liệu dạy học: Điển hình, tối giản. c. Tích hợp các nội dung dạy học phù hợp - Tích hợp bổ sung kiến thức văn học trong khi dạy đọc văn bản truyện, thơ, kịch - Tích hợp bổ sung kiến thức tiếng Việt trong khi dạy đọc văn bản - Tích hợp dạy nghe - ghi vào yêu cầu dạy đọc (đặc biệt là đọc mở rộng), kể chuyện, nghe nói tương tác, chính tả - Tích hợp bài học theo chủ đề gồm 4 kĩ năng đọc, viết, nói và nghe d. Điều chỉnh yêu cầu các hoạt động trong bài học (tăng, giảm, bổ sung, thay thế bằng các hoạt động phù hợp) Tăng số lượng bài tập dạy sử dụng; giảm số lượng bài tập nhận diện, phân loại các đơn vị ngôn ngữ; thay đổi bài tập nhận diện thành bài tập sử dụng; sắp xếp các bài tập phù hợp trật tự nhận thức từ dễ đến khó… Tự nghiên cứu ví dụ trong tài liệu. 18
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh dạy đọc hiểu: Bổ sung loại bài tập hồi đáp/vận dụng/liên hệ, kết nối, so sánh. Ví dụ: 1. Kể tiếp kết thúc câu chuyện Chuỗi ngọc lam (Tuần 14: Chuỗi ngọc lam, tập 1, trang 134) 2. Viết lời cảm ơn cho người bánh giò- người thương binh đã cứu người trong đám cháy. (Tuần 21: Tiếng rao đêm, tập 2, trang 30) 3. Viết một kết thúc vui cho câu chuyện Một vụ đắm tàu. (Tuần 29: Một vụ đắm tàu). 4. Đặt mình vào vai Mơ nêu suy nghĩ về quan niệm một số người coi trọng con trai hơn con gái. (Tuần 29: Con gái, SGK tập 2, trang 112) SREM 19
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh dạy đọc hiểu: Chương trình 2018 bổ sung yêu cầu đọc hiểu văn bản với thể loại và độ dài tương đương. Giáo viên cần hướng dẫn học sinh tìm nguồn văn bản, rèn luyện đọc hiểu và ghi chép kết quả đọc hiểu. Ví dụ: - Ghi lại câu thơ yêu thích sau khi đọc - Nêu nhân vật yêu thích và giải thích lí do vì sao yêu thích - Tóm tắt lại câu chuyện đã đọc… SREM 20
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh dạy viết chính tả - Lựa chọn ngữ liệu mang tính tiết kiệm (tần xuất hiện các nội dung chính tả cao), sử dụng nhiều văn vần cho dễ nhớ, sử dụng nhiều đồng âm để rèn luyện chính tả so sánh. - Tích hợp chữa lỗi chính tả trong dạy Tập làm văn. - Chính tả đoạn bài HKII thay bằng nghe - ghi. SREM 21
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh hoạt động viết đoạn, bài (Tập làm văn) Đề văn cải biến so với các đề đã có nhiều bài văn mẫu (VD tiết TLV trang 99). Vd: “Hãy tả một cây hoa mà em yêu thích” “Đặt mình vào vai một cây hoa mà em yêu thích tham gia cuộc thi hoa hậu các loài hoa giới thiệu về vẻ đẹp của bản thân và nói lên mong ước của mình. ”. Đề mở. Vd: Xung quanh chúng ta có bao nhiêu điều tốt đẹp của sự sống: Những cánh rừng xanh bạt ngàn bất tận, những hòn đảo bình yên với nhiều loài động vật sinh sống như cò, yến, voọc, …, những dòng sông xanh với rất nhiều tôm cá, … Nhiều nơi đã được quy hoạch thành khu du lịch sinh thái và được bảo tồn. Nhưng vì vô ý thức, con người đã trở thành tàn ác. Họ tàn phá những cánh rừng xanh, biến nó thành trơ trụi, xác xơ. Họ săn bắt động vật làm cho một số loài có nguy cơ tuyệt chủng. Họ làm ô nhiễm nguồn nước khiến cho cá tôm không còn đường sống, … Đặt mình vào vai những cánh rừng đang bị hủy diệt hoặc những con vật đang bị săn bắt, bị phá mất chỗ ở hay những chú cá đang thoi thóp trong dòng nước bị ô nhiễm…, em hãy viết một bức thư kêu cứu gửi loài người, bày tỏ sự phẫn nộ trước những hành động phá hoại ấy, kêu gọi mọi người bảo vệ môi trường, bảo vệ sự sống. ” SREM 22
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh hoạt động viết đoạn, bài (Tập làm văn) CT 2018 chú trọng: 1) yêu cầu viết bài văn kể chuyện theo hướng phát huy tính tưởng tượng một cách phù hợp; 2) chú trọng yêu cầu biểu cảm (cách bộc lộ tình cảm, cảm xúc) trong bài văn kể chuyện, miêu tả; 3) bổ sung yêu cầu viết đoạn nêu ý kiến (giải thích) về hiện tượng xã hội; 4) bổ sung yêu cầu viết bài văn thuyết minh ngắn (bài giới thiệu sách báo, phim). SREM 2 hướng điều chỉnh : 1) Giảm bớt những bài ôn về kể chuyện, miêu tả để dành thời lượng cho HS luyện viết thể loại bổ sung hoặc rèn luyện nhiều hơn yếu tố biểu cảm trong bài văn kể chuyện, miêu tả. 2) Sử dụng hoạt động vận dụng của đọc hiểu để HS liên hệ, kết nối với hoạt động viết. 23
HOẠT ĐỘNG 3: ĐIỀU CHỈNH NỘI DUNG DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Nhiệm vụ 2: Kĩ năng Điều chỉnh hoạt động viết đoạn, bài (Tập làm văn) Ví dụ: Bổ sung một số đề bài: - Tuần 2: Sắc màu em yêu Bài tập: Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về bài thơ “Sắc màu em yêu”. - Tuần 4: Những con sếu bằng giấy Hãy tưởng tượng em sang thăm nước Nhật và sẽ đến trước tượng đài Xa-xa-cô (trong câu chuyện Những con sếu bằng giấy, SGK Tiếng Việt 5, trang 36 -37). Em muốn nói gì với Xa-xa-cô để tỏ tình đoàn kết của trẻ em khắp năm châu và khát vọng thế giới được sống cuộc sống hòa bình? Hãy viết đoạn văn ghi lại những điều em muốn nói. - Tuần 29: Một vụ đắm tàu Bài tập: Thay một kết thúc vui cho câu chuyện Một vụ đắm tàu. Tuần 29: Con gái Bài tập: Viết đoạn văn nêu suy nghĩ về quan niệm một số người coi trọng con trai hơn con gái. 24
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 1: Đổi mới về phương pháp dạy học Phương pháp dạy đọc văn bản văn học: - Đọc diễn cảm. - Đọc phân vai, kể chuyện. - Đóng vai để giải quyết một tình huống, diễn kịch. - Sử dụng câu hỏi. - Tổ chức cho học sinh thảo luận về văn bản. - Hướng dẫn ghi chép trong tiến trình đọc bằng các phiếu ghi chép, phiếu học tập, nhật kí đọc sách. Những phương pháp này rất cần thiết khi giáo viên hướng dẫn học sinh đọc mở rộng một cách tích cực, hiệu quả. Vd. Dưới đây là một mẫu phiếu Nhật kí đọc sách 25
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 1: Đổi mới về phương pháp dạy học Phương pháp dạy đọc văn bản thông tin: GV hướng dẫn HS khai thác những đặc trưng văn bản liên quan đến hình thức văn bản, cách đọc kênh hình, kênh chữ, sơ đồ, bảng biểu… Sử dụng kĩ thuật dạy học tích cực như KWL, kĩ thuật giải quyết tình huống, kĩ thuật đọc tích cực “chúng em biết 3”…. 26
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 1: Đổi mới về phương pháp dạy học Phương pháp dạy viết Dạy viết đoạn văn, bài văn một cách linh hoạt, có thể sử dụng các phương pháp như rèn luyện theo mẫu, đặt câu hỏi, thảo luận nhóm, viết sáng tạo. Vd. Miêu tả một cảnh sông nước (một vùng biển, một dòng sông, một con suối hay một hồ nước…) Tổ chức: Viết tiếp sức theo nhóm Bài tập: Hãy viết tiếp đoạn văn bắt đầu bằng những câu sau đây: Nhóm 1: Buổi sáng, dòng sông lấp lánh nắng. … Nhóm 2: Buổi trưa, sông trong xanh như màu ngọc bích, in bóng mây trời… Nhóm 3 : Buổi chiều, nước sông loang màu mỡ gà… Nhóm 4: Buổi đêm, sông tối thẫm, in bóng trăng sao… SREM 27
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 1: Đổi mới về phương pháp dạy học Phương pháp kiến thức: Sử dụng các phương tiện nghe-nhìn, đóng vai Đại từ xưng hô SREM 28
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 2: Hình thức tổ chức dạy học Lựa chọn những hình thức phát huy tính năng động, tích cực của học sinh: giảm bớt học theo lớp, chú trọng hoạt động cá nhân và hoạt động hợp tác (hoạt động theo cặp, nhóm). SREM 29
HOẠT ĐỘNG 4: ĐỔI MỚI PHƯƠNG PHÁP VÀ HÌNH THỨC TỔ CHỨC DẠY HỌC TIẾNG VIỆT 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH Nhiệm vụ 3: Tiến trình bài học Khởi động SREM Khám phá Thực hành Vận dụng 30
HOẠT ĐỘNG 5: ĐIỀU CHỈNH ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TRONG MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018. Nhiệm vụ 1: Mục tiêu, căn cứ, nội dung, cách thức đánh giá kết quả học tập môn Tiếng Việt 5 của HS trong chương trình 2018. - Mục tiêu đánh giá: Nhằm cung cấp thông tin chính xác, kịp thời, có giá trị về mức độ đáp ứng yêu cần đạt về phẩm chất, năng lực và những tiến bộ của HS - Căn cứ đánh giá: các yêu cần đạt về phẩm chất, năng lực đối với học sinh lớp 5 đã quy định trong chương trình. - Nội dung đánh giá: phẩm chất, năng lực chung, năng lực đặc thù và sự tiến bộ của học sinh thông qua các hoạt động đọc, viết, nói, nghe. - Cách thức đánh giá: Đánh giá thường xuyên và đánh giá định kì. SREM 31
HOẠT ĐỘNG 5: ĐIỀU CHỈNH ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TRONG MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018. Nhiệm vụ 2: Một số phương pháp và công cụ đánh giá thường xuyên. Giáo viên sử dụng đa dạng các phương pháp đánh giá thường xuyên gồm: - Phương pháp quan sát - Phương pháp kiểm tra viết - Phương pháp vấn đáp - Phương pháp đánh giá hồ sơ học tập và sản phẩm học tập SREM Công cụ đánh giá kết quả học tập và sự tiến bộ của học sinh có thể là: - Câu hỏi, bài tập - Sản phẩm học tập của học sinh - Hồ sơ học tập - Bảng kiểm - Phiếu đánh giá theo tiêu chí (rubrics) 32
HOẠT ĐỘNG 5: ĐIỀU CHỈNH ĐÁNH GIÁ HỌC SINH TRONG MÔN TIẾNG VIỆT LỚP 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018. Nhiệm vụ 3: Quy trình xây dựng câu hỏi/bài tập theo 3 mức độ theo Thông tư 27 Bao giờ thay sách thì thực hiện Câu hỏi, bài tập được thiết kế theo các mức như sau: - Mức 1: Nhận biết, nhắc lại hoặc mô tả được nội dung đã học và áp dụng trực tiếp để giải quyết một số tình huống, vấn đề quen thuộc trong học tập; - Mức 2: Kết nối, sắp xếp được một số nội dung đã học để giải quyết vấn đề có nội dung tương tự; - Mức 3: Vận dụng các nội dung đã học để giải quyết một số vấn đề mới hoặc đưa ra những phản hồi hợp lý trong học tập và cuộc sống. SREM 33
HOẠT ĐỘNG 6: ĐIỀU CHỈNH BÀI HỌC TIẾNG VIỆT LỚP 5 CHƯƠNG TRÌNH HIỆN HÀNH THEO ĐỊNH HƯỚNG CHƯƠNG TRÌNH 2018 Học viên tự đọc các tài liệu sau: 1. Bài học thiết kế theo yêu cầu phát triển năng lực 2. Bài học theo phân môn (đã điều chỉnh) 3. Thiết kế bài dạy theo phần môn (đã điều chỉnh) 4. Bài học theo chủ đề (đã điều chỉnh) 5. Thiết kế bài dạy theo chủ đề (đã điều chỉnh) 34
TR N TRỌNG CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ THAM GIA KHÓA TẬP HUẤN
- Slides: 35