Typy produkcji w procesach dyskretnych ZRNICOWANIE ASORTYMENTOWE PRODUKCJI

Typy produkcji w procesach dyskretnych ZRÓŻNICOWANIE ASORTYMENTOWE PRODUKCJI Małe Duża Duże Produkcja masowa Ce le PRODUKCJA NIEPOWTARZALNA pro du SKALA PRODUKCJI ce nta Produkcja seryjna C ele kli PRODUKCJA POWTARZALNA Mała Niskie en ta Produkcja jednostkowa Wysokie JEDNOSTKOWE KOSZTY PRODUKCJI PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 1

3 Cele i strategie zarządzania logistycznego Jak pogodzić cele klienta z celami producenta?

Ewolucja orientacji gospodarczych (1) „Wczoraj” „Dzisiaj” Rynek producenta (era masowej produkcji) produkcyjna koncepcja zarządzania Rynek konsumenta (era masowego marketingu) marketingowa koncepcja zarządzania zasada „wytwórz produkt i poszukaj nabywcę” zasada „znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzeń” IM WIĘCEJ, TYM LEPIEJ IM MNIEJ, TYM LEPIEJ PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 3

Czas Jankesów – „Fordyzm” # Frederick Taylor (1856 -1915) Henry Ford (1863 -1947) Ford model T (1908 -1927) Naukowa organizacja pracy (1911) Pierwsza taśma produkcyjna (1913) 15 007 033 sprzedanych egzemplarzy PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 4

Rewolucja przemysłowa # Ford Model T na taśmie produkcyjnej PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 5

Czas Jankesów – „Fordyzm” # Frederick Taylor (1856 -1915) Henry Ford (1863 -1947) Ford model T (1908 -1927) Naukowa organizacja pracy (1911) Pierwsza taśma produkcyjna (1913) 15 007 033 sprzedanych egzemplarzy Czas montażu 12 godzin 20 minut (1908) 1 godzina 20 minut (1918) Tempo produkcji co 30 sekund 1 samochód Rynek samochodów USA 1903 rok FMC koniec 1913 roku 2700 fabryk samochodów 1/2 produkowanych samochodów Cena samochodu 20. 000 $ (1903) 300 $ (lata ’ 20 XX) PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 6

Ewolucja orientacji gospodarczych (2) „Fordyzm” „Wczoraj” „Dzisiaj” Rynek producenta (era masowej produkcji) produkcyjna koncepcja zarządzania Rynek konsumenta (era masowego marketingu) marketingowa koncepcja zarządzania zasada „wytwórz produkt i poszukaj nabywcę” zasada „znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzeń” IM WIĘCEJ, TYM LEPIEJ IM MNIEJ, TYM LEPIEJ PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 7

Światła ziemskiej nocy # Ameryka Północna 5% mieszkańców świata (3 miejsce) ~ 25% światowej produkcji gospodarczej Europa zachodnia Japonia (i jej otoczenie) Kraje rozwinięte gospodarczo PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 8

Ewolucja orientacji gospodarczych (3) „Fordyzm” „Porteryzm” „Wczoraj” „Dzisiaj” Rynek producenta (era masowej produkcji) produkcyjna koncepcja zarządzania Rynek konsumenta (era masowego marketingu) marketingowa koncepcja zarządzania zasada „wytwórz produkt i poszukaj nabywcę” zasada „znajdź nabywcę i wytwarzaj według jego życzeń” IM WIĘCEJ, TYM LEPIEJ IM MNIEJ, TYM LEPIEJ PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 9

Era konkurencji – „Porteryzm” ZMIANA PREFERENCJI RYNKOWYCH Dominacje w konkurencji Lata 70 -te CENA PRODUKTÓW Lata 80 -te JAKOŚĆ PRODUKTÓW Lata 90 -te SZYBKOŚĆ DOSTAW JAKOŚĆ PRODUKTU (wyrobu i usługi) – przewaga w prawidłowości ELASTYCZNOŚĆ DOSTAW (rodzaj, ilość, termin) – przewaga w zmienności SZYBKOŚĆ DOSTAW – przewaga w dostępności CENA (KOSZT) – przewaga efektywności (produktywności) PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 10

Wygrywa szybszy ! # „Atrybut szybkości rozpoczął dominację w XX wieku i utrzyma ją w wieku XXI” Bill Gates „Biznes szybki j@k myśl” 1999 PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 11

Cywilizacja niecierpliwości # W XXI wieku prędkość stała się Bogiem, a czas szatanem ü Niektóre restauracje Mc. Donald’s oferują lunch w ciągu 90 sekund. ü Wizyta lekarska trwa średnio 8 minut. ü Bufet „jedz do syta” w Tokio wystawia rachunek na podstawie tempa konsumpcji: im szybciej jesz, tym mniej płacisz. ü Politycy odpowiadają na pytania zazwyczaj w 8 sekund, bez względu na stopień złożoności zagadnienia. ü Kupujemy gotowe potrawy i podgrzewamy je w mikrofalówce, żeby było szybciej. ü Optymalny czas czekania na windę wynosi 15 sekund – później zaczynamy się niecierpliwić. PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 12

Wygrywa szybszy – usługi PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami # 13

Podstawowe strategie konkurencji Alternatywa M. Porter’a dawniej obecnie Strategia różnicowania Strategia niskich cen PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 14

Orientacje zarządzania przedsiębiorstwem Zarządzanie współczesnym przedsiębiorstwem wymaga pogodzenia sprzecznych orientacji Orientacja rynkowa Orientacja efektywnościowa Wysoki poziom obsługi klientów SKUTECZNOŚĆ zwiększone koszty Utrzymanie wysokiej rentowności SPRZECZNOŚĆ EFEKTYWNOŚĆ redukcja kosztów PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 15

Cele logistycznego zarządzania produkcją Orientacja rynkowa Orientacja efektywnościowa CELE ZARZĄDZANIA PRODUKCJĄ CELE ZEWNĘTRZNE Sprzeczność celów MAKSYMALIZACJA POZIOMU OBSŁUGI MINIMALIZACJA KOSZTÓW Skuteczne zaspokajanie zróżnicowanych potrzeb klientów • • CELE WEWNĘTRZNE jakość produktu elastyczność dostaw szybkość dostaw cena Efektywne gospodarowanie zasobami produkcyjnymi Maksymalne wykorzystanie zdolności produkcyjnej PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami Minimalizacja zapasów 16

Orientacja efektywnościowa – preferencje „Wczoraj” „Dzisiaj” Rynek producenta Rynek klienta Racjonalizacja wykorzystania zdolności produkcyjnej - maksymalizacja wykorzystania maszyn - maksymalizacja wykorzystania pracowników # Racjonalizacja przepływu materiałów - minimalizacja zapasów - minimalizacja czasu realizacji - terminowość dostaw Dlaczego zapasy ? - zmiana w strukturze kosztów wytwarzania Zapasy - jeden z najkosztowniejszych aktywów przedsiębiorstw Współczesne podejścia w zarządzaniu produkcją KONCEPCJE LOGISTYCZNE „Postawić do dyspozycji odpowiednie materiały, we właściwej ilości, o odpowiedniej jakości, we właściwym miejscu i czasie” PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 17

Strategie zarządzania produkcją dawniej obecnie Strategia produkcji efektywnej Strategia produkcji reaktywnej Odchudzona produkcja Lean Production Zwinna produkcja Agile Production PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 18

Środowisko produkcyjne ŚRODOWISKO PRODUKCYJNE relacja typu „przedsiębiorstwo - klient” Środowiska klasyczne PRODUKCJA NA MAGAZYN FIRMA dostawca PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE KLIENT odbiorca Produkty standardowe (standaryzacja) Brak wpływu klienta na ostateczną postać produktu Produkcja powtarzalna (masowa, wielkoseryjna) „SPRZEDAWANIE TEGO, CO SIĘ WYPRODUKOWAŁO” PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 19

Produkcja na magazyn PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami # 20

Środowisko produkcyjne ŚRODOWISKO PRODUKCYJNE relacja typu „przedsiębiorstwo - klient” Środowiska klasyczne PRODUKCJA NA MAGAZYN FIRMA dostawca KLIENT odbiorca PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE FIRMA dostawca KLIENT odbiorca Produkty standardowe (standaryzacja) Produkty zorientowane na klienta (kastomizacja) Brak wpływu klienta na ostateczną postać produktu Duży zakres wpływu klienta na ostateczną postać produktu Produkcja powtarzalna (masowa, wielkoseryjna) Produkcja niepowtarzalna (jednostkowa, małoseryjna) „SPRZEDAWANIE TEGO, CO SIĘ WYPRODUKOWAŁO” „WYTWARZANIE TEGO, CO SIĘ FORMALNIE SPRZEDAŁO” PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 21

Produkcja na zamówienie Urządzenia przemysłowe Szafy wnękowe # Meble ogrodowe Maszyny i armatura przemysłowa PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 22

Środowisko produkcyjne ŚRODOWISKO PRODUKCYJNE relacja typu „przedsiębiorstwo - klient” Środowiska klasyczne PRODUKCJA NA MAGAZYN FIRMA dostawca KLIENT odbiorca PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE FIRMA dostawca KLIENT odbiorca Produkty standardowe (standaryzacja) Produkty zorientowane na klienta (kastomizacja) Brak wpływu klienta na ostateczną postać produktu Duży zakres wpływu klienta na ostateczną postać produktu Produkcja powtarzalna (masowa, wielkoseryjna) Produkcja niepowtarzalna (jednostkowa, małoseryjna) „SPRZEDAWANIE TEGO, CO SIĘ WYPRODUKOWAŁO” „WYTWARZANIE TEGO, CO SIĘ FORMALNIE SPRZEDAŁO” PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 23

Zasada odraczania # ODRACZANIE (postponement) Umożliwia uzyskanie kompromisu między orientacją rynkową (elastyczność i szybkość dostaw) a efektywnościową (niskie koszty) ZASADA ODRACZANIA Każdy wyrób należy różnicować w jak najpóźniejszej fazie procesu produkcyjnego lub złożenia montażowego PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 24

Współczesne środowiska produkcyjne FAZA PRODUKCJI FAZA DYSTRYBUCJI KONSTRUKCJA NA ZAMÓWIENIE - KNZ Engineer to Order - ETO PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE - PNZ Make to Order - MTO MONTAŻ NA ZAMÓWIENIE - MNZ Assemble to Order - ATO PRODUKCJA NA MAGAZYN - PNM Make to Stock - MTS PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 25

Montaż na zamówienie – zestaw komputerowy PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami # 26

Montaż na zamówienie – szwedzki stół # Po montażu Jeszcze deser Danie główne Zaczynamy od przekąsek Szwedzki – oby nie taki stół !!! PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 27

Montaż na zamówienie – bar „Bazylia” # Wariant dietetyczny Wariant klasyczny Wariant pasibrzucha PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 28

Współczesne środowiska produkcyjne FAZA PRODUKCJI FAZA DYSTRYBUCJI KONSTRUKCJA NA ZAMÓWIENIE - KNZ Engineer to Order - ETO PRODUKCJA NA ZAMÓWIENIE - PNZ Make to Order - MTO MONTAŻ NA ZAMÓWIENIE - MNZ Assemble to Order - ATO PRODUKCJA NA MAGAZYN - PNM Make to Stock - MTS WYKOŃCZENIE NA ZAMÓWIENIE Finish to Order - FTO KOMPLETOWANIE NA ZAMÓWIENIE Kit to Order - KTO PAKOWANIE NA ZAMÓWIENIE Wrapp to Order - WTO PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 29

Wykończenie na zamówienie – samochód # centralny zamek spoiler alufelgi sportowa kierownica PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 30

Wykończenie na zamówienie – pizza # Najpopularniejsze rodzaje pizzy • Pizza alla napolitana - z pomidorami, mozzarellą, filetami z sardeli, oregano i oliwą • Pizza Margherita - z pomidorami, mozzarellą i bazylią • Pizza pugliese - z drobno posiekaną cebulą, oregano, tartym serkiem pecorino i oliwą • Pizza calabrese - z pomidorami, tuńczykiem, sardelami, oliwkami, kaparami i z wieprzowym smalcem zamiast oliwy • Pizza alla vongole - z pomidorami, oregano, omułkami, natką pietruszki i czosnkiem • Pizza spinaci - ze świeżym szpinakiem i dużą ilością czosnku • Pizza al prosciutto - z pomidorami, mozzarellą i gotowaną szynką • Pizza con funghi - z pomidorami, mozzarellą, pokrojonymi w plasterki pieczarkami, czosnkiem i natką pietruszki • Pizza siciliana - z pomidorami, mozzarellą, duszonymi w oliwie paskami żółtej, czerwonej i zielonej papryki, plasterkami salami i pieczarek • Pizza alla romana - z pomidorami, mozzarellą, oregano i sardelami • Pizza quattro stagioni - z pomidorami i mozzarellą; ponadto na każdej ćwiartce kolejno: pieczarki, gotowana szynka, cienko pokrojone serca karczochów i oliwki • Calzone - połowę placka wypełnia się szynką, mozzarellą, często z dodatkiem serka ricotta i oregano, przykrywa drugą połową i skleja brzegi. PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 31

Punkt oddzielenia zamówienia klienta Customer Order Decoupling Point Produkcja części Zaopatrzenie D O S T A W C Y Montaż zespołów Montaż wyrobów PNM MNZ PNZ K L I E N C I KNZ Produkcja oparta o prognozy standardowa Produkcja oparta o zamówienia zorientowana na klienta PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 32

Punkt oddzielenia zapasu # Stock Decoupling Point Zaopatrzenie D O S T A W C Y Produkcja części Montaż zespołów Montaż wyrobów PNM Zasada „pchania” PUSH MNZ PNZ K L I E N C I Zasada „ssania” PULL KNZ Produkcja oparta o prognozy standardowa Produkcja oparta o zamówienia zorientowana na klienta PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 33

Typy struktur produktowych Typ „A” Typ „V” Typ „X” PNZ Wyroby Moduły opcjonalne PNM PNZ PNM Surowce, materiały Produkcja na magazyn Produkcja na zamówienie Montaż na zamówienie Mała Duża Różnorodność wyrobów Mała Liczba modułów Duża Różnorodność surowców Duża Mała PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 34

Środowisko produkcyjne a konkurencyjność Produkcja części Zaopatrzenie D O S T A W C Y Produkcja efektywna Zasada „pchania” PNZ KNZ Montaż zespołów Montaż wyrobów PNM MNZ K L I E N C I Produkcja reaktywna Zasada „ssania” Redukcja kosztów jednostkowych (cena) Wzrost elastyczności dostaw Wzrost szybkości dostaw PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 35

Przypadek IKEA (Ingvar Kamprad Elmtaryd Agunnaryd – # od 1943) Ingvar Kamprad ü 7 najbogatszy człowiek świata (> 30 mld dolarów) ü Ponad 100 tysięcy pracowników na świecie w czterdziestu czterech krajach ü 100 milionów klientów rocznie ü Około 9, 5 tysiąca asortymentów towarów ü W Polsce od 1988 roku Wzór oszczędności „Jak można wymagać od pracowników, by zaciskali pasa, kiedy samemu żyje się w luksusie? Nie wolno tracić kontaktu z rzeczywistością” ü Używany samochód – volvo z roku 1973 ü W gabinecie siada na prostym i tanim krześle – oczywiście z IKEA ü Wyposażenie domu – meble własnej firmy PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 36

Środowisko produkcyjne – przypadek IKEA ? Produkcja części Zaopatrzenie D O S T A W C Y Montaż zespołów Montaż wyrobów PNM MNZ PNZ K L I E N C I KNZ Redukcja kosztów jednostkowych (cena) Wzrost elastyczności dostaw Wzrost szybkości dostaw PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 37

Dziękuję za uwagę

Czas na. . .

Środowisko produkcyjne – przypadek IKEA # Produkcja części Zaopatrzenie D O S T A W C Y Montaż zespołów Montaż wyrobów PNM MNZ PNZ K L I E N C I KNZ Redukcja kosztów jednostkowych (cena) Wzrost elastyczności dostaw Wzrost szybkości dostaw PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 40

Dodatki

Henry Ford – humanizacja pracy # Henry Ford na własną rękę prowadził wiele badań mających na celu usprawnienie organizacji pracy Obliczył, że montaż Forda T wymaga wykonania 7883 czynności ü 947 – wymagało zaangażowania silnych pracowników, ü 3338 – przeciętnie sprawnych mężczyzn, ü pozostałe mogły wykonywać kobiety i starsze dzieci. Wiele operacji mogli wykonywać niepełnosprawni ü ü ü ü 2637 – inwalidzi o jednej nodze, 670 – kalecy bez obu nóg, 715 – inwalidzi o jednej ręce, 2 – kalecy bez obu rąk, 207 – ślepi na jedno oko, 10 – niewidomi, 37 – głuchoniemi, 60 – epileptycy. W 1914 roku wprowadził: q ośmiogodzinny dzień pracy, q wysokie płace = 5 $ dziennie (150% płacy rynkowej), q udział pracowników w zyskach przedsiębiorstwa. PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 42

Cele przedsiębiorstwa w wymiarze ekonomicznym i rzeczowym, są pod wpływem orientacji rynkowej i efektywnościowej CELE PRZEDSIĘBIORSTWA WYMIAR EKONOMICZNY 1. Osiągnąć i utrzymać dobrą kondycję finansową w kategoriach: • zysk netto (net profit) • zwrot nakładów (ROI) • płynność płatnicza (cash flow) 2. Zwiększyć zysk zwiększając sprzedaż 3. Zwiększyć zysk zwiększając efektywność Spójność WYMIAR RZECZOWY 1. Zaspokoić potrzeby rynku dostarczając odbiorcom produkty: • właściwe (rodzaj, ilość, jakość) • we właściwym czasie • po akceptowalnej cenie 2. Zwiększyć udział w rynku 3. Zwiększyć produktywność (obniżka kosztów) PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 43

Problem decyzyjny w gospodarce rynkowej STOPIEŃ ELASTYCZNOŚCI PRODUCJI (szerokość i zmienność wytwarzanego asortymentu) 1. Wąski asortyment wysoka efektywność, mała elastyczność standaryzacja produkcji i wyposażenia (wysoka produktywność) uproszczenie procesów planowania i sterowania produkcją ekonomia skali produkcji (niskie jednostkowe koszty wytwarzania) możliwość utraty części klientów na rzecz konkurentów oferujących inne lub bardziej urozmaicone wyroby 2. Szeroki asortyment niska efektywność, duża elastyczność zaspokajanie zróżnicowanych wymagań klientów uniwersalność wyposażenia (brak standaryzacji) złożone procesy planowania i sterowania produkcją brak korzyści ekonomii skali produkcji (wyższe koszty jednostkowe) Konieczność szukania kompromisu PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 44

Odraczanie różnicowania wyrobów Kompromis między orientacją rynkową (elastyczność i szybkość dostaw) a efektywnościową (niskie koszty) Odraczanie (postponement) ZASADA każdy wyrób należy różnicować w jak najpóźniejszej fazie procesu produkcyjnego Strategia produkcj i reaktywn ej Strategia produkcj i efektywn ej PWr/W 8/K 6 Zespół Logistyki i Zarządzania Projektami 45