Typy genetyczne jezior Jezioro to naturalny zbiornik rdldowy
Typy genetyczne jezior
Jezioro to naturalny zbiornik śródlądowy stanowiący wypełnione wodą zagłębienie terenu. Ze względu na procesy rzeźbotwórcze, w wyniku których powstała misa jeziorna, wydziela się różne typy jezior.
Typy genetyczne jezior • Meteorytowe – woda wypełnia zagłębienia powstałe po uderzeniu meteorytu, są owalne i dość głębokie (np. jez. Kaali w Estonii). • Tektoniczne – powstały w wyniku ruchów tektonicznych skorupy ziemskiej. Dzielą się na trzy rodzaje.
Jeziora w obniżeniach tektonicznych na równinach Jezioro Wiktorii Jezioro Ładoga SOHO (ESA & NASA)
Jeziora na przedgórzu Jezioro Bałchasz SOHO (ESA & NASA)
Jeziora w rynnowych rozpadlinach i rowach tektonicznych Jezioro Bajkał SOHO (ESA & NASA)
Typy genetyczne jezior cd. • Wulkaniczne – powstają w kraterach, kalderach wygasłych wulkanów, w zaklęśnięciach pól lawowych oraz w dolinach zatarasowanych jęzorami lawy. Maary Ukinrek
Jeziora wulkaniczne Jezioro kraterowe – wulkan Irazú (Kostaryka)
Typy genetyczne jezior cd. • Polodowcowe – powstały dzięki erozyjnej i akumulacyjnej działalności kontynentalnych i górskich lodowców. Wyróżnia się wśród nich jeziora: rynnowe, morenowe, oczka wytopiskowe, kotły i kociołki, sandrowe, przyozowe i drumlinowe oraz lodowcowe górskie.
Jeziora rynnowe
Jeziora lodowcowe górskie – cyrkowe Czarny Staw
Typy genetyczne jezior cd. • Krasowe – powstały w zapadliskach lub lejach na obszarach zbudowanych ze skał wapiennych lub gipsowych (np. jeziora na Polesiu Lubelskim). • Rzeczne – czyli starorzecza powstałe z odciętych meandrów.
Typy genetyczne jezior cd. • Deltowe – położone w deltach dużych rzek. Są one reliktowymi zbiornikami o zaawansowanym procesie zarastania. • Przybrzeżne – powstały przez odcięcie mierzeją zatok lub ich części od morza.
Typy genetyczne jezior cd. • Eoliczne – powstają w zagłębieniach powstałych skutek wywiewania przez wiatr skał sypkich. • Reliktowe – stanowią część dawnego morza lub rozległego jeziora. w
Jeziora reliktowe Morze Kaspijskie
Typy genetyczne jezior cd. • Poligenetyczne – powstałe w wyniku różnych procesów rzeźbotwórczych, m. in. tektoniczno-lodowcowe (Michigan), tektoniczno-eoliczne (Czad), wulkaniczno -tektoniczne (Toba).
Jeziora poligenetyczne – wulkaniczno-tektoniczne Jezioro Toba
Literatura: 1. Bajkiewicz-Grabowska E. , Mikulski Z. , 2006, Hydrologia ogólna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2. Makowska D. , 1998, Ziemia, WSi. P, Warszawa Źródła zdjęć i ilustracji: • • • 1. zdjęcie własne 4. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Lake_victoria_NASA. jpg* 5. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Lake. Balkhash-EO. jpg* 6. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Baikal-S 1998162044804. jpg* 7. http: //en. wikipedia. org/wiki/Image: Ukinrek. Maars. jpg produced by the U. S. Geological Survey 8. http: //en. wikipedia. org/wiki/Volcanic_crater 10. http: //en. wikipedia. org/wiki/Image: Jeziorak_mapka 2. JPG 11. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Czarny_staw. jpg 15. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Caspian_Sea_from_orbit. jpg* 17. http: //commons. wikimedia. org/wiki/Image: Toba_zoom. jpg* * zdjęcia te pochodzą z programu SOHO: "Courtesy of SOHO/[instrument] consortium. SOHO is a project of international cooperation between ESA and NASA. " Where [instrument] stands for the name of the instrument that acquired the data (i. e. SOHO/EIT, SOHO/LASCO, etc).
- Slides: 18