Turistiko trite i primena marketinga u turizmu Marketing

Turističko tržište i primena marketinga u turizmu

Marketing … l l Ekonomski — mesto gde kupci i prodavci razmenjuju robu (proizvodi/usluge) Marketing — prodavci su industrija, a kupci su tržište Komunikacije Roba/usluge Tržište (skup kupaca) Industrija (Skup prodavaca) Novac 2 Informacije

Ekonomski aspekt. . . ● Određeni prostor, mesto ● na kome mora da postoji objekat razmene ● prodavci (su industrija) i kupci (su tržište) ● sredstvo razmene (novac) 3

Za potrebe marketinga tržište je. . . 4 l Tržište je skup stvarnih (postojećih) i potencijalnih kupaca određenog proizvoda l Potencijalno tržište je skup potrošača zainteresovanih za kupovinu određenog proizvoda (100%) l Dostupno (raspoloživo) tržište je skup potrošača koji su zainteresovani za kupovinu određenog proizvoda, imaju određeni nivo prihoda i proizvod im mora biti dostupan. (40%)

Tržište - tipovi Tipovi tržišta l l l l 5 tržište proizvoda tržište usluga tržište novca tržište nekretnina tržište resursa (sirovine, radna snaga, novac) tržište posrednika (dileri, brokeri, konsultanti i sl. ) tržište potrošača tržište državnih organa (administracije) (usluge javnog sektora)

Turističko tržište I Sa stanovišta predmeta razmene, turističko tržište je istovremeno tržište usluga i tržište usluga II Namenjeno zadovoljavanju potreba turističke tražnje Sa stanovišta veza i odnosa: To je tržište sa ograničenim delovanjem konkurencije (što je uslovljeno specifičnim razlikama proizvoda i usluga pojedinih područja) 6

Turističko tržište III Sa stanovišta tržišne tehnike i institucija: Turističko tržište je tržište na kojem se prepliće posredna i neposredna prodaja sa naglašenom ulogom posrednika IV Sa stanovišta prostora : 7 Lokalno turističko tržište Regionalno turističko tržište Nacionalno turističko tržište Međunarodnoturističko tržište

Turističko tržište 8

Definicija. . . 9 l Turistićko tržište je. . . skup odnosa ponude i tražnjeu području usluga i dobara što služe za podmirenje turističkih potreba na određenom prostoru l Turističko tržište može posmatrati i kao potencijalna tražnja za turističkim proizvodom zasnovana na različitim motivima i željama potrošača ( turističko tržište = turistička tražnja) l Tržište je posrednik između proizvodnje dobara i potreba ljudi za određenim dobrima.

Turističko tržište. . . Nekada. . . Sada l l 10 Nekada. . . Turistička tržišta se određuju kao konkretna mesta gde se ponuđači i potrošači sreću kako bi kupili i/ili prodali robu (pijace, sajmovi ili izložbe). U stvarnosti ovakva tržišta su izuzetak. Danas … tržište prestaje da bude određeno prostorom, a više označava proces, oblik veze, misaonu konstrukciju, . . . l . . . turističko tržište je misaona konstrukcija koja objedinjava sve relevantne informacije o tražnji i ponudi u vezi sa određenom turističkom uslugom (Freyer) l Tržište se više ne deli na osnovu proizvoda, već sve više na osnovu dimenzija tražnje. Umesto potrage za sličnostima ( «homogenizacija tržišta» ) sve se više javljaju razlike ( «heterogenizacija tržišta» ) kod mikro – ograđivanja.

Pristupi u određivanju turističkog tržišta Postoje dva pristupa 1. Makro → podrazumeva određivanje tržišta u skladu sa kriterijumima – mesto, vreme i proizvod. Reč je o potrazi za sličnostima, odnosno homogenizaciji turističkog tržišta. 2. Mikro → podrazumeva određivanje tržišta na osnovu dimenzija tražnje (razlika u potrebama i željama potrošača u turizmu (mikrosegmentacija ili segmentacija u užem smislu, heterogenizacija tržišta ).

Određivanje turističkog tržišta

Homogenizacija i heterogenezacija turističkog tržišta

Struktura turističkog tržišta Turistička tržišta Obuhvata nosioce osnovnih turističkih usluga Tržište u užem smislu hotelijerstvo, ugostiteljstvo, prevoz i posrednici u turizmu. . . Deo turističke ponude koju čine netipična turistička preduzeća Tržište u širem smislu Tržište koje čine nosioci netipičnih elemenata turističke ponude proizvodnja i promet suvenira, oprema za putovanje u turističke svrhe, turističke publikacije. . . proizvodnja i promet sportske opreme, odeće i obuće, prehrambenih proizvoda, komunalne usluge, poštanske usluge, staze za šetnju, usluga promene efektivnog stranog novca. . .

Turistčko tržište omogućava. . . 15 l Kontakt između turističke ponude i tražnje l Raspodelu dohotka između nosilaca ponuda preko cene l Alokaciju faktora proizvodnje , tj. usmravanje faktora proizvodnje-rad i kapital- u sektore turističke privrede koji su najuspešniji

Obimi potencijal turističkog tržišta l Obim turističkog tržišta → realizovani promet svih preduzeća na turističkom tržištu ● Potencijal turističkog tržišta → maksimalna količina prodaje koju mogu ostvariti sva preduzeća turističke privreda na određenom tržištu i određenom vremenskom periodu (uz maksimalne marketinške napore) ● Potencijal tržišta 16 = Stvarna tražnja + Potencijlna tražnja

Pojam i karakteristike turističkog tržišta l l Turističko tržište → posebnost ovog tržišta označava se kao tržište ‘’sui generis’’ Elementi koji konstituišu turističko tržište su: 1) Subjekti-turistička tražnja i ponuda 2) Objekat razmene-turistički proizvod, usluga 3) Cena→novčani izraz vrednosti roba i usluga u razmeni Turistička ponuda je deo tržišta koji se pojavljuje kao ponuđač robe i usluga, odnosno ona količina robe i usluga koja se nudi po određenim cenama radi zadovoljenja turističkih potreba

Klasifikacija turističke ponude l l l 18 Primarna Sekundarna Tipična turistička ponuda Ponuda specijalno namenjena turistima Ponuda koja zavisi od razvoja turizma

Klasifikacija turističke ponude l l l Turistička ponuda u užem smislu Turistička ponuda u širem smislu Osnona turistička ponuda temelj svakog turističkog razvoja) najvažniji deo turističke ponude (hoteli, moteli i turistička naselja) l l 19 Komplementarna turistička ponuda smeštajni objekti kojima se dopunjuje osnovna turistička ponuda (kampovi, domaća radinost)

Nosioci ponude u turizmu. . . l . . . brojne privredne i neprivredne delatnosti koje se neposredno i posredno uključuju u formiranje proizvoda koji se nudi turistima, . . . l turističke destinacije (mesta) različitog obuhvata l Danas se od nosilaca ponude u turizmu zahteva harmonizacija tri često sukobljene komponente: Ekonomija ü Ekologija ü Društvo ü 20

Faktori turističke ponude FAKTORI ATRAKTIVNI KOMUNIKATIVNI RECEPTIVNI Sadržaj Mogu biti: 1. Prirodni (prirodne lepote, klima, biljni i životinjski svet- safari, rezervati prirode, nacionalni parkovi, vodeni parkovi) 2. Antropogeni, (manastiri, katedrale, legati, zadužbine, dvorci, zamkovi, umetničke galerije, muzeji, zabavno-rekreativni centri) Obuhvataju: 1. prevozna sredstva i razvijenost saobraćajne infrastrukture 2. kontakte sa turistima, tržišne komunikacije i sl. Obuhvataju: raspoložive objekte za smeštaj, ishranu kao i ostale sadržaje neophodne za kvalitetan boravak turista na datoj turističkoj destinaciji

Osobenosti turističke ponude Specifična struktura • što znači da je čine roba, usluge, prirodni i antropogeni resursi Dislociranost • ukazuje na to da je receptivni prostor na kom se formira ponuda po pravilu odvojen i najčešće udaljen od emitivnog tržišta Heterogenost • koja se ogleda u postojanju više različitih međusobno povezanih ponuđača raznovrsnih materijalnih dobara i usluga kojima se zadovoljava turistička potreba Statičnost • ispoljava se u njenoj fizičkoj vezanosti za određene lokalitete, iz čega proizlazi još jedna bitna odlika, a to je da turista ne može zadovoljiti svoju potrebu bez dolaska u turističku destinaciju; Kapitalno i radno intenzivna • što upućuje na visoke fiksne troškove u strukturi cene usluga i robe na turističkom tržištu.

Turistička tražnja l POJAM Tražnja → količina dobara i usluga koju ljudi žele da kupe l Za potrebe marketinga u turizmu najprihvatljivija je ona prema kojoj Turistička tražnja predstavlja skup potencijalnih turista – potrošača koji svojim stavovima, navikama, željama i mogućnostima određuju količinu, kvalitet i cenu pojedine robe i usluga na turističkom tržištu ● 23 Turistička tražnja = ƒ (potreba, želja, stavova i mogućnosti potencijalnih potrošača da preduzimaju turistička putovanja

Turistička tražnja • Turistička tražnja može biti idealna (čine je svi koji imaju objektivnu turističku potrebu ) potencijalna (oni koji imaju potrebu i mogućnost da takve potrebe zadovolje, ali još nisu doneli odluku o potrošnji ) stvarna (oni koji su doneli odluku da svoja slobodna sredstva i vreme upotrebe za zadovoljenje turističkih potreba ) efektivna tražnja (svi iz segmenta stvarne tražnje koji putuju u određenu turističku destinaciju ) 24

Struktura turističke tražnje 25 • Određena je sledećim faktorima l intenzitet i učestalost putovanja, l način organizovanja putovanja, l ciljevi putovanja l motivi putovanja

Osobine, specifičnosti. . . l Najvažnije osobine turističke tražnje su: l Elastičnost Vremenska koncentrisanost Heterogenost Mobilnost Disperzivnost l l 26

Pretpostavke za formiranje turističke tražnje 27