Tun 23 Tit 67 68 I Tim hiu

Tuần 23 Tiết: 67 -68

I- Tim hiÓu chung 1 T¸c gi¶ Tªn khai sinh lµ NguyÔn Văn B¸u, sinh năm 1932 ë Thăng Bình, tØnh Qu¶ng Nam - Ng. Trung Thành là bút danh của nhà văn Nguyên Ngọc thời chống Mĩ.

2/Hoµn c¶nh ra ®êi cña t¸c phÈm. - Tác phẩm được viết năm 1965, khi đế quốc Mỹ ồ ạt đổ quân vào miền Nam VN. - Truyện được đăng lần đầu tiên tạp chí: “Văn nghệ quân giải phóng miền Trung Bộ” (số 2 -1965), sau đó in trong tập “Trên quê hương những anh hùng Điện Ngọc”(1969)

§Rừng xà nu ở Tây Nguyên

§ Rừng xà nu ở Tây Nguyên

II/ Đọc hiểu: 1/ Hình tượng cây xà nu: a/ Đầu và cuối tác phẩm: - Mở đầu câu truyện là hình ảnh rừng xà nu kiên cường vươn lên bất chấp bom đạn của kẻ thù và kết thúc tác phẩm cũng là hình ảnh “những rừng xà nu nối tiếp chạy đến chân trời”→ lối kết cấu vòng tròn đã tạo ấn tượng bao trùm, phủ khắp bất tận của rừng xà nu.

b/ Cây Xà Nu gắn bó với cuộc sống con người Tây Nguyên : -Là loại cây đặc thù tiêu biểu cho miền đất Tây Nguyên , tạo bối cảnh hùng vĩ và hoang dã -Người TN gắn bó mật thiết với cây Xà Nu : sinh ra dưới tán Xà Nu , lớn lên, sinh hoạt bên cây Xà Nu , yêu đương hẹn hò ở dưới gốc Xà Nu và chết thì yên nghỉ dưới những cánh rừng Xà Nu bạt ngàn …. . -Cây Xà Nu gần gũi với đời sống của người dân Xô Man , là chứng nhân của những sự kiện quan trọng xảy ra với họ trong cuộc kháng chiến …

c/ Cây Xà Nu tượng trưng cho phẩm chất và số phận con người TN : * To lớn vững chãi, sinh sôi nảy nở khoẻ , cành lá xum xuê bất chấp giá rét giông bão … Tả thực + nhân hoá , tượng trưng cho những phẩm chất cao đẹp của dân làng Xô Man : kiên cưòng bất khuất… * “Có những cây bị thưong…nhựa ứa ra thơm ngào ngạt …vết thương chóng lành. . vượt lên rất nhanh…” Tượng trưng cho sức chịu đựng và sức sống mãnh liệt của nhân dân Tây nguyên * “Cạnh cây Xà Nu mới ngã gục đã có 4 , 5 cây con khác mọc lên , ngọn xanh rờn , hình nhọn mũi tên lao thẳng lên bầu trời…” Tượng trưng cho các thế hệ người dân Tây Nguyên nối tiếp nhau đánh giặc giữ làng. . ( Mai chết có Dít. . Anh Quyết hi sinh có Tnú thay thế. . . )

“ Rừng Xà Nu ưỡn tấm ngực lớn của mình ra che chở cho dân làng” -Rừng Xà Nu tiêu biểu cho sức sống bất diệt và tinh thần đấu tranh kiên cường bất khuất của người dân Tây Nguyên Cây Xà Nu + rừng Xà Nu gắn bó với con người từ bao đời nay , cùng với con người đánh giặc giữ làng Miêu tả cây Xà Nu trong sự : so sánh đối chiếu , nhân hoá , ẩn dụ , tượng trưng. . Hình ảnh cây Xà Nu nổi bật xuyên suốt tác phẩm là một biểu tượng nghệ thuật đẹp , giàu giá trị thẩm mỹ , góp phần làm nổi bật chủ đề và tạo không khí Tây Nguyên(TN) , chất TN độc đáo…

2. Con người Tây Nguyên: a/ Nhân vật cụ Mết : - Già làng có uy tín và được kính trọng - Cụ già 60 tuổi : mắt sáng , râu dài tới ngực , bàn tay nặng trịch như kềm sắt, ngực căng , tiếng nói ồ ồ dội vang. . => Ở cụ toát ra nét đẹp quắc thước , cứng cõi , lẫm liệt , mạnh mẽ. .

- Là người cổ động tổ chức , điều hành phong trào đấu tranh - Trầm tỉnh , sáng suốt , dày dạn kinh nghiệm : hiểu rằng đánh Mỹ là phải đánh lâu dài Là nhân vật gạch nối giữa quá khứ và hiện tại , là điểm tựa vững chắc cho thế hệ trẻ trong kháng chiến chống Mỹ

b/ Nhân vật Tnú : - Tnú mồ côi cha mẹ từ nhỏ , được chăm sóc nuôi dưỡng bởi bàn tay dân làng Xô Man “ Đời nó khổ , nhưng bụng dạ nó sạch như nước suối làng ta ” - Tính cách : gan góc , táo bạo , dũng cảm ( từ nhỏ đã tiếp tế liên lạc , bảo vệ cán bộ ) - Dũng cảm trung thành với cách mạng - Giàu tình thương đối với mọi người : với vợ con , với dân làng , với quê hương…( chi tiết nghe tiếng chày rộn rã , ngụm nước suối ngọt lành) - Có tính kỉ luật cao ( về phép và trả phép đúng hạn )

Nhân vật Tnú được xây dựng qua hình ảnh đôi bàn tay -khi còn lành lặn, học chữ vụng về , đập đá vào đầu tự trừng phạt vì học chậm … -Khi bị bắt bị tra hỏi, đặt tay lên bụng mình “ cộng sản ở đây này …” -Khi bị tra tấn, giặc tẩm dầu Xànu và đốt 10 đầu ngón tay, nghiến răng chịu đựng. . -Chứng tích tội ác của kẻ thù mà Tnú mang theo suốt đời. . ngọn lửa của lòng căm hận , châm bùng ngọn lửa đồng khởi. Anh là cây Xà Nu đã trưởng thành , là thế hệ nối tiếp cha anh , là lực lượng nòng cốt của cuộc chiến đấu hôm nay. Con người có cuộc đời và số phận bi tráng , là hình ảnh con người TN bất khuất.

c/ Nhân vật Dít : - Cô gái trẻ giàu nghị lực (là hiện thân và sự tiếp nối của Mai? ) - Gan lì từ nhỏ : từ bé đã tiếp tế liên lạc bị bắt bị đạn bắn quanh người vẫn không sợ - Có bản lĩnh vững và trưởng thành mau lẹ : thay đổi từ hình dạng, lời nói , đến việc làm Nhân vật Dít đặc biệt được xây dựng qua hình ảnh đôi mắt Khi bị khủng hoảng tâm lý đôi mắt mở to trừng nhìn bọn lính Đôi mắt ráo hoảnh - lầm lì không nói gì (trước cái chết bi thảm của chị gái ) Đôi mắt mở to bình thản nghiêm nghị Cô hiện thân cho cây Xà Nu đã trưởng thành và trở thành người lãnh đạo nguyên tắc , bản lĩnh nhưng rất tình cảm với mọi người

d/ Nhân vật bé Heng : - Lớp măng non nối tiếp cha ông đánh giặc - Chú bé hồn nhiên tươi sáng , sống động - Hình ảnh chú bé “ súng đeo chéo ngang lưng ra vẻ người lính thực sự” rất có ý nghĩa Tượng trưng cho cây Xà Nu con đầy sinh lực và nhựa sống , hứa hẹn trở thành lực lượng kế tục trong cuộc chiến đấu dài lâu với kẻ thù Sơ kết : Hình ảnh con người TN với đầy đủ các thế hệ, tiêu biểu cho các phẩm chất, khí phách của một tập thể anh hùng , mỗi nhân vật để lại trong lòng người đọc những ấn tượng sâu sắc…

3/ Thành công về nghệ thuật : - Cảm hứng sử thi hoành tráng : cách kể trang trọng truyền cho con cháu những trang lịch sử của cộng đồng. . - Xây dựng được một số hình ảnh biểu tượng : cây Xà Nu , 10 ngón tay thành mười ngọn đuốc… - Chất Tây Nguyên rất đậm nét : rừng Xà Nu vừa hùng vĩ vừa hoang dã, cảnh sinh hoạt buôn làng. .

III- Tæng kÕt § Rõng xµ nu lµ mét thiªn truyÖn mang ý nghÜa vµ vÎ ®Ñp cña mét khóc sö thi trong van xu «i hiÖn ®¹i. Víi lêi van trau chuèt , giµu hinh ¶nh , t¸c phÈm ®· t¸i. hiÖn ® îc îc vÎ ®Ñp ch¸ng lÖ, hµo hïng cña nói rõng , cña con ng êiva cña truyÒn thèng van ho¸ T©y Nguyªn. § Th «ng qua c©u chuyÖn vÒ nh ngcon ng êië mét b¶n lµng hÎo l¸nh, bªn nh ngc¸nh rõng xµ nu b¹t ngµn, xanh bÊt tËn, t¸c gi¶ ®· ®Æt ra mét vÊn ®Ò cã ý nghÜa lín lao cña d©n téc vµ cña thêi ®¹i: DÓ cho sù sèng cña ®Êt n ícvµ nh©n d©n m·i tr êngtån, kh «ng cã c¸ch nµo kh¸c h¬n la ph¶i cïng nhau ®øng lªn , cÇm vò khÝ chèng l¹i kÎ thï tµn ¸c.

IV LuyÖn tËp cñng cè