TRNG THPT BUN H T NG VN HNH
TRƯỜNG THPT BUÔN HỒ TỔ NGỮ VĂN.
HẠNH PHÚC CỦA MỘT TANG GIA! Vũ Trọng Phụng
I, Tiểu dẫn: 1, Tác giả: Em hãy nêu vài nét về tiểu sử, phong cách sáng tác và kể tên một số tác phẩm chính của VTP?
I, Tiểu dẫn: 1, Tác giả: a, Tiểu sử: ♪ Vũ Trọng Phụng (1912 -1939) sinh ra trong một gia đình nghèo ở làng Hảo, huyện Mĩ Hào, tỉnh Hưng Yên. ♪ Mồ côi cha từ nhỏ, gia đình nghèo sớm lao vào đời kiếm sống, viết báo, làm văn chuyên nghiệp, cuộc sống chật vật, bấp bênh. ♪ Mất năm 27 tuổi do không có điều kiện chạy chữa bệnh lao. b. Phong cách nghệ thuật: ♪ Viết nhiều thể loại nhưng nổi bật ở lĩnh vực phóng sự và tiểu thuyết. Các tác phầm ở lĩnh vực phóng sự đã phản ánh kịp thời những vấn đề nóng bỏng của xã hội đường thời được mệnh danh là “ Vua phóng sự Bắc Kì”.
PHÓNG SỰ Các tác phẩm biểu của ông TIỂUtiêu THUYẾT & KỊCH
Nội dung: niềm căm phẫn mãnh liệt xã hội đen tối, thối nát đường thời, là tiếng cười châm biếm sâu cay xã hội đó.
2 - TÁC PHẨM: Tóm tắt tác phẩm? Thế giới nhân vật? Nêu giá trị tác phẩm?
a, Tóm tắt tác phẩm? Vô học Xuân tóc đỏ Sinh viên trường thuốc Bà phó đoan Tinh quái Ông bà Văn Minh Lưu manh Kẻ vô lại Hạ lưu vỉa hè Doctor Cố vấn báo gõ mõ Cô Tuyết Cậu Tú Tân Nhà cải cách xã hội Anh hùng cứu quốc Con rể cụ cố Hồng
b, Giá trị tác phẩm: • - Phơi bày bản chất rởm đời, bịp bợm của xã hội thực dân thành thị đương thời. Đó là xã hội “ Khốn nạn”, “ chó đểu” nhưng bề ngoài lại có vẻ sang trọng, văn minh, u hóa. Ở đó thật, giả và mọi giá trị đều bị đảo lộn. - Cuốn sách làm vinh dự cho mọi nền văn học. Một tác phẩm trào phúng có một không hai.
3, Đoạn trích: a, Xuất xứ? ♪ ♪ ♪ Hạnh phúc của một tang gia” là chương XV trong tác phẩm số đỏ. Nhân vật chính là Xuân, thường gọi là Xuân tóc đỏ. Đăng báo cuối năm 1936 và in thành sách năm 1928. Thể loại: tiểu thuyết trào phúng. b/ Nhan đề: “Hạnh phúc của một tang gia”. Niềm vui sướng > đối lập < Đau, buồn Tang gia mà lại hạnh phúc Mâu thuẫn trào phúng được gợi ngay nhan đề. Sự mĩa mai cay độc của tác giả đối với sự sung sướng, hạnh phúc của con cháu cụ tổ khi cụ chết. Nhan đề gói gọn toàn bộ nội dung đoạn trích, phản ánh đề đủ nghịch lý.
II, Đọc hiểu văn bản: 1, Niềm hạnh phúc mà cái chết của cụ cố Tổ đem lại: a, Niềm hạnh phúc của các nhân vật trong gia đình cụ cố Hồng: * Câu đầu tiên: “Ba hôm sau, ông cụ già chết thật”. Niềm vui chung của các thành viên trong gia đình: Điều mong ước đã thành sự thật. Cụ tổ chết di chúc sẽ được thực thi - Mọi người đều thấy hạnh phúc. * Ông Phán mọc sừng: Các bạn chú ý đọc kĩ: Ông Phán mọc sừng hạnh phúc vì: “Vợ Cáingoại chết kia cho nhiều sung lắm. hươu Ông Phán mọc tìnhđã làm nhận thấy giá người trị to lớn củasướng cái sừng vô hình sừng cụ Tổđã Hồng nói được nhỏ vào rằng sẽ chia và con thêmmột vàicuộc nghìn chếtđược là cơcụhội để ông trả tai công xứng đángcon gái trù tính vớirể Xuân đồng. Chínhđể ông ta cũng doanh thương kiếm tiền. không ngờ rằng giá trị đôi sừng hươu vô hình trên đầu ông ta mà lại to đến như thế. Ông cho rằng Xuân có tài quảng cáo lắm, Không mà lời chỉhứa quan nói mộthề lời đau là cóxót vàitrước nghìn cái bạcchết , nêncủa sau cụ khi tổ được quýtâm hóađến của ông bố những lợi ích hoạch chết của thương cụ tổ. Kẻ vợ, ông trù và tínhkếngay với kiếm Xuân tiền một sau côngcái cuộc doanh …” trục lợi, hám tiền, vô sĩ, giả tạo. Các bạn hãy phân tích tâm trạng của ÔNG PHÁN sau cái chết của cụ cố Hồng
Câu chuyện về ông Phán mọc sừng.
b, Tâm trạng của cụ cố Hồng: Đọc đoạn văn dưới đây và hãy cho biết tâm trạng của cụ cố Hồng sau cái chết của cha? “Cụ cố Hồng đã nhắm nghiền mắt lại để mơ màng đến cái lúc cụ mặc đồ xô gai lụ khụ chống gậy, vừa ho khạc vừa khóc mếu, để cho thiên hạ phải chỉ trỏ: “Úi kìa, con giai nhớn đã già đến thế kia kìa”. Cụ chắc cả mười phần rằng ai cũng phải khen ngợi một cái đám ma như thế, một cái gậy như thế…. ” Nói mãi câu “ Biết rồi, khổ lắm, nói mãi” • Cụ cố Hồng Không chút đau buồn, chỉ • lo nghĩ về hình tượng của mình • trong mắt thiên hạ. • Một kẻ háo danh, quái gỡ “…
b, Tâm trạng của Ông bà Văn Minh: Hãy phân tích tâm trạng của Vợ chồng Văn – Minh khi cụ cố tổ chết qua đoạn văn sau? Điều băn khoăn của con cụ, ông Văn Minh chỉ là mời luật sư đến chứng kiến cái chết của ông nội mà thôi. Thế là từ nay mà đi, cái chúc thư kia sẽ vào thời kì thực hành chứ không còn là lí thuyết viễn vông nữa…Bà Văn Minh thì sốt cả ruột vì mãi không được mặc những đồ xô gai tân thời, cái mũ mấn trắng viền đen – dernières créations!. Những cái rất ăn với nhau mà tiệm u hoá một khi đã lăngxê ra thì có thể ban cho những ai có tang đương đau đớn vì kẻ chết cũng được hưởng chút ít hạnh phúc ở đời…” - Ông Văn Minh thì hả hê, vui sướng vì sắp được chia của mời luật sư đến xác nhận cái chết của cụ tổ để sớm thực thi di chúc. Bất nhân và tham lam. - Bà Văn Minh thì “sốt cả ruột” vì chờ đợi cơ hội lăng-xê mốt trang phục tang của tiệm u Hoá. Lợi dụng đám tan của cụ tổ để được trưng diện, ăn mặc đẹp không chút đau buồn vì tang trong gia đình.
* Diễn biến tâm trạng của Tuyết: Phân tích tâm trạng của cô Tuyết sau cái chết của ông nội trong đoạn văn dưới đây: “…Hôm nay Tuyết mặc bộ y phục Ngây thơ – cái áo dài voan mỏng, trong có coóc-sê, trong như hở cả nách và nữa vú – nhưng mà viền đen, và đội một cái mũ mấn xinh. Thấy rằng thiên hạ đồn mình hư hỏng nhiều quá, Tuyết bèn mặc bộ Ngây thơ để cho thiên hạ phải biết rằng mình chưa đánh mất cả chữ trinh…vẻ buồn lãng mạng rất đúng mốt…” Chưa gặp Xuân “ Đau khổ như bị kim châm”. Thấy Xuân “ Vội vã liếc mắt đưa tình với hắn”. Cô Tuyết vui sướng vì có dịp diện mặc bộ y phục Ngây thơ, hoàn toàn không chút thương xót cho cái chết của cụ tổ. Lúc nào cũng nghĩ đến nhân tình. Sự lố bịch, hư hỏng, lẳng lơ.
* Diễn biến tâm trạng của cậu tú Tân: Phân tích tâm trạng của cậu Tú Tân sau cái chết của cụ tổ trong đoạn văn dưới đây: “ …Phái trẻ, nghĩa là bọn dâu con, đã bắt đầu la ó lên rằng phái già chậm chạp. Cậu tú Tân thì cứ điên người lên vì cậu đã sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà mãi cậu không được dùng đến…Đến huyệt, lúc hạ quan tài, cậu Tú luộm thuộm trong chiếc áo thụng trắng đã bắt bẻ từng người một, hoặc chống gậy, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này, như thế nọ để chụp ảnh kỉ niệm lúc hạ huyệt. Bạn hữu của cậu rầm rộ nhảy lên trong những ngôi mả khác mà chụp để cho ảnh khỏi giống nhau…” Cậu Tú Tân xem đây là dịp để khoe mấy cái máy ảnh mới và trổ tài đạo diễn. Bỉ ổi, vô sỉ, vô lương tâm.
Gọi là cậu Tú nhưng chưa bao giờ đỗ tú tài cả.
* Diễn biến tâm trạng của cậu tú Tân: Phân tích tâm trạng của cậu Tú Tân sau cái chết của cụ tổ trong đoạn văn dưới đây: “ …Phái trẻ, nghĩa là bọn dâu con, đã bắt đầu la ó lên rằng phái già chậm chạp. Cậu tú Tân thì cứ điên người lên vì cậu đã sẵn sàng mấy cái máy ảnh mà mãi cậu không được dùng đến…Đến huyệt, lúc hạ quan tài, cậu Tú luộm thuộm trong chiếc áo thụng trắng đã bắt bẻ từng người một, hoặc chống gậy, hoặc gục đầu, hoặc cong lưng, hoặc lau mắt như thế này, như thế nọ để chụp ảnh kỉ niệm lúc hạ huyệt. Bạn hữu của cậu rầm rộ nhảy lên trong những ngôi mả khác mà chụp để cho ảnh khỏi giống nhau…” Cậu Tú Tân xem đây là dịp để khoe mấy cái máy ảnh mới và trổ tài đạo diễn. Bỉ ổi, vô sỉ, vô lương tâm.
Tiểu kết: Những người trong gia đình họ không hề đau khổ mà ngược lại đều rất hạnh phúc vì đám tang là dịp họ thỏa mãn những mục đích riêng của mình. Tất cả đều đạt được “ * mục đích,
b, Niềm hạnh phúc của những người đi đưa tang: niềm hạnh phúc của những người ngoài xã hội được thể hiện ntn? Sư cụ Tăng Phú? Ông TYPN? Cảnh sát Min Đơ, Min Toa Các ông bạn cụ cố Hồng?
b, Niềm hạnh phúc của những người đi đưa tang: + Sư cụ Tăng Phú sung sướng , vênh váo vì sự đắc thắng của báo “Gõ Mõ”. + Ông TYPN: hạnh phúc vì đây là dịp để lăng xê các trang phục của tiệm may u hoá. + Cảnh sát Min-đơ và Min-toa đang lúc thất nghiệp thì được thuê giữ trật tự cho đám tang. + Đám trưởng giả thì sung sứơng vì có dịp khoe mễ: “… bạn thân của cụ cố Hồng, ngực đầy huy chương như: Bắc Đẩu bội tinh, Long bội tinh, Cao Mên bội tinh, Vạn Tượng bội tinh, vân…”
Xuân Tóc đỏ đã xuất hiện ra sao? Qua đó cho thấy hắn là người ntn? Khi mọi người đang trong tột cùng tâm trạng chờ đợi hắn, đã bắt đầu trách móc, nghi ngờ về nhân cách của hắn. Xuất hiện cùng xe, cờ vòng hoa, khoa trương rộn ràng => Một kẻ tinh quái, cơ hội.
Câu hỏi thảo luận: Có ý kiến cho rằng cảnh đưa tang và hạ huyệt là cao trào của màn hài kịch, vỡ oà tiếng cười và cả niềm nhức nhối. Em hãy làm rõ?
c/ Cảnh đi đưa tang và Cảnh hạ huyệt: * Cảnh đưa tang: • Cảnh đám tang to tát, sang trọng ( kèn tây, kèn ta, hàng trăm • • câu đối, vòng hoa, bức trướng, xe hộ tống…) Đám trai gái thanh lịch thì vui sướng vì có dịp nói xấu nhau, bình phẩm nhau, chê bai nhau, cừơi tình với nhau bằng những câu nói vu vơ không ăn nhập. => nhố nhăng, kệch cỡm, lố bịch. *Cảnh hạ huyệt; • Phơi bày, tố cáo mạnh mẽ hiện thực bất nhân: • + Cậu Tú Tân : thay vì bỏ nắm đất vĩnh biệt người đã khuất thì • lại bắt bẻ mọi người thế này thế nọ để chụp ảnh lúc hạ huyệt. + Ông Phán cứ oặt mình đi khóc khó mãi : “Hứt. . hứt…” đau đớn tột cùng>< lòng thì vui sướng vô cùng khi nhận được tài sản từ di chúc. => Khép lại màn hài kịch tiếng cười hoà lẫn niềm nhức nhối cho một xã hội vô nhấn tính, đồi bại
III, Tổng kết: 1, Giá trị nghệ thuật: 2, Giá trị nội dung: Nhóm 1, 2: Nghệ thuật trào phúng đặc sắc của VTP được thể hiện ntn trong đoạn trích? Nhóm 3, 4: Nhận xét về giá trị nội dung của tác phẩm?
III, Tổng kết: 1, Giá trị nghệ thuật: - Khai thác yếu tố mâu thuẫn để gây cười (hình thức >< nội dung). - Miêu tả khung cảnh đưa tang đặc sắc -> hiệu quả trào phúng. + Viễn cảnh: kèn Tây, ta, Tàu cất lên, mọi người với bộ mặt nghiêm chỉnh. + Cận cảnh: Chuyện trò về nhà cửa, tủ mới, áo mới, chim nhau, cười tình với nhau, bình phẩm, chê bai, hẹn hò… -> Vạch trần cái giả tạo, giả dối, thói hư danh. - Lời văn đậm chất trào phúng: • + Cách so sánh: “ Buồn như nhà buôn vỡ nợ” “ từ chối chạy chữa như những vị danh y biết tự trọng”… • + Cách đặt câu mâu thuẫn: “ Công hiệu đến nỗi họ mất mạng”, “ Đám con cháu chí hiếu chỉ nóng ruột đem chôn cái xác”… • + Giọng văn châm biếm xen lẫn lời bình: “ Thật là một cái đám ma to tát”, “ Cái chết kia làm cho nhiều người sung sướng lắm…”
III, Tổng kết: 2, Giá trị nội dung: : +Giá trị hiện thực: Xã hội tư sản thành thị (trước CMT 8/1945) - một xã hội nhố nhăng, giả dối, lố bịch của tầng lớp tư sản thành thị. + Giá trị tố cáo: Vạch mặt bọn trưởng giả chạy theo đồng tiền, đua đòi nếp sống văn minh rởm, bịp bỡm, dâm đãng. Đám thanh niên trong xã hội thượng lưu với lối sống không lành mạnh, sống vô nghĩa. Châm biếm sau sắc thói bất nhân, hám tiền mà chà đạp tình cảm gia đình thiêng liêng.
Giáo viên: Lê Thị Thu Nguyệt. Tổ Ngữ văn CẢM ƠN CÁC BẠN ĐÃ THEO DÕI!
- Slides: 29