TRKYEDE SYASET VE TOPLUM NC DEVRMLER VE GELEN

TÜRKİYE’DE SİYASET VE TOPLUM ÖNCÜ DEVRİMLER VE GELİŞEN DEVRİMLER Dr. Edip Öncü

ÖNCÜ DEVRİMLER • TBMM’nin Kurulması • 1921 Teşkilat-ı Esasiye Kanunu • Saltanatın Kaldırılması • Lozan Barış Antlaşması ve Cumhuriyetin İlanı • Hilafetin Kaldırılması • 1924 Anayasası • Roma Hukuku Sistemi’ne Geçiş Dr. Edip Öncü

GELİŞEN DEVRİMLER • Hukuk alanında; • Medeni Kanunun Kabulü • Kadınların Siyasi Hakları • Dil, Yazı ve Tarih alanlarında; • Eğitim Birliği (Tevhid-i Tedrisat) • TDK ve TTK • Latin alfabesinin ve uluslararası rakamların kabulü Dr. Edip Öncü

Toplumsal Alanda Devrimler • Kılık kıyafet • Dini kavramlar, ezan ve kuran • Soyadı kanunu, lakaplar, nişanlar • Bayramlar, resmi tatiller • Eğitim ve Sağlık devrimi • Ekonomide reform çabaları Dr. Edip Öncü

Medeni Kanun (17 Şubat 1926) • «Medeni kanunumuzun en büyük özelliği Türk kadınını layık olduğu saygılı yere getirmesidir. » • 743 sayılı kanun • Aile hukukunda kadın-erkek eşitliği • Resmi nikah zorunlu, kadınlara boşanma hakkı • Miras paylaşımında ve şahitlikte eşitlik • Tek eşlilik Dr. Edip Öncü

Dr. Edip Öncü

Kılık kıyafette devrim • «Kesin bir gerçek olarak söylüyorum ki, korkmayınız, bu gidiş zorunludur ve bu zorunluluk hissi bizi yüksek ve önemli bir sona ulaştırıyor, uygarlığın coşkun seli karşısında direnmek boşunadır. » • «Uygarca ve uluslararası kılık bizim için, çok cevherli milletimiz için layık bir kılıktır. » • Fes, kalpak, külah, takke, sarık ve cübbe, şalvar, potur… • İskarpin, fotin, yelek, kravat, ceket, şapka… • Şapka Kanunu (28 Kasım 1925), 671 No’lu kanun • TBMM üyeleri ve memurlar Dr. Edip Öncü

Dini alan • «Ölüleri yardıma çağırmak uygar bir ulus için yüz karasıdır. Ey millet, iyi biliniz ki Türkiye Cumhuriyeti şeyhler, dervişler, müritler, mensuplar memleketi olamaz. En doğru, en gerçek tarikat (yol) uygarlık tarikatıdır. » • «Hiçbirimiz tekkelerin yol göstermesine muhtaç değiliz. Biz uygarlıktan, bilimden, fenden güç alıyoruz ve ona göre yürüyoruz. Tekkeler kesinlikle kapatılmalıdır. » 30 Kasım 1925 -677 sayılı kanun • 1932 Diyanet İşleri Başkanlığı Genelgesi- Türkçe ezan (bkz. Sadettin Kaynak), 1941 Arapça ezanın yasaklanması, 4055 sayılı kanun • Kuranın Türkçeleştirilmesi Dr. Edip Öncü

Soyadı kanunu, lakaplar, nişanlar • Ağa, hacı, molla, efendi, paşa, hafız, hazretleri…. • Türk devrimi herkesi kanun önünde eşit yapmıştır. Lakaplar ve sıfatlar kişiler arasında sınıf ve üstünlük anılarını canlandırmaktadır. • Soyadı Kanunu, her Türk vatandaşına bir soyadı taşıma yükümlülüğü getiren 2525 sayılı kanundur, Temmuz 1934’te kabul edilmiştir. Dr. Edip Öncü

Dil, yazı ve tarih alanında • «Biz cahil dediğimiz zaman, mektepte okumamış olanları kastetmiyoruz. Kastettiğimiz ilim, hakikati bilmektir. Yoksa okumuş olanlardan en büyük cahiller çıktığı gibi, hiç okumak bilmeyenlerden de hakikati gören gerçek alimler çıkabilir. » • Uluslararası rakamların kabulü-20 Mayıs 1928 -1288 nolu kanun • Latin alfabesinin kabulü-1 Kasım 1928 • Mayıs 1933 -Üniversiteler Kanunu (2252)-İstanbul Üniversitesi, Anakara DTCF (1935/2795), 1936 -Mülkiye-SBF • 1931 -TTK, 1932 -TDK Dr. Edip Öncü

Eğitim ve sağlık • Eğitim birliği- 3 Mart 1924 • 1926 -Milli Eğitim Bakanlığı teşkilatı • Nüfus sayımı, salgın hastalıklarla mücadele, sağlık ocağı ağının kurulması, üfürükçülükle mücadele Dr. Edip Öncü

Ekonomi alanında • 1923 İzmir İktisat Kongresi • Kapitülasyonların Kaldırılması • Serbest Ekonomi ve Türk burjuvası yaratma girişimi (1923 -1929) • Milli İktisat • Devletçilik (1930 -1945) • Üç beyazlar Dr. Edip Öncü

Türk Devriminin Niteliği • TÜRK DEVRİMİ BİR BÜTÜNDÜR BÖLÜNEMEZ. • Herhangi bir Atatürk devriminden geriye dönüş Türkiye’yi ve Türk milletini 100 -150 yıl öncesine götürür. Dr. Edip Öncü